WAARIN OPGENOMEN DE IERSEKSCHE EN THOOLSCHE COURANT
NIEUWSBLAD VOOR HET EILAND THOLEN
Zaterdag 29 December 1934
Na. 52
Een en vijftigste jaargang
Zondagsblad A^franco Tholen, Poortvliet, Scherpenisse, St-Maartensdijk, Stavenisse, St-Annaland en Oud-Vossemeer [Xi/naar puTsruimte"!
ner óóst I 05 'l5 ctBij abonnement aanmerkelijke
Sisp kosten.' UITGAVE FIRMA J. M. C. POT, THOLEN - TEL. INTERC. 16 - POSTREK. 1043
Over de muziek, de kleur
en de waardigheid van
woorden.
THOOLSCHE COURANT
Advertentiën van 1 tot 4
regels 75 ct.iedere regel
We hebben allen wel eens gehoord
van den Engeischen eersten minister
J. Ramsay Mac Donald. Het is in
teressant om menschen die iets be
reikt hebben in het leven, uit hun
jeugd te hooren vertellen en gelukkig
zijn geen van hen huiverig om er
iets uit mede te deelen.
Als Ramsay Mac Donald begint
te vertellen uit het verleden, dan
spreekt nij over Lossiemouth, zijn
geboorteplaats, en over zijn groot
moeder, die hem opvoedde.
Ze was maar een eenvoudige vrouw,
maar de herinnering aan haar schoon
heid als jonge vrouw, aan haar ge
zond verstand als oudere, aan haar
rechtschapenheid en haar aristocra
tische levenshouding ondanks haar
armoede, blijft leven onder deinwoners
van het dorp. Grootmoeder Mac
Donald leefde in een zeer eenvoudige
woning, maar grootmoeder bevolkte
het huis met gestalten uit het ver
leden. Ze kende oude volksverhalen,
legenden en overleveringen en ze
vertelde ze aan haar kleinzoon. Ook
waren de volksliederen van uren in
den omtrek haar alle bekend, haar
zingen vulde vaak met vroolijke
klanken het sobere en haast armoedige
vertrek.
Met grootmoeder praten en naar
haar luisteren, dat was bijna hetzelfde
alsof je boeken uit een bibliotheek
haalde enlas, zóóveel wist ze, nochtans
bezat ze weinig boeken. Daar was
de driedeelige bijbel van Brown en
een uitgave in groot formaat van het
leven van Christus, een boek dat je
bijna niet kon tillen, een paar inge
bonden preeken, dat was zoowat de
geheele voorraad.
Maar dat was niet erg. Lossie
mouth bevond zich in de buurt van
een stad een stad met boekver-
koopers.Ze hadden de goede gewoonte
in die dagen om altijd een paar
boeken geopend in de etalagekast te
leggen, zoo kon de voorbijganger
lezen.
Zaterdagsmiddags liep Mac Donald
tien mijlen om zijn lectuur te halen
en hij bleef net zoolang voor het
raam staan, totdat hij alles gelezen
had wat er te lezen was en dan
marcheerde hij weer opgeruimd naar
huis.
Niet alleen echter de boekver-
koopers waren de menschen die den
jongen Mac Donald aan zijn lectuur
hielpen er waren ook de vodden-
kooplui in dien tijd was er een
met een kruiwagen. De menschen
vertelden van hem dat hij een weten
schappelijke opvoeding had gehad.
Hoe het zij, hij had vaak tusschen
al zijn rommel van beschadigd servies
en kannen en kommen met een oor
er af, een boek opgezet en al kruiende
las hij.
Op zekeren dag dat hij een huis
binnengegaan was om negotie te doen
zag Mac Donald het boek liggen,
hij greep er naar, begon te lezen en
vergat de geheele wereld om zich
heen, ook de komst van de vodden
koopman, die allerminst reden had
om gesteld te zijn op schooljongens
uit Lossiemouth, bemerkte hij niet.
Deze was verbaasd over zoo'n knaap,
want wat hij in handen had was nu
niet juist een boek voor een jongen
van zijn jaren en ontwikkeling. Met
een vriendelijk gebaar zei hij„daar
houd het maar, misschien doet het
jou meer goed dan mij."
Het was een boekdeel van Thucides
vertaald in het Engelsch. Ongeloovig
keek de knaap den voddenkoopman
aan, maar deze knikte en kruide
verder. Van toen af aan zegt de eerste
minister van het machtige Engeland
veranderde de wereld voor mij, ik
voelde mij - hij zegt het in dichtmaat -
„Then lelt I like some watcher of
the skies when a nevv planet swims
into his ken."
Als een man die een nieuwe wereld
ontdekt, zoo ging het hem den
volgenden winter, toen was het dat
hij de muziek, de kleur en de waardig
heid van woorden ontdekte.
Eenigen tijd daarna kwam een
man thuis om te sterven in zijns
moeders huis te Lossiemouth hij
was in de groote wereld geweest, hij
had veel gezien en bracht de boeken
mee thuis, die ze in de cultuur-centra
lazen, dat was Dickens en Burns en
Shakespeare, elke keer als een deel
was doorgelezen, bracht de jonge
Mac Donald die weer terug gewikkeld
in een sneeuwwitten handdoek.
Ik vond, toen ik hetlas, diensneeuw-
witten handdoek zoo aandoenlijk, het
was maar een geste, ik denk dat
grootmoeder Mac Donald deze
bijzondere vrouw haar kleinzoon
dien wit ten handdoek wel in de handen
heeft gestopt, maar is het geen sym
bool van wat men in de hand
draagt, als men een boek, dat een
mensch gezegend heeft, weer naar den
eigenaar terug brengt en het om
kleedsel waarin men het meevoert
spreekt van hetgeen er in verpakt is
de muziek, de kleur en de waardigheid
van woorden
We zijn nu geen Mac Donalds,
geen hoogwaardigheidsbekleeders, de
meesten van ons tenminste niet
maar is het niet zoo dat menigeen
onzer aan een boek waardoor hij
gezegend is ongeloofelijk veel te
danken heeft? Het eigenaardige is,
dat we meest het boek, waar we het
meest aan te danken hebben zelf
hebben ontdekt. Vaak wat ieder leest
en ieder roemt is juist nu niet hetgeen
we noodig hebben, maar dan komt
er een dag en we vinden het misschien
niet als de jonge Mac Donald, tusschen
de scherven van een kruiwagen, met
vodden en scherven, maar we ont
dekken het en het doet zijn werk
en de zegen ervan toen we leerden
verstaan wat voor ons verborgen was,
vergeten we nooit meer, het ging
ons' als een voor wie een nieuwe
wereld zich opende.
Het is niet te schatten wat boeken
in het leven van de menschen zijn, we
leven breeder ruimer, wijder, hooger,
dieper, intenser.... het maakt onze
kamers tot paleizen en de paleizen
mochten we er in wonen tot
een hut, we zweven op de vleugelen
der verbeelding door het luchtruim
en evenals Nils Holgerson van Selma
Lagerlöf zwieren we met de ganzen
hoog in de lucht en zien we wat er
tusschen hemel en aarde te aan
schouwen is.
Zeker, ik weet het slechte, vieze
leelijke boeken zijn er, boeken die
niet in een sneeuwwitten handdoek
van moeder Mac Donald verzonden
worden, maar „onder couvert" zooals
de advertentie ons bericht, maar
wegen ze op tegen al het goedeal
het blijde! heerlijkeen vérstrekkende
wat bevrijding en verruiming betreft
die boeken een mensch gebracht
hebben? Velen van ons zijn nimmer
in de gelegenheid een echten aristo
craat van geest te ontmoeten, onze
vrienden zijn wellicht alledaagsch
evenals wij zelf, wat noodik open
het boek en ik schik mijn geest tot
een eerbiedige ontvangst en op bezoek,
heelemaal alleen voor mij, is daar
die groote van geest en hij spreekt
en ik luister en het gaat mij als den
jongen Mac Donald toen hij Thucides
las, ik weet nu van de muziek en
de kleur en de waardigheid van
woorden en vaak is het niet alleen
de vorm, waarin wat tot mij komt
zich hult die mij die groote blijd
schap brengt, maar de inhoud, de
beteekenis, ook als de woorden niet
door een meester in de taal zijn uit
gesproken.
Lieve kind, zei mijn vader altijd,
toen ik nog aan het opgroeien was
men moet een boek niet zoo snel
doorlezen, dat is nooit de bedoeling
van den schrijver geweest het zoo
door te vliegenmen moet opnemen
innemen aannemen. En dan
legde hij zijn horloge naast zijn courant
en moest het opstandige meisje zoo
veel minuten over één bladzijde doen.
Maar het kind kon de vleugelen van
haar geest niet kortwieken, ze moest
voort in vliegende vaart, zooveel was
er in de wereld te lezen, je moest
voort in dravenden galop.
Eu ze las en ze las en als de
minuten niet om waren, dan keek
ze rond tot het verlossende oogenblik
was gekomen en nu is ze oud en
nog hebben de boeken de intense
aantrekkingskracht niet verloren en
weet ze meer dan ooit over do muziek,
de kleur en de waardigheid van
woorden en over den witten hand
doek waarin je een geleend boek
terugbrengt
Er is een Engelsch gezegdedat
kon elke boekverkooper boven zijn
etalagekast hangen en als molto voor
elkeboekenweekenboekenpropaganda
nemen....
The Gossip in a house always
decreases as the library increases')
Mevr. A. HOOGSTRATEN-SCHOCH.
•j IJdele praat verstomt ia huis, waar de
bibliotheek z'ch uitbreidt.
GEMEENTERAAD.
ST.-MA ARTENSDIJK, 21 Dec. 1934.
Voorzitter Burgemeester J. J. Polderman.
Secretaris de heer J. E. B. MeloeD,
Aanwezig alle leden.
De notulen van de vorige vergadering
worden voorgelezen en ongewijzigd vast-
Ingekomen stokken
Esn schrijven van den Directeur der
Volksgezondheid inhoudende goedkeuring
verlaging hnorwoningen.
Van het Centraal bnreaa voor veiihcatie
en fio. adviezen van de Ver. van Ned.
Gemeenten kasopnemirtg en controle der
administratie van het woningbedrijf en
bij den gemeente-ontvanger.
Van den Minister van Soc. zaken dat
voor 1933 een bijdrage voor de agent van
de arbeidsbemiddeling zal worden toegekend
van f 80.
Van Ged. Staten van Zeeland goedkeuring
regeling besm. ziektewet. Van betzelfde
college goedkearing raadsbesluit verhuring
weiland.
Van den Minister van Soc. Zaken be
treffende gebruikmaking Ned. ILbricaat
bij woningwet-bouw; betreffende kapitaal
vorming en betreffende hnnrbepaling.
Van Ged. Staten mededeeliog dat de
verpleegkosten voor 1935 in de stichting
„Vrederust" zijn f680 per jaar en f30
kleedgeld.
Een verzoek van de Zangvereeniging
„De Lofstem" om voor het geven van
een uitvoering de bewaarschool te mogen
gebraiken. Met alg. stemmen wordt
dit verzoek ingewilligd.
Een schrijven van den heer M. Zeedijk
waarin bij vraagt of bet bestoor van het
Weezen-Armbestuur gerechtigd is ?ijn
salaris te verlagen; adressant zegt dat zijn
salaris eerst is gebracht van f 500 op
f 350, dal is een verlaging van 30% en
nn zon men bet willen brengen op f300
dat is een vermindering met 14% totaal
das io 3 jaar verminderd met 44%.
Wethouder Hage merkt op dat de eerste
vermindering baiten beschouwing blijft,
want bij is benoemd op f350.
De voorzitter frappeert het dat dit ge
beurd de Raad heeft hierover te beslissen
en f300 is niet veel voor die werkzaam
heden, want het brengt heel wat moeite
mee. Spr.zon willen adviseeren dit schrijven
van den beer Zeedijk voor kennisgeving
aan te nemen; de Raad kan dan later
een beslissing nemen.
De beer Qaakkelaar is bet daar volkomen
mee eensde verantwoordelijkheid is zeer
groot.
De beer Vroegop wilt dit behandelen
bij de begrooting van het WeezeD-Arm-
bestonr. Wij weten niet hoe de begrooting
er nitziet, das kannen na moeilijk een
beslissing nemen..
Nog eenige discussie er over, en besloten
wordt dit aan te bonden tot behandeling
van de begrooting.
Een schrrven van den heer J. J. Pol
derman inhoudende een verzoek om eervol
ontslag als secretaris van bet Weezen
Armbestuur.
De beer Qaakkelaar merkt op dat men
nn alles krijgt bij die corporatie: nn eervol
ontslaan en dan weer eeD nieuwe benoemen
en straks weer voor een nieaw lid stemmen.
Wethouder Koopman vraagt of bet niet
mogelijk is, de ontvanger te benoemen
ook als secretaris.
De beer Nelisse is daar ook voor dat
ontvanger en secretaris één wordt.
De voorzitter meent dat men daar niet
verder over behoeft te spreken want dat
kan altijd gebeuren.
Wethooder Bage spijt het dat hij dit
niet eerder heeft geweten; hij meent dan
ook de tolk van de vergadering Ie zijn
als hij de voorzitter dank brengt voor al
hetgeen hij als secretaris van bet Weezen
Armbestuur gedaan heeft. Spr. kan er zich
echter nog niet goed mee vereeoigen om
ontvanger en secretaris één te makeo;
daar moet men altijd voorzichtig mee zijn.
De beer Quakkelaar sloit zich bij de
woorden van wethouder Hage aan wat
betreft het bedanken van den voorzitter.
Een beele discussie ontstaat over die
combinatie, totdat de voorzitter opmerkt
dat die combinatie altijd mogelijk is, want
bet reglement laat bet ook toe, dos als
de tegenwoordige ontvanger solliciteert,
dan kao de Raad bem benoemeo.
De heer Boot begrijpt echter deze dis-
cossie niet erg goed, want de tegenwoordige
secretaris is nog niet eens ontslag verleend.
Met alg. stemmen wordt dan besloten
om de heer J. J. Polderman met iogaog
van 1 Jaooari 1935 eervol ontslag te
verleenen. als secretaris van het Weezen
Armbestuur.
De voorzitter brengt de heer Hage dank
voor de gesproken woorden welke de
heer Qaakkelaar bevestigde en dankt
de Raad voor het verleenen van zijn eervol
ontslag.
De heer Vroegop wilde nog vragen of
de oproeping zal geschieden bij publicatie.
De voorzitter aebt dit voldoende bij
pablicatie.
Wethooder Hage zon echter nog een
voorstel willen doen en wel om bet salaris
van den secretaris van het Weezeo-Arm-
bestnnr te bepalen op f75; men is dan
van alles in eens af.
De heer Nelisse vindt dit te weiuig en
kan meegaan om te doen wat bet bestuur
van het Weezen-Armbestuur deed: het
te breügen op f 90.
Het voorstel van den heer Hage in
stemming gebracht wordt aangenomen met
4 tegen 3 stemmen. Tegen de heeren
Koopman, Nelisse en Quakkelaar.
Wethouder Koopman doet dan nog een
voorstel om den ontvaoger zonder oproep
te benoemen tot secretaris, maar trekt
dit voorstel in.
Een verzoek van A. Konlst om aange-
stelt te mogen worden als adspirant-graf-
delver.
Met alg. stemmeu wordt hiertoe besloten
mits de grafdelver hiermede accoord gaat.
Eeo verzoek van L. Hartog om vrij
stelling van bondenbelasting, daar zijn
hond in 1933 500 ratteu heeft gevangen
en dit zal in 1934 niet minder zijn.
Barg. en Weth. stellen voor hierop
afwijzend te beschikken. Met alg.
stemmen wordt hiertoe besloten.
Wethouder Koopman stelt voor om f5
per jaar oit te loven voor die hond die
de meeste ratten vangt.
De beer Nelisse acht dit zeer nuttig
en stelt voor f 10 oit te loven, en wel
voor de eerste f 5, de tweede f 3 en de
derde f2.
Met alg. stemmen wordt het voorstel
van den heer Nelisse aangenomen.
Op hun verzoek worden L. Stoutjesdijk,
J. Noom Nz. en C. A. van Gorsel Dz.
op de lijst geplaatst voor een gemeente
woning, en Jan W. van Gorsel Dz. op
de lijst voor land.
Op een verzoek van D. C. Doijnhonwer
om ontheffing schoolgeld wordt afwijzend
beschikt, omdat by meer dan f 800 ver
diend.
Van de Coöp. Electr. Centrale is bericht
ingekomen dat er geen oezwaar bestaat
tegen het uitbetalen van subsidie over de
jaren 1935 en 1936, elk van f 250, en
wal betreft een gereduceerd tarief voor
de gemeente in te voereD, daar kan nog
geen antwoord op worden gegeven omdat
men overweegt met ingang van 1 Jannari
1935 de tarieven te verlagen.
Een schrijven van bet gemeentebestuur
van Tholen betreffende een gemeenschap
pelijke regeling voor de kosten LJ.L.O.
school.
De gemeente St. Maartensdijk zpn dan
bij moeten dragen f406 per jaar.
De heer Vroegop verklaart zich ervoor
om dit bedrag te geven, bet is de beste
gelegenheid voor onze kinderdn en als wij
er nn van profiteeren dan zijn wij toch
ook verplicht er wal toe bij te dragen.
Wethooder Hage is er niet voor. Als
Tholen niet zoo voorbarig was geweest,
dan zoo de school op St. Maartensdijk
gestaan hebben en hadden wij er mee
gezeten. Wij geven reeds subsidie aan de
kinders voor bon rijwiel. Wij zitten er
ook niet zoo goed bij roet de finaocieD, het
zoo de begrooting leelijk in de war staren.
De heer Nelisse is het met wethouder
Hage eens.
Barg. en Wetb. stellen voor om afwij
zend te beschikken, waartoe met 6 tegen
stem wordt besloten. Tegen de beer
Vroegop.
Een schrijven van den Minister van
Soc. zaken betreffende callureel werk voor
werkloozen wordt voor kennisgeving aan
genomen.
Eiq schrijven van bel dag. bestaar der
Z. L. M. betreffende afrekening cnrsns
landoonwhaiehoudkonde gebonden in de
jaren 1931, 1932 en 1933.
Burg. en Weth. stellen voor alle geld-
leeningen hooger dan 4y2 te conver-
teeren in geldleeningen van ten hoogste
47.%
Met alg. st. wordt biertoe besloten.
Herbenoemd wordt tot lid van de com
missie tot wering van toezicht op bet lager
onderwijs de heer W. G. Bastiaanse en
tot lid van het Weezen armbestuur de
beer I. M. Hage; beide met alg. stemmen.
In de vacature J. L. Geluk wordt na
herhaalde stemming benoemd tot lid van
het Weezen-Armbestnnr de heer C. J.
Kwaak met 4 stemmen.
Burg. en Wetb. stellen voor vrijstelling
te vragen voor bet vak lich. oefeningen
voor 1935. Met alg. st. wordt dit goed
gevonden.
Bij de rondvraag zegt de beer Vroegop
dat Knolst bet vorig jaar is benoemd tot
gemeentewerkman met een proeftijd van
een jaar. Dit jaar is reeds voorbij, dus
moet bij vast worden benoemd en bij
vraagt dan tevens boe bet staat met de
pensioensgrondslag.
Met alg. st. wordt hij vast benoemd,
terwijl wat de pensioensgrondslag betreft
later een beslissing genomen zal worden.
De beer Nelisse vraagt of Barg. tn
Wetb. ook komen met redactie op de
pacht van de landerijen.
Weth. Koopman merkt op dat in de
vergadering van Barg. en Wetb. besloten
is dit aan den raad over te laten, want
als Barg. en Wetb. kwamen met 10%,
dan zeide de raad 15 en kwamen Borg.
en Wetb. met 20%, dan zei de raad
25 en nn wilden ze dit maar aan den
aad over laten.
De heer Bont stelt voor evenals vorig
jaar 25 redactie te geven en wethooder
Koopman stelt voor 80 te geven. Ala
de leden dit willen zal bij wel motiveeren
waarom hij dit doet.
Over deze aangelegenheid ontstaat een
beele disenssie, waaruit dit blijkt dat bij
bet land van bet Weezen armbestnor enkele
pachters in beroep zijn gegaan en toen
beeft de Kantonrechter zulk eeo groote
vermindering toegepast dat wel 60
redoctie is. De beer Nelisse doet dit
opmerken dat bet komt doordat de pacht-
commissie hier weg is gegaan en de tegen
woordige commissie bestaat oit Braban
ders die niet bekend zijn met de gronden
hier. Hij zon daar tegen willeu protes
teeren en trachten dat wij de oude pacht-
commissie weer terog krijgen, terwijl de
heer Vroegop opmerkt dat dit besluit van
den Kantonrechter niets anders is dan
tegen onzen voorzitter, dat heeft bij zelf
gezegd. Het eind is dat met 6 tegen
1 stem besloten wordt 25 redactie te
geven. Tegen wethouder Koopman.
