WAARIN OPGENOMEN DE IERSEKSCHE EN THOOLSCHE COURANT
^BUITENLAMP
NIEUWSBLAD VOOR HET EILAND THOLEN
De vrees voor
oorlog
LUXE POST
een Boek 45907
Vrijdag 27 November 1936.
No. 48
Vier en vijftigste jaargang
Tholen, Poortvliet, Scherpenisse, St-Maartensdijk, Stavenisse, St-Annaland en Oud-Vossemeer
UITGAVE FIRMA J. M. C. POT, THOLEN - TEL. INTERC. 16 - POSTREK. 1043
FA. J. M. C. POT
Ruwe handen
THOOLSCHE COURANT
Dit blad verschijnt eiken
Vrijdag. Prijs per kwartaal
ƒ0,80; met Geïllustreerd
Zondagsblad f 1,375, franco
per post ƒ1,65 15 ct.
lisp. kosten.
Advertentiën van 1 tol 4
regels 75 ct.; iedere regel
meer 175 ct. Grootte der
letters naar plaatsruimte.
Bij abonnement aanmerkelijke
prijsvermindering.
PUBLICATIEN.
1 Burgemeester en Wethouders van
Jfholen maken bekend, dat legen
■Donderdag 3 December a.s. gelegen
heid bestaat tot aangifte voor ruiming
an privaatputten.
In den voormiddag van dien dag
uilen scherven enz. door den reini
gingsdienst .worden Qpgehaald.
Tholen, 25 November '1936. 10
Gevonden voorwerpen
1 Mee ren rij wiel, 1 metalen tim-
timmermanshaak, 1 ceintuur dames
mantel. 7
Te bevragen Politiebureau Tholen.
De vrees voor oorlog is weer in
de harten der menschenteruggekeerd.
Bang vraagt men zich afzullen wij
weer een ontzettende ramp beleven,
waardoor de bestaanszekerheid op
nieuw met reuzensprongen achteruit
gaat en waarbij een menschenleven
in het geheel niet meer in tel zal
zijn
.Geen der symptomen wijst o.i. op
deze mogelijkheid. Wij slaan nog
steeds op hetzelfde standpunt van
eenige maanden geledensteeds
durven wij met menschelijke zeker
heid te zeggen „de oorlog ligt nog
verre van ons.''
Waarop baseert zich deze meening
Op het feil, dat de leidende staats
lieden de verantwoordelijkheid niet
op zich durven nemen voor het
ontketenen van eenramp,die niemand
ieenig voordeel zal brengen! Kon
men maar met een geringe mate van
zekerheid zeggen, dat de overwinning
mogelijk is en dat men van een
dergelijke overwinning zou kunnen
profiteeren, dan zouden wij nog zoo
pertinent in onze uitlatingen niet
durven zijn.
Maar het is nagenoeg een feit, dat
elke aanvaller het onderspit zal delven
terwijl ook de aangevallene hel kind
der rekening zal worden. Waarom
zoumendoelbewustzelfmoord plegen?
Door de enorme vrees, welke er
bestaat om een wereldramp te ont
ketenen, is een nieuwe factor naar
voren gekomen en wel de dreiging
zonder dat men de bedoeling heelt
deze dreiging in de praktijk ten uit
voer te brengen.
Men mag het eenigszins vergelijken
met St. Nicolaas. Nog nimmer is er
een kind in een zak naar Spanje
gegaan. En toch zijn vele kinderen
door de zak en Zwarte Piet behoed
voor te ondeugende streken.
Er zijn verzadigde en onverzadigde
landen. De verzadigden willen be-
EEN PRACHTSORTEERING DOOZEN
HEBBEN WIJ ONTVANGEN
Een
Doos
reeds vanaf 40 cent
BEZIET ONZE ETALAGE'S
BOEKHANDEL THOLEN
houden, wat ze hebben en deonver-
zadigden wenschen te deelen in de
voordeelen, diè een territoriale aan
winst hun zal kunnen opleveren. De
niet-verzadigden eischen hun deel
van voornamelijk tropische gebieden...
de verzadigden wenschen niets af te
geven.
Laten de laatste het op een oorlog
aankomen, dan zijn zij zeker, dat zij
veel en veel meer zullen verliezen.
Zal Engeland, dat onvoldoende krach-
lig is, een oorlog aandurven? Heeft
Frankrijk, inwendig verdeeld, den
moed en ook de kracht om zich te
gaan meten met zijn sterke tegen
standers? En een oorlog zou toch
van Engeland of van Frankrijk moeten
uilgaan Of van Rusland... Maar
Rusland bevindt zich in een nog
moeilijker positie dan de andere
landen. Ten eerste weet men niets
of nagenoeg niets af van de stemming
in het Russische binnenland. Dat het
er niet pluis is, wordt bewezen door
de verschillende processen welke met
een schil terende mise en scene worden
gevoerd... wordt bewezen door de
verbanning en de veroordeeling van
vooraanstaande Russische figuren
Maar bovendien loert Duitschland,
daarin gesteund door Italië op Rus-
lands Westgrens, terwijl Japan zich
gereed maakt om zoo noodig zijn
slag in het Oosten te slaan.
360
Doos 30 en 60 ct.
8 45934
Indien Rusland het zou aandurven
om een oorlog te ontketenen, dan
kan liet niet rekenen op de anderé
bevriende of half bevriende Weslcr-
sche mogendheden. Engeland zal geen
vinger uitsteken om Rusland te helpen
integendeel, Albion zal het niet on
geschikt vinden, wanneer de Russen
een pak slaag zouden krijgen. Maar
ook Frankrijk zal niet veel doen.
F.erder zal de tegenstelling in het
binnenland erdoor worden verscherpt,
nu de antipathie tegen het pact met
Rusland slaag groot er wordt.
Wanneer noch Rusland, noch En
geland en noch Frankrijk het initia
tief zullen nemen tot een oorlog, wie
zal het dan doen Duitschland of'
Italië? Natuurlijk niet, want deze
landen weten, dat ze verder komen
met een grooten mond dan met het
zwaard. Italië waagt in deze periode
geen ooi log. Het land bezit immers
al aardig de hegemonie in de Mid-
delland:che Zee... het heeft vasten
voet in Afrika, Zijn invloed in
Midden-Europa stijgt. Waarom zou
het alles in de waagschaal stellen,
nu het al aardig is ingewerkt?
Mussolini zak speeches houden...
zal handig manoeuvreeren lus^chen
de klippen door en hij zal de rijke
oogst binnenhalen. Ook Duitschland
heeft een bondgenoot en wel de tijd.
De tijd gepaard met den schrik voor
een Duitsche agressie zijn voldoende
middelen om aan Berlijn het noodige
toe te voeren, al zal het eenigen lijd
duren, alvorens het vurig verhoopte
is verkregen. Ook voor Duitschland
zou een oorlog funest, zijn
Maar wanneer de groote naties
geen oorlog willen, waarom zou dan
een oorlog ontslaan? Door den be
kenden lont in het kruitvat? Er zal
heel wat moeten geschieden om een
oorlogsverklaring te durven zenden.
Men zal veel over zijn kant laten
gaan, gelijk de poes, die voor een
muizenhol zit te loe en
Neen.... oorlog is gelukkig nog niet
in het verschiet.
Een zware dag voor de
scheepvaart. Een wreede
dubbel-moord in Limburg.
Nedeiland en de monetaire
overeenkomst. Fantastische
prijzen.
In het begin dezer week heeft een
dikke mist de scheepvaart zeer be
lemmerd. Slechts enkele schepen
waagden het uit te varen. Ondanks
het geringe verkeer op de waterwegen,
heeft dit toch niet mogen beletten,
dat verschillende aanvaringen hebben
plaats gehad, waarbij de eene schuit
wat meer, de andere wat minder
averij opliep.
Zoo kwam op den Nieuwen Water
weg het ss Willemsplein in botsing
met een uitgaande loodsboot. De
Willemsplein, welke een lading erts
aan boord had, werd door de loods
boot aan bakboordzijde in de flank
getroffen, hetgeen een vrij ernstige
schade tengevolge had, zoodat de
Willemsplein onmiddellijk veel water
maakte.
Erger gesteld was het met het
Groningsche motorschip „Schelde"
met een lading hout op weg naar
Jersey. Dit schip is Zondagmiddag op
vijf mijlen naar North Island tenge
volge van de dichte mist op de
Paternester-rotsen lek gestoten en
gezonken. De bemanning wist zich
in een reddings' oot in veiligheid te
brengen, doch dient bij c.e kust ge
komen, zonk ook dit vaartuigje. Al
wadend wisten de inzittenden echter
het land te bereiken.
Zoo is deze gevaarlijke dag voor
de scheepvaart alles wel beschouwd
betrekkelijk gunstig afgeloopen. Wel
is eenige materieele schade veroor
zaakt, maar dit had erger kunnen
zijn. En gelukkig valt geen enkel
menschenleven te b:treuren, hetgeen
onder de gegeven omstandigheden
wel zeer bijzonder mag worden
genoemd.
Toch is helaas het begin der week
niet voorbijgegaan, zonder degewel-
dadige dood van twee hoog-bejaarde
menschen.
In Merkelbeek, in de provincie
Limburg, werd Zondagavond een
dubbele moord ontdekt, die ver
moedelijk door een vrouw gepleegd
werd op twee zeer bejaarde menschen.
De vermoedelijke aanleiding tot de
misdaad is vrees voor ontdekking van
diefstallen, die de huishoudster had
gepleegd. De toestand, waarin de lijken
der beide oude menschen werden
gevonden, wees er op, dat de dader
wel zeer ruw was te werk gegaan.
Het hoofd van de vermoorde vrouw
vertoonde zware wonden en het ver
moeden is gerezen, dat met een zwaar
voorwerp de schedel was ingeslagen
Plet lijk van den vermoorden man
vertoonde al evenzeer de kenmerken
van een ruw optreden. Bij hem was
de hals doorgesneden. Nog kon men
de juiste toedracht van deze ver
schrikkelijke misdaad niet met zeker
heid weergeven, maar ernstige ver
moedens b .staan in ieder geval tegen
de huishoudster, die dan ook reeds
in verzekerde bewaring is gesteld.
Toen op 25 September de Fransche
regeering er toe over ging denXranc te
devalueeren. maakten de regeeringen
te Parijs, Londen en New-York tege
lijkertijd bekend, dat er een monetaire
drie-mogendheden overeenkomst was
gesloten, waarvan welde voornaamste
bepaling was de bereidwilligheid, om
ten behoeve van de circulatiebanken
op de egalisatiefonden der drie be
trokken landen, goud af te geven
tegen de door genoemde instellingen
of lichamen in deze landen gekochte
deviezen.
Weliswaar is de overeenkomst met
24 uur opzegbaar, hetgeen oogen-
schijnlijk de overeenkomst van geringe
waarde doet zijn, maar men mag niet
vergeten, dat gedurende dien tijd de
betrokken instellingen ruimschoots
de gelegenheid hebben hun deviezen
in goud om te zetten, zoodat een
deviezenverlies door deze regeling
een onmogelijkheid is geworden.
Uit hoofde van deze reden werd
er, toen bekend werd, dat Nederland
eveneens zijn gulden had laten vallen,
bij de Nederlandsche regeering sterk
op aangedrongen, zich bij de mone
taire overeenkomst aan te sluiten.
Wel kwam vast te staan, dat de
regeering zeer sympathiek stond
tegenover het monetaire accoord,
maar de daad, d.w.z. de aansluiting
bij het drie-mogendheden accoord,
bleef achterwege. De kwestie werd
weer actueel, toen eenige weken
geleden een bijzondere correspondent
van het conservatieve Engelsche
dagblad „Times" aan zijn blad be
richtte, dat Nederland op het punt
stond zich bij de over.enkomst aan
te sluiten. Inderdaad is dit op 23
November geschied, terwijl ook de
Zwitsersche regeering een zelfde stap
heeft gedaan. België, dat reeds eerder
te kennen had gegeven, gaarne in
het blok te worden opgenomen, is
tenslotte het laatste lam tegen wiens
toetreden geen enkel bezwaar bestond.
Zoo heeft het drie-mogendheden
accoord zich, uitgebreid tot een over
eenkomst tusschen zes landen, waar
van men in de toekomst het beste
mag verwachten. In alle betrokken
landen doet zich de sterke wensch
gevoelen, de betoonde handelsbe
lemmeringen gedeeltelijk af te schaffen
en het ziet er werkelijk naar uit, dat
binnen niet al te langen tijd dit
inderdaad zal plaats vinden. In dit
licht bezien is de toetreding van
Nederland van groot belang.
Tenslotte nog iets over hooge prijzen.
Zooals men weet is eenige weken
geleden den weg bekend gemaakt,
waarlangs de Koninklijke Stoet op
7 Januari zal voorbijgaan. Aangezien
men op dien dag in Den Plaag op
1 millioen menschen rekent, waarvan
aangenomen mag worden, dat zij
allen een goede plaats willen hebben,
hebben de eigenaars van de huizen,
waarlangs de stoet zal trekken, wel
willend hun ramen tot besehilddng
gesteld natuurlijk tegen betaling
van een sommetje geld Omdat de
vraag echter zeer groot is, vooral
naar plaatsen in de onmiddellijke
nabijheid van de Groote Kerk en het
Koninklijk Paleis, zijn voor verschil
lende panden prijzen betaald, die
werkelijk ongelooflijk zijn.
Londen staat Generaal Franco
geen blokkade toe. - Engel
sche schepen mogen geen
wapens naar Spanje vervoeren.
- De kwestie der non-inter
ventie. - De strijd om Madrid
duurt voort. - Verontwaardiging
in Duitschland over de arres
taties van Duitschers in Rus
land en over de toekenning
van den Nobelprijs aan von
Ossietzky.
Nadat reeds Zondag het Engelsche
Kabinet in spoedzitting was bijeen
gekomen, zag men in Engeland, en
ook daarbuiten, de rede, welke Eden
Maandagmiddag in het Lagerhuis zou
houden, met groote belangstelling
tegemoet. Want slechts zeer dringende
aangelegenbeden kunnen Baldwin en
de zijnen nopen op 'n Zondag bijeen
te komen.
Eden heeft nu verklaard, dat de
Engelsche regeering geen van beide
in Spanje strijdende partijen als oor
logvoerend zou erkennen. Van geen
van beide partijen ook zou de En
gelsche regeering aanhouding van
Engelsche schepen op open zee, d.w.z.
meer dan 3 zeemijlen van de kust
verwijderd, dulden. Wie dit toch zou
wagen, zou door de Brïtsche vloot
als zeeroover beschouwd en behandeld
worden.
Dit was hel antwoord aan Generaal
Franco, die een blokkade van Bar-
celona had aangekondigd, en tevens
een waarschuwing aan eenieder, die
Franco zou willen helpen bij een
blokkade.
Anderzijds heeft Engeland het Franco
ook weer niet te moeilijk willen
maken. De Spaanscbe generaal zal
zijn handen van Engelsche schepen
af moeten houden, maar daarvoor
krijgt hij nu de garantie, dat door
VOOR JONGENS OF MEISJES IS
EEN AARDIG ST. NICOLAAS CADEAU!
Gebonden boeken reeds vanaf 85 ct.
FIRMA J. M. C. POT
BOEKHANDEL THOLEN
deze schepen geen wapenen zullen
worden vervoerd. Engeland heeft dit
bij de wet verboden.
Het is aan geen twijfel onderhevig,
dat de doelbewuste houding, die
Engeland in dezen heeft aangenomen,
voor de geheele internationale scheep
vaart van belang is
Tegelijkertijd met Eden's verklaring
hebben Berlijn (door middel van Von
Ribbentrop) en Rome laten weten,
dat men daar zijn houding ten op
zichte van de non-interventie zal
handhaven en zijn medewerking aan
de Londensche commissie zal blijven
verleenen. Rome heeft daar nog aan
toegevoegd, dat het Franco geen
militaire hulp zal schenken en met
name niet ter zee.
Het wordt met de non-interventie
anders een eigenaardig geval. Er be
staat geen twijfel aan, dat de wor
steling om Madrid het kenmerk draagt
van een beproeving van Russische,
Duitsche en Italiaansche technische
wapenen. Ook komt er uit verschil
lende landen levende hulp, en het
zijn wel speciaal de Madrileensche
troepen, die hiervan profiteeren. Maar
dit alles schijnt geen tragische gevolgen
te hebben, indien men naar buiten
maar doet, alsof men zich geheel aan
de regels van "het non-interventiespel
houdt.
De niet-inmengings-commissie is
inderdaad eenigszins belachelijk, maar
zulk in heel wat mindere mate, dan
velen in Europa meenen. Want heel
wat meer kans zou er op een Euro-
peeschen oorlog bestaan, indien men
de non-interventie-idee niet naar den
schijn zoo hoog hield. Nu kan men
dingen doen, die men niet laten wil
en desondanks een oorlog vermijden
die men niet wenscht.
En intusschen blijft de strijd om
Madrid verder woeden. Hoewel men
uit de verschillende berichten wel den
indruk krijgt, dat de rechtsche troe
pen langzamerhand iets verder de
Spaansrhe hoofdstad binnendringen,
ziet het er toch naar uit, dat zij deze
heetbegeerde plaats slechts steen voor
steen zullen moeten veroveren en
dat de strijd nog enkele weken zal
moeten voortduren.
Overigens blijkt ook. dat de Ma
drileensche troepen er door hulp van
buiten steeds beter voor komen te
staan. Zooals de toestand op het
oogenblik is, lijkt het welhaast on
mogelijk den vermoedelijken over
winnaar aan te wijzen. Er kan nu
nog van alles gebeuren en het is zeer
wel mogelijk, dat er tenslotte zal
blijken, dat de Spaansche burger
oorlog den Russischen in duur eve
naart.
Wat er dan van Spanje over zal
blijven, is een vraag, waarmede men
zich maar beter niet kan ophouden.
In de Duitsche hoofdstad viert op
het oogenblik de verontwaardiging
hoogtij. Eerstens om de vele arresta
ties van Duitschers in Sovjet-Rusland.
Een dezer Duitschers, Ir. Sticklin, is
zooals bekend, reeds ter dood ver
oordeeld en hoewel de Duitsche am
bassadeur namens zijn regeering te
Moskou gratie voor den veroordeelde
heeft verzocht, lijkt men in de Sovjet-
Unie weinig voor een amnestie te
voelen. De Sovjets zeggen, dat de
gearresteerde Duitschers zich hebben
schuldig gemaakt aan spionnage en
sabotage.
In Berlijn zegt men daarentegen,
dat de gearresteerden zoo onschuldig
zijn als pasgeboren kinderen en dat