WAARIN OPGENOMEN DE IERSEKSCHE EN THOOLSCHE COURANT
&BUITEHOP
NIEUWSBLAD VOOR HET EILAND THOLEN
Vrijdag 1 September 1933
No. 35
Vijftigste jaargang
Tholen, Poortvliet, Scherpenisse, St-Maartensdijk. Stavenisse, St-Annaland en Oud-Vossemeer wteVnaar puTspuimtj
UITGAVE FIRMA J. M. C. POT, THOLEN - TEL. INTERC. 16 - POSTREK. 1043
THOOLSGHE COURANT
Dit blad verschijnt eiken
Vrijdag. Prijs per kwartaal
0,80met Geïllustreerd
Zondagsblad ƒ1,375, franco
per post f 1,65 -f- 15 ct.
disp. kosten.
Advertentiën van 1
4 regels 75 ct.; iedere resi
1 Bil abonnement aanmerkelijk
PUBLICATIEN.
DIENSTPLICHT.
Overgang naar de aanvullingsreserve
en inlevering van rijksgoederen.
behoudens onvoorziene omaiaodigheden»
zullen op 1 October a.s. naar de aanvullings
reserve overgaan
1. de gewone dienstplichtigen der land
macht, behoorende tot de lichting 1918, met
uitzonderinq; van hen, die de eerste oefening
met een andere lichting hebben beëindigd
2. de gewone diensiplichtigen der landmacht
van andere lichtingen, die met de lichting
1918 de eerste oefoning hebben beëindigd,
met uitzondering van hen, die reeds eerder
naar de aanvullingsreserve zijn overgegaan.
Voor nadere bijzonderheden raadplege men
de aanplakbiljetten.
Tholeu, 29 Augustus 1933. 20
Burgemeester en Wethouders vbd Tholen
brengen ter kennis dat aangitle tot ruiming
van privaat putten kan geschieden tegen Don
derdag 7 September a.s.
De aangiften te bezorgen in de brievenbus
van het Stadhuis.
In den voormiddag van dien dag zullen
scherven enz. opgehaald worden.
Tholen, den 2 Aag. 1933. 10
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
Gemeente Tholen, brengen ter kornis van de
lngezetenon, dat de Begrooting van de plaat
selijke inkomsten en uitgaven dezer Gemeente,
voor het jaar 1934, op beden aan den raad
is aangeboden, en voor een lijdvatc van veer
tien dagen, voor een ieder ter lezing is neder-
gelegd op dc Secretarie der Gemeente, alwaar
tegen betaling der kosten, afschriften van
dezelve kunnen worden verkregen.
Tholen, den 30 Augustus 1933. 12
Koninginnedag 1933. Vijf en
dertig-jarig regeeringsjubileum
van Koningin Wilbelmina. De
Lutine-schat. Granaten onder
do Servatiusbrug te Maastricht
Het aantal vreemdelingen in
Limburg.
De viering van den verjaardag van
Koningin Wilhelmina is al de jaren,
welke Zij nu aan de regeering is, op
6 September zijn het er vijf en dertig,
een feestdag geweest van den eersten
rang. In alle steden, in alle dorpen,
in gehuchten en vlekken van ons
vaderland wordt de Koninginnedag
beschouwd als een feest van de aller
eerste grootte. Ons volk, dat naar
men zoo dikwijls beweert, lauw is
en weinig geestdriftig, geelt op Konin
ginnedag van het tegenovergestelde
blijk. Wie, zooals wij jarenlang het
laaiend enthousiasme op 31 Aug. in
Amsterdam hebben meegemaakt, in
de stad, die wel eens van wat al te
linksche allures wordt beticht, zal
moeten erkennen, dat de figuur van
onze Koningin, op zijn minst genomen
bij alle lagen der bevolking gewaar
deerd wordt, maar bij een groot ge
deelte zelfs innig geliefd.
Onze Koningin heeft bet in de
vijf en dertig jaren, dat Zij nu aan
de regeering is, nimmer gezocht in
uiterlijke effecten, altijd legde Zij een
soberheid en ingetogenheid aan de
dag, welke zoo treffend overeenkomt
met het Nederlandsche Volkskarakter.
Zij was niet enkel Landsvrouwe, maar
steeds, in oogenblikken van vreugde,
maar ook als rampen ons land
teisteren, één met Haar Volk. Dan
beweegt zij zich als een gewoon mensch
onder de menschen. Iedereen, die wel
eens van nabij met onze Koningin in
aanraking is geweest, en haar duide
lijke en eenvoudige stem tot zich
heeft hooren spreken, is hel duidelijk,
dat de liefde van het volk tot het
Huis van Oranje, geene holle phrase
is maar een uiting van diepe ge
negenheid.
In de laatste maanden is in ons
land een toenemend nationalise waar
te nemen, de bewijzen van aanhanke-
lijkheidjegens het Vorstenhuis worden
met den dag grooter. Duidelijk springt
naar voren, dat Nederland en Oranje
één zijn en deze eenhein manifesteert
zich in de groote liefde, die het
Nederlandsche volk Koningin Wilhel
mina toedraagt. Wij spreken hierbij
den wensch uit, dat God onze Vorstin
nog lange jaren met ons volk mag
doen meeleven
Met den Lutine-toren is het een
vreemde geschiedenis Zaterdag consta
teerden duikers, dat het onderste
gedeelte van den toren zwaar be
schadigd was en de ondernemers
van het bergingswerk lieten aan
iedereen, die het hooren wilde weten,
dat deze beschadiging slechts het
gevolg kon zijn van een mei dynamiet
uitgevoerden aanslag. De politie werd
dadelijk in de zaak gemengd. Maandag
en Dinsdag besteede men om deo
toren te lichten, maar een nauw
keurig onderzoek wees uit, dat er
van een misdadigen aanslag geen
sprake kon zijn, doch dat de ver
woesting van het conische gedeelte
van den toren te wijten is aan een
fout in de lasch-constructie. Maar
het wonderlijke van het geval is, dat
nu de fantastische berging met
den (oren voorloopig als mislukt
beschouwd kan worden, men dadelijk
op een andere wijze is begonnen,
n.l. met zandzuigers het nog over
gebleven goud van de Lutine te
bergen.
Zouden de ondernemers hebben
ingezien, dal de uitvinding van den
heer Beckers niet zoo doeltreffend
is, als herhaalde malen aan de pers
is uiteengezet?
Ondanks het feit, dat nog steeds
het tegenovergestelde wordt volge
houden
Beter ware het geweest eerst tast
bare-resultaten af te wachten alvorens
zoo'n ophef over de geheele geschiede
nis te maken, die in de vele maanden
dat men nu al bezig is, vrijwel uit
sluitend tegenslagen heeft gebracht.
Ofschoon men in Maastricht niet
dadelijk aan een misdadigen aanslag
heeft gedacht vond men daar dezer
dagen bij de pas in gebruik genomen
Servatiusbrug in een betrekkelijk
grooten kuil een drietal granaten.
De gevonden granaten zijn er een
van 6 m.M. middellijn, een anti-tank
patroon voor geweer, en een anti-tank
granaat van 3.7 m.M.
Het vermoeden bestaat, dat deze
projectielen door den stroom der Maas
uit het buitenland zijn medegevoerd,
toen daar de oorlog nog woedde en
ten Noorden van de brug, waar diepe
kuilen in het stroombed, zijn, zijn
blijven liggen.
De oude projectielen zijn zeer ge
vaarlijk, daar de mogelijkheid bestaat
dat zij met pikrinezuur, een uiterst
ontplofbare stof, gevuld zijn.
Pikrinezuur tast op den duur het
metaal aan, waardoor de projectielen
bijzonder gevoelig worden.
De granaten zijn uit het water ge-
vischt, maar voorloopig nog niet on
schadelijk gemaakt, daar men ze niet
durft demonteeren.
Misschien is de Servatiusbrug al
jarenlang door deze granaten bedreigd
als deze granaten werkelijk tot ont
ploffing waren overgegaan waren de
gevolgen niet te overzien geweest.
Niet alleen in de groote steden
benoorden den Moerdijk wemelt het
van vreemdelingen, hoofdzakelijk
Duitschers, ook in de Mijnstreek kan
van deze buitenlandsche invasie mee
spreken. Uit de statistiek van de
laatste volkstelling blijkt n.l. dat
Heerlen de groote cosmopolitische
stad van ons land is. Van de 36.652
inwoners van deze stad zijn niet
minder dan 10 265 vreemdelingen
dus bijna een derde deel van de be
volking. Nog sterker is dit het geval
te Kerkrade, dat 8.885 vreemdelingen
op de 27.820 inwoners telt, hetgeen
neerkomt op een nog grooter per
centage. Het aantal vreemdelingen
in Limburg was door de aanwezigheid
der mijnen grooter dan in één der
andere provincies van ons land. Het
bedroeg 58.949 tegen 36.149 in Zuid-
Holland, dat daarna komt.
Men moet bij het beschouwen van
deze cijfers intusschen niet vergeten
dat er vooral na 1930 veel vreemde
lingen zich in ons land hebben ge
vestigd en dat hun aantal op het
oogenblik vele duizendtallen grooter
is. We kunnen gerust aannemen, dat
het aantal vreemdelingen, dat men
in ons land vindt, grooter is dan het
aantal werkloozen.
Het wordt tijd, dat eens wordt nage
gaan, welke vreemdelingen het brood
van Nederlanders uit den mond stooten
Het Nederlandsche hemd is ons
nader dan de buitenlandsche rok.
Mr. H. v. d. VEGTEf
Te Den Haag is in den ouderdom
van 65 jaar overleden mr. H. v. d.
Vegte, oud-minister van Waterstaat
in het kabinet-de Geer, dat van 8
Maart 1926 tut 10 Augs. 1929 aan
het bewind is geweest.
Als Minister van Waterstaat bevor
derde hij o. m. de totstandkoming
van de overdrugging der Eendracht
en was persoonlijk bij de opening van
de brug op 10 October '1928 tegen
woordig.
De teraardebestelling heeft heden
onder groote belangstelling te Zwolle
plaats gevonden.
De vergadering van de 2e Inter
nationale. Duitschland in het
brandpunt van de belangsielling.
Op den tweesprong. Commu
nisme of fascisme. Zionisien-con-
gres te Praag. Een beroep op den
Volkenbond
Voor de internationale sociaal-de
mocratie zijn de tijden wel heel erg
slecht en dat is zelfs met lange moties
en het eendrachtig zingen van het
strijdlied „De Internationale" niet te
verbloemen. Het Congres te Parijs
heeft van dit alles getuigd, want de
stemming was er in één woord mat.
Geen wonder, daar de Duitsche soc.
dem. nog niet bekomen zijn van den
slag, die hen door de tegenwoordige
regeering te Berlijn is toegebracht.
Tal van Duitsche soc. dem. zijn uit
Duitschland gevlucht en zwerven
thans in het buitenland, zoodat zij
wel de talrijkste groep vormden op
het Parijsche congres, het Fransche
blad, Liberté, dreef zeis den spot met
de Duitsche invasie van de Fransche
Hoofdstad, die veroorzaakte, dat men
op de deuren der verschillende zaken
waar het congres bijeen kwam, Duit
sche opschriften kon lezen, evenals
er op de tafels der verschillende af
gevaardigden uit de Europeesche lan
den, een groote hoeveelheid Duitsche
propagandistische lectuur ter lezing
was neergelegd.
De verdrijving van de soc.-dem.
uit Duitschland hing als een zware
wolk boven het congres. Terecht, want
er is een tijd geweest, dat de soc.-
dem. een groote machtsfactor is ge
weest, zoo in Duitschland, als in
Pruisen, gelijk in andere staten, als
b.v. Saksen, om dan nog maar te
zwijgen van de machtspositie, die zij
zich in het stedelijk bestuur van Ber
lijn heeft weten te veroveren, in de
dagen, dat Adolf Hitier met de zijnen
nog pas in opkomst was.
Maar ten onrechte ook weer, want
in wezen is Duitschland nooit of te
nimmer een waarachtig democratisch
land geweest. Een merkwaardig voor
beeld mag dit staven.
In de dagen van de regeering van
Keizer Wilhelm II maakten wij eens
een schitterende parade op hetTem-
pelhoferfeld, ten zuiden van Berlijn
mede. Alles keurig in orde. Precies
vier weken later betoogde de Duitsche
soc.-dem. arbeiders-partij op datzelfde
veld. Weer was alles keurig in orde,
weer rukten de troepen uit alle dee-
len van de Rijkshoofdstad naar het
Zuiden op. Alleen ditmaal droegen de
troepen geen uniform, althans geen
bonte kleuren, doch eendrachtig ging
de schare in de uniform van de
Berlijnsche confectje-fabrieken.
Neen, waarachtig democratisch is
Duitschland nooit geweest, doch het
Duitsche volk heeft naar de soc.-dem.
gegrepen om aan de eigen ellende te
ontkomen, zooals het nu naar het
nat.-soc. grijpt om diezelfde ellende
te boven te komen.
De openingsrede op het Parijsche
congres hield de bekende Frits Adler,
zoon van den reeds overleden ouden
Victor Adler, eens leider van de soc.-
dem. in de Habsburgsche landen.
Dezelfde Frits Adler heeftin de jaren
na den oorlog den euvelen moed ge
had de twee-en-een-halfde Interna
tionale te stichten, spotaan voor zijn
eigen Internationale voor privé-ge-
bruik, die stond tusschen de Tweede
Internationale en de Derde Interna
tionale, welke te Moskou zetelt. Nu
is dat onding alweer lang ter ziele
gegaan en opende „der Fritzl"
zooals hij in zijn jonge dagen, als
zoon van Victor Adler te Weenen en
in geheel Oostenrijk door de „Genos
sen" werd genoemd het Parijsche
congres met een rede, die er op aan
stuurde voor het proletariaat meer
Internalionalistiscbe geest en meer
overtuigd marxisme op te eischen,
want het proletariaat had al meer
dan genoeg nationalisme geslikt.
Anderen vonden het echter noodig
naar meer nationalisme te streven en
zoo was van den beginne af het con
gres reeds in twee deelen uiteen ge
vallen. Het volgende twistpunt was
het al dan niet samengaan van de
soc.-dem met andere burgerlijke par
tijen. De Zweden zijn voor een der
gelijk samengaan, een deel der Fran-
schen is er scherp tegen gekant. De
lessen van de Du tsche partij, die ook
met de burgerlijke partijen heeft
samengewerkt, stemt niet bemoedi
gend. Van Russische zijde kwam het
hoofd der Russische Mensjewiki,
Abromovvitsj, den Duitschers verwij
ten, dat zij nooit den grool.en sprong
hebben durven wagen, door naar
alleenheerschappij te streven. De bur
gerlijke partijen in Duitschland wisten
aJ te goed, dat de Duitschers toch
nooit hun overwinning zouden durven
vastleggen. En nu zijn de Duitsche
broeders door Hitier en de zijnen
volkomen, óf op straat gezet, öf uit
Duitschland verbannen.
Genoeg was er derhalve wederzijds
te bedillen. Maar het gebruikelijke
einde kwam met het gemeenschappe
lijke zingen van de „Internationale",
evenals bv. ook in den jare 1919 in
het Volksgebouw te Bern met dat
lied de Tweede Internationale in eere
werd hersteld, die immers in de jaren
van den wereldoorlog tot onmacht
gedoemd was geweest.
Onze conclusie is, dat de wereld
staat op den tweesprong, fascisme of
communisme. Maar dat van de soc.-
dem. geen groote en waarachtige,
geen louterende en laaienden invloed
meer kan uitgaan. Blijkbaar heeft,
voor het huidige oogenblik tenminste
de soc.-dem. haar tijd gehae. En an
dere heeren en andere groepen, an
dere denkbeelden, hebben nu het oor
-- en het hart van de massa.
Een ander congres, dat der Zionis
ten te Praag, stond ook al 'n het tee-
ken van den afweer tegen het Duit
sche nat.-soc. Geen wonder, want op
het oogenblik zijn er een paar hon
derdduizenden Israëlieten teveel in
Duitschland. En waar zullen die een
onderdak moeten vinden Beklem
mender nog is het probleem voor de
Joodsche Jeugd, die zich in Duitsch
land alle beroepen voor zich versperd
ziet en aan eigen maatschappelijke
toekomst wel volkomen moet wan
hopen.
Het Praagsche congres der Zionisten
heeft natuurlijk ook een lange motie
aangenomen, waarin een beroep wordt
gedaan op alle beschaafde volken en
vooralopden Volkenbond om de Joden
in hun verdrukking te helpen. Aan
Engeland als mandataris van Pale
stina is verzocht de poorten van 1
Heilige Land te openen, opdat voor;
daar de verdreven zonen van lsrai
een toevlucht zullen kunnen vindei
Maar ook dacht men te Praag voor;
aan Frankrijk, dat immers mandatar
is voor Transjordanië en voorSyri
waar de Fransche en Joodsche pol
tiek het best samen kunnen gaai
daar beider doel is de waarde van d
landen te verhoogen. Daartoe zo
een vestiging in het groot van
Duitschland verdreven Joden
groote stoot kunnen geven.
Zoo heerscht er in de geheele w
reJd een matheid, hoort men over
roepen om den sterken man, die ord
in den chaos zal moeten brengei
zoekt men naar middelen, die ons va
de nachtmerrie van de huidige ci is
zullen verlossen. Daarbij komt ka
het wel anders? de waarachlk
democratie in het gedrang, want h
parlementaire systeem, uitvloeisel va
die democratie, heeft den vvereldooi
log niet weten te verhiuderen,
wereldvrede niet weten te organ
seeren, dus zoekt men naar iets, ma;
men weet alleen niet naar wat. Allee
waar men niet zoekt, is in eige
boezem! Voor zelfherziening is hi
oogenblik nog niet gekomen en zoncli
de zelfherziening zal de Internatii
nale toestand voorloopig nog w
hopeloos blijven. Komen de onde
scheiden Europeesche volken niet
deze zoo dringend noodzakelijke zei
herziening, dan gaal het Avondlai
onherroepelijk te gronde. Dat is
weinig bemoedigende toekomst nu
een nieuwen winter tegemoe gaa
die aan Europa nog heel wat te ste
len zal geven.
GEMEENTERAAD.
ST. ANNALAND, 29 Aug. 1933.
Voorzitter de heer G. M. P. 1
Hanssens. Secretaris de heer F. 1
Boogaard. Afwezig zonder kenni
geving de heer J. Hage.
Na voorlezing van het ambtsgebf
worden de notulen van de vori;:
vergadering gelezen en goedgekeun
Ingekomen is een schrijven va
den Inspecteur der Dir. Bel. te Zn
rikzee, dat de nadere raming vani
opbrengst der Gemeentefondsbela
ting f2400 bedraagt en die der oj
centen hierop f2260.
Van den directeur van 's Rij
dienst iuzake Werkloosheidsverzek
ring en Arbeidsbemiddeling, dat vo
de normale subsidie in de Werkloo
heidsverzekering voor het 2de kwa
taai 1932 ten laste dezer gemeen
komt een bedrag van f655.
Van denzelfden, dat de extra
sidie inzake de crisisregeling ov
hetzelfde kwartaal eveneens f655b
draagt.
Van den Min van Soc. Zaken, d
volgens Kon. Besl. met ingang v;
1 April 1932 uit 's Rijks kas ei
rentedragend voorschot aan St. Ann
land wordt gegeven ten bedrage va
f 2249.30 ten behoeve der N. V. W
terl.mij Tholen. De gemeente is ve
plicht hiervan een rente te betalt
ad 5 en het voorschot terug
betalen in 50 achtereenvolgende jare
te beginnen met het 13de boekjai
der N. V. Men mag ook vroeger bi
ginnen met aflossen en de aflossinge
grooter maken. Volgens een nadt
Kon. Besl. wordt uit 's Rijkskas ,/2
aan de aandeelhoudsters gerestitueeri
terwijl de Min. van Financ. op ee
desbetreffend verzoek nog een kortii
ad 1 heeft toegestaan als exti
steun, zoodat de Vennootschap slech
3'/j rente moet belalen.
Geen bezwaar wordt gemaakt tege
het instellen van een automarkt
Middelburg.
Van eenige bewoners van de wi
Java is een verzoek aan B. en
ingekomen om van gemeentewei
een betonnen trap te laten maki
bij de woning van mej. de wed. Feijt<
zooals dit is gebeurd bij den Tiet