AARIN OPGENOMEN DE IERSEKSCHE EN THOOLSCHE COURANT
NIEUWSBLAD VOOR HET EILAND THOLEN
veilig; Signaal
^jtlag 16 September 1938.
No. 3 7
Zes en vijftigste jaargang
Tholen, Poortvliet, Scherpenisse, St-Maartensdijk, Stavenisse, St-Annaland en Oud-Vossemeer
UITGAVE FIRMA J. M. C. POT. THOLEN - TEL. INTERC. 16 - POSTREK. 1043
Btt
>rd
THOOLSCHE
URANT
on id verschijnt eiken
J tg. Prijs per kwartaal
met Geïllustreerd
sblad ƒ1,375, franco
ist f 1,65 15 cent
osten.
Advertentiën van '1 tot 4
regels 75 ct.iedere regel
meer 175 ct. Grootte der
letters naar plaatsruimte.
Bij abonnement aanmerkelijke
prijsvermindering.
tarweprijzeu zijn weer ineen-
en dit tot dicht bij het aller-
prijspeil van '1933. Is er nu
aad een enorme overvloed van
stelijk product? Wij weten wel
Zelfs in Nederland, waar men
eken bij vele andere landen
n buitengewoon hooge welvaart
zijn er menschen, die met
1 boterhammen kunnen eten
wel willen. En het brood zou
ijk nog beter kunnen zijn, dan
eeds is, al is bet veel en veel
lijker dan b.v. in Italië eu
hland, waar men tot de grootste
heid gedwongen is bij het ge-
van granen en derhalve ver-
nde meng- en maalbepalin-
ïeft. En zelfs in die staten kan
;ijn buik iu elk geval nog vol
zulks in tegenstelling met be-
andere landen, waar een
sche ondervoeding voor een
groot deel van de bevolking
:ht.
er is geen tarwe te veel,
er is meer dan de wereld kan
n en dat is een ramp voor den
cent, den boer. En niet voor
.Heen. De mtllioenen tarwepro-
ten koopen en derhalve gaat
it duur de geheele bevolking
f meer den druk van de lage
1111 trijzen gevoelen. Het dalen van
tannoteering op de wereldmarkt
ds een van de factoren geweest
en algemeene depressie.
heeft nu in de laatste jaren
egelen trachten te nemen, die
in of meer vaste graanprijzen
i leiden. In landen, die minder
ceeren, dan zij zeil gebruiken,
t niet zoo moeilijk. Daar kan
len binnenlandschen prijs door
etarieven, enz. willekeurig hoog
n. Het leven wordt dan slechts
uurder. In de exportlanden
men echter direct voor een
Vereenigde Staten van Noord-
ika nu zijn zoo'n exportland.
Ie maatregelen, welke Roosevelt
laalste jaren heeft genomen,
productie te beperken om den
te beschermen, zijn bekend,
ch staat men thans weer voor
aagterecord op de graanbeurs.
dan werkelijk niets tegen
n ramp te doen Inderdaad
11e tot nog toe genomen maat-
ondoelmatig gebleken. Zelfs
ensiveering van- de wapenpro-
waarvan men zooveel had
cht. Wel is waar worden daar-
>p verschillende gebieden gun-
resultaten verkregen, maar de
torting der graanprijzen bewijst
toch, dat ook deze oorlogsluxe
redding brengt.
t er inderdaad noodig is, is de
(eer naar een vreedzame sumen-
g. Iedereen praat wel over
maar de ecenomie staaf geheel
t teeken van den oorlog. De
van het oogenblik komt voort
it feit, dat wij technisch wel is
in een wereldeconomie leven,
het juiste geestelijke en poli
standpunt tegenover dit feit
tiet gevonden hebben. De lage
noteering is dan ook een on-
signaal.
chts bij een waren vrede stijgt
elvaartspeil, zullen vele milli-
menschen in en buiten Europa
geld voor levensmiddelen, enz.
uitgeven. Laat ons hopen,
eze betere organisatie nog eens
t bereikt.
(Nadruk verboden.)
feesten
eral in het land is nu het feest-
verstomdde stroom der
ijksche gebeurtenissen is in zijn
oude bedding weergekeerd. Ook te
Amsterdam, waar de feestelijkheden,
later begonnen dan elders, nog het
langst hebben geduurd. En als men
de balans opmaakt van hetgeen ons
land in deze weken te zien heeft
gegeven, dan kan de uilkomst slecht
tot verheugenis stemmen de dank
eener natie aan zijn Vorstin is op
even overtuigende als waardige wijze
gebracht.
In de groote steden heeft bij alle
drukte een opvallende ordelijkheid
geheerscht ondanks het ontbreken
van buitengewone politiemaatregelen.
Trams en spoorwegen hebben weer
topdagen gemaakt. Zoo vervoerde de
Amsterdamsche tram iederen dag in
de feestweek om en bij de 400.000
passagiers en op den druksten dag,
den grooten Dinsdag, zelfs een half
millioen. Des te merkwaardiger is
daarnaast de feestbalans van de
hoofdelijke electriciteitswerken wat
wel niemand verwacht zal hebben
Amsterdam gebruikte inde feestdagen
minder stroom dan gewoonlijk de
zee van licht, waarin de hoofdstad
zich die dagen baadde, woog niet op
tegen het gezamenlijk lichtverbruik
in de huizen, dat nu achterwege bleef
daar heel Amsterdam de avonden op
straat doorbrachtOok de industrie
en vele kantoren gebruikten minder
stroom.
Het afscheid van de hoofdstad aan
de Koningin was allerhartelijkst.
Overal stonden drommen menschen
langs dan weg geschaard om H. M.
een laatslen groet te brengen en het
dankwoord der Landsvrouwe aan
Amsterdams burgemeester drukt dan
oo.c terecht erkentelijkheid uit voor
de „eensgezinde aanhankelijkheid"
door de hoofdstedelijke bevolking
aan Koningin en Vorstenhuis betoond.
Toch was dit afscheid nog slechts
een afscheid voor den vorm, want in
werkelijkheid bleef H. M. nog eenige
dagen in de hoofdstad vertoeven in
verband met de ongesteldheid van
H. K. H. Prinses Juliana.
Ook in het buitenland is het
regeeringsjubileum van onze Koningin
niet onopgemerkt voorbijgegaan.
Overal waar Nederlanders in niet
al te geringen getale gevestigd zijn,
werd de heugelijke gebeurtenis op
feestelijke wijze herdacht zoo door
de Nederlandsche kolonie te Berlijn
en te Brussel, doch ook in tal van
andere, grootere en kleinere Euro-
peesche plaatsen. De herdenking te
Brussel verdient nog speciale ver
melding wegens de bijzondere attentie
van den Koning der Belgen, den
plechtigen dankdienst in de Ned.
Herv. Kerk te Brussel bij te wonen.
De voedselvoorziening in oorlogstijd.
In afwachting van een nader wette
lijke regeling heeft de regeering het
thans reeds noodig geoordeeld on
getwijfeld in verband met den ge
spannen internationalen toestand
een wetsontwerp in te dienen, waarbij
maatregelen worden voorgesteld tot
regeling van de voedselvoorziening
in tijd van oorlog. Het ontwerp, dat
drie artikelen behelst, verleent de
Kroon en den minister van landbouw
de bevoegdheid tot het nemen van
alle gewenschte maatregelen en be
paalt, dat de kosten daarvan niet ten
laste van Landbouwcrisisfondskomen.
De wet draagt een tijdelijk karakter,
want blijkens het 3de art. zal zij op
31 December 1939 weer worden in
getrokken.
De Karimata geeft het op,
Een kleine oorzaak heeft het pleit
beslisteen technisch mankement
breuk van een der talinggoten van
de molen noodzaakte de schat
gravers van Terschelling „de Karimata'
naar de werf te Kinderdijk te brengen,
daar het ter plaatse niet hersteld
kon worden. En nu de molen dan
toch eenmaal naar honk moest, be
sloot de leiding meteen maar, van
deze gelegenheid gebruik te maken
om een definitieve streep onder het
baggerwerk te zetten. Daarmede is
een roemloos einde gekomen aan
zeker wel de meest grootsch opge
zette van de vele gogingen tot berging
van de Lutineschat.
Aan opzet en uitvoering is het
falen niet te wijten alles is uitge
voerd, zooals men het zich had voor
gesteld, de molen heeft in alle
opzichten aan de verwachtingen
beantwoord en nu de schat bij dit
systematisch, grondig werken niet
is gevonden, blijft er slechts één
conclusie over, het goud, zoo het
er al geweest is, ligt er nu niet meer.
Een schadepost dus voor de onder
nemers, maar aan den anderen kant
ook een mooie reclame voor den
Nederlandschen scheepsbouw, op
welke het volhardend zwoegen, onder
dikwijls moeielijke omstandigheden
van het technisch wonderwerk dat
de Karimata ongetwijfeld is de aan
dacht van het buitenland gevestigd
heeft.
De inspectie der volksgezondheid.
Door het aftreden van dr. R. N ,M.
Eykel als hoofdinspecteur van de
volksgezondheid wegens het bereiken
van den pensioengerechtigden leeftijd
was deze zeer belangrijke post vacant
gekomen. Onmiddellijk is hierin voor
zien doorbenoemmg van een opvolger.
Hiervoor is de keuze gevallen op
dr. J. J. Th. Doyer te Hilversum,
inspecteur van de volksgezondheid in
de provincie Noord Holland. In de
bestrijding van besmettelijke ziekten
in Noord-Holland in het algemeen en
van de tubercolse in het bijzonder
heeft de nieuwe hoofdinspecteur een
zeer werkzaam aandeel gehad. Ook
is hij een der leidende personen in de
malariabestrijding in Noord-Holland.
Duitsehland, Frankrijk en
Polen. Poolsch Parlement ont
bonden. De Volkenbondsver
gadering. Ernstige toestand in
Tsjekoslowakye, oorlogsge
vaar. Chamberlain per vlieg
tuig naar Hitier.
Wie zich Maandagavond omstreeks
7 uur op het deftige Haagsche Voor
hout bevond, kon waarnemen, hoe
de oflieieren van den ger.eralon staf
zich naar hun bureaux spoedden.
Op dien tijd van den dag een onge
woon verschijnsel. Maar sprak op dat
oogenblik niet Hitier en bestond er
geen kans, dat nu de beslissing over
oorlog en vrede zou vallen Voor
zichtigheid is nog steeds de moeder
van de porceleinkast en meri wilde
op alles zijn voorbereid, niet slechts
in Nederland, maar in alle Europee-
sche staten.
Thans heeft Hitier gesproken en
men weet, dat de generale staven
gelukkig althans voorloopig
niet in actie behoeven te treden. Dat
daarmee echter de spanning in Europa
is verdwenen, ware werkelijk teveel
gezegd. Deze is zelfs nog toegenomen
en spitst zich op het oogenblik met
groote snelheid toe.
De Duitsche leider heeft met een
duidelijkheid, die niets te wenschen
overlaat, de Duitsche houding uiteen
gezet. Hitier eischte na eenige felle
aanvallen op de Tsjechoslowaakscbe
republiek en de Westersche demo
cratieën het zelfbeschikkingsrecht
voor de Sudeten-Duitschers. Wat
daarvan intusschen de inhoud zou
moeten zijn, liet hij nog in het mid
den, zoodat men onmiddellijk na zijn
redevoering kon meenen, dat hij een
vriendschappelijke regeling van de
Sudetenduitsche kwestie nog mogelijk
achtte in het kader van den Tsjecho-
s'owaakschen staat Klaarblijkelijk
voldeed de inwilliging van de be
treffende acht Karlsbader punten aan
Hitler's denkbeeld van zelfbestem
ming. Op het oogenblik echter, eenige
dagen na de slotrede te Neurenberg,
schijnt dit niet meer het geval te
zijn. Thans nadat de laatste dagen
en uren een groot aantal incidenten
in Sudeten-Duitsehland hebben ge
bracht en Praag ondanks alle pro
testen voor Henleins partij in groote
deelen van de republiek het stand
recht heeft afgekondigd, schijnt men
in Duitsche kringen nog slechts een
plebisciet ais de eenig mogelijke be
vredigende oplossing te beschouwen-
Maar zal Praag lot een dergelijke
oplossing, die natuurlijk gelijk staat
met gebiedsafstand, willen overgaan
Masaryk, de Tsjechische gezant te
Londen, heeft de Engelsche regeering
reeds laten welen, dat zijn regeering
daaraan niet kan denken. Is het
wonder, dat in Londen en Parijs de
zenuwen tot het uiterste zijn ge
spannen? Want llitler heeft met
groote openhartigheid verklaard, daf
Indien Praag het niet met de Sudeten-
duitschers eens wordt, de Duitschers
zelf hun volksgenooteii recht zullen
verschaffen. En wat moeien in dat
gevai Engeland en Frankrijk doen?
Mogen zij terwille van 3,5 millioen
Sudetenduilschers die niet in de
Tsjechoslowaakscbe republiek willen
leven, in den oorlog gaan? Zullen
de Westersche regeeringen hun vol
ken er van kunnen overtuigen, dat
het noodig is voor een dergelijk feit
oorlog te voeren? Het zell'bestem-
mingsre-.ht der volken keert zich hier
wel op tragische wijze tegen zijn
eigen scheppers.
Velen, vooral in Engelsehe kringen,
hellen op het oogenblik over tot de
meening, dat reeds begin October
een plebisciet geëischt zal worden
een plebisciet, dat door Praag zal
worden geweigerd, waarmee het
motief voor een Duitschen aanval zou
zijn gegeven.
Anderen echter zien in, dat het
voordeel voor llitler waarschijnlijk
grooler is, indien deSudetenduitschers
in den Tsjechischen staat blijven. Zij
meenen, dat hij weikelijk nog sleeds
op een wijziging van hun positie
binnen dien staat aanstuurt en de
eigen maatregelen slechts als een
laaste noodzaak achter de hand houdt.
Eerst de toekomst kan een van
deze beide meeningen in het gelijk
stellen.
Geweldige cijfers heeft Hitier in
zijn rede genoemd over de verster
kingen aan de Westgrens. Meer dan
een half millioen menschen werken
daar in een koortsachtig tempo, bijna
twee millioen Duitschers zijn naar
netrouwbareschaltingen van Duitsche
zijde inmiddels onder de wapenen
geroepen. Nochtans heeft Hitier ver
zekerd, dat hij de grenzen van
Frankrijk en ook van Polen respec
teeren wil en dus geen aansprraak
maakt op den Elzas en op de Poolsche
gebieden, waar Duitschers wonen.
Deze verklaring heeft niet nagelaten
zoowel in Parijs' als Warschau een
goeden indruk te maken. Maar of
dit Frankrijk zal weerhouden, in
geval van ernst aan Praag steun te
verleenen
Uit Polen komt een sensalioneel
nieuwtje. De president van de repu
bliek heefteen decreect uitgevaardigd
houdende de ontbinding van het
parlement. De datum der volgende
verkiezingen is nog niet vastgesteld,
maar volgens de grondwet is de pre
sident verplicht binnen dertig dagen
volgend op de parlementsontbinding
nieuwe verkiezingen uit te schrijven,
die binnen de daarop volgende
zestig dagen moeten worden gehouden
Het besluit tot ontbinding heeft
levendige voldoening gewekt in de
kringen der opposilio, die onder het
oude verkiezingsstelsel, dat spoedig
voor een nieuw plaats zal maken,
eigenlijk uit het parlement verbannen
waren.
In Genéve vergadert de Volkenbond
Dat er onder de huidige omstandig
heden weinig belangstelling voor deze
zitting bestaat is begrijpelijk. Bij de
opening ontbraken zelfs de ministers
van buitenlandsche zaken van do
belangrijkste mogendheden.
Toch zijn er nog interessante woor
den gesproken over het beroemde of
beruchte aitikel 10 nopens sancties
tegen een aanvaller-staat. Onze
minister Patijn en de vertegenwoor
digers van de Oslostaten hebben
duidelijk verklaard, dat dit artikel
onder de huidige omstandigheden
nog slechts een facultatieve heteeke-
nis heelt en dat dus ook ten aanzien
van economische en financieele sanc
ties geen verplichtingen meer voor
de volkeiibondsstaten bestaan, die
voorschrijven deze sancties toe te
passen.
Zoojls men verwachten kon, bleef
de indruk van Hitler's rede op lïen-
lein en zijn aanhangers niet zonder
gevolg. Overal in Tsjekoslowakye
braken onlusten uit, die vergezeld
gingen van schietpartijen, die aan
weerszijden dooden lieten vallen. De
regeering kondigde in verschillende
streken den staat van beleg af en
stelde standrechtbanken in, die zelf
standig een doodvonnis kunnen uit
spreken en doen voltrekken.
Dit bracht Duitsehland weer in
beroering en de toestand in Europa
werd dreigend. Men verwachtte ieder
oogenblik inmenging van Duitsehland,
hetgeen Europa in vuur en vlam zou
zetten.
Toen gebeurde hetongehoorded-.it
olie op de golven wierp. De Engel
sche eerste minister Chamberlain,
vroeg Maandag een persoonlijk onder
houd aan met Hitier, dat werd toe
gestaan en dat gister te Berchtes-
gaben plaals had.
Vanzelfsprekend is er van het
resultaat nog niels bekend, doch de
Engelsche minister keert heden naar
Londen terug om le beraadslagen
met zijn regeering en keert daarna
weder naar Duitsehland terug ter
verdere besprekingen.
Er heerscht thans weder eenige
hoop dat een oorlog zal kunnen
worden vermeden, doch de harts
tochten in den Tsjechischen staat
zijn aan weerszijden zoo opgezweept,
dat daar nog veel onrust heerscht.
Laten wij hopen dat de binnen eenige
dagen te houden nieuwe besprekingen
tusschen den Fiihrer en den Engel-
schen minister, tot goede resultaten
zal mogen leiden.
GEMEENTERAAD
OUD-VOSSEMEER, 9 Sept. 1938.
Voorzitter Burgemeester Mr. J. J.
Versluys. Secretaris de heer W.van
der Ploeg. Aanwezig alle leden.
De notulen van de vorige verga
deringen worden voorgelezen en
ongewijzigd vastgesteld.
ingekomen stukken:
Het verslag van de N. V. YVaterl.
mij. Tholen over 1937. Dit zal bij de
leden circuleeren.
De voorzitter zegt de vorige ver
gadering is besloten lot aanschafling
van een brandvrije archiefkast en
hiervoor was f 100 uilgetrokken, maar
nu blijkt dat dit bedrag te laag is
en het zal moeten zijn f365. Nu
vragen burg. en "weth. machtiging
deze kast toch te mogen aanschaffen.
De heer van Gorsel vraagt of deze
dan toch groot genoeg zal wezen,
want anders moet men later weer
komen.
De voorzitter antwoordt dat de
secretaris er alles in kan bergen wat
er in moei.
Met alg. st. wordt burg. en weth.
machtiging verleend.
Een verzoek van Abr. Klippel om
hem ontheffing te geven van art. 46
Motor- en Rijwielwet.
Burg. en weth. stellen voor hem
ontheffing te geven, met de bepaling
