WAARIN OPGENOMEN DE IERSEKSCHE EN THOOLSCHE COURANT
Vrijdag 11 Mei 1934 No. 19 Een en vijftigste jaargang
Zondagsblad n®37^franóo Tholen, Poortvliet, Scherpenisse, St-Maartensdijk, Stavenisse, St-Annaland en Oud-Vossemeer "ue^n'aar phTsraimte
Blijvend of voorbijgaand
Sproeten komen vroeg in
Sprutol. Bij alle Drogisten.
THOOLSGHE COURANT
Vrijdag. Prijs per kwartaal NIEUWSBLAD VOOR HET EILAND THOLEN =E~xI3
per post f 1,65 15 ct.Bij abonnement aanmerkelijki
disp- 'i0Sten-UITGAVE FIRMA J. M. C. POT, THOLEN - TEL. INTERC. 16 - POSTREK. 1043 pri]»"r-inierinB.
Er is reeds vaak op gewezen hoe
de werkloosheid meer en meer een
permanent verschijnsel in onze maat
schappij dreigt te worden, omdat wij
dank zij de snelle machinale productie
niet meer alle handen noodig hebben.
Dat is natuurlijk alleen waar, indien
de behoeften onzer maatschappij zich
niet, of althans in niet zeer groote
mate uitbreiden. Geschiedt dat wel,
dan verandert de zaak, en is het best
mogelijk dat wel weer voor allen
arbeid beschikbaar zal zijn. Nu is het
wel eigenaardig, dat de machine, die
mede schuldig staat aan de groote
werkloosheid van thans, ook steeds
degeen is geweest, die de hoeveelheid
arbeid heeft doen toenemen. Hierin
zit een zekere tegenstrijdigheid, die
echter slechts schijnbaar is.
De wereld streeft naar vooruitgang,
naar grootere productie met minder
inspanning. Met zware werk, dat door
machines in plaats van door menschen
kan worden gedaan, beteekent on
getwijfeld vooruitgang, mits men het
noodzakelijke evenwicht niet uit het
oog verliest.
Niemand zal het menschonteerende
willen ontkennen, dat er b.v. ligt in
het „kolentremmen" door menschen
die daarvan hun beroep maken en
dag in, dag uit niets anders doen
dan in het verstikkende kolengruis,
zakken met kolen van het pakhuis
in het schip storten en niemand zal
het niet toejuichen, dat daarvoor nü
machines benut worden. Niemand
zal kunnen ontkennen, dat geestdoo-
dende arbeid het best door machines
kan worden verricht en dat de mensch
daardoor bestemd kan worden voor
hooger werk.
Zekermen moet echter niet uit
het oog verliezen, dat de machine
begint met menschen werkloos te
maken en dat voor deze werkloozen
niet onmiddellijk en zeer zeker niet
automatisch nieuw werk te vinden
zal zijn. In tijden van hoog-conjunc-
tuur is deze overgangstijd korter, in
tijden van inzinking of van depressie
is het invoeren van werkbesparende
machines een ramp, zij het ook dat
deze tijdelijk is.
De geschiedenis heeft tot dusverre
geleerd, dat de machine op den langen
duur aanleiding is geweest tot zeer
krachtige werkverruiming. Nieuwe
behoeften werden gekweekt en de
geheele bevolkingstoename die in de
laatste decennia, met uitzondering
van de oorlogsperiode, substantieelis
geweest, vond hoofdzakelijk in de
industrie emplooi.
Een mensch echter leeft niet alleen
voor het nageslacht; voor de toekomst.
Hij heeft ook eigen behoeftenhij
streeft ook naar eigen welvaart
Wanneer hij ziet, dat de machine
hem en daardoor zijn gezin werkloos
maakt en dat niet onmiddelijk nieuw
werk gevonden kan worden, dan
wordt hij ontevreden, dan eischt hij
voor zich het recht tot werken op.
Steunverleening is dan slechts een
surrogaat om de hoogst noodzakelijke
behoeften te kunnen bevredigen, maar
zij verschaft niet het levensgeluk,
dat in den productieven arbeid te
vinden is. Men heeft dus te maken
met 2 problemen, tiet eerste probleem
is: „hoe kan werkbesparend worden
gearbeid, opdat met minder moeite
een grooter productie kan worden
verkregen, zoodat ook de algemeene
welvaart erdoor kan toenemen", en
het tweede probleem, dat er doorheen
geweven is: „hoe kan in deze tewerk
worden gegaan zonder het bestaande
evenwicht te verstoren?"
Het vergeten van het tweede pro
bleem geeft aanleiding tot een onjuist
inzicht in de verhouding tusschen
mensch en machine. Het niet waken
voor een straffe evenwichtsverstoring
maakt, dat de machine in vele ge
vallen voor een vijand van den mensch
wordt aangezien, terwijl deze in
werkelijkheid een vriend moest zijn.
De Overheid heeft te dezen opzichte
een laak. Natuurlijk mag zij den
vooruitgang niet tegenhouden, maar
zij kan ontegenzeglijk zorgen voor
matiging in het ontwikkelingsproces.
Zij moet beseffen dat de machine er
is voor de mensch, en dat de mensch
er niet is voor de machine.
Vermoedelijk is de vlugge opeen
volging van werkbesparende machines
die wij de laatste decennia hebben
te constateeren, oorzaak van de struc-
tureele wijziging in het economische
leven, welke zich aan het voltrekken
is. En wanneer dit niet de eenige
oorzaak mocht zijn hetgeen na
tuurlijk niet is aan te nemen, omdat
ons leven door talrijke krachten
wordt beheerscht dan is de ma
chine toch wel voor een groot gedeelte
eraan schuldig.
het voorjaar, koop tijdig een pot
7 43588
De roep naar corporatieve ordening
welke thans gehoord wordt, heeft
o.m. het natuurlijke doel om richting
te geven aan een machine-era, opdat
de machine den mensch niet gaat
verwoesten. Men moet in den drang
naar deze corporatieve ordening ook
zien het zoeken naar een verstoord
evenwicht tusschen productie en
consumptie. Daarom moet de Over
heid deze zucht naar ordening niet
tegenwerken, maar in goede banen
trachten te leiden.
Verschillende symptonen wijzen er
op, dat de crisis niet zal kunnen
worden gebannen, wanneer ook niet
ten opzichte van de machine regelend
wordt opgetreden.
O.II.C. (Nadruk verboden).
LAND- EN TUINBOUW.
Wat elke maand te doen geeft.
In moes- en bloemtuin, keuken en kelder.
(Ie helft Mei).
Nadruk verboden.
In den groententuin zijn nu vele werk
zaamheden. Het onkruid begint welig te
groeien en men moet er spoedig bij zijn het
te vernietigen. In alle bedden, die in Maart
gezaaid zijn, zooals Schorseneeren, Wortelen,
Kool, enz. zal het voor den dag komen, en
het is goed, zoodra mogelyk te wieden. Want
is men er niet op lijd bij en krijgt het onkruid
de overhaud, dan zullen de vruchten er veel
onder lijden, wanneer het onkruid grooter
wordt. Men trokt dan ook zoo licht de plantjes
op, dat vooral bij zonnig weer zeer nadeelig
is. Ook zal het land, dat eenigen tgd gespit
heeft gelegen, groen worden. Dit kan nu
geschoffeld worden; by zonnig weeris't onkruid
spoedig dood, wanneer het losgemaakt wordt.
Met dit land wordt bedoeld, bet kool- en
boouenlaud, en dit kan schoon en zuiver zijn,
wanneer men de groeutensoorlen in den grond
wil brengen.
De planten die thans naar buiten gebracht
kannon worden, zijn de Cineraria's en Cal-
ceolaria's. Ze kunnen voor een schutting of
muur gezel eu des nachts nog met een ma-
bedekt worden. Echter kan men ze ook al
reeds op het perk plaatsen, indien er gelet
genheid bestaat ze des nachts te dekken. Als
deze planten of bloemen in flinké groote potten
staan, kunnen ze wel in den pot blijven.
Zijn echter die potten klein, dan doet men
beter ze er uit te slaan en in den vrijen
grond te planten. Vooraf moeten ze fljnk
doornat gegoten worden, des te minder znllon
ze dan onder het verplanten lijden. Mest
behoeft men voor deze bloemen niet in den
grond te brengen, daar het toch maar voor
korten tijd is, want einde dezer maand zijn
ze de Cineraria's althansweer uitgebloeid,
en kan er weer iets anders op het perk. Cal-
celaria's bloeien iets langer.
STAMBOONEN.: Onder de winterprovisie
nemen de bruine boonen zeker een eerste
plaats. Ze zijn 't dan ook dubbel waard: le
als smakelijk gerecht2e omdat ze van be
trekkelijk gemakkelijke cultuur zyn. Tot zelfs
onder boomeu, waar in den regel niets wil
groeien, zal men nog, al is 't dan ook juist
niet veel, bruine boonen knnneu telen. En
ook verloren hoekjes kannen nog met boouen
beplant worden docb ze willen bij voorkeur
op goeden grond, en in de vrije lucht het
beste gedijen, een weinig mest zal hun zeker
altijd nog wel ten goede komen.
Er worden 2 boontjes bij elkander, ongeveer
2 c. M. diep, in den grond gelegd, zoo on
geveer 1 a ll/2 voet van elkander. Half Mei
moeten ze in den grond gebracht zijn. Men
kan dus dadolijk beginnen, wanneer de grond
niet te nat is, ze te polen.
De tijd van Bieten-zaaien is begin der
maand Mei. Zaait men zo vroeger, dan zou
't kunnen gebeuren, dat zo gingen doorschieten,
waardoor ze voor 't gebruik niet meer geschikt
zouden zijn, en zaait men ze later, dan heeft
men kans, dat ze zeer klein znlleu blijven;
deze tijd is dus zser aan te bevelen.
Gezorgd moet worden, dat het zaad goed
in den grond komt, door het met een hark
er goed in te harken. Het wordt gezaaid op
bedden, maar ook wel, en misschien tegen
woordig wel het meest, op rijen, wat ook de
voorkeur verdient, omdat er dan gleufjes
gemaakt kuuneu worden met de schoffel,
zooals dit gedaan wordt bij bet leggen van
erwten, waarin hot zaad dan gelegd wordt
op deze manier kan men het zaad hel beste
onder de grond krijgen.
De bieten verlangen goede ruimte: ongeveer
1 d.M. van elkaar, en diep gespitlen grond,
die tevens goed bemest mooi zijn; 't zij met
kunstmest, met ouden verleerden stalmest,
of met beide.
De Stamsnij-, Sla- of Spercieboonen kunnen
nu ook al op den kouden grond gelegd
worden, en het is ook wel aan te bevelen,
althans een deel te poten, blijven ze voorde
nachtvorsien gespaard, dan kan men er vroeg
van plukken.
Stoksnij- en Spercie-boonen kunnen nu
eveneens gelegd of geplant worden. De stokken
daarvoor worden geplaatst op 1 Meier afstand
van elkaar, en van boven bevestigd, waardoor
ze in schuine richting komen to slaan, zocdat
de boonen recht Daar benedeü kunnen hangen.
Bij eiken stok worden 6 tl 7 boonen gelegd.
De stokspercieboonen kunnen op dezelfde
wijze behandeld wordeD, hoewel deze even
goed, gelijk de erwten, aan rijzen zullen
groeien; men kan hiervan echter meer boontjes
bij elkander leggen. De grond voor de boouen
moet reeds in Maart of April gespit worden,
terwijl het aan te bevelen is, voor de boonen
geen verschen mest, maar verteerden paarden-
of ouden koemest te gebruiken. Heeft men
dezen niet, dau gebraike men kunstmest.
Ken deel natuurlijke mest, aangevuld door
kunstmest, zal uitstekende resultaten geven.
Op hoogen zandgrond is oude koe-mest aan
te bevelen, terwijl op lagen veengrond beter
is, verteerden paardenmest te gebruiken.
Wortelen precies op maat te zaaien, is een
onmogelijkheid, daarom moet men ze te hulp
komen en zorgen dat elk worteltje op zichzelf
staat, en niets hun groei belemmert. Nu hangt
het er veel van af, welk soort van wortelen
men heeft gezaaid. Wil men ze gaarne klein
hebben, dan worden ze op 3 a 4 c. M. van
elkander gedoodwil men grootere soorten,
dan dunne men ze uit tot op ODgeveer 5 a
6 c.M.
Ook worden Paardenwortelen geteeld, welke
nog ruimer moeten staaD. Welke soort men
ook verbouwt, altijd moet men bij het uit
dunnen voorzichtig te werk gaao, en de
wortelen, die men Iaat staan, zoo weinig
mogelijk lostrekken.
HET GIRO BE DRIJF.
232.000 REKENINGHOUDERS.
Tien jaar geleden werd aan deD heer
J. Lazonder, toentertijd directeur van het
Rotterdamsche postkantoor, de opdracht
tot reorganisatie van het G'.robedrijf ver
strekt.
Thans is het bedrijf geworden tot een
perfecte organisatie.
Dat centrale systeem maakt het mogelijk,
dat iederen dag een eind-controle geschiedt
en dat de verschillen daarbij beperkt
blijven tot luttele bedragen, grootendeels
het gevolg van onduidelijk schrift van de
rekeninghouders. Die verschilletjes werden
altijd opgelostdat is „stopwerk" voor
de goedkoope krachten in den slappen tijd.
Als men bedenkt dat er soms 3000.000
boekingen per dag zijn en dat het aantal
verkeerde afrekeningen bijna alle het
gevolg van slecht schrift gemiddeld
slechts tien per dag bedraagt, dan kan
men toch niet zeggeD, dat het aantal
tooien bij den dienst groot is,
Het puoliek heeft dan ook alle vertrou
wen in de giro gekregen de omvang van
den dienst neemt nog steeds toe. In Janu
ari van dit jaar was het gemiddeld aantal
boekingen per dag b.v. 24.000 hooger
dan in de overeenkomstige maand van
het vorig jaar, in Maart zelfs 29.000,
Gaat dat zoo door, dan komen er dit jaar
68 millioen boekingen.
Er zijn thans 232.000 rekeninghouders.
BEPERKING VAN DE VARKENS
TEELT.
Er zullen 350.000 biggen nit
de markt worden genomeo.
Naar ons ter oore kom', worden maat
regelen voorbereid door de Nederlandsche
Varkenscentrale om een groot aantal biggen
nit de markt te nemen.
Onze varkensexport is in den laatsten
tijd sterk achteruitgeloopen en de vooruit
zichten voor de naaste toekomst zijd niet
zeer bemoedigend. Om deze reden meende
de Varkeusceotrale tot eeo maatregel te
moeten overgaan, welke van groot effect
zal zijn voor de toekomst.
Naar verluidt zonden oogeveer 350.000
biggen uit de markt genomen wordeD.
De Varkenscentrale zal binnen zeer korten
tijd biermede een aanvang mafeeD. Waar
schijnlijk zal dit reeds iu den loop der
volgende week geschieden. (N. B.Ct.)
BIJZONDERE VRIJWILLIGE
LANDSTORM EN N. S. B.
De. G. Hofstede,te Blokzijl, a.r. statenlid
en tientallen jareD secretaris van het
Provinciale comité van a.r. kiesvereeni-
giugen, heeft bedankt als voorzitter van
het VerbaDd Vollenhove van den Bijz.
vrij willigen landstorm, een fonctie, die hij
van de oprichting af vervolde.
Hij grondt dit besluit hierop, dat het
iostituot in 1918 werd opgericht totstenn
van het wettige gezag tegen elke poging,
van welke zijde ook, de wettige regeering
gewelddadig omver te werpen, aoodat de
B. V. L. dos niet is een partij-instituut
tot steon vao eeD bepaalde politiek door
een regeering gevolgd. De B. V. L.'ers
bleven volkomen gerechtigd om een oogen-
blikkelijk aan de regeering zijnde coalitie
te bestrijden of laogs wettigen weg te
streven naar verandering in de staats
instellingen.
Thans wordt de B. V. L. betrokken
in den partijstrijd en dienstbaar gemaakt
aan de belangen van een toevallige regee-
riagacoalitie, n.i. door het verbod voor
Burgerwacht en B. V. L. lid te zijn van
de N. S. B„ zonder dat bewezen is dat
deze revolutionnair is of illegaal zal han
delen.
EEN ZINKENDE VISCH.
Ter plaatse waar de James-rivier in
Virginië ontspringt, heeft een eigenaardige
kleine viecb, die tot de familie van de
karpers moet worden gerekend, zijn ver
blijfplaats. Deze kleine visch zinkt, zoodra
hij ophoudt met zwemmen. Dit is een
gevolg van het feit, dat de visch geen
lochtblaas bezit als gewone visscheD,
we,!ke hem in staat stelt te blijven drijven
zonder te zwemmen.
De visch werd voor de eerste maal in
1896 waargenomen, terwijl men thans pas
het derde exemplaar heeft kaDDen be
machtigen.
KNOEIERIJEN
BIJ DE VARKENSCENTRALE.
Reeds eenigen tijd geleden klaagden
de varkensmeesters te Ten Boer (Groningen)
over de moeilijkheden, die werdeD onder
vonden bij de aflaveriog van varkens aan
de regeeriDgs-centrale. Enkele personen
leverden geregeld, doch velen kooden zoo
goed als nooit hun varkens kwijt. Er rees
verdenking en er werd een uitgebreid
ouderzoek ter plaatse ingesteld.
De aangelegenheid was zoo ingewikkeld,
dat de politie niet zonder persoonlijke
raadpleging vaD den administrateor der
Haagsche Centrale veruer kon gaan.
Tijdens en oa dit onderzoek bleek, dat
inderdaad knoeierijen op groote schaal
hadden plaats gehad, waardoor belangrijke
bedragen van den regeeriDgsstenn a&D de
varkensmesters werden ootbondea.
Het onderzoek was Vrijdag zoo ver
gevorderd, dat de 45-jarige koopmaD S.
vau H. nit Groningen kon worden ge
arresteerd, verdacht van oplichting ei
valschheid in geschrifte.
Van H. is ter beschikking van den
officier vau Justitie te Groningen gesteld,
IMMUUN VOOR PIJN EN WONDEN
Een Indische „Jogi" (asceet) heeft be
wezen volkomen immuun te zijn voor pijn
en wondeD. Hij werd gedurende een hall
nnr levend begraven en daarna op een
plank gelegd met scherpe spijkers, terwijl
groote brokken steen op zijn borst met
eeD hamer werden stukgeslagen. Een lange
naald werd in zijn arm gestokeD, maat
er verscheen geen bloed; eeo zwaar gewicht
werd aan de naald bevestigd, maar tocb
kon bij zijn arm optillen.
Geen enkele proef had eenig effect op
hem.
Zijn bewuste geest, zoo zegt hij, kan
het onderbewustzijn zoo bevelen, dat de
onvrijwillige zennwen in bedwaDg worden
gehouden. Hij zegt dit geleerd te hebben
in het oerwoud, waar zelfs wilde dieren
tam voor hem zijn.
MOEDERMELK ALS BLOED
STELPEND MIDDEL.
Een Dnitsch wetenschappelijk blad meldt,
dat proeven met moedermelk tot de ont
dekking hebben geleid, dat daarmee, in
aterker mate dan met welk ander middel
ook, bloedingen kannen worden gestuit.
Toen bij herhaling hetzelfde verschijnsel
optrad, heeft dr. S. onderzocht welk be
standdeel van de moedermelk deze eigen
schap bad. Dat bestanddeel bleek met
centrifageeren af te zonderen het glBg
dan in den room over en kan daaruit
worden gewonnen als een wit poeder, dat
drie njaanden zijn uitwerking behoudt.
De medische samenstelling van deze stof
is nog onbekend, maar wel is reeds vast
gesteld, dat zij haar stelpende kracht door
verhitting weer verliest.
Deze bloed-stelpende stof is tot no toe
alleen in menschen-melk aangetroffen,
maar wel kan de menschen-melk ook het
bloed van zoogdieren tot stolliüg breDgeD.
Ook by de verwijdering van nens-
poliepen bleek geen bloedstelpend middel
zoo werkzaam als moedermelk. Iospnitingen
met moedermelk blijven daarentegen vol
komen zonder resultaat, want alleeD in
aanraking met het bloedstelpend weefsel
komt de bloedstelpende werking tot haar
recht.
Van den chemisoben bonw, het wezen,
het doel en de oorsprong van deze bloed
stelpende stof iu de moedermelk weet meD
intnsschen oog niets.
DE BESPREKINGEN TU8SCHEN
1ND1Ë EN HET MOEDERLAND.
Nu de reis van minister Colijn naar
1 odie niet doorgaat, zal mede om deze
redeo ir. E. P. Wellensteio, directeur van
het Departement van Economische Zaken
in Ned. Indië op 23 Mei a.s. voor een
bespreking vaD de economische situatie
eo de landspoliliek Daar Nederland vliegen.
De heer Wellensteio zal na vijf weken
terogkeereD.
Uet tinvraagstnk heeft de speciale aan
dacht, in verband waarmede de heer
J. H. van Ketwich, hoofd van het Ver
koopkantoor voor 's Landa Mijnboow-
prodneten te Batavia, deze reis zal mee
maken.
DE VISCH VERGIFTIGING TE
LEIDEN.
Zondag is te Leiden aan vergiftiging
een 30-jarige bewoner van de Waardgracht
aldaar overledeD. Het vermoeden bestond,
dat deze vergiftiging was veroorzaakt door
nnttigeD vao gestoomde makreel, die van
een Katwijkschen vischboer was gekocht.
De toestand van de vrouw van den
overledene, die ook ernstig ziek was en
die nog steeds in het academisch zieken
huis wordt verpleegd, is thans redelijk.
Inmiddels zijn drie personen, bewoners
van de Waardgrscht, ook ziek geworden.
Ook zij hebben van denzelfden viechboer
gestoomde makreel gekocht. Hnn toestand
is van dien aard, dat men hen nog niet
heeft kunnen laten hooren.
Het voortgezette onderzoek heeft oitge-
wezeo, dat de vergiftiging is te wijten
aan een partij makreel van vierhonderd
