WAARIN OPGENOMEN DE IERSEKSCHE EN THOOLSCHE COURANT
©BUITENLAMP
NIEUWSBLAD VOOR HET EILAND THOLEN
Sigll
Vrijdag 30 October 1936.
No. 44
Vier en vijftigste jaargang
Tholen, Poortvliet, Scherpenisse, St-Maartensdijk, Stavenisse, St-Annaland en Oud-Vossemeer
UITGAVE FIRMA J. M. C. POT, THOLEN - TEL INTERC. 16 - POSTREK. 1043
aSaI"
laak los die kou
DAfi/SPO daar lucht je van op.
THOOLSCHE COURANT
Dit blad verschijnt eiken
Vrijdag. Prijs per kwartaal
0,80met Geïllustreerd
Zondagsblad f 1,375, franco
per post '1,05 -f- 15 ct.
ilisp. kosten.
Advertentiën van 1 tot 4
regels 75 ct.; iedere regel
meer 175 ct. Grootte der
letters naar plaatsruimte.
Bij abonnement aanmerkelijke
prijsvermindering.
PUBLICATIEN.
Burgemeester en Wethouders van
Tholen maken bekend, dat tegen
Donderdag 5 November a.s. gelegen
heid bestaat tot aangifte voor ruiming
van privaatputten.
In den voormiddag van dien dag
uilen scherven eiy.. door den reini-
;ingsdienst woeden opgehaald.
Tholen, 29 Uctober 1936. 11
9 V
II
Najaarsstormen. Een logger
vergaan te IJmuiden. Nog
immer publieke belangstelling
voor de Koninklijke verloving.
Op 4 November a.s. zal de
Kon. Familie een vaartocht
met Hr, Ms. de Ruyter maken.
Hr. Ms. O 16 in dienst ge
steld. Dr. Deterding treedt af
als directeur-generaal der
Koninklijke.
Wederom heeft de storm, die dit
maal uit West-Noord-Westelijke woei,
ernstige ongelukken en belangrijke
materieele schade veroorzaakt. Reeds
Dinsdagmorgen kwamen berichten
jinnen van schepen, die in nood
ferkeerden of waren vergaan. De
eeks ongevallen begon met het ver
{aan van een Scheveningsche logger
binnen de pieren van IJmuiden. De
ileepboot Nestor, welke onmiddellijk
er plaatse aanwezig was, kon bet
{rootste gedeelte van de bemanning
erlden. Vier visscherslieden kwamen
echter in de golven om het leven.
Tengevolge van dit droevig ongeluk-
Jieerschlein het visschersdorp Scheve-
lingen rouw. Wederom had de zee
slachtoffers geeischt. Zou het bij het
viertal blijven? Niemand kon zulks
oi voorspellen,maar toen in Sche'veningen
5 iet gerucht de .ronde deed, dat er
en logger in aantocht was, liep de
;eheele bevolking naar de haven uit,
au te zien of het schip behouden
ou binnnenkomen. Gedragen op de
deugelen van den wind naderde het
schip in snellen vaart de voorhaven.
Op de boulevard was iedere beweging
lie het schip maakte, nauwkeurig te
olgen. De groote menigte, die naar
le haven was gestroomd maakte de
tngstige oogenbiikken mee. Zou het
Vilde bemanning het klaar spelen
De bemanning speelde het klaar
|jn met een sierlijke zwaai stroomde
ele logger de voorhaven binnen.
Vreugde heerschte onder de Scheve-
fd mngsche bevolking, toen deze logger
:enminsle veilig en wel in de haven lag.
Hetzelfde wat zich Dinsdag te
icheveningen afspeelde, had eveneens
er ilaats in alle andere visschersdorpen
Aan ons land. Ook daar was het bij
le havens steeds vol menschen, die
Q angstige spanning het binnen-
p tornen der lichte vaartuigen gade-
loegen.
Ook vele buitenlaudscbe schepen
lebben het hard te verantwoorden
;ehad. Veie malen worden S. O. S.
seinen opgevangen en vele malen
noesten Nederlandsche vaartuigen
sitvaren, om assistentie te verleenen.
lelukkig kwamen hier geen onge-
ukken van ernstigen omvang voor,
ïetgeen wel een wonder mag heeten
'p, >ij een wind met een snelheid van
km. per uur!
Nog steeds, alhoewel in mindere
nate, concentreert de publieke be-
angstelling van het Nederlandsche
'l| 'olk zich op de Koninklijke verloving,
eens leest men, dat Haagsche
neisjes van een vakschool ettelijke
aarten hebben gebakken en deze op
111 lanwijzing van Prinses Juliana aan
'erschillende weldadigheidsvereeni-
[ingen hebben uitgereikt, welke de
aarten op hun beurt weer verdeelden
>nder de armen en behoeftigen, die
il,
onder hun goede zorgen vallen. Dan
leest men dat de Nederlandsche
Banketbakkersvereeniging het ini
tiatief heeftgenomen tot het aanbieden
vaneen huwelijkstaart ter gelegenheid
van het huwelijk van onze Kroon
prinses, welke natuurlijk door het
Prinselijk paar gaarne zal worden
aanvaard.
En tenslotte ofschoon dit geen
verlovingscadeau in den eigenlijken
zin des woord is, zal de Koninklijke
Familie de Koningin, Prinses
Juliana en Prins Bern hard op
4 November, een vaartocht met Hr. Ms.
de Ruyter maken, waartoe zij omstreeks
II uur 30 te IJmuiden zullen embar
keeren. Ongeveer drie uur zal deze
tocht duren, want omstreeks kwart
voor drie zal de Ruyler op de rede
van Texel voor anker gaan.
Doe wat Dampo in beide neusgaten.
Doos 30, Pot 50 ct. Bij Apoth. en Drog.
458e>9 7
Het barkement van de hooge gasten
zal te Den Helder plaats vinden. Op
deze wijze worden dus de inwoners
van IJmuiden en Texel in de gele
genheid gesteld kennis te maken met
Prins Bernhard, van welke eer zij
tot nog toe verstoken waren gebleven.
Kennen wij de IJmuidenaren en de
inwoners van Texelgoed, dan gelooven
wij, dal op die plaatsen de Koninklijke
Familie een hartelijke en enthousiaste
begroeting zal zijn beschoren.
En nu wij het toch over de Kon.
Marine hebben dezer dagen is de
grootste Nederlandsche duikboot, de
IIr. Ms O 16 in dienst gesteld. Deze
boot is evenals de laatstelijk aange
worven eenheden van onze onderzee-
vloot een Nederlandsch product. Het
schip werd gebouwd op de werf van
de Kon. Mij. de Schelde. Wij be
ginnen overigens op het gebied van
duikboolenbouw aardig naam in de
wereld le maken. Vooral sinds de
zoo schitterende tocht van de K. 18,
die een ieder nog versch in het ge
heugen zal liggen. Nadien zgn de
opdrachten uit 't buitenland gekomen
en zoo bevinden zich op het r/ioment
b.v. in opdracht van Polen onderzee-
booten in aanbouw.
Een vergelijking met buitenlandsche
ontwerpen toont aan, dat bij een
gelijke en zelfs zwaardere bewapening
en overeenkomstige overige eigen
schappen, de Nederlandsche onder
zeeërs eenige honderden tonnen
kleiner zijn. Dit, en de door ervaring
bewezen betrouwbaarheid van het
Nederlandsch product geven de ze
kerheid, dat de hier le lande gebouwde
duikbooten voor de buitenlandsche
geenszins onderdoen.
De Hr. Ms. 0 16 is niet slechts een
aanwinst voor onze Marine, maar
bovendien een nieuw succes voor de
Nederlandsche industrie.
De directeur van de Kon. Ned .Mij.
tot Exploitatie van Pelroleumbronnen
in Ned.-lndië heeft naar aanleiding
van de alg. vergadering van aandeel
houders, die 17 November a.s. zal
plaats vinden, meegedeeld, dat dhr.
Dr. Deterding den wensch te kennen
heeft gegeven, met het einde van 't
loopend jaar als directeur-generaal
af le treden.
Aan de a.s. alg. vergadering zal
nu eerst worden voorgesteld, hem een
plaats in het college van commissa
rissen aan te bieden. Verder zullen
nieuwe directeuren worden voorge
dragen, t.w. de heer J. M. de Booy
en Mr. J. C Panthaleon baron van
Eek. Inmiddels heeft de Raad van
Commissarissen aan dhr. Ir. J. E. F.
de Kok, thans directeur, met ingang
van 1 Januari den titel verleend van
directeur-generaal.
Dit zijn in het kort de mutalies,
welke door de directie der Konink
lijke zijn bekend gemaakt. Voor de
naaste omgeving van dhr. Deterding
was het de laatste maanden geen
geheim meer, dat hij er veel voor
voelde zich uit zijn drukke positie
terug te trekken en zijn levensavond
in rust en kalmte door te brengen.
Zooals men weet had Dr. Deterding
op 19 April van dit jaar zijn 70en
verjaardag gevierd.
Dr. Deterding is wel bij uitstek het
voorbeeld van een self-made-man,
die zijn opkomst te danken heelt aan
eigen energie en eigen werkkracht.
En deze opkomst is phenominaal ge
weest, te meer daar het tenslotte
Deterding's werk is geweest, die van
onze Koninklijke na de fusie met de
Shell in 1907 een concern van we
reldvermaardheid heeft gemaakt.
Hoewel Dr. Deterding met het oog
op zijn werkzaamheden veel in En
geland vei bleefhet land, dat hem
ook wegens zijn vele verdiensten
tijdens den wereldoorlog den lande
bewezen, in den persoonlijken adel-
sland verhief, bleef hij zich steeds
Nederlander voelen, wat wel het best
blijkt uit zijn vele schenkingen aan
de Nederlandsche Musea.
Gelukkig heeft ook zijn geboorteland
hem niet vergetende Technische
Hoogeschool heeft hem in 1928 be
noemd tot doctor honoris causa.
Commentaar op het Duitsch-
Italiaansche communiqué. Een
ieder haalt er uit, wat hij er
het liefst in ziet. Engelsche
ontstemming tegenover de
Madrileensche regeering en
Moskou. Maar Sovjet-Rusland
isoleeren wil men niet. Geen
directorium der groote mogend
heden. Lissabon erkent de
regeering Franco. Koning Karei
II van Roemenië bezoekt Praag.
Geen eensgezindheid meer der
Kleine Entente.
Het communiqué over de bespre
kingen van Ciano in Duitschland
heelt, zooals begrijpelijk, geen op
schudding in Europa te weeggebrachl.
Daarvoor was het ook in veel te
rustige, ja zelfs vage termen vervat.
Toch is het niet onaardig de com
mentaren in de verschillende landen
eens met elkaar le vergelijken. De
Duitschebladen doen zooveel mogelijk
hun best, om de grootst mogelijke
beleekenis aan het resultaat der be
sprekingen te geven. Reeds voordat
dit resultaat vast stond, beeft men
te Berlijn den indruk gewekt, alsof
op zeer belangrijke punten, vooral
ten aanzien van Rusland, volledige
overeenstemming bereikt was.
Hoewel dit thans uit de woorden
van liet communiqué niet zonder meer
blijkt, kan het echter desondanks zeer
goed waarzijn. Italië noch Duitschland
hebben er op het oogenblik belang
bij, de wereld van den juisten tekst
hunner afspraken kond te doen. De
objectieve beoordeelaar kan dan ook
niet beter doen, dan zich ten aanzien
van dit vraagstuk voorhands geen
meening te vormen en kalm af te
wachten, hetgeen de toekomst hier
omtrent zal leeren.
Anders gaan over het algemeen de
Engelsche en Fransche bladen te werk
bij de beoordeeling van het commu
niqué. Zij meenen in de verklaring
van Ciano te lezen, dat het resultaat
van de besprekingen vri^ mager is
geweest, m.a.w. dat het communiqué
op de meest beleefde wijze iets, dat
min of meer op een mislukking lijkt,
moet verhullen. Men ziet bet dus,
een ieder trekt uit het communiqué
de conclusies, welke voor hemzeli het
voordeeligst zijn. Een gedeelte van
bet verslag heeft de instemming van
de Times mogen vinden. Dat is het
doel, waarin Duitschland en Italië aan
hun sympathie voor Franco uitdruk
king geven, verklaren dat alle goede
elementen in Spanje achter den ge
neraal staan en dat zij hopen, dat
Spanje na een overwinning van de
Nationalisten, spoedig weer de oude
plaats in de gemeenschap der volken
zal innemen, met volstrekt nationale
en koloniale integriteit.
„Weinigen", zoo schrijft het blad,
„zullen er aan twijfelen, dal de meer
derheid der Spaansche bevolking
Franco op bet oogenblik steunt." En
in de uitlating over de nationale en
koloniale integriteit ziet het Engelsche
blad een dementi van alle geruchten,
die willen weten van een afstand van
bepaaldeSpaansche koloniale gebieden
aan Italië en Duitschland. De Times
blijkt dan ook door de woorden van
het communiqué zeer gerustgesteld.
Over de Spaansche Volksfrontro-
geering is men in Londen op liet
moment al heel weinig te spreken.
Men weel, dat Engeland Madrid heeft
voorgesteld gijzelaars uit te wisselen,
om onnoodig bloedvergieten te voor
komen. Madrid heeft dit voorstel tot
gruole verontwaardiging van Engeland
geweigerd, met de mededeeling, dat
zich in Madrid geen gijzelaars, doch
slechts politieke gevangenen bevinden.
In Engeland ziel men in een dergelijk
antwoord slechts een uitvlucht uit
onmacht. Was de regeering inderdaad
in Madrid baas in eigen huis, dan
zou het het voorstel niet zoo bot
hebben afgewezen. Maarzij heeft geen
zeggenschap meer-over de „straat",
die er niet over denkt, haar slacht
offers weer vrij te laten.
Madrid bevindt zich intusschen in
een preciaire positie. Wel is de stad
nog steeds niet in handen dernatio
nalisteu gevallen, maar dat de val
van de Spaansche hoofdstad nog
slechts een kwestie van enkele dagen
is, betwijfelt niemand meer.
Daar kunnen ook de Russische
wapenleveranties, die nu, na het pro
test van Muskou bij de non-inter
ventiecommissie vrijelijk naar Burce-
lona stroomen, niet meer aan ver
anderen. In Londen en Parijs vindt
men deze Russische wapenleveranties
verre van aangenaam. De toestand
wordt er slechts ingewikkelder door
en rnoet voor Rome, Berlijn en Lis
sabon wel aanleiding zijn, hun hulp
aan de regeering Franco te verdub
belen. Lissabon heeft zeifs al alle
betrekkingen met de regeering
Gaballero verbroken en de regeering-
Franco erkend.
Naar verluidt, zouden Rome en
Berlijn thans van de algemeene ont
stemming tegenover Moskou gebruik
willen maken, door binnenkort een
bijeenkomst van de Westelijke mo
gendheden lot sland te brengen,
waarbij elke deelneming van Rusland
aan het garantiewerk zou moeten
worden uitgesloten. In Londen ver
klaart men intusschen niet van der
gelijke plannen op de hoogte le zijn
en er bovendien zijn medewerking
aan te zullen weigeren. Londen
wenscht de Sovjet-Unie ondanks alle
politieke blunders van Moskou in
den laatslen tijd, niet te isoleeren en
een nieuw werktuig te scheppen,
dat onafhankelijk van den Volken
bond zou zijn, Londen meent, en
zulks niet geheel ten onrechte, dat
een directorium van de groote mo
gendheden op hel verzet van de kleine
staten, die ook nog wel een woordje
in Europa mee willen spreken, moet
sluiten. Zooals de toestand nu is. zal
er dan ook voorloopig nog weinig
van een Nieuw Locarno kunnen
komen.
Praag kreeg hoog bezoek, nl. dat
van Koning Garol II van Roemenië,
üf dit bezoek ten dool had de banden
tusschen de landen, der Kleine Entente
te versterken is met geen mogelijk
heid te zeggen. Zeker is, dat de poli
tiek van Tsjecho-Slowakije, Zuid-
Slavië en Roemenië lang niet meer
zoo eensgezind is als eenigen tijd
geleden. Terwijl Praag nog voor de
volle 100 de Fransche politiek der
collectiviteit steunt, is deze politiek
Belgrado en Boekarest wat te ge
vaarlijk geworden. Bovendien vindt
men in de laatstgenoemde landen in
Duitschland en Italië tegenwoordig
betere afnemers van hun producten
dan in Frankrijk. En daar op den
Balkan nu eenmaal veel door econo
mische factoren wordt bepaald, wendt
men zich daar meer en meer van
Parijs af. Op den Quai d' Orsay
maakt men zich daar ernstig onge
rust over. De Kleine Entente was tot
nog toe een bondgenoot, waarop men
aan de Seine eeuwig meende te kun
nen bouwen. Niet, dat het al zoover
gekomen is, dat Zuid-Slavië en Roe
menië bet Belgische voorbeeld hebben
gevolgd. Maar Parijs verheelt zich
niet, dat dit wel eens zou kunnen
gebeuren.
Slechts in Praag heeft men nog
een vaste steun. Maar of men er
daar in zal zijn geslaagd Koning
Carul er van te overtuigen, dat hij
eenzijdig aan Frankrijk zal moeten
blijven binden, is een vraag, die niet
zonder meer met „ja" kan worden
beantwoord.
Wat er vóór 50 jaar in onze
omgeving gebeurde.
In de Thoolsche Courant van 5 Oc
tober 1886 lezen wij dat men druk
bezig was met het delven van de
meekrap.
Uit St. Annaland meldde men dat
de aardappelprijzen oploopen. Wol
kammers golden 12.35, Blauwen f2.30
p. H.L. De ajuin noteerde slechts
f 1.10 p. H.L.
Uit Stavenisse meldde men dat met
het leveren van suikerpeeën begonnen
is, doch de opbrengst werd slecht
genoemd.
Ds. P. J. A. Noudink, Ncd. Herv.
predikant te St. Annaland, nam een
beroep naar Blauwkapel aan.
De boter noteerde le Tholen 62 72 ct.,
eieren f 4.20 per 100 stuks.
In de Th. Ct. van 9 Oct. 1886
vinden we o. m. dat voor de betrek
king als onderwijzeres te Scherpe
nisse mej. Augustijn te Tholen no. 1
van de voordracht is. Ze werd niet
benoemd.
In de raadsvergadering te St. Maar
tensdijk werd de begrooting van het
alg. armbestuur voor 1887 vastge
steld in ontvang en uitgaaf op
f 7835.14, die der gemeente op
f 169J5.1772.
Uit Poortvliet meldde een bericht
dat de heer A. Geluk aldaar, kwee-
keling aan de R.N.L le Tholen, zijn
acte als onderwijzer behaalde.
In het no. van 19 October staat
dat de raad van St. Annaland be
sloot het aantal leerkrachten uit te
breiden door benoeming van een
onderwijzer met hoofdacte op een
salaris van f 000 's jaars.
Te St. Maartensdijk had de ver
gadering plaats van de vereeniging
van burgemeesters en secretarissen
in liet eiland Tholen. Als nieuw lid
werd de heer J. de Rijke, wethouder
te Stavenisse, aangenomen. De h.h.
Kievit, secretaris te Scherpenisse,
J. Polderman Jz. te St. Annaland en
N. Polderman, burgemeester le St.
Maartensdijk behandelden een onder
werp.
De Th. Ct. van 23 Oct. meldt o. m.
dat ds. G. Schot, Ned. Herv. pred. te
Tholen, te Dode waard is beroepen.
In die van 30 October staat o. m.
dat de werkzaamheden in bet Yeld
