OPGENOMEN DE IERSEKSCHE EN THOOLSCHE COURANT
»BiTENL/il>
NIEUWSBLAD VOOR HET EILAND THOLEN
rijdag 8 December 1933
No. 49
Vijftigste jaargang
ng
ndagsbïad ri^lranco Tholen, Poortvliet, Scherpenisse, St-Maartensdijk. Stavenisse, St-Annaland en Oud-Vossemeer "ttere nJr P?aXui Jte!
UITGAVE FIRMA J. M. C. POT, THOLEN - TEL. INTERC. 16
POSTREK. 1043 priJsverm,nderinQ.
!//fCjöspr©ngen
handen
PÜROL
jf- Ve&ccvcfab
1<
l blad verschijnt eiken
THOOLSCHE COURANT
ijdag. Prijs per kwartaal
Advertentiën van 1 tol
4 regels 75 ct.; iedere regel
ip. kosten.
Bij abonnement aanmerkelijke
GR00TE MANNEN GINGEN
WAAR ZIJN DE NIEUWE?
Of is de tijd ook daaraan schuld?
Een voor een zijn alle groote man-
n van een vorig tijdsbestek van
s heengegaan. Hebben zij ons alleen
laten met hun gedachten, hun
nswijze, hun opvattingen en hun
kmethoden. Maar aan wie
bben zij de eereplaatsen door
n zoovele jaren met zooveel succes
kleed, in dit maatschappelijk leven
estaan? Als wij die vraag nu eens
el eerlijk gaan beantwoorden, dan
n het niet anders, of wij zullen,
ar eer en geweten, moeten getui-
d, dat die groote voorgangers niet
or gelijkwaardige krachten zijn op-
volgd.
Laten wij het politieke leven van
iderland eens onder de kwartslamp
uden, onder die gedoogenlooze
np, die door alle beletselen heen,
echtheid van het object onthult
de waarde of onwaarde!
arvan!
Dan noemen wij de kopstukken
jroote politieke partijen, een
ele serie is het, mannen als mon-
gneur Nolens van de Roomscb-
itholieke Staatspartij, als dr. Abra-
Kuyper bij de anti-revolutio-
iren, als Jhr. Mr. de Savornin Loh-
bij de Chr. Historischen, Mr.
3J. Troelstra bij de soc.-democraten,
Goeman Rorgesiusbij de liberalen!
Vie slaat daar thans tegenover?
Ongetwijfeld moge dhr Wendelaar
n braaf en ter zake kundig burge-
lester zijn van een vriendelijk pro-
ïciestadje als het kaas-paradijs
kmaar, naar de groote allure van
i Goemau Borgesius, de stoere
lurrnan van de Liberale Staats-
rtij, ontbreekt tot nog toe.
Schaepman en Nolens, twee zoo
rsohillend geaarde leiders der R.-
tholieken, zijn nog steeds niet op
n achtergrond gedrongen door een
litieke verschijning als Mr. Aal-
rse, ongeacht aan welke op zichzelf
oote staatsmaatregelen Mr. Aalberse
ii medewerking reeds heeft ver-
nd. Hun glans schittert, nog steeds
aangetast. Zij zijn nog onoverwon-
n, ongeslagen.
Wat Pieter Jelles voor de soicaal-
mocraten is geweest, ligt nog versch
het geheugen. Er is géén man hetzij
van de S D.A.P., hetzij buiten die
•tij, die eraan zou deuken den
legeren Haagschen wethouder van
"erwijs, den bezadigden heer Al
ma, ook maar een deel van Troel
a's macht over de arbeidersklasse,
er zijn volgelingen-in-den-waren-
des-woords, toe te kennen?
En Jhr. Mr. de Savornin Lohman,
stille werker in de Trompstraat
r residentie, man van erkend gezag
en buiten de Kamer, moet men
Bt even glimlachen als men hem
Bit naast een braaf Haagsch wijn
Hoper als dhr Snoeck Henkemans,
Bn welke kundigheden deze laatste
Bk blijk gegeven moge hebben 7
i de man der »kleine luyden", die
^nuit zijn woning in de toenmalige
inaalslraat, thans tot dr. A. Kuyper-
^aat herdoopt,ter zijner volkomen
•diende eere een klein groepje
reformeerden tot een partij van
öote politieke beteekenis wist
te bouwen, wie heeft hij tot op-
Iger gekregen? Ja, nu moet ons de
kentenis van het hart, dat de heer
a lijn de eenige nazaat is van een
slacht van groote mannen van een
rseheiden tijdvak, die in staat is
en dit bij tal van gelegenheden
ondubbelzinnige wijze heeft weten
bewijzen die in staat is om de
ofetenmantel van zijn voorganger
g de schouders te plooien 1
I^Waarom wij juist deze mannen
sr noemen? Voor het gemak, om-
t iedereen hen kent, iedereen, die
politiek volgde en nog volgt, in
tere mate in staat is, hun capaci
teiten en bereikte resultaten te be-
oordeelen en op waarde te schatten.
En een ieder, zal moeten toegeven,
hetzij dan schroomvallig en schoor
voetend, hetzij van ganscher harte,
dat er een vervlakking is te consta-
teeren, die niet te loochenen valt.
En nu komt juist de groote moei
lijkheid, waarbij ook wij niet com
petent zijn een oordeel uit te sprekon.
Hoe ontstaat die vervlakking? Is die
gelegen in de mensehen zélf, in het
geslacht van huidige politici óf is
die te zoeken in den tijd, in den
verwarden, chaotischen, onbepaalden,
luimigen en onbestendigen tijd van
thans?.... Moeten de nieuwe groote
mannen, die de toortsen van hun
beroemde voorgangers moeten over
nemen, teneinde de geduldige menigte
voor te lichten, voor te gaan in een
tijd, die zich staat te vormen, mis-
schien nog geboren worden Zitten
Doos 30 en 60ct.Bij Apoth.en Drogisten^
ze wellicht nog op de banken der
Lagere School, op die van Hoogere
Burgerscholen of Gymnasia of loopen
ze nog college aan een onzer tè veel
vuldige universiteiten of hoogescho-
len? Best mogelijk. Maar ook is
het mogelijk, dat tegelijk met een
totale-wijziging der tijdsomstandig
heden, een wereldschokkende om
wenteling der maatschappelijke ver
schijnselen, een krach isontplooing
der hedendaagsche regeerders ont
staat, die hen met één slag verheft
tot het peil van hun groote voor
gangers! Wie zal dat zeggen?
Inmiddels valt de vervlakking, bo
ven genoemd, niet te ontkennen Het
is deze vervlakking, dit afwezig zijn
van de „groote geste" die op den
duur voor het eigen volk niet anders
dan noodlottig kan worden. Wanneer
het volk de groote leiders moet ont
beren, kan het haast niet anders, of
het volk zelve, in zijn gele
dingen, moet daarvan den terugslag
ondervinden. Zoo'n vervlakking plant,
zich voort als kringen op een water-*
oppervlak en het onvermijdelijk ge
volg kan niet anders wezen, dan dat
het gansche volk op een veel en veel
lager niveau komt te staan.
Wanneer leiders verworden van
Statenbijbels, statig en imposant, tot
vriendelijke boekskes in duo-decirno
is het onontkoombaar, dat de ge
middelde volgelingen van die leiders
zinken van wat voorheen heette een
„succes-boek" tot een drukwerkje van
de geestelijke standing van de Op
pen heim-massalectuur.
Het is niet voor niets, dat de ver
kiezingen zoo'n overweldigende
meerderheid bracht voor „den sterken
man". Maar daarvan gezwegen. Gon
st iteeren wij alleen het feit. Zoo
breidt de vervlakking van het heden
daagsche leven zich uil als een olie
vlekje.
Groote mannen van een vorig
tijdperk zijn heengegaan En wij
vragen ons af, waar de nieuwe kop
stukken blijven! Want, het Ne-
derlandsr.be volk, dat uitziet naar de
waarachtige leiders, die ons volk
omhoog zullen moeten sluwen in de
vaart der volkeren, kijkt nog steeds
tevergeefe naar die richtinggevers
uit, naar een toekomst, die beheerscht
zal worden door de rnan of de mannen
van het groote politieke gebaar.
Anders moeten wij die toekomst
blindelings aanvaardenweerloos den
storm tegemoet gaan, die straks on
vermijdelijk over ons aller hoofd zal
losbarsten..
Groote mannen gingen heen...
Thans klinkt de noodkreet om op
volgers, om leiders
(Nadruk verboden).
De Paiider-postjager aan liet studie-
comité Snelposi NederlandIndië
overgedragen. Het alacbsotfer van
den roofoverval is overleden. Het
veertig-jarig bostaan van de Neder-
laudache VereenigiDg De Rijwiel-
eu automobiel-Industrie. Herdenkiug
van Albert Vogel in de Haagscbe
Kunstkring. De plotselinge, vroege
ingezette vorst brengt lage tempe
raturen en nu al siagnaue in het
scheepvaartverkeer. Instelling van
een AuiobusdiensuusschenRouerdatn
eu Antweipeu. Vier leztngeu over
Nederland te Siockholm. Een handels-
commissaris van de Uuie van Zuid-
Airika op bezoek in Nederland, aleer
zich te Batavia te gaan vestigen,
als vertegenwoordiger van de Unie
van het Verre Uoslen.
Op Zondagmorgen heeft de Firma
Pander den Pander-Postjager, die op
Zaterdag 9 December de verre lucht
reis zal aanvaarden, aan het Studie
comité Snelpost NederlandIndië
overgedragen. Bij deze korte plechtig
heid heelt de heer Pander Jr. de
papieren voor de luchtvaardigheid,
uitgereikt door het Ministerie van
Waterstaat, aan den Voorzitter van
dat comilé, den heer Bronsing, over
handigd.
Het is een zéér intieme plechtigheid
geweest in Hangar G op Schiphol,
waarbij vrijwel alle leden van het
comité, de familie Pander, de con
structeur, de heer Slot, de vliegers
de heeren Asjes en Geyssendorffer,
allen met hun lamilieleden, tegen
woordig waren.
De aanslag op de 73-jarige Mevr.
A. Harmsen, die Zaterdagmorgen
tusschen hall negen en half elf in
de Johan Maetsuyckerstraat te
'sGravenhage moet zijn gepleegd,
heeft den dood van déze beklagens
waardige vrouw tengevolge gehad.
Zondagavond is het slachtoffer van
cezen lafhartige misdaad, die door
een goed gekleed jongmensch van
ongeveer achttien jaren moet zijn
gepleegd, in het Haagsch Ziekenhuis
aan den Zuidwal overleden. De over
ledene had haar moordenaar vroeger
nooit gezien. Doordat deze lafle
misdadiger een doos bij zich had,
die hij haar wilde overhandigen en
niet door het raampje van de huis
kon geduwd worden,hadde gestorvene
de deur geheel opengedaan, waarna
de aanrander onmiddellijk haar te
lijf was gegaan met het bekende
droevige gevolg.
Het onderzoek heeft uitgemaakt,
dat een hevige worsteling moet hebben
plaats gevonden. Het is te wenschen
dat de reaidentioneele politie er dit
maal in zal slagen, de moordenaar
die met medenemiug van contant
geld en verschillende sieraden het
huis heeft kunnen verlaten, doch die
vermoedelijk zelf bij de worsteling
bebloed of gewond moet zijn geraakt
en wiens kleeding waarschijnlijk is
gescheurd of gehavend, op het spoor
te komen.
Dezer dagen is het veertig jaar
geleden dat de thans zoo gunstig
hekend staande Nederl. Vereen. De
Rijwiel- en Automobiel-Industrie
werd opgericht. Wie den naam van
deze jubileerende Vereeniging noemt
denkt tevens aan den Voorzitter,
dhr J. Leonard Lang, die al sedert
het jaar 1897 Voorz. is. Oprichter
was 40 jaar geleden dhr Bayer, een
Rotterdammer, als eerste Voorzitter
trad op dhr P. J. Stokvis te Arnhem
die spoedig door dhr Lang is ver
vangen. Aanvankelijk hield men de
tentoonstelling in de groote zaal van
het thans verbrande Paleis voor
Volksvlijt, doch in 1922 stichtte de
Vereeniging een eigen gebouw nl.
„R. A. I." Aan de Ferdinand Bolstraat
te Ams erdam. Dal de tentoonsiellingen
ook voor de gemeente Amsterdam
van belang zijn, moge blijken uit het
feit, dat aan belasting per jaar on
geveer een bedrag van 100.000 gulden
in de gemeentekas vloeit, ongeacht
de sommen, die de bezoekers van de
expositie in Amsterdam verteren.
Op even sombere als plechtige
wijze heeft men in de Haagsche
Kunstkring Zondagmiddag den oud
voorzitter en eereiid van die kring,
Albert Vogel herdacht. Jan Ubbink,
Voorzitter van de letterkundige al-
deeling, leidde de bijeenkomst, die
door mevr. El en Vareno, Vogel's
weduwe, met hare kinderen is bij
gewoond, Eduard Veterman beeft
daarna den overledene als heroïschen
en klassieken geest gekenschetst.
Hij vergeleek Vogel bij Napoleon,
van wien de gestorvene een groot
vereerder was. Tenslotte heeft van
der Hout van Vogel getuigd, dat de
woorden over Johan van Oldebarne-
veldt geschreven ook op Albert Vogel
van toepassing warenbeide waren
„Singulier in alle dingen."
Onverwacht en hevig heeft de
winter opeens zijn intrede in ons
land gedaan. Reeds Zaterdag is de
vorst begonnen, maar eerst Zondag
daalde de temperatuur haast tien
graden onder het nulpunt. Dit is in
de laatste jaren in Nederland, zoo
vroeg in December een te ongewoon
verschijnsel om er niet even bij stil
te staan. Merkwaardig is vooral, dat
de koude zoo scherp is geweest sinds
dien korlen lijd, dat nu reeds van
alle kanten ons de berichten bereiken
dat de scheepvaart is gestremd. Uit
Friesland, Groningen, Den Helder,
Hoorn, Wouderichem, Schelling woude
van overal komen dezelfde tijdingen
die niet véél goeds voorspellen. In
Alkmaar bevroren door den strengen
velegasleidingen, die daarna sprongen
zoodat scholen en particuliere be
drijven sloten, terwijl b.v. de courant
te Lagendijk niet kon verschijnen,
Nu wij dit overzicht schrijven is de
felle Oostwind wat gaan liggen, waar
door de allerergste koude weer is
geweken. Laten wij ons allen troosten
met het bekende woord„Strenge
Heeren regeeren niet lang 1"
Op Woensdag den 20en December
zal een autobusdienst tusschen Rotter
damAntwerpen opengesteld worden
Een aantal Nederl. journalisten zullen
de reis van Rotterdam naar Ant
werpen meemaken en waarschijnlijk
door het college van Burgemeester
en Schepenen ten stadhuize van de
groote handelsstad aan de Schelde
worden ontvangen
De Vereeniging Nederland in den
vreemde heeft in vier instellingen
van Middelbaar Onderwijs te Stock
holm lezingen laten houden door
dr. Ambjoern, waarhij ook de bekende
film over Nederland is afgedraaid.
Tal van leeraren en een groot aan
tal leerlingen dier scholen hebben
de lezingen bijgewoond en de ver
toonde lilm met belangstelling gevolgd.
Het ligt in het voornemen van de
nuttige en werkzame vereeniging
Nederland in den Vreemde indezen
winter nog een hééle reeks van
lezingen over Nederland in de ver
schillende groote Zweedsche steden
te laten houden.
De tegenwoordige assistent-handels
commissaris van de Unie van Znid-
Afrika te Londen, die handelscom
missaris voor de Unie in het Verre
Oosten zal worden, met zetel te
Batavia, komt den 10 December te
'sGravenhage aan met de bedoeling
overleg te plegen met den Nederl.
Minister van Koloniën, Colijn, hoe
de handelsbetrekkingen tusschen
Zuid-Afrika en Nederl.-Oost-lndië het
best zijn te regelen. Na alloop dezer
conferentie te 'sGravenhage zal de
heer Brannam zich naar Amsterdam
en Rotterdam begeven, teneinde daar
te beraadslagen met de firma's die
zaken hebben in Batavia en elders
in Indië.
De Pan-Europeesche Conferentie
te Weenen. De Pan-AinerikaaDiche
conferentie te Montevideo. De Atne-
rikaansche Minister van Marine keef',
oorlogsschepen dringend noodig.
Ongeregeldheden bij de herstemming
van de Kamerverkiezingen iD Spanje.
Over geheel SpaDje de staat van
Preventie afgekondigd. De FraDsche
regeering doel financieele voorstellen
«ot dekking van hei tekort op de
begrooting. Op Hawaï vertoont de
Mauna Loo verhoogde activiteit,
Hendrik Conscience ie Brussel her
dacht. De onderhandelingen tusschen
Engeland en Ierland. Is de Valera
voornemens een onafhankelijko Ier-
sche Republiek uit te roepen P
Te Weenen is de Pan-Europeesche
conferentie, onder voorzitterschap
van den Bondskanselier, Dr. Dolfuss,
geopend. Gedachtig aan de misluk
king van de Londensche economische
conferentie heeft deze Weensche
conferentie slechts een beperkt pro
gramma opgesteld. In de eerste plaats
is men te Weenen in veel kleiner
gezelschap bijeen gekomen. Slechts
twaalf landen, gelegen tusschen Oost
zee en Middellandsche Zee, zijn ver
tegen woordigd. Een zestigtal personen,
menschen uit de praktijk voorna
melijk, nemen aan de conferentie
deel. Men is zoo verstandig geweest
de politici buiten de deur te houden,
zoodat deze heeren niets kunnen
verknoeien. Men schat, dat de conr
ferentie vier dagen zal duren. Vie-
commissies zullen behandelen: de
werkloosheid, het valutawezen, douane
vraagstukken en verkeerswezen. Over
het vraagstuk van het bimetallisme
geeft Sir Henry Deterding een uiterst
belangwekkend praeadvies ingediend.
Te Montevideo is de Pan-Ameri-
kaansche conferentie in het schitte
rende parlementsgebouw geopend
door den President van Urugay,
Sabriel Torra. Maar reeds dadelijk
gooide de Gubaansche afgevaardigde
roet in het eten door een motie voor
te stellen, waarin de conferentie uit
sprak, dat zij protesteerde „tegen de
traditioneele economische en politieke
inmenging der Vereenigde Staten
van Noord-Amerika in de Zuid-Ame-
rikaansche, Midden Amerikaansche
en Cubaansche aangelegenheden".
Dat kon de Amerikaansche Minister
van Buitenlandsche Zaken Huil na
tuurlijk niet op zich laten zitten en
hij verklaarde nadrukkelijk, dat hij
ter conferentie was verschenen als
een moderne vredes apostel, waaraan
hij toevoegde dat President Roosevelt
een politiek van vriendschap wenschte
te voeren tegenover alle andere Ame
rikaansche Staten. Na dit weinig be
lovend begin zijn de afgevaardigden
in de commissies aan het beraad
slagen gegaan.
Swanson, de Amerikaansche Mi
nister van Marine, is in het gewone
door hem uitgebrachte jaarlijksche
rapport tot conclusie gekomen, dat
Amerika een moderne vloot dringend
noodig heeft. De tijd is nu eindelijk aan
gebroken,dat Amerika niet verder kan
doorgaan op het al te vredelievende
pad der ontwapening, omdat de an
dere mogendheden op dat met rozen
bestrooide pad Amerika niet gelieven
te volgen.
Dies kan Amerika niet anders doen
dan oorlogsschepen bouwen tot het
maximum-aantal, toegestaan bij de
vloot-conferentie te Washington. Er
zit volgens Swanson dus niet anders
op, dan vóór 31 December 1936 liefst
101 schepen te gaan bouwen. In drie
jaren tijds, maakt dat welgeteld zoo
wat 34 oorlogsschepen per jaar uit.
Leve de ontwapeningsconferentie
aan het mooie blauwe meer in Zwit
serland
Hoewel de herstemming voor de
Kamerverkiezingen in Spanje aller-