iARIN OPGENOMEN DE IERSEKSCHE EN THOOLSCHE COURANT
i wm
PlWüöIL geneest en de huid
tlag 29 April 1938.
No. 17
Vijf en v ijftigste jaargang
UITGAVE FIRMA J. M. C. POT. THOLEN - TEL. INTERC. 16 - POSTREK. 1043 priisvermlntlerinfl-
sbïad /\e,3r"franco Tholen, Poortvliet, Scherpenisse, St-Maartensdijk, Stavenisse, St-Annaland en Oud-Vossemeer
komische en
Ufctrieele Verdedigings-
voorbereiding.
i L J «*1
Be] 3
Wat er vóór 50 jaar in
onze omgeving gebeurde
0
oor
an
>bé
THOOLSCHE COURANT
d verschijnt eiken NIEUWSBLAD VOOR HET EILAND THOLEN x'ecferl regel
Prijs per kwartaal
st ƒ1,65 15 ct
asten.
meer 175 ct. Grootte der
letters naar plaatsruimte.
Bij abonnement aanmerkelijke
PUBLICATIES
onden voorwerpen 1 stoel te
n bij van Dijke Stadzicht
1 vulpotlood bij fa. J. M. C.
34|olen. 5
denkbeeld, of beter gezegd
Irikbeeld van den totalen oorlog
lend. Men wil daarmee ten
van alles den duur van den
lekorten. Om deze reden acbl
het toelaatbaar, het niet-
ïde gedeelte der bevolking de
•ikkingen van den modernen
mede te laten ondergaan en
|oor geweldige, onverhoedsche
invallen en door toepassing
Iconomisohen dwang. Hoewel
wijze van oorlog, wijl zij
aad den strijd bekort, van
dan een zijde onlanhs b.v.
or den Itaiiaanschen minister
htvaart als „burnaan" wordt
isteld, is het voor een beschaafd
h onmogelijk deze zienswijze
den en verheugend is het dan
al de barbaarsche luchtbom-
enten op Nanking, Kanton en
Chineesche steden een storm
otesteu hebben ontketend,
r dat daarmee heel veel wordt
t, kan helaas niet worden ge-
En men ziet maar al te goed
t ons ondanks protesten
het hoofd kan hangen en
ede een op zijn verdediging
ht land rekening zal moeten
n.
|t staat, dat ook het niet-militaire
an de bevolking in een loe-
,igen oorlog op veel grooter
in de vijandelijkheden za!
n worden betrokken, dan
r het geval was. De industrie
geheel in dienst van de vveer-
worden gesteld en de productie
:ld. Dientengevolge is het be-
urgerljjke dienstplicht ontstaan
k hier te lande zijn verschillende
riên van onontbeerlijkpersoneel
bilisatie vrijgesteld van opkomst
de wapenen.
is het noodig, er voor te
in, dat men steeds over groote
elheden materiaal en levens-
len beschikt. Vroeger beperkte
Iconomische oorlogvoering er
oe, bepaalde gebieden te blok-
n met het doel, den aanvoer
Is contrabande aangeduide arti-
te belelten. In hoofdzaak betrof
wapens en voor de wapen-
(tiie bestemde grondstoffen,
ids in den Wereldoorlog echter
n ook levensmiddelens als con-
nde beschouwd. Voor een land
ederland dat zoowel industrieel
grarisch voor een groot deel
bet buitenland afhankelijk is, is
n hoogst ernstige omstandigheid
op de hulp van de bondgenooten
men ook niet steeds rekenen,
heeft b.v. Duitschland in den
Idoorlog moeien ondervinden,
t is dus noodzakelijk om ook
anzien van de economische om-
igheden op eigen krachten te
en. Denemarken geeft ons hier
[oed voorbeeld. Van de50millioen
n, welke voor de landsver-
ing beschikbaar zijn gesteld,
'e helft worden bestemd om
nu vooaraden levensmiddelen
Irondstoffen op te slaan,
tuurlijk zal men in ons land
een dergelijken maatregel alleen
kunnen volstaan. Een goede
bereiding tot de economische
ïdiging vraagt veel meer. Gezegd
hierbij te worden, dat de kracht
een volk niet alleen meer zal
'en afgemeten naar zijn militaire
citeit, maar dal de eventueele
3le
tegenstander ook de economische
weerkracht zal taxeeren. Wil Neder
land dus een mogendheid aischrikken
om ons gabied te overvallen, dan zal
het er voor moeten zorgen, ook
economisch voldoende sterk bewapend
te zijn. En inderdaad is men nu ook
in ons land - met de bestudeering
van dit vraagstuk begonnen.
Laat ons de uitspreken, dat ge
zien het vele, dat wij op dit gehied
nog in te halen hebben daarbij
de meest mogelijke spoed worde
betracht De wijze, waarop de regeering
tot de reorganisatie van bet zuiver
militairegedeelte van onze weermacht
is overgegaan, doet ons overigens het
beste verwachten.
geen alledaagsche gebeurtenis in ons
parlementaire leven.
In ruim vijftig jaar is het niet
voorgekomen, dat een parlementaire
enquête door de Kamer noodig werd
geoordeeld. Voorstellen van diestiek-
king werden wel verscheidene malen
ingediend, doch de laatste maal, dat
de Kamer een dergelijk voorstel
aannam, was in '1886, toen besloten
werd een onderzoek in te stellen
naar de arbeidstoestanden in werk
plaatsen en fabrieken.
En niet alleen langs dezen weg
zal er meer licht in de Ossche zaak
komen.
De zes onderofficieren die tot de
Ossche brigade hebben behoord en
gezeten, dit deel van de oefeningen
kunnen kunnen volgen. Het is wel
de aangewezen weg om de luchtbe
schermingsoefeningen te populari-
seeren
1
Londen is deze week weer eens
het tooneel van groote diplomatieke
activiteit. Drie belangrijke gebeurte
nissen staan op hel programma, dat
gedeeltelijk reeds is afgewerkt, n I.
de vergadering van de sub-commissie
van de niet-inmengingscommissie, de
12
Hoog bezoek uit Australië.
Het „staartje" wordt langer.
Luchtbeschermingsoefeningen.
Bezoek van autoriteiten uit het
verre Australië behoort niet tot de
dagelijksche gebeurtenissen in ons
land en zeker niet als hel den hoog-
sten autoriteit van dat land, den
Gouverneur-Generaal betreft. Deze
bracht hier met zijn echtgenoote als
gast van de K.N.1 L.M. den eersten
dag der week een kort bezoek -
het verblijf in ons land duurde slechts
24 uur dat niettemin den Austra
lische» onderkoning nog gelegenheid
gaf, ons land van een van zijn mooiste
zijden te leeren kennen, want voor
den korten tijd die beschikbaar was,
stond naast hot officieieuse diner in
Carlton een autotocht door de bollen
streek op het programma. Kort als
dit bezoek was, zal het toch niet
nalaten de betrekkingen tusschen
beide landen ten goede te komen,
die binnenkort weer een nieuwe ver
steviging zullen ondergaan, als de
K.N.I.L.M.-dienst tusschen Batavia
en Sydney wordt geopend. Lord
Gowrie, die zich een groot bewon
deraar van het werk onzer beide
luchtvaart-ondernemingen betoonde,
sprak de hoop uit, dat hij bij zijn
terugkeer uit Engeland, waar hij
thans eenige maanden vacantiedoor
brengt, van dezen nieuwen dienst
gebruik zal kunnen maken.
Schreven wij in ons vorig overzicht
naar aanleiding van de in beslag
genomen brochures, dat de zaak-Oss
een staartje gaat krijgen, inmiddels
is er weer een en ander gebeurd,
dat de verwachting wettigt, dat dit
staartje een staart zal worden. Scheen
de zaak na de verklaringen van
MinisterGoseling in deïweedeKamer
van het tapijt te zullen verdwijnen,
omdat zoo goed als alle fracties er
zich bevredigd door verklaarden,
thans blijkt deze gerustheid opnieuw
in twijfel en argwaan te zijn ver
keerd, hetgeen tot uiting komt in
het feit, dat een der Kamerleden,
die aanvankelijk met de verklaringen
van den minister genoegen had ge
nomen, de liberaal Wendelaar, thans
bij de Kamer een voorstel heeft inge
diend tot het houden van een enquête
naar de juiste- toedracht van deze
in meer dan een opzicht nog duis
tere zaak. Wordt dit voorstel, dat
thans bij de afdeelingen in onder
zoek is, door de Kamer aangenomen
waarop veel kans bestaat - dan
zal het gebeurde in Oss door een
daartoe in te stellen commissie van
den grond af onderzocht kunnen
worden. Wat velen reeds vreesden,
nl. dat deze weinig verkwikkelijke
zaak in den doofpot gaat, behoeft
dus, indien de Kamer er in meer
derheid anders over denkt, niet het
geva! te zijn. Overigens bewijst dat
voorstel wel het groote belang van
de zaak, want een enquête is zeker
die eeist van hun opsporingsbevoegd
heid ontheven en vervolgens overge
plaatst zijn hebbenbij het ambtenaren
gerecht een klacht aanhangig gemaakt
tegen de besluiten en handelingen,
welkelotde bovengenoemde ontheffing
en hun overplaatsing hebben geleid.
De klaagschriften van de zes onder
officieren zijn hij het ambtenaren
gerecht ingezonden. Van elk der
klagers is er bovendien een verweer
schrift bijgevoegd. De klagers vragen
vernietiging van de besluiten, waar
tegen zij beroepen inbrengen, ten
eerste wegens onbevoegdheid van den
minister van justitie, en len tweede
omdat, al ware de minister bevoegd
geweest, de klagers geen zoodanige
handelingen hebben verricht, dat de
door den minister getroffen maat
regelen gemotiveerd zouden zijn.
Mr R. H. James, advocaat en pro
cureur te Apeldoorn, zal als raads
man van de klagers optreden.
En waar deze zaak in het openhaar
zal worden behandeld zal er wel
voldoende licht op vallen.
Meer in zwang dan het houden
van enquêtes zijn tegenwoordig de
luchtbeschermingsoefeningen. Deze
zijn in den laalsten tijd haast aan
de orde van den dag. Nadat nog
zeer onlangs de drie Noordelijke
provincies hun beurt hebben gehad,
zijn het thans weer de provincies
Utrecht en Gelderland, waar zoo
juist een gezamelijke luchtbescher-
mings- en verduisteringsoefeniiig
heeft plaats gevonden. Daar in deze
streek veel rivieren en kanalen voor
komen, moest in dit geval ook voor
het scheepvaartverkeer een strenge
regeling worden getrollen. Tijdens
den duur der oefeningen werden
ook op de waterwegen alle lichten
gedoofd, bruggen en sluizen werden
niet bediend en geheel het scheep
vaartverkeer in de betrokken streek
werd stilgelegd. In de steden, waar
de organisatie en controle zooveel
te moeilijker zijn, worden dergelijke
oefeningen nog maar wijksgewijs
ondernemen. Zoo organiseert de
Residentie, waar de Vereeniging voor
Luchtbescherming in den laalsten
tijd een groeiende activiteit aan den
dag legt, eveneens weer een luclit-
besehermings- en verduisteringsoefe
ning, waarbij levens proeven genomen
worden met eenige bepaalde soorten
straatverlichting, die tijdens de oefe
ning kan blijven branden, zulks ten
gerieve van het verkeer, dat natuur
lijk niet geheel en al stopgezet kan
werken. Een bijzonderheid van de
Haagsche luchtheschermingsoefening
is nog, dat ook vanuit de lucht per
vliegmachine controle op de verduis
tering zal worden uitgeoefend. Dit
vliegtuig staat bovendien in radio-
telefonische verbinding met eenige
controleposten op den grond en de
gesprekksn, die er tusschen den
waarnemer in de lucht endegrond-
posten worden gevoerd, zullen door
de gemeentelijke en particuliere radio-
distributies worden uitgezonden, zoo
dat 50.000 luisteraars, rustig thuis
onderteekening van het Engelsch-
fersche verdrag en de besprekingen
met de Fransche ministers.
Om te beginnen met de bijeen
komst van de sub-commissie voor de
niet-inmenging daarbij slaat het lot
van deze commissie op het spel. De
toepassing van de niet-inmenging en
de controle daarop, al is deze ook
nog zoo gebrekkig, kost geld en zelfs
veel geld.
Rusland nu heeft reeds in Novem
ber van het vorige jaar geweigerd
zijn contributie te betalen, wijl het
meende, dat de niet inmenging in
den bestaanden vorm een klucht zou
zijn. Dit was voor Duitschland en
Italië het sein, om hunnerzijds de
betalingen aan de commissie te
staken en dies bloedt de commissie
thans financiee dood.
Of dit hel einde van den nimmer
zeer gezond geweest zijnde schepping
zal zijn? Wanneer dit overzicht in
druk verschijnt, zal men liet antwoord
op deze vraag wellicht reeds kunnen
geven.
Deze kwestie is overigens nog van
belang voor de afwikkeling van liet
Dritsch-Ilaliaansche accoord. Want
wordt de commissie opgedoekt, voor
dat zij een definitieve regeling ten
aanzien van de terugtrekking der
vrijwilligers heeft bereikt, dan behoeft
Mussolini zijn troepen in Spanje niet
eerder terug te. trekken, dan naliet
einde van den burgeroorlog.
Het Britsch-Iersche verdrag.
Het gerestaureerde huis van den
Britscben minister-president in Dow-
ningstreel '10 is wel op zeer waardige
wijze ingewijd. Hier werd in't begin
van de week het Britsch-Iersche
verdrag onderteekend en dit is een
gebeurtenis van groote historische
beleekenis.
Om die beteekenis goed te waar-
deeren, moet men bedenken, dat
Engeland en Ierland van het oogen-
blik af, dat Hendrik II in de 12de
eeuw Ierland van z'n zelfstandigheid
beroofde, nimmer een waren vrede
hebben gekend Het aantal opstanden
tegen het Engelsche gezag is legio
geweest en ai zijn deze voor het
sterke Engeland nimmer zeer gevaar
lijk geweest, de toestand was toch
steeds uiterst onaangenaam.
Thans na zeven en een halve eeuw,
in een tijd van internationale poli
tieke onzekerheid, hebben Londen en
Dublin een vrede gesloten, die geen
vrede van overwinnaar en overwon
nene is, maar een ware verzoening,
waarbij het sterke Engeland op
grootmoedige wijze vele concessies
heeft gedaan. Slechts een Ierschen
eisr.h heeft Londen niet kunnen
inwilligende aaneensluiting van
Noord- en Zuid-ierland. Het protes
tantsche Ulster blijft in het verband
van het Vereenigd Koninkrijk. Dit
kan in de toekomst wellicht nog eens
tot strubbelingen leiden, maar de
gemakkellijke wijze, waarop alle
overige problemen zijn opgelost, be
looft toch het beste voor de toekomst.
De Britsch-Fransche besprekingen.
Parallel met de Fransch-Italiaansche
onderhandelingen, die dezer dagen
door een korte afwezigheid nu den
Itaiiaanschen minister van buiten-
landsche zaken, graaf Ciano .zijn
onderbroken, loopen de Fransch-
Britsche besprekingen op 28 en 29
April te londen, waaraan van Fran
sche zijde Daladier en Bonnet deel
nemen.
Terwijl men aan Fransche zijde
meent, dat men te Rome slechts
geneigd is, zich te bepalen lot een
eenvoudig accoord „van goeden wil"
een vrij vage overeenkomst dus
ziet Parijs hoopvol naar Londen.
Afgezien van een bespreking van den
algemeenen internationalen toestand,
gelooft de Quai d'Qrsay in de Engel
sche hoofdstad geruslstellende garan
ties nopens de verdere Spaansehe
ontwikkeling na alloop van den
burgeroorlog ie kunnen krijgen.
Vast staat overigens ook reeds wel,
dat Londen geen pact van vier,
waarvoor rnen te Parijs niels voelt,
zal voorstellen. Wel zal Chamberlain
blijven aandringen op de samenwer
king met Duitschland.
Henlein formuleert zijn eischen.
De leider van de z.g. Sudeten-
Duitsche Partij, Konrad Henlein,
heeft thans zijn eischen tegenover
de Tsjechische regeering uiteengezet.
Deze eischen, alhoewel soms betrek
kelijk vaag geformuleerd, zijn in
zooverre gematigd te noemen, dat
zij zeker een basis tot onderhande
lingen met Praag kunnen vormen.
Dit is in elk geval de vrijwel al-
gemeene opvalting. Het gaat er nu
maar om, of deze eischen een maxi
mum of een minimum beleekenen.
Londen en Parijs beschouwen ze als
een maximum, waarop zal kunnen
worden afgedongen en Praag meent
dat zij in hun tegenwoordigen vorm
onaanvaardbaar zijn.
Duitschland daarentegen spreekt
van een minimum. Maar hoe dit ook
zij, hoofdzaak blijft, dat er een basis
voor onderhandelingen is gelegd en
dat deze onderhandelingen spoedig
zuilen plaats vinden.
Opgevallen is overigens nog, dat
Ifenl iin en zijn partij zich dit keer
openlijk tot het Duilsche nalionaal-
socialisme hebben bekeerd
Ten aanzien van
de beide oorlogstooneelen
nl. dat in Spanje en dat in China,
kunnen wij ditmaal volstaan met de
vermelding, dat de strijd wordt
voortgezet, met verdere successen
voor Franco op het Iberisch Schier
eiland en met afwisselende Japansche
en Chineesche successen in het
Hemelsche Rijk.
Groot leed over de Joden gekomen.
Het decreet van Maarschalk Güring
dat alle Joden in Duitschland opgave
moeien doen van hun bezittingen
die daarna door den Staat in hesiag
zullen worden genomen, heeft groot
leed over de Joodsche bevolking in
Duilschland gebracht.
Immers Göring heeft er tevens hij
gedecreteerd dat na de inbeslagname
de Joden als ongewensebte bewoners
van Duitschland liet land moeien
verlaten.
In de I. en Th. Ct. van 3 Maart 1888
vinden wij vermeld dat de dames
M. Blok, M.J. v.d.Moes en.). Jansen,
allen leerlingen aan de R. N. L. te
Tholen, slaagden voor de akte nut
tige handwerken.
Dal te Tholen loen veel belang
stelling bestond voor het kweekeu
van planten, blijkt wel uit het feit