WAARIN OPGENOMEN DE IERSEKSCHE EN THOOLSCHE COURAN'
©BUITENLAP
s
NIEUWSBLAD VOOR HET EILAND THOLEN
Vrijdag 4 Mei 1934
No. 18
Een en vijftigste jaargaii
Tholen, Poortvliet, Scherpenisse, St-Maartensdijk. Stavenisse, St-Annaland en Oud-Vossemeer "üers naar' plaatsruin
Bi] abonnement aanmerken!
UITGAVE FIRMA J. M. C. POT, THOLEN - TEL. INTERC. 16 - POSTREK. 1043
Eerste Blad.
THOOLSGHE COURANT
Dit blad verschijnt eiken
Vrijdag. Prijs per kwartaal
/"0,80; met Geïllustreerd
Zondagsblad 1,37°, franco
per post f 1,(55 -f- c*«
disp. kosten.
PUBLICATIËN.
BURGKMEE3TER en WETHOUDERS van
Tholen brengen (er kennis dat bij beschikking
van Gedeputeerde Staten van Zeeland, dd.
27 April 1934, no. 182, 2e afd. aan de N.V.
Noord-Nederlandsche Wegenbouw v/h D. v.
Drooge eu Zn. te Harlingen, vergonning is
vorleend lot het afsluiten van den weg over
den Vossemeerschen dijk, tusscheD do Mo
lenstraat en den Langewear, voor het verkeer
met rij- en voertuigen en voor vee, van 30
April 1934 tot uiterlijk 30 November 1934.
Gedoreude de afsluiting zal de te volgen
weg door riohtingspijleo, welke des avonds
verlicht zijn, voldoende worden aangegeven.
Eigenaars en gebruikers van langs den weg
gelegen perceelen worden zoo noodig in de
gelegenheid gesteld deze met rij- en voertuigen
eu vee te bereiken. 19
DIENSTPLICHT.
Onderzoek van verlofgangers.
De BURGEMEKSTER van Tholen maakt
heken I, dnt het onderzoek van verlofgangers,
bedoeld in art. 41, derde lid, der dienstplicht
wet, v.ior deze gemeeute zal worden gehouden
t« Oud-Vossemeer in het Gemeentehuis op
Donderdag, 14 Juni 1934, des nnmiddags
14 uur, de lichting 1922 en otn 14,30 uur
de lichting 1925.
Voor nadere bijzonderheden raadplege men
du aanplakbiljetten. 16
Tholen, den 4 Mei 1934.
Prinsos Juliana's vijf en twintigste
verjaardag. Ken schitterende over
winning van bet Hollandsche
voetbal-team. De nieuwe luchtlijn
Rotterdam-Eindhoven. De Diesel-
trein.
Prinses Juliana vijf en twintig jaar
geworden! Dat was de gedachte, die
hij den aanvang van deze week ons
bozig hield.
De vlaggen wapperden langs de
stralen en alom was er de feestelijke
glans van een blijden dag. Er lag
weliswaar een floers over de vreugde,
want onze gedachten gingen vanzelf
terug naar de donkere dagen, die pas
zoo kort achter ons liggen en weer
stonden voor onzen geest de beelden
van den somberen stoet van 's Gra-
venbage naar Delft, toen het stofielijk
overschot van onze bemindeKoningin-
Moeder ten grave gedragen werd.
En toch mochten wij op den 30en
April blij zijn. En onwillekeurig
kwamen de herinneringen op aan
het jaar 1900, toen de spanning en
het uitzien van het Nederlandsche
volk naar de blijde gebeurtenis met
den dag grooter en sterker werd
tot in den morgen van 30 April een
kindeke geboren werd, een Prinses
van Oranje Nassau
Een zeer gelukkige gedachte was
het, welke ter gelegenheid van deze
vijf en twintigste verjaardag van
H.K.H. Prinses Juliana heeft doen
hesluiten tot een uitgaaf, welke ver
leden, heden en toekomst van het
Oranjehuis in Woord en Beeld omvat,
een prachtwerk, dat juist in deze
dagen door de Oranje-getrouwe Ne
derlanders zal worden begroet als
een kostelijk en begeerenswaard bezit.
Want ook het heengaan van Ko-
ninyin-Emma, juist na het gereed
komen van dit boek, verleent het een
bijzondere waarde. Dit droef gebeu
ren bracht immers zeer en zeer velen
weer dicht bij de jongste historie van
het Koninklijke huis, voor de oudere
generatie ook de eigen geschiedenis,
waaraan men de herinnering gaarne
in tastbaren vorm voor zich bewaren
wil.
In fraaien band, welverzorgd van
uitvoering, is nu het prachtwerk.
„Trouw aan Oranje'' verschenen, op
gedragen aan H.K.H. Prinses Julina,
ingeleid door Jhr. Mr. F. Eeelaerts
van Blokland, vice-president van den
Raad van State, heeft een keur van
medewerkers onder redactie van Mr.
J. Leendertse, de geschiedenis ge
schreven van onze Oranjevorsten ge
ïllustreerd met een keur van afbeel
dingen, gekozen onder leiding van
Mr. N. Beets,oud-onderdirecteur van
's Rijks Prenten-ICabinct. De bijdragen
in dit mooie hoek, dat een hegeerens-
waardig bezit zal zijn voor eenieder-
een, zijn kort gehouden, polupair en
prettig leesbaar. Zij wekken onmid
dellijk de interesse, ook bij het niet-
welenschappelijke publiek, dat zijn
schoolboekjes kennis doet herleven
met beeld en helder begrip van alles,
wat eens slechts doode feiten en
cijfers waren.
De vreugde, die er heerschte'om
den verjaardag van onze Prinses,
kreeg een stimulans door de dave
rende overwinning van onze kranige
voetballers op de Belgen teAr.twerpen.
Lange exlra-treinen met niets dan
Nederlanders stroomden de Schelde-
stad binnen. Nederlanders passeerden
in duizendentallen de grens. Er
werden in de Sinjorenstad tal van
records gebroken. Records met exlra
treinen, met automobielen, records
in de restauranis en een record aantal
Nederlanders op en rond De Keyserlei,
waar op eiken Belg minstens tien
bewoners van over den Moerdijk
werden geteld.
Velen waren zonder kaarten ge
komen. [lebben hel er maar op ge
waagd en kwamen tenslotte nog aan
een plaats, al is het dan ook voor
meer dan hel dubbele der waarde.
Overigens hield de Antwerpsche
recherche ditmaal een oogje in het
zeil. Zij rekende talrijke, op buit be
luste opkoopers in, waardoor ook
eenige plaatsen in het Deurne stadion
onbezet bleven. Het heeft zijn repu
tatie hooggehouden!
Ineen spannenden wedstrijd werden
de Belgen op overtuigende wijze met
42 geklopt.
Na de rust, die met blanken stand
was ingegaan nam België de leiding.
Spoedig daarop werd deze achterstand
door 3 Nederlandsche doelpunten in
vijf minuten gescoord door Smit,
Bakhuys en Vente in een 3—1 voor
sprong omgezet. België verkleinde
daarop den achterstand, maar vijf
minuten voor het einde maakte Bak
huys het vierde Nederlandsche doel
punt. En nu: naar Rome! Op hoop
van zegen. Maar er is nog meer reden
tot blijdschap. Het Nederlandsche
luchlvaartnet, dat zich in de laatste
jaren toch reeds zoo vertakt heeft,
is thans uitgebreid met nog een
nieuwe lijn RotterdamEindhoven.
1 Mei is deze dubbeldaagsche dienst
die in beide richtingen zal worden
onderhouden, ingegaan, en is de PH—
ADXals eerste vliegtuig vanuit Rot
terdam op Welschap, het Eindho-
vensche vliegveld geland. Dit betee-
kent een heele vooruitgang voor ons
land en vooral voor Eindhoven na
tuurlijk.
Tot nog toe was de verbinding met
het industriegebied niet direct een
voudig en snel; met andere vervoer
middelen kostte de reis toch minstens
wel eenige uren, terwijl thans een
half uur voldoende is, om de reizigers
vanuit de havenstad middenin het
land te brengen. Vanzelfsprekend is
dit nieuwe station ook opgenomen in
het internationale luchtverkeer, het
geen bij zijn gunstige ligging beteekent,
dat men van daaruit binnen één dag
de groote Europeesche hoofdsteden
als Londen, Berlijn, Parijs, Weenen,
Kopenhagen en andere kan bereiken.
Binnenkort hoopt men de lijn door
te trekken naar Twente, Groningen
en Borkum, hetgeen het handelsver
keer ongetwijfeld zeer zal bevorderen.
Een andere belangrijke verbetering
in het verkeer is de invoering van
de Diesel-Electrische Tractie. Ook
Eindhoven zal via Utrecht hier wel
bij varen. Op 15 Mei, met ingang
van den nieuwen Zomertijd, zal een
uurdienst worden geopend op de
lijnen AmsterdamArnhemRotter
dam; Den HaagGoudaUtrechten
UtrechtEindhoven.
Nederland staat thans wel in het
teeken van het snelverkeer! Wij
hebben hier de nieuwste middelen
van vervoer, die de techniek in de
laatste tientallen jaren verschaft heeft.
Een ondernemingsgeest bezit ons
volk zeker onze scheepvaart- en
luchtlijnen, binnenkort ook onze
spoorwegen, doen niet meer onder
voordie van het buitenland. Het tempo
waarin wij ons kleine grondgebied
in alle richtingen kunnen doorkruisen
is langzamerhand fabelachtig. Alleen
de uiterste uithoeken in het Noorden
in Friesland en Groningen, in liet
Zuiden bij Limburg, zijn nog niet
voldoende snel met de centra ver
bonden, doch binnen alzienbaren tijd
zal ook hierin voorzien worden. De
plannen zijn er reeds, alleen de be
sprekingen kosten nog veel tijd.
Een ding is er, wat de Nederlanders
nog moeten leeren beslissingen te
nemen in het tempo van dezen tijd,
en de vaak al te zwaarwichtige con
ferenties sneller te doen vlotten. Aan
den anderen kant echter kan men
er zich thans wel op laten voorstaan,
dat de grootst mogelijke veiligheid
in acht genomen en gegarandeerd
wordt, voor men de nieuwe uitvin
dingen invoert, wordt er zooveel mee
geëxperimenteerd, dat eventueele
fouten en gebreken voldoende aan
het licht worden gebracht en de
noodige verbeteringen kunnen worden
ingevoerd, vóór het te iaat is. Tijd
is geld ja maar veiligheid gaat
toch vóór alles
Pan-Arabische congressen. De
kansen van Irak. Ibn Saoed.
Wapenstilstand. A ustra-fascisme.
De Nieuwe Oostenrijksche
Grondwet. „11 lascio". Duitsck
Nalionaal-socialisme.
Sedert Arabië tijdens den wereld
oorlog de Turksche heerschappij had
afgeschud, is er voortdurend strijd
geweest tusschen groepen, die elkaar
den voorrang betwisten. Wel waren
er onder de bewoners van het Schier
eiland velen die naar eenheid ver
langden en ze op Pan-Arabische
congressen vurig bepleitten, maar zij
wisten het niet tot een volksbeweging
in dien zin te brengen. De eenheid
bleek langs den vreedzamen weg van
overleg niet bereikbaar. Uit de talrijke
met elkaar wedijverende groepen
hadden zich in den loop der jaren
drie groote gekristaliseerd, en wel
in de landen Hedsjas, Irak en Yemen.
Aanvankelijk scheen Irak (het oude
Mesopotamië) onder Koning Feisal,
de beste kansen te hebben, doch zijn
invloed is allengs uit het eigenlijke
Arabië teruggedrongen en geheel
overschaduwd door de opkomst van
Ibn Saoed, den heerscher der „Wa-
habieten". Zoo noemden zich de aan
hangers eener in het midden der
achttiende eeuw van Opper-Arabië
(Nedzjid) onder leiding van Mohamed
Abdel Wahhab uitgegane religieuze
beweging, wier doel is, den
Islam tot zijn oorspronkelijke!] staat
terug te brengen en hem van inge
slopen bijmengselen te zuiveren.
Turkije heeft met hen van oudsher
veel te stellen gehad en was er slechts
na veel moeite in geslaagd in het
begin van de negentiende eeuw (de
veldtochten van '1811 tot '18) de fa
natieke volgelingen van Wahhab tot
hun uitgangspunt Nedzjid terug te
dringen.
Zoodra de groote oorlog den Turken
de handen begon te binden hebben
de Wahabieten echter de kans schoon
gezien om hun expansiezucht weer
bot te vieren en te trachten op hun
wijze van Arabië een eenheid te
maken. Zoo heeft Ibn Saoed achter
eenvolgenszijn heerschappij uitgebreid
tot Hedsjas en Assir en is in zijn
opdringen naar het Zuiden tenslotte
ook in gewapend conflict gekomen
met Jahiera, den Iman van Yemen.
Deze oorlog, die in het laatst van
Februari uitbrak, had reeds acht jaar
gedreigd. Toen namelijk in 1926 het
tusschen Hedsjas en Yemen liggende
Assir het met den Iman aan den
stok kreeg en zich om hulp tot zijn
noordelijken buurman Ibn Saoed
wendde, lag deze juist metTransjor-
danië overhoop en was derhalve niet
in slaat een leger naar Assir te
zenden. Wel bood hij moreelen bij
stand in den vorm van een protec
toraatsverklaring over Assir. Daarbij
bleef het voorloopig, want ook Yemen
waren de handen gebonden, omdat
het met Engeland in onmin geraakte
over Aden.
In 1933 herleefde het geschil,
doordat de bevolking van Assir in
opstand kwam tegen de Wahabieten,
die zij vroeger zelf als beschermers
in het land had geroepen. De opstand
werd snel onderdrukt en eindigde
rnet de vlucht van hSt vorstenhuis
van Assir naar Yemen, dat ondanks
alle vertogen van Ibn Saoed uitleve
ring weigerde.
De in Maart van het vorig jaar
begonnen onderhandelingen daarom
trent, die nog werden bemoeilijkt
door tal van grensincidenten, sleepten
zich naar Uostersch gebruik traag
voort en zijn tenslotte afgebroken.
Hel kwam tot een ongelij ken strijd
die thans teneinde schijnt te loopen.
De veel grootere en sterkere strijd
krachten van de Wahabieten hebben
hun tegenstanders geheel uit Hedzjas
en het Zuiden van Assis verdreven
en hun opperbevelhebber gevangen
genomen. Het laatste bericht uit
Arabië luidt, dat de Iman bereid is
de wapenstilstandsvoorwaarden van
Ibn Saoed te aanvaarden daar
onder is ook die der uitlevering van
de leden van het vorstenhuis van
Assis en vredesonderhandelingen
te beginnen. Een afgevaardigde van
Yemen zou daarvoor reeds onderweg
zijn.
L)e overige landen, die voor een
pan-Arabische eenheid in aanmer
king zouden komen Irak, Transjor-
danië en Syrië, zijn voorloopig nog
huiten het bereik van zijn groote
plannen, omdat zij onder bescher
ming staan van Engeland en Frank
rijk.
Geeft de ontwikkeling van den
toestand in Arabië nog veel raadsels,
in Europa en wel in Oostenrijk,
schijnt men thans den weg naar een
vruchtbaarder toestand gevonden te
hebben.
Het austro-fascisme dat iets meer
dan een jaar geleden in Oostenrijk
begonnen is tastend zijn weg te zoe
ken. maar dat hoe langer hoe meer
duidelijk op zijn doel afging, voelt
zich thans krachtig genoeg om zijn
beginselen in de grondwet van den
bondsstaat Oostenrijk neer te leggen.
Inplaats van Austro-fascisme zou men
bijna evengoed van Roomsch-fascisme
kunnen spreken, want de nieuwe
grondwet steunt op de beide ency
clieken Rerum novarum en Quadra
gesima anno. Dit bepaalt dan meteen
het onderscheid tusschen het huidige
Oostenrijksch fascisme en het fascisme
van Italië. In Italië is het fascisme
ontstaan en gegroeid in strijd met
de Kerk of althans in strijd met dat
deel van het volk, dat zich in de
politiek speciaal Roomsch noemde.
Ook staat het Oostenrijksche fascisme
met zijn Roomsche karakter verre
van het Duitsche nationaal-socia-
lisme.
Maar toch evenals Mussolini's
fascisme en als Hitler's nationaal-
socialisme, zoekt het austro-fascisme
den corporatieven staat. Evenwel
is ook hier weer onderscheid.
Echter weten we nog te weinig
van de verdere uitwerking van de
corporatieve staatsgedachte in Oos
tenrijk, zooals die is neergelegd
de nieuwe grondwet, om er ook mai
een voorloopig oordeel over uit
spreken. Mocht Ender's voorspellii
waarheid worden, mocht de nieu<
orde in Oostenrijk leiden tot ee
duidelijke scheiding tusschen uitvoj
rend gezag en wetgevende, regelent
organisatie, dan zou dat kunrii
leiden tot een vruchtbaren toestai
die dit land, dat inderdaad door fl
politiek zij het niet door de demaj
cratie op den rand van den afl
grond is gebracht, slechts tot zegi
zou zijn. Dan zou Oostenrijk, ondanl
zijn autoritaire regeering zelfs menig
democratie ten voorbeeld kunne
strekken. Toch zijn wij in dit opziet
nog wei ietwat sceptisch gestemi
Tenslotte is voor Oostenrijk
autoritair bewind niets nieuws,
evenmin het laten van een zekei
mate van vrijheid aan de burgei
met handhaving van een autorita
slaatsgezag. In dit opzicht is me
echter bij de nieuwe grondwet
minder ver gegaan dan vroeger ondt
het keizerrijk.
In dat opzicht heeft de nieuwf
grondwet den z.g, autorilairen köei
wel zeer vast verankerd. Het auti
ritaire gezag is zoo groot, dat alleet
een uiterst voorzichtige hanteerin|
ervan, het democratische gedeeltf
waar Ender den nadruk op heel
gelegd, tot zijn recht kan laten komerj
Misschien is Dollfuss de man, di
hiervoor zorgen kanop zijn mede
werkers zijn wij minder gerust, te
meer wanneer straks de regeerin}
zal gewijzigd worden en nog verdi
den autorilairen weg zal opgaan
Men verwacht, dat Ender zal ver
dwijnen. De beide vertegenwoordi
gers van den plattelandersbond heb
ben reeds vrijwillig hun ontslaf
aangeboden. Dat is hun nu nog
weigerd, maar bij de eerlang volgende!
reconstructie van bet Kabinet zullen
zij toch wel het veld moeten ruimen
Democ 'atie onder controle, gelijk I
men in dit Austra-fascistische grond
wetsproduct heeft willen vastleggen,
moge in theorie veel aantrekkelijks
hebben, het is een teer plantje, dal
onder de zware laarzen van de man
nen van de burgerwacht wel eens
heel gauw vertrapt zou kunnen
worden.
THOLEN, 4 Mei 1934.
Vrijdagavond hield de afd. Tholeu van
bet Groene Kroia in de stal van den
beer A. Engelvaart een algemeene Ver
gadering.
De Voorzitter dr. P. J. Dninker be
treurt het in zijn openingswoord dat er
zoo weinig leden aanwezig zijn. Op een
verzoek van C. Bijl om ook in aanmerking
te mogen komen voor reparaties, daar bij
zich als timmerman gevestigd beeft,
wordt ganstig beschikt.
Uit bet jaarverslag blijkt dat de Ver-
eeniging thans 607 leden telt, welke een
contributie opbrengen van f 1023.80. De
bouw van een woning voor de wijkzuster
boven bet wykgebouw beeft gekostf 2210.76
Bet materiaal is 288 keer uitgeleend
Het tarief van de boogtezon ie 10 ceot
per nar of een gedeelte daarvan, voor
armlastigen gratie. Door de wijkzuster
zijn 72 gezinnen bezocht met 76 patieoten
en 6219 bedoeken en voor de T. B. C.
bestrijding 21 gezinnen met 21 patiënten
en 346 bezoeken.
Desinfectie had eenmaal plaats. 3
kioderen werden wederom uitgezoodeo
naar vacantiekolonies, en bet resultaat
was schitterend.
De ontvangsten der Vereeniging waren
f 3017.55 en de uitgaven f 3000.33°
alzoo een batig saldo van f 17.245, daarbij
gevoegd de kweekte rente van t 81.61,
alzoo een saldo van f 98.85°. De bezittingen
