WAARIN OPGENOMEN OE IERSEKSCHE EN THOOLSCHE COURANT
Iffi
©BUITENLAMP
NIEUWSBLAD VOOR HET EILAND THOLEN ™er«
rrijdag 18 September 1936.
No. 38
Vier en vijftigste jaargang
Tholen, Poortvliet, Scherpenisse, St-Maartensdijk, Stavenisse, St-Annaland en Oud-Vossemeer ïefters'naar' plaatsruimte!
UITGAVE FIRMA J. M. C. POT, THOLEN - TEL. 1NTERC. 16 - POSTREK. 1043 pnfrvT.miTi,,.
'wee stroomingen
de internationale
politiek
3g||
JG.
)iit
THOOLSCHE COURANT
t blad verschijnt eiken
•ijdag. Prijs per kwartaal
),80; met Geïllustreerd
ndagsblad /'l,37s, franco
r post ƒ1,65 -f 15 ct.
p. kosten.
Bij abonnement aanmerkelijke
PUBLICATIEN.
Gemeentelijke Arbeidsbemiddeling
rleent kosteloos haar tusschenkomst
vraag en aanbod van werkkrachten
;nstpersoneel, e. d.
Gevraagd
Ongehuwde melkknechts voor
litschlahd.
Inlichtingen hij den Agent der
beidshemiddeling te XJiolen. 18
Er zijn twee duidelijk omlijnde
oomingen in de internationale po-
iiek te bemerken. De eene slroo-
is het vormen van een stabili-
lievlak in Europa door Duilschland,
lië de deze landen omringende
jnau- en Balkanlanden, die uitgaan
n revisie van Versailles (Oostenrijk-
ongarije en bij welk stabilisatievlak
ngeland zich zou moeten aansluiten,
varaan zal zich pareu een geleide-
ken terugkeer naar rechts van
•ankrijk en Spanje en een alge-
cene overwinning op het commu-
sme).
l)e andere strooming wil weer aan
ngelund den rol toehedeelen van
middelaar, zoodat een status-quo
1 ontstaan zonder dat de landen
werkelijkheid dichter tot elkander
illen komen.
Een tijdlang heelt de Engelsche
egeering een zwakke houding aan-
>rl< momenzij kon zich geen juist
jrdeel vormen van hetgeen Londen
td te doen. De slag op hel hiofd,
het moeten terugtrekken van de
ngekche vloot uit de Middelland-
:lie Zee en liet doordrijven van
ussolini's zin tegen Ëngeland's
enschen in heeft haar zoo ver-
)ofd, dat het langen tijd geduurd
«ft, alvorens men weer hij zijn
)silieven kon komen.
Het schijnt, dat Londen zich uu
lijti heeft uitgestippeld De Eo
lische Regeering voelt niets voor
eerste door ons genoemde stroo-
ig, namelijk het zich aansluiten
het stabilisatieblok, dat den strijd
gen het communisme wil aangorden,
liet nationaal-socialistische parlij-
ingres in Neurenberg schijnt de
ngelschen te hebben afgeschrikt,
aar is voor de fijn-gemanierde En-
ilsohen een te groven, klaren taal
•sproken. Daar is in te duidelijke
men gezegd, wal Hiller wil en.
oe hij denkt op te treden tegen het
prukkende Bolsjewisme. Nog nimmer
«ft een officieele Regeering zulke
'ocht-woorden gesproken en in vroe
re tijtien zou de Duitsche geste
tiniiddellijk geleid Jiebben tot een
iet meer te voorkomen oorlog
ovendien heeft Hiller nogmaals aan-
edrongen op behandeling van het
iloniale vraagstuk. Indien Engeland
ch bij Midden-Europa zou aansluiten,
Qu het in de eerste plaats vrijwillig
e ollers hebben te brengen door
fstand te doen van verschillende
landaatgebieden.
Indien Engeland nog getwijfeld had
de keuze... aansluiting aan Enge-
nd en Rusland of meedoen aan de
uitsch-Italiaansche politiek, dan
eeft hel koloniale vraagstuk, zooals
oor Hitier gesteld, wel de beslissing
ebracht.
Engeland schaart zich hoogstwaar
liijnlijk aan de zijde van Frankrijk.
omsingelingspolitiek zal er door
een andere fase treden en de
igelsche militaire voorzorgen zullen
erhalve gaan in de Fransche rich-
ug.
Dat brengt tevens Stalin weer op
n krachtiger basis. De Russische
'ider heeft den laatsten lijd moei-
;hi
lh
ite
en
•ki
en e
t li;
,-ai
st
lijke oogenblikken doorgemaakt. Hij
stond voor een crisis en indien Enge
land van houding verandert en in
het Fransche zog gaat varen, kan
Stalin weer een tijdlang rustiger
gaan ademhalen. Is deze situatie ge-
wenscht voor de rust van Europa en
voor den wereldvrede1? Sommigen
meenen van wel, anderen daaren
tegen van niet.
Men moet zich op een zuiver ob
jectief standpunt plaatsen. Men moet
zich kunnen denken op zuiver neu
trale basis en het voor en tegen
overwegen. Indien aan de wenschen
van Duitsehland en Italië wordt ge
volg gegeven en indien dus deze
landen de beschikking krijgen over
uitgestrekte, behoorlijke en voor
Westersche emigratie geschikte kolo
niale gebieden, dan zullen de binnen-
landsche spanningen in die landen
een uitweg kunnen vinden. Dan
hebben die landen voor decennia
werkgelegenheid en dan kan de inter
nationale handel weer gaan bloeien,
omdat nu eenmaal één land niet in
staat is om achterlijke economische
gebieden tot ontwikkeling te brengen.
Vormt zich een auti-Duitsch
Italiaanse!) blok met de bedoeling
evenwicht in Europa te brengen, dan
zullen de gerfoemde spanningen geeti
uitweg kunnen vinden. Dan zal die
spanning toeiTemen, zoodat gevaar
grooler wordt op een explosie. Met
oorlogsgevaar wordt volgens de voor
standers eener midden-Europeesche
politiek, in dat geval grooler.
Neen, zeggen de anderen, Engeland
kon de balans ig evenwicht houden.
Indien Frankrijk, Engeland en Rus
land zich tot een practisch compro
mis hinden, dan is oorlog evengoed
uitgesloten en dan zal men wel op
andere wijze probeeren, de atmosfeer
te ontladen. En dan is levens de kans
op een ondraaglijke Duitsche supre
matie van de baan Want, volgens
hen, zal een land gelijk Duitsehland,
zich nimmer vergenoegen met een
belangrijken rol... neen, het moet
domineeren als het daartoe de ge
legenheid krijgt!
Tusschen die twee principes zal
men moeten kiezen. Misschien is dit
te optimistisch uitgedrukt. De keuze
zal niet aan ons liggen zij zal ons
worden opgedrongen door de realiteit
1 V
De plechtige opening van
de laatste zitting der Staten-
Czneraal vóór de nieuwe
verkiezingen. De aanpassings
politiek zal consequent worden
doorgezet. Ontzaglijke drukte
in Den Haag. De politie kon
haar taak niet af. De
millioenennota voor 1937 wijst
een tekort van 45 millioen
aan. De voorgestelde maat
regelen tot dekking van het
deficit.
De opening van de laatste zitting
der Staten-Generaal in deze parle
mentaire periode, heeft onder den
nog levendigen indruk der verloving
van Prinses Juliana wel een bijzonder
karakter gekregen. Bijzonder ook nog,
omdat de laatste jaren het optimis
tische element in de onderscheidene
Troonreden ver te zoeken was, en dit
maal, hoe bescheiden ook, een der
gelijk element wel aanwezig was.
In de Troonrede kwam tweemaal
het woord aanpassing voor, wel een
bewijs, dat deze politiek als het eenige
geneesmiddel wordt beschouwd.
Hierdoor is inderdaad in verschil
lende takken van industrie eenige
opleving gekomen, maar men mag
niet vergeten en dit merkt de
Troonrede zeer terecht op dat dit
uitsluitend te danken is aan over
heidssteun. De opleving, welke in die
„verschillende" takken van industrie
zich kenbaar maakt, is dus kunstmatig.
Hierop is derhalve niet gansch en al
te bouwen daartoe dient men al te
wachten, welke resultaten een verdere
aanpassing brengt.
In tegenstelling met vorige jaren
spreekt de Troonrede niet meer over
ordening. Hoewel de overheidssteun
in haar tegenwoordige!) vorm nog
niet kan worden gemist, zoolang
andere mogendheden daarin voorgaan,
zullen onnoodig knellende banden
worden losgemaakt. De Troonrede
opent dus de mogelijkheid tot een
vrijer bedrijfsleven. In hoeverre deze
mogelijkheid kan worden verwezen
lijkt, hangt voor een zeer groot deel
af van de ontwikkeling zoowel op
economisch als politiek gebied.
„Zorgelijk*' noemde H. M. de Ko
ningin den toestand der openbare
geldmiddelen. Zoowel het Rijk als de
Gemeenten moeten in het financieel
beleid de grootst mogelijke voorzich
tigheid betrachten. In de lijn der
aanpassingspolitiek zal de Regeering
er dus naar moeien streven de fac
toren, die achter de aanpassing aan
hinken, uit te schakelen.
De belangrijkste achteraan-hinkende
factor is het arbeidsloon. De Regeering
moet dus op de een of andere wijze
de mogelijkheid scheppen van een
verjaging van het loonpeil, vooral in
die bedrijven, waar de loonen kunst
matig hoog worden gehouden.
Wat de economische en tinancieele
toestand van Nederland-Overzee be
treft, deze noemt de Troonrede, met
uitzondering van Curagao weinig
bevredigend. Weliswaar is er bij
sommige Europeesche bedrijven in
Nederlandsch-lndië eenige vooruit
gang merkbaar, maar in zijn geheel
overzien is die toestand nog zeer
onzeker.
Aan hel slot van de Troonrede
werd een beroep gedaan op een
werkelijke samenwerking tusschen
volksvertegenwoordiging en regeering
en op een eensgezinden volksgeest.
Het is niet alleen het gezag der
Regeering. maar ook de stabiliteit
van onze rechtsorde, die daarmede
gemoeid is.
We merkten reeds op, dat deze
opening der Staten Generaal door de
vorstelijke verloving een bijzonder
tinljehad. In Den Haag is heeft dit jaar
de Prinsjesdag er een bijzondere be-
teekenis bijgekregen. Hij was al tijd een
gelegenheid voor velen, uit alle deelen
des lands om aan hun gevoelens
jegens de Koningin en Haar Huis
uiting te geven. Een hoogtepunt daar
van was de Groote Hulde, die men
in 1933, bij het 33-jarig regeerings-
jubileum aan de Koningin heeft
gebracht. Maar dit record als men
zoo iets een record mag noemen
is wel ver overtrollen door de ont-
zagelijke menschen massa men
spreekt van een millioen die, op
dezen Prinsjesdag ter been was. Reeds
vroeg in den morgen kwamen aan
de beide hoofdstations tientallen extra-
treinen aan, zoodat om 10 uur de
toeganswegsn tot het centrum der
stad zwart van de menschen waren.
Honderden autobussen arriveerden
in den loop van den morgen in de
Residentie Duizenden fietsers, van
heinde en verre, waren midden in
den nacht vertrokken om Prinsjesdag
in Den Haag te vieren en een glimp
van de zoo zeer geliefde Vorstinne
op te vangen. Was het wonder, dat
om elf uur het traject, waarlangs de
stoet zich zou bewegen, één enorme
menschenmassa was, die deinde als
de golven der zee? Nooit zagen we
een drukte, die hiermede vergeleken
kan worden.
Wat moet er wel niet in de beide
Vorstinnen zijn omgegaan, toen Zij
die aanhankelijkheid van Haar volk
aanschouwden Welk een ontroering
heeft zich van Hen meesier gemaakt,
toen uit tienduizenden, ja, honderd
duizenden kelen een onstuimig gejuich
losbarstte
Helaas heeft zoo een drukte ook
haar slechte zijden. Dit getuigt heV
aantal malen, dat de eerste hulp bij
ongelukken heeft moeten ingrijpen.
Hoe groot dit aantal precies is ge
weest, is niet bekend, maar het moet
in de ettelijke honderden loopen
Een andere schaduwzijde was de
slechte verkeersregeling. We moeien
echter uitdrukkelijk vaststellen, dat
de Haagsche politie hier geen schuld
treft. Nooit kon zij een zoo groote
toestroom van het publiek uit alle
oorden des lands verwachten. Zonder
twijfel kan zij uit deze gebeurtenis
leering trekken voor de volgende
phase van de vorstelijke vei loving;
we bedoelen den trouwdag van Prin
ses Juliana.
In Brussel heeft men voor derge
lijke gelegenheden een prachtig sys
teem, dat tot nog toe buitengewoon
goed gewerkt heeft. Kon de Haagsche
politie een volgend maal dit systeem
van haar Brusselsche zustercorps niet
overnemen
De traditie getrouw wordt elk jaar
na het uitspreken van de Troonrede
door II. M. de Koningin de millioenen
nota hekend gemaakt. Dit jaar wijst
de Rijksbegrooting een tekort op den
gewonen dienst van f47.734.995 aan
(voor 1936 bedroeg het aanvankelijk
tekort, waarvoor dekking moest wor
den gezocht f 119 millioen). De voor
stellen voor 1937 hcoogen een dek
king van genoemd tekort. In deze
maatregel is inbegrepen een verlen
ging van de opcenten heffing op de
dividend- en tantièmebelasting, op
de zegel-, op de registratie- en op
de successierechten. Houdt men reke
ning met de handhaving van dezen
reeds bestaanden belastingdruk dan
is het tekort over 1937, waarvoor
dekking gezocht is, op f39,5 millioen
te stellen.
Na de volledige doorvoering van
de voorgestelde maatregelen zal het
hegrootingse ven wicht op een bedrag
van ongeveer 13.500.000 na zijn be
reikt. Dit bedrag zal kunnen worden
gevonden uit do meerdere opbrengst,
die mag worden verwacht van de bij
Staten-Generaal aanhangige wets
ontwerpen tot wijziging van enkele
belastingwetten.
Het Engelsche voorstel tot
bijeenroeping der Locarno-
mogendheden. Was Neuren
berg slechts voorbinnenlandsch
gebruik bestemd. Parijs en
Praag tiekken zich weinig
aan van de anti'bolsjewistische
philippica's. De bijeenkomst
der Kleine Entente. Politieke
en sociale moeilijkheden in
Frankrijk. De burgeroorlog in
Spanje.
Terwijl de burgeroorlog in Spanje
steeds voortduurt, hebben in de af-
gelöopen verslagweek in Europa
eenige gebeurtenissen plaatsgegrepen,
die belangrijk genoeg zijn, er in het
kort een besprektng aan te wijden.
In de eerste plaats het Engelsche
voorstel, om de conferentie der vijf
Locarno-mogendheden in de tweede
helft van October te Londen hijeen
te roepen. Wij hebben gezien, dat
dit voorstel speciaal te Herlijn, of
beter gezegd te Neurenberg, dat op
dut oogenblik naar aanleiding van
den Rijkspartijdag zetel der Duitsche
regeering was, in slechte aarde is
gevallen. Besprekingen over een
nieuwe ordening in West-Europa
vindt men in Duitsehland uitstekend,
maar dan moet eerst het Eransch-
Russisch militair veidrag van de
baan. Al zijn best heeft men er te
Neurenberg voor gedaan, om de
wereld toch maar te overtuigen, dat
het communisme en daarmee het
Sovjetregiem het ware gevaar voor
den vrede in en de cultuur van
Europa vormt.
In Engeland hebben de rede
voeringen om van Frankrijk maar
niet te spreken een vrijwel ave-
rechtsehe uitwerking gehad. Men is
het niet overal eens met Hitiers
mcening, dat een anti communist
tevens een anti-seniet moet zijn. Anti
semitisme is iets, waar men speciaal
in Engeland, dat onder zijn grootste
zonen vele Joden lelt, niet mee moet
aankomen.
Intusschen gelooft men te Londen,
dat vele uitlatingen te Neurenberg
gedaan, slechts voor binnenlandsch
gebruik zijn bestemd en dat de ver
klaringen van Hitier, volgens welko
„hij niet bereid was een verdrag te
sluiten, waarin de Sovjet Unie, be
trokken was", niet zoo'n ernstige
hinderpaal is, als men op het eerste
gezicht wel zou vermoeden. Wat hier
van aan is, zal men in de eerst
volgende weken kunnen leeren. In
elk geval zal te gelegener tijd de
conferentieder Locarno-mogendheden
bijeen moeten komen en dan zal
Berlijn aan eeu kleur bekennen niet
kunnen ontkomen.
Dat Parijs en Praag zich niet veel
van de Duitsche philippica tegen het
bolsjewisme zouden aantrekken, was
te verwachten, te meer daar Londen
hen hierin voorging. Integendeel,
na den afloop van de Russische
manoeuvres te Minsk hebben de
Fransche en Tsjechische militaire
vertegenwoordigers zich weer eens
met een wel wat al te uitbundige
lof over hel Roode leger en zijn
vredestaak" uitgelateu, terwijl bij
deze gelegenheid ook de Engelsche
vertegenwoordiger eenige vriendelijke
woorden aan het adres van de
Russische regeering richtte. Dit wijst
geenszins op een verzwakking van
de Russische en daarmee ook Fransche
buitenlandsehe positie, zooals men
zich te Neurenberg als een gevolg
van de daar gedane «onthullingen"
had voor gesteld.
Door dit alles heelt ook de Kleine
Entente weer moed gevat, waarvan
de vertegenwoordigers dezer dagen
te Topolsianka en Bratislava zijn
bijeengekomen. Men vreesde in deze
landen, dat hel Duitsehland misschien
zou gelukken, door het aanbieden
van voldoende garanties voor de
veiligheid in West-Europa, Frankrijk
van Rusland te scheiden en Engeland
los te maken van de vastelandsche
solidariteit waar Hitier de vrije hand
zou krijgen in Oost en Zuid-Oost]
Europa.
Nu dit niet is geschied en het stelsel
dat zij vertegenwoordigen (dat der
collectieve veiligheid) voorloopig weer
heeft gezegevierd, voelen Praag, Bel
grado en Boekarest zich weer wat
op hun gemak. Onder elkaar zijn zij
het dan ook geheel eens geworden,
over de verder te volgen gedragslijn.
Slavië moet economisch geholpen
worden. Dat kan en wil Duitsehland
wel doen, maar zulks is niet naai
den zin van Praag en Boekarest, die
vreczeri, 'dat Belgrado in dat geval
wel eens afvallig zou kunnen worden.
Dus verschaffen zij de noodige hulp.
Weer, zooals in de betrekkingen van
Frankrijk tol Polen, speelt Fransch
geld daarbij een belangrijke rol. Met
leege handen kan men in deze ge
bieden van Europa nu eenmaal geen
politiek voeren.
Gaat het Frankrijk in buitenlandsch
politiek opzicht relatief naar den
vleeze, hetzelfde kan niet worden
gezegd ten aanzien van de binnen-
landsche politieke situatie. De tegen
stellingen in de Volksfrontregeering
worden immer scherper en dat is in
de eerste plaats een gevolg van de
houding der vakvereenigingen, die
thans sterk onder communistischen
invloed staan. Daar is nu weer de
groote staking der textielarbeiders in
Rijssel. Weer hebben de arbeiders
de fabrieken bezet, zonder dat er van
hoogerhand tegen dit onrechtmatig
optreden iets wordt ondernomen,
terwijl Salengro, de Minister van
