H. M. DE KONINGIN-MOEDER OVERLEDEN.
[tsd&ki
i£UUS.
„DE ZOOM"
Na eenige dagen van, naar het
scheen een lichte ongesteldheid, werd
Dinsdag in den vroegen morgen,
:erivijl hondenden belangstellenden
voor het Paleis van Koningin Emma,
het nieuws omtrent het verloop der
ziekte stonden af te wachten, de
Koninklijke Standaard ingehaald en
onze driekleur halfstok geheschen.
Koningin Emma was overleden.
ONS VADERLAND IS GETROFFEN
DOOR EEN DIEPEN EN INNIGEN
ROUW.
Wij waren er gistermorgen getuige
van, dat de Koningin en de Prinses,
uit het sterfpaleis vertrokken, terug
kwamen in haar eigen Huis aan het
Noordeinde. Een dichte schare stond
om het ruiterstandbeeld van den
Zwijger. Dieptrefiend was de stilte.
Niemand sprak, niemand bewoog
zicheen stille, stomme groet werd
gebracht, -een groet van leed en
deernis.
Met een diepe, diepe buiging dankte
de Koningin ze voelde het bijzon
dere van dezen groet.
Hare Majesteit zag er slecht en
bekommerd uit. Haar gelaat wasbleek,
in haar oogen lag een diepedroefheid.
De stille rouw van dit publiek hier
was de rouw van ons volk. De smart
is over Holland geslagen. Het is of
het gewone leven zwijgt. Want alom
heerscht leed, het gevoel, dat we
iets liefs en iets kostbaars verloren
hebben. Dat we een vrouw, een
vorstin verloren hebben, die heeft
di end. En nu haar lieve, fijne
glimlach verstorven is in het masker
van den dood, nu voelt ons volk, dat
er als het ware een stuk uit zijn
vleesch en uit zijn hart is gesneden.
Er ligt géén overdrijving in de vraag:
kan men zich eigenlijk ons vaderland
zonder de Koningin-Moeder voor
stellen
Want een eigenlijke functie had
onze oude Vorstin niet meer, en toch
was zij zóó met ons saam gestren
geld, dat we haar werkelijk als on
misbaar zijn gaan gevoelen en dat
we thans ons volksleven niet meer
zonder haar kunnen voorstellen, zon
der deze fijne, lieve, vergeestelijke,
decoratieve figuur.
En tóch zal het moeten. We hebben
haar moeten afstaan. Aan den dood.
Aan de eeuwigheid. Aan God.
Nu rouwt Holland. Nu wordt er
overal waar Nederlanders wonen en
werken gerouwd.
Reuter en andere telegraaf-agent-
schappen hebben het reeds gemeld,
dat overal op de wereld, waar Ne-
derlandscbe kolonies gevestigd zijn,
de vlaggen halfstok hangen en de
harten zijn samengesmeed in rouw.
Uit alle landen der aarde brengt de
telegraaf aan onze Koningin en aan
ons volk bewijzen van deelneming
bij den dood van haar, die de Engel-
schen eens de „liefste oude dame
van Europa" hebben genoemd.
Vooral voor onze Koningin zijn het
smartelijke dagen. Want zij heeft
verloren het liefste wat een mensch
op aarde kan bezitten een goede
Moeder. Heel haar jeugd, heel haar
opvoeding lag in de handen van deze
edele Vrouw, die door haar huwelijk
met den ouden Koning een ofter
brachtdie uit haar eigen vaderland
geroepen werd tot een zending, een
taak in een vreemd land en bij een
vreemd volk, maar die deze taak
heeft volbracht met een trouw, een
goedheid en eene vroomheid, die
ïaar aanspraak geven op de blij
vende innige vereering van ons volk.
En daarom is het nu stil in Hol
land daarom zwijgt de muziek,
daarom wapperen de vlaggen half
stok!
Vlaggen Hebt ge ooit zoo'n zee van
vlaggen gezien in de Residentie? Wat
velen dan, misschien, op haar ver
jaardag wel eens verzuimd hebben,
dat willen ze door hun verdriet be
wogen, inhalen. Duizenden, duizen
den, duizenden vlaggen halfstok, zijn
evenzoo veel bewijzen van ons leed.
Het Hollandsche volk leeft nu onder
zijn rouwvlaggen. Zal er één gezin
geweest zijn, waar niet over Konin
gin Emma gesproken is? En als er
over haar gesproken is, kan dit an
ders geweest zijn dan met liefde en
vereering?
Het Protocol schreef voor, dat de
Regeering Dinsdag in d Tweede
Kamer niet het woc
Wij moeten eerbied hebben r het
Protocol, maar hv was -u innig
i'aramer, want nu deze korte
>ijeenkomst de;- Kd. iriasl jog
sneller afgeloopen dan z geopend
werd. Het was waarlij!-, al te spoedig
weer in de rouwstad waar de' a-
schen de metrouw-om - oeMe oranje-
strikjes droegen, waar ue nilitaireo i
met breede rouwstrikken om den
arm liepen waar de taliooze vlaggen
halfstok hingen, in den naargeestigen-
vailenden regen.
En bij het Paleis, het Paleis,
waar Hollands Vrouwe op haar doods
bed ligt, met wat witte seringen om
zich heen daar stond het volk
stil, en fluisterde.
Nog enkele dagen en dan wordt
ze uitgedragen door de Residentie.
Dan zal de droeve stoet door de
breede straten van de binnenstad
trekkendan zal ze voor de laatste
maal door de Residentie gaan, waar
ze haar levenstaak heeft volbracht.
Het is een uitdrukkelijke wensch van
de Koningin, dat dit met eenvoud
geschieden zal. Uit de omgeving van
Hare Majestijd vernamen wij, dat
onze Vorstin met groote geestkracht
de leiding der plechtigheid in handen
genomen heeft en ingelicht wenscht
te worden omtrent alles, dat er mede
te maken heeft.
Maar als dan in het begin der vol
gende week onze lieve, oude 'doode
wordt uitgedragen, dan zal het ge
schieden door millioenen harten, die,
hoe ver van elkander ook verwijderd,
zullen kloppen in één rythire van
dankbare vereering en van stil verdriet
Heel het Vaderland rouwt!
Veel heeft ons land, heeft Koningin
Wilhelmina aan de overleden Vorstin
te danken. Met groote tact nam ze
het regentschap waar en wijdde zij
zich aan de opvoeding van haar
dochter, die bij het bereiken van den
18-jarigen teeltijd, de troon in bezit
zou nemen.
De tijdsomstandigheden waren niet
gunstig. Het kiesrecbtvraagstuk vroeg
om oplossing, in bet Noorden van ons
land brak het socialisme baan, waar
van vele woelingen het gevolg waren.
Politieke verwikkelingen veroorzaak
ten herhaaldelijk het aftreden van
ministeries, hetgeen veel beleid vroeg
van de Koningin-regentes, die scherp
inzicht en veel tact Loonde te bezitten.
Getuigde dr De Visser niet van
een juist inzicht toen hij schreef:
dat de Koningin Regentes zich ge
durende naar elfjarig verblijf in ons
land zich zoodanig had ingewerkt in
ons staatsbestel, zoozeer het veelzij
dige Nederlandsche leven had begre
pen, zoozeer het hart van ons volk
had gepeild, dat gedurende haar be
wind als Regentes, niet één daad en
niet één verzuim is aan te wijzen,
waarop door de geleerdsten staatsman
aanmerking zou zijn te maken.
30 Augustus '1898 sloot een tijdperk
voor Koningin Emma af. Toen be
stond zij niet meer als Koningin-
Regentes, haar taak was afgelpopen,
zij werd
KONINGIN-MOEDER
Regeerde zij voor diejrfijd voor haar
dochter, ons Volk, Uren brak de pe
riode aan waarin/zij het hart van
ons Volk heeft gewonnen.
Vijf en dertig jaar betoonde zij op
velerlei gebied haar belangstelling
als Konin^fn Moeder.
Met werkelijk Koninklijk gebaar
gaf zij/het Paleis Oranje Nassauoord
ten geschenke aan een stichting die
dien naam aannam en op haar initiA//
tief de eerste die de tubercujrise
bestrijding ter hand nam. De geheele
bezitting bestaande uit paleis, bosch.
heide en hofsteden, op zichzelf een
groot kapitaal vertegenwoordigende
schonk zij ons Volk. En opdat dit
werk geheel tot zijn recht kon komfen,
schonk zij bovendien nog een kapitaal
van tweemaal honderdduizend gulden.
Een vorstelijk geschenk, waaruit
toen reeds bleek welk warm hart zij
lijdenden en misdeelden toedroeg.
En hoevelen werden niet in stille
welgedaan
Is de instelling van de Emmabloem
niet een stille hulde aan Haar die
zooveel leed heeft trachten te lenigen?
Ondanks haar hoogen ouderdom
toonde de overleden vorstin steeds
veel belangstelling voor kunst en
wetenschappen.
I E OFFICIEELE KENNISGEVING.
Een buitengewone „Staatscourant"
beval de volgende kennisgeving van
het overlijden van H. M. de Koningin-
Moeder
„Het heeft God behaagd, Mijn be
minde Moeder na een kort ziekbed
tot Zich te roepen.
Zij is hedenmorgen zacht ingeslapen
Het is met diepe droefheid, dat ik
daarvan kennis geef.
Jic ben overtuigd van aller deelen
in Mijn smart en die van de Mijnen
en Ir: het. verlies, dat Haar overlijden
v gansche volk, zoo hier, als
overzee bi ekent.
- Wilhelmina.
'v '-..iWnhagOjdfcn -i' -» Maart 1934.
DRIEMAAL DAAG^ LUIDEN DE
KLOKKEN,
GEEN OPENBARE VERMAKELIJK
HEDEN.
De minister van Binnenlandsche
Zaken beeft het volgende schrijven
tot de commissarissen de.r Koningin
gericht
Hierbij heb ik de eer U Hoog-
Ede gestrenge te verzoeken het over
lijden H. M. de Koningin-Moóder in
alle gemeenten Uwer proviïieie te
doen afkondigen en de besturen dier
gemeeuten te doen uitnoodigea op
Woensdag. 21 Maart en op den dag
der bijzetting de klokken tedoen luiden
drie maal daags te weten van 89
voormiddags, van 121 en 45 na
middag. Voorts noodig ik U Hoog-
Edelgestrenge uit wel te willen be
vorderen, dat alle tooneelvoorstel-
lingen en openbare vermakelijkheden
worden geschorst krachtens de be
staande wettelijke voorschriften of
zoo noodig tengevolge van een ver
zoek daartoe aan de ondernemer-
dier vermakelijkheden van overheidss
wege te richten en wel van heden
tot en met 22 Maart en op den dag
der begrafenis".
DE DEELNEMING IN DEN LANDE.
Overal in ons land is de deel
neming met den slag die ons Vorstelijk
Huis en ons land tiebben getroffen,
groot. Duizenden teekenen in den
Haag de in het Paleis neergelegde
rouwregisters. Vanuit het Buitenluud
stroomen de telegrammen binnen.
Van alle Vorsten en buitenlandsche
regeeringen zijn bewijzen van deel
neming ontvangen.
De registers, die in de Provinciale
hoofdsteden van ons land in de
woningen van de Commissarissen
der Koningin nedergelegd zijn, wor
den druk geteekend.
In de Eerste Kamer evenais in de
Tweede Kamer werd door den Voor
zitter een rede uitgesproken naar
aanleiding van het overlijden van
de Koningin-Moeder.
Vervolgens besloten beide Kamers
een adres van rouwbeklag aan de
Koningin te zenden.
Dat van onzen Senaat luidt:
Mevrouw.
De Eerste Kamer der Staten-Gene-
raal heeft met diepe ontroering
kennis genomeq van het overlijden
van H. M. de Koningin-Moeder. Van
gansclier harte deelt de Kamer in de
smart, welke Uwe Majesteit en haar
Huis vervult. De Kamer bidt Uwer
Majesteit in deze droeve dagen Godes
heiligen bijstand toe.
Het adres van rouwbeklag der
Tweede Kamer aan de Koninginluidt:
Majesteit.
Met ontroering heeft de Tweede
Kamer der Staten-Generaal de mede-
deeling ontvangen van het overlijden
van Uwe beminde Moeder. Diep be
wogen deelt zij in de droefheid van
het Koninklijk Gezin. Rij deze groote
beproeving gedenkt de natie met
erkentelijkheid al wat de overledene
gedurende meer dan een halve eeuw
voor haar is geweest en de liefderijke
zorgen, waarmede zij als echtgenoote,
moeder en grootmoeder het vorsten
huis heeft omringd in haar verheven
leiding van den staat, in haar mede
leven met de nooden van het volk.
In zijn dankbaarheid en in zijn
rouw is het Nederlandsche volk zich
meer dan ooit van zijn eenheid en
van zijn verbondenheid met Uw
Huis bewust.
Aan den troost, die Uwe Majesteit
vindt in de aanvaarding van Gods
alwijs bestel, pare zich die der zeker
heid, dat Uw volk met U treurt.
ACTE VAN OVERLIJDEN.
Gisteren is ten stadhuize van den
Haag de Overlijdênsacte van de
Koningin-Moeder opgemaakt door
den Minister van Justitie mr. Van
Schaik, ten overstaan van een der
ambtenaren van den Burgerlijken
Stand en in tegenwoordigheid van
onzen Minister-President dr. Colijn.
HOFROUW.
H. M. de Koningin heeft bepaald
dat met ingang van 22 dezer wegens
het overlijden van H. M. de Koningin-
Moeder de hofrouw voor den tijd
van tien weken zal ingaan.
De eerste vijf weken zware rouw,
daarna drie weken middelbare rouw
en twee weken lichte rouw.
DEFILÈ.
Heden is gelegenheid gegeven om
voor het lijk te defileeren. Duizenden
hebben van de gelegenheid gebruik
gemaakt een laatsten groet aan de
overledene te brengen. Waar er in
het Paleis aan de Lange Voorhout
niet genoeg ruimte is om het publiek
toe te laten, is de gesloten kist met
het stoffelijk overschot van H. M. de
Koningin-Moeder in de als chappelle
ardente ingerichte vestibule geplaatst,
opgebaard zoo dicht mogelijk bij de
geopende deur.
Onder doodelijke stilte trokken al
die duizenden langs de baar onder
het brengen van een stillen groet.
De kist was omringd van kransen,
terwijl ze gedekt was door een van
paarsche seringen en orchideeën ver
vaardigd kleed, een laatste hulde der
Nederlandsche vrouwen.
KERKDIENSTEN.
De raad der Ministers heeft zich
tot de onderscheidene Kerkelijke
Gezindten gewend met het verzoek
te bevorderen dat op den dag voor
de begrafenis vande Koningin-Moeder
in de kerkgebouwen een ure des
gedenkens wordt gehouden.
DE BIJZETTING.
Waar volgens den wensch der
overledene de bijzetting zoo een
voudig mogelijk zal geschieden, heelt
H. M. de Koningin tegenover de
buitenlandsche regeeringen den
wensch te kennen gegeven, dat er
geen bizondere missies zullen worden
gezonden om de bijzetting bij te
wonen.
Dinsdagmorgen wordt door wijlen
de Koningin-Moeder de laatste reis
gemaakt, De lijkstoet zal worden ge
opend door generaal van Andel, daarop
volgt een detachement der maré
chaussee, de Kon. Militaire kapel, een
bataljon infanterie óp oorlogssterkte,
een eskadron cavalerie, daarna de
lijkkoets getrokken door acht zwarte
paarden omringd door opperofficieren
van land- en zeemacht; de Koninklijke
familie en verwanten, Gezanten,
hofdignitarissen en andere genoodig-
den, daarna een bataljon marine
troepen, een bataljon infanterie, twee
batterijen veld-artillerie en als slot
een detachement marechaussee.
Vermoedelijk gaat de stoet tot liet
Rijswijksche plein te voet, waarna
genoodigden in hofrij tuigen stijgen
en naar Delft gereden wordt.
Te Delft staat aan weerszijden van
den ingang der Nieuwe Kerk een
eerewachl van de mariniers opgesteld
met muziekcorps, a.an de Noordzijde
een detachement van de Koloniale
reserve. Van de Kerk af staan en
haie cadetten, adelborsten en leer
lingen van de scholen voor verlofs-
oüicieren ter sterkte van ongeveer
800 man.
Men verwacht een groote toeloop
van belangstellenden, "in Den Haag
worden reeds in verschillende huizen
plaatsen verhuurd tegen f25 per
persoon en in Delft zal zeker de be
langstelling zeer groot zijn. 'F
DE VLAGGEN HALFSTOK.
Van hoogerhand is het verzeftk
gedaan om Dinsdag den dag van de
bijzetting, de vlaggen halfstok uit te
steken, terwijl de klokken op dezelfde
uren zullen worden geluid zooals dit
Woensdag geschiedde.
EENIGE BIJZONDERHEDEN.
2 Augustus 1858 werd te Arolsen
geboren, Adelheid,Emma Wilhelmina
Theresia, prinses van Waldeck Pyr-
mont. Als 20rjarig meisje verloofde
zij zich 1 October 1878 met Koning
Willem 111, met wien zij 7 Januari
1879 te Arolsen in het huwelijk trad,
waarop zij drie dagen later als Ko
ningin der Nederlanden te Amsterdam
haar intrede deed.
De vooruitzichten voor het Huis
van Oranje waren in die dagen on
gunstig. De Koning, hoewel nog krach
tig en gezond, was reeds ül jaar.
Zijn beide zonen waren ongehuwd;
zijn broer kinderloos.
Zou er een einde komen aan de
dynastie van Oranje?
's Konings huwelijk bracht nieuwe
hoop en meer en meer ging de jonge
koningin het middelpunt innemen
van alle monarchale en nationale
verwachtingen, toen kort na elkaar
prins Hendrik, de kroonprins en prins
Alexander overleden.
Zoo waren de verwachtingen ge
vestigd op de jeugdige prinses van
Waldeck en Pyrmont. en zij heeft ze
niet beschaamt; als echtgenoote en
moeder als regentes van het Koninkrijk
en als Koningin-Moeder heeft zij
volkomen beantwoord aan de ver
wachtingen, die het Nederlandsche
volk maar van zijn Landsvrouwe kon
koesteren.
Groot was de vreugde, toen op 31
Augustus 1880 de Koningin-Moeder
het leven schonk aan een prinses en
de wijze waarop het Nederlandsche
volk in dezen tijd meeleefde met
„moeder en kind", bewijst wel hoe
groot de plaats was, die Koningin
Emma zich reeds toen in dé harten
harer iandgenooten had veroverd.
1 Augustus 1884 wordt aan Ko
ningin Emma voor het geval de
Koning zou komen te overlijden
het regentschap opgedragen.
In het laatst van 1890 wordt Wi\
III, door zijn ziekte niet meerit'
slaat geacht de regeering naar be|
hooren waar te nemen en aanvaarddi
op 20 November Koningin Emma]
in naam des Konings, het.regentschapj
Op 23 November overleed Koning
Willem III en voert Koningin Emmai
hel regentschap ten behoeve van del
minderjarige troonopvolgster.
30 Augustus 189S legt Koningin.,
Emma het Regentschap neer.
TH0LEN, 23 Maart 1934.
DE BAZAR TEN BATE VAN HET
RESTAURATIEFONDS DER
NED HERV KERK.
Tholen. Het Damescomité met zijn
helpsters hebben vijf maanden van drukke
voorbereiding echter de rog, doch de zaak
is no op een oor na gevild.
Hard ia er gewerkt en de dames van
het Comité kannen met voldoening terug
zieu op hetgeen tot nogtoe bereik»
r.o'o) is er van alle sijden ir-^-oven en
ook ziju in groote male de gitten in
nalura binneu gekomeo, beiden factoren
die vonr het welslagen van een Bazar
noodzakelijk zijn.
Doch oo komt voor de dames met hasr
helpsters de drukste tijd nog aan. De
opstelling van de goederen zal zeker Dog
veel tijd en moeite vorderen, doch gezien
den ijver waarmede dames totnogtoe zijn
bezig geweest, twijfelen wij niet of de
eindpaal zei worden bereikt, wasrra bet
wachten zal zijn op de bezopkers die
weer dienen te zorgen dat de goederen
vlot in aodere banden overgaan en de
geldbuidel van de penningmeesteresse
goed wordt gevold.
Het duel waarvoor de Bazar gehouden
wordt kan ieders sympathie wegdrager.
Immers de mooie Gotische Kerk heeft
driDgeod herstel Dooaig cd is er eeomaal
een fonds bij elkaar gebrsebt dao kan
er met meer kracht gewerkt worden om
op andere wijze te trachten dat men
eindelijk eens tot restauratie van ODze
prachtige Kerk overgaat.
Het is onzen inwoners toch zeker wel
bekend dat de Kerk te Tholen roet die
van Breda en Woow, tot de drie mooiste
Gothische Kerken van het Zoiden be
hoort. Dos eei gebouw waa op wij als ir-
wooers trotsch kunnen zijn
Beziet de Kerk eens goed als de zon
ze de9 morgens belicht, beschouw dit
bouwwerk eens aandachtig onder de be
lichting vaü de middagzon of werpt er
eens een blik op al» de zoo ondergaat,
Ge vindt er dan telkens een andere
schoonheid in. Beziet het fijne beeld
houw wérk der stennbeeren.
Werpt eens een blik op het mooie
bouwwerk als ge langs den dijk wandelt,
hoe domioeert het gebouw de geheele
omgeving
En alsge door deze beschoowiDg tot
de erkenning zijl gekomen dat het als
bouwwerk pen monuroeDt van buitenge
wone schoonheid is, wel dan twijfelen wij
niet ol Ge zult het doel dat het Comité
zich stelt door bet hoeden van den Bazar
steunen en een bezoek brengen op dc
dagen als deze geopend zsl zijn.
STOOMEN
VERVEN
Laat
Uw
GOEDE KLEEDING
verzorgen
door
FIRMA ASSELBERGS
BERGEN OP ZOOM
Keurige aflevering
Billijke prijzen 24 43439
50-JAR1GE GOEDE REPUTATIE
Agentschap voor Tholen
C. A. van Splunter, Kerkstr. 13
Vraagt onze verlaagde prijscourant „G,
Bij het bekend worden van het
overlijden van Koningin Euimp. werd van
de Openbare gebouweD dezer gemeente
en tal van particuliere woningeD de vlag
halfstoks uitgestoken als teeken vac roow.
Wocne.^8g werden de klokken geloid
van 'smorgera 8—9, middags van 121
en van 45 unr.
Een filmvoorstelling van den Ned.
BlindeDbond die Woensdagavond zoo plaats
hebben is tot nader order oitgesteld.
DE NIEUWE BURGEMEESTER VAN
OU D-VOSSEMEER.
DinsJag hebben wij per bulletin de
benoeming van dhr Mr. J. J. Versloys
tot burgemeester van Ood-Vossea eer
kuuneo bekend maken. Wij kannen thans
de volgende bizonderhedeu mededeelen.
De heet Verslaijs is 13 Augottos 1901 le
Middelburg geboren, .doorliep aldaar bet
