J/AARIN OPGENOMEN DE IERSEKSCHE EN THOOLSCHE COURANT
MiTENLflft!
NIEUWSBLAD VOOR HET EILAND THOLEN
riacht5troomtariet
- P.Z.E.M.
io L water tot nabij het kookpunt
verhnt voor twee cent.
rijdag 4 September 1936.
No. 36
Vier en vijftigste jaargang
80; .met Geïllustreerd Xh0len, Poortvliet, Scherpenisse, St-Maartensdijk, Stavenisse, St-Annaland en Oud-Vossemeer letters naar plaatsruimte.
UITGAVE FIRMA J. M. C. POT, THOLEN - TEL. INTERC. 16 - POSTREK. 1043
Op IJsland heet water
van Moeder Natuur.
In Xeeland elèctrisch
eu ook niet duur
verlaagd tot
cent per Kilowattuur
THOOLSCHE COURANT
'I vp^hünt „IWm MIITI IXA/CD! A n V/OOR W FT Fll AMR THfll F N Advertentiën ,an 1 tot 4
Advertentiën van 1 tot
regels 75 ct.; iedere regel
meer 175 ct. Grootte der
dagslilad ƒ1,375, franco
post ƒ1,65 15 ct.
kosten.
Bij abonnement aanmerkelijke
prijsvermindering.
kil
Dreigende staking in Gouda.
Den heer Schmidt gaan de
oogen open. De kwestie der
vier uit Duitschland uitgewezen
Nederlanders. - België en de
spelling-kwestie. De ministers
Dekkers en Gelissen uit Fin
land teruggekeerd.
ouda, dat evenals alle andere
erlandsche steden Maa dag 11. op
n ouderwetsche-wijze het Korting-
feest heeft gevierd, dreigt nu a.s.
ndag het tooneel van een groote
ng te zullen worden. Gouda is
alleen de stad van de kaarsen,
n en kaas, maar ank van de
ischerijen Men kan gerust zeggen,
Gouda voor een groot deel van
fd-Holland de wasch doet.
'e directies van de zeven grootste
idsche wasscherijen hehben nu
contract met de werknemers-
Janisalie, dal 1 Juli afliep en inderlijd
Ri of meer was afgedongen, opgezegd,
werkgevers stellen zich nu op het
idpunt, dat aan landelijke collec-
e arbeiders-overeenkomsten de
rkeur moet worden gegeven boven
tiëele, behalve in de gevallen,
irin de afsluiting van dergelijke
tracten ook van de zijde der werk
ers geheel vrijwillig geschiedt.
)e vereenigingen van arbeiders zijn
.rtegenover van meening dat een
groot mogelijk aantal particuliere
plaatselijke contracten moet worden
esloten. Zij kunnen dan ook var.
afsluiten van collectieve arbeids-
ireenkomsten met de Goudsche
leiders niet afzien. Zij hebben nu
Ireigd, dat indien de werkgevers
h niet naar hun wenschen schikken,
werk Maandag wordt neergelegd,
ar de werkgevers weinig aanstalten
ken het oude contract inderdaad
verlengen, zal volgende week in
Goudsche wasscherijbedrijf dus
arsehijnlijk een staking uitbreken
en vele Zuid-Hollanders moeten
maar met een vuil boordje loopen.
Wij weten niet, wat de hoer Schmidt
i deze staking zal zeggen. Waar-
lijnlijk stelt hij zich op het standpunt
1/ de arbeiders dat is hij aan
m verleden verschuldigd, dat hij
iter nu ten deele verloochend heeft.
JDe heer P. J. Schmidt, lid van den
■fisterdamschen gemeenteraad en
de Provinciale Staten van Noord-
Hand is, of liever gezegd, was de
orzilter van de R. S. A. P. (Rev.
cialistische Arbeiderspartij). Deze
ictie heeft hij thans neergelegd.
De doodvonnissen en de terreur in
sland waren aanleiding voor den
er Schmidt een verklaring aanzijn
tjjbestuur te zenden, waarin hij
n. coustaleert dat ook het regime,
n Stalin op onderdrukking berust,
t iedere dictatuurgedachte moet
irden bestreden en dat dientenge-
Ige de clausules, die betrekking
bben op de „aanvaarding van de
itatuur van liet proletariaat" uit de
ogramma's van de R. S. A. P. dienen
worden geschrapt. Hij achtte deze
wering en bestrijding van de dic-
uurgedachte tevens noodzakelijk
i effect te geven aan het protest
jen de gruwelen in Rusland.
Helaas moest de heer Schmidt
merken, dat zijn partijgenoot en
k na de laatste gebeurtenissen in
askou de oogen nog niet zijn open
gaan. De partijleiding was het in
t geheel niet met den heer Schmidt
ns' en dus bleef dezen niets anders
er, dan heen te gaan.
Zij, die niet willen heengaan en
ipen nog wat te mogen blijven, zijn
vier uit Duitschland uitgewezen
iderlanders. In de laatste dagen
«rechte in de kringen van de
ederlandsche kolonie te Berlijn ten
Ig'lnzien van een eventueele intrekking
het besluit van de Duitsche
geering, nog al een optimistiche
stemming. Hier deelt men deze opti- j
mistische stemming intusschen nog
niet. Wel stemt het hoopvol, dat de
vier slachtoffers van het verschil van
meening tusschen de beide regeeringen
nog steeds te Berlijn verblijf mogen
houden, maar de onderhandelingen,
die over deze kwestie tusschen Den
Haag en Berlijn worden gevoerd, zijn
nog niet in een stadium getreden,
dat men vol optimisme de intrekking
van het eigenaardige besluit mag
verwachten. Voor de drie landgenooten
een van de vier uitgewezenen is
reeds naar Nederland gekomen is
de huidige ongewisheid ten aanzien
van hun lot intusschen alles behalve
een pretje. Zij weten niet, of zij nu
al dan niet hun kofiers moeten
pakken en wachten maar af, altijd
nog hopend, dat zij hun in de Duitsche
hoofdstad verworven levenspositie
tenslotte zullen kunnen behouden.
Laat ons hopen, dat wij in ons
volgend overzicht kunnen vermelden,
dat dit laatste inderdaad het geval is.
Van aangenamer aard zijn de onder
handelingen tusschen de Nederland-
sche en Belgische regeering over de
kwestie van onze taal. De heer Hoste,
de Belgische minister van Openbaar
Onderwijs, heeft over dit onderwerp
dezer dagen een verklaring afgelegd.
Hij was van meening, dat de spelling
Marchant, die in de Nederlandsche
zakenwereld en pers geen groot ont
haal gevonden had, nog al veel ver
warringen had gesticht. Maar zijn
oordeel ware hel dan ook beter haar
geheel prijs te geven, daar nu ook
de Vlamingen eigenlijk niet welen
waaraan zich te houden. Wel was
de heer Hoste van meening, dat er een
grootere vrijheid moest worden ver
leend bij otliciëele examens, waarbij
rekening moet worden gehouden met
de evolutie van de taal Zijnerzijds
bestond er geen bezwaar tegen de
instelling van een raadgevende spel-
lings-commissie, waarin bevoegde
personen uit beide landen zitting
zouden hehben en die de geheele
kwestie zou kunnen onderzoeken.
Naar alle waarschijnlijkheid zal nu in
dezen zin wel een oplossing worden
gevonden.
Tenslotte zij nog vermeld, dat
onze ministers Dekkers en Gelissen
van hun reis naar Finland zijn terug
gekeerd. Hun reis is in zooverre een
succes geweest, dat de Finsche bladen
naar aanleiding van dit bezoek groole
artikelen over Nederland hebben
gepubliceerd. Hopelijk, dat onze handel
van de publicaties, die Nederland in
Finland meer hebben bekend gemaakt,
dan tot nog toe het geval was, daar
van straks de concrete vruchten zal
gaan plukken. Want daarom is het
tenslotte begonnen....
monopolie verworven te hebben als i
minister van Buitenlandsche Zaken j
en de buitenlandsche politiek werd
dan ook werkelijk uitsluitend door
hem gedragen. Hij was een trouw
aanhanger van de Kleine Entente
en ook voorvechter van de Balkan-
Entente.
Verder was hij fel anti-revisio
nistisch. De Fransche politiek vond in
hem steeds een krachtig verdediger.
De Volkenbond had in hem een vurig
aanhanger. Ook was hij anti-fascistisch
hoofdzakelijk tengevolge van zijn
liberale gezindheid. Speciaal in
Duitschland en Italië was hij dan
ook weinig bemind, te meer daar hij
steeds als kampioen optrad van het
men Titulescu buiten de deur gezet.
Hij zelf heeft dat achteraf eers
vernomenzijn bitterheid daarover
heeft hij niet verzwegen. Daartoe had
hij te meer aanleiding, wijl voor den
minister van Binnenlandsche Zaken,
die toch de oorzaak van de crisis
zou zijn, de nieuwe post geschapen
was van vice-premier.
Titulescu's heengaan is vooral op
hel gebied der internationale politiek
een gebeurtenis van beteekenis.
Tatarescu, de Roemeesche minister
president, heeft dit blijkbaar ingezien
en gemeend de tot nog toe bevriende j
buren en bondger.ooten van het land
te moeten geruststellen. Roemenië,
zoo zeide hij, zal met kracht zijn
Wat is er in Roemenië
gaande Titulescu's ontslag
stemt Praag en Parijs wan
trouwend. Mussolini gelooft
niet in den eeuwigen vrede.
Het verdere verloop van den
Spaanschen burgeroorlog. De
kwestie der coördinatiecom
missie.
De Roemeensche regeering heeft
de meest bekende staatsman van het
land, Titulescu, uitgestooten. Wat er
in dat verre Balkanland precies
gaande is, valt moeilijk te zeggen.
Het is een constitutioneele monarchie
en het heeft een parlement, dat uit
twee kamers bestaat, maar het kies
stelsel is er geheel op ingericht, de
regeering steeds aan de volstrekte
macht te helpen. De oppositioneele
partijen, hoe groot hun aanhang ook
moge zijn, hebben dan ook geen
schijn van kans, zich te doen gelden.
Titulescu leek in dit land een
'136 45727
Fransch Russisch-Tsjechisch militaire
verdrag.
Tenslotte schijnt zijn francoophiele
en pro-Russisch politiek in breede
Roemeensche kringen, die prijs stellen
op een goede verstandhouding met
Duitschland op het oogenblik een
van de groote afnemers van het land
op verzet te zijn gestuit. De Roe
meensche nationalistische beweging
heeft haar afkeer van Titulescu's
politiek in den laatsten tijd dan ook
niet onder stoelen of banken gestoken.
Zij ontzag zich daarbij niet zelfs
haar toevlucht tot politieke excessen
te nemen. De minister van Binnen
landsche Zaken zou tegenover deze
excessen een te slappe houding hebben
aangenomen. Vandaar de crisis! Bij
de oplossing van deze crisis heeft
traditioneele politiek voorzetten en de
banden met de Kleine Entente, Polen,
Engeland, Rusland en met Frankrijk
vooral, i.nauwer aanhalen. Uit de
perscommentaren blijkt intusschen,
dat Praag en Parijs zich nog in het
geheel niet hebben laten geruststellen
terwijl anderzijds Berlijn en Rome,
hoewel zij niet zijn opgesomd, in het
geheel geen teekenen van ontevreden
heid geven
De Italiaansche couranten hadden
intusschen ook wel wat anders te doen,
dan veel plaatsruimte te besteden aan
de gebeurtenissen in Roemenië. Ter
gelegenheid van de Italiaansche ma
noeuvres te Avellino heeft Mussolini
weer eens een redevoering afgestoken
en dat is iets, waar de Italiaansche
bladen menige kolom aan wijden.
Zooals bij hem te doen gebruikelijk,
zijn het wederom groote woorden
geweest, die de duce gesproken heeft.
In weinige uren zou het land Smil-
lioen man kunnen mobiliseeren, ver
kondigde hij. Dat is een weinig
grootspraak, want tenslotte moeten
er toch ook nog mannen overblijven
die het economisch leven gaande
houden, waarop dit leger van 8 millioen
man zou komen te rusten. Maar als
Mussolini tot zijn enthousiaste Italia
nen spreekt, mag men zijn woorden
nu eenmaal niet op het goudschaaltje
der logica afwegen.
Verder heeft de duce verteld, dat
het nu liet streven moet zijn, den
vrede zoo lang mogelijk te bewaren,
maar dat het fascisme heeft afgerekend
met het ideaal van den eeuwigen vrede.
Wanneer men naar Spanje kijkt,
zou men bijna geneigd zijn Mussolini
gelijk te geven in zijn wantrouwen
in de vredelievendheid van den mensch
en zijïi gebrek aan hoop op een toe
komst zonder oorlog. Daar wordt de
burgeroorlog nog maar steeds in al
zijn wreedheid voortgezet, zonder dat
het een der partijen tot nog toe gelukt
is, beslissende successen te boeken.
Het stevigst schijnt er gevochten te
worden in de omgeving van Iruti,
waar de witten tot de uitvoering zijn
overgegaan van hun dreigement de
stad door een bombardement tol
overgave te dwingen. Tot nog toe zijn
zij daarin echter nog niet geslaagd.
In de omgeving van Saragossa
schijnen de roode troepen met succes
te opereeren. Na een hevig offensief
tegen Huesca, dat een gunstig verloop
voor de volksfronters heet gehad te
hebben, ziet de toestand er voor de
witten te Saragossa ook inderdaad
donker uit. Wel is de bezetting van
de stad betrekkelijk sterk, maar deze
schijnt er alle mogelijke moeite mee
te hebben, de daar wonende arbeiders
er onder te houden.
Minder succes hebben de roode
milities op Majorca, waarvan de
hoofdstad Palma, ondanks hevige
aanvallen van de vijandelijke troepen,
nog steeds vast in handen der witten
is.
Eenzelfde bericht als uit Saragossa
komt ook uit Se villa. Daar hebben
de leiders der witten eveneens te
kampen met een soort lijdelijk verzet
der bevolking. Andalusië is een arme
streek en de meeste Spanjaarden
hebben hier dan ook hun hart aan
het volksfront verpand, daar zij van
de beloofde agrarische hervormingen
groote voordeelen vooi zichzelf ver
wachten. De witten beschikken over
voldoende wapenen, maar krijgen
over het algemeen een tekort aan
manschappen. Dit zou wel eens van
beslissende invloed op het verdere
verloop van den oorlog kunnen zijn.
Ten aanzien van de niet inmenging
in Spaanscheaangelegenheden hebben
de meeste daarvoor in aanmerking
komende landen nu een wapenem
bargo afgekondigd. Frankrijk heeft
nu voorgesteld een coördinatie-com
missie in te stellen, die de controle
I over de juiste naleving van dit
embargo op zich zou nemen. En het
is Londen, dat de instelling van deze
commissie zoo spoedig mogelijk
wenscht. Indien mogelijk, zou men
haar nog voor het einde der week
bijeen willen roepen. Men wacht nu
nog slechts op het antwoord van
Duitschland. Uit Berlijn wordt nu
vernomen, dat men in principe niet
niet onwillig is het voorstel in over-
stel in overweging te nemen, maar
klaarblijkelijk koestert men te Berlijn
wantrouwen in de oprechtheid
van de Fransche bedoelingen. Dat
kan men Berlijn intusschen niet
kwalijk nemen. Het zijn juist de
Fransche bladen va
weer opnieuw
Fransche
ondanks
zal men
naam v
bereid
