WAARIN OPGENOMEN DE IERSEKSCHE EN THOOLSCHE COURANT
DE ZOOM
«■'BUITENLAF
NIEUWSBLAD VOOR HET EILAND THOLEN
Vrijdag 16 Juni 1933
No. 24
Vijftigste jaargang
Tholen, Poortvliet, Scherpenisse, St-Maaitensdijk. Stavenisse, St-Annaland en Oud-Vossemeer
UITGAVE FIRMA J. M. C. POT, THOLEN - TEL. INTERC. 16 - POSTREK. 1043
OORLOGSHARTSTOCHT EN
VREDESDRANG.
■ra
TIJDELIJK -m j
EXTRA VERLAAGDE
fi. 2.75
Transpireerende
Voeten, 427j
THOOLSCHE COURANT
Dit blad verschijnt eiken
Vrijdag. Prijs per kwartaal
ƒ0,80; met Geïllustreerd
Zondagsblad ƒ1,375, franco
per post ƒ1,65 -f- 15 ct.
disp. kosten.
Advertentiën van 1 tol
4 regels 75 ct.iedere regel
meer 175 ct. Grootte der
letters naar plaatsruimte.
Bij abonnement aanmerkelijk!
prijsvermindering.
De laatste dagen is het vredespro-
bleem op velerlei wijzen ter sprake
gebracht. Van verschillende zijden
zijn de vredesduifjes losgelaten in
den vorm van boodschappen en rede
voeringen van staatshoofden. Roose-
velt was nummer één, die een drin
gende kreet om vrede liet hooren
een kreet, die weerklank vond bij
schier alle volkeren. Hitier hield
eenige dagen een redevoering, die
ook niets dan vrede ademde en het
viermogendhedenpacttusschen Frank
rijk, Engeland, Italië en Duitschland
kreeg weer meer kans tot slagen en
zou volgens de oflicieele berichten
nog slechts de formeele bekrachtiging
van de betrokken regeeringen be
hoeven en binnen eenige dagen wor
den geleekend.
Nu moet men zich door al deze
berichten niet dadelijk in de ver
onderstelling laten brengen, dat de
wereldvrede nu nog maar een kwestie
van enkele dagen is, dat de legers
en vloten tot op een noodzakelijk
verdedigingsminimum ingekrompen
zullen worden en dat de tegenstel.
lingen in één slag overbrugd zijn.
Helaas, zoover is het nog lang niet-
Er is een zeer lange weg tusschen
vredeswoorden, tusschen vredesdrang
en tusschen vredesdaden. En ook de
z.g. vredesdaden moet men met de
noodige voorzichtigheid accepteeren.
Is het vredesverdrag van Versailles
niet steeds een bron geweest van
voortdurende wrijvingen? En wat
heeft het Volkenbondsinstituut in de
jaren van zijn bestaan gedaan om
oorlogen te verhinderen? Het heeft
commissies benoemd en resoluties
aangenomen, maar het heeft den
strijd in het Verre Oosten niet weten
te beëindigen. Japan heeft zich aan
de commissies en resoluties niet in
het minst gestoord en heeft tenslotte
voor de eer lid te zijn van den Vol
kenbond bedankt. Daar zat nu de
Volkenbond, maar Japan ging zijn
gang, veroverde geheel Noord China.
Uit het verloop van de gebeurte
nissen ziet men hoe uiterst moeilijk
het is de wereld van de noodzake
lijkheid van den vrede te overtuigen.
Vrede, daar had men den mond over
vol toen de legers te velde stonden,
toen honderdduizenden op het veld
van eer vielen, toen de honger neep,
toen de vrouwen tevergeefs op hun
mannen wachtten, moeders hun zonen
niet meer terug zagen komen uit het
„verfrisschend oorlogsbad".
Den oorlog heeft men steeds weten
te romantiseeren, heeft men weten
te hullen in mantel van dichterlijk
heid, van eer en van roem. In oor
logstijd wist men de hartstochten van
het volk wakker te schudden, wist
men het volk tot eenheid te dwingen,
wist men al zijn krachten ter beschik
king van het oorlogsideaal testellen.
De oorlogsmakers hebben het altijd
veel gemakkelijker gehad dan zij, die
den vrede wisten te bewerkstelligen.
De groote helden van de geschiedenis
waren altijd de veldheerm, die een
oorlog wisten te winnen. Hun namen
leven vele honderden jaren voort,
maar zij, die den vrede dienden
worden spoedig vergeten.
In Duitschland worden de groote
pacifisten zelfs als een soort mis
dadigers beschouwd en hun geschriften
aan den brandstapel prijsgegeven. In
Frankrijk leent men hen weliswaar
een willig oor, maar zooals men naar
het voordragen van een vers luistert,
wel mooi om te hooren, maar zoo
verduiveld onpractisch.
Voor een oorlog kan men een volk
desnoods binnen enkele dagen warm
maken, dank zij de moderne middelen,
die de publiciteit tot haar beschikking
heeft, zooals de radio en een ge-
perfectionr.eerde pers, die zich helaas
rnaar al te dikwijls gewillig leent om
den oorlog te propageeren. Dikwijls
kan zij ook niet anders, wordt zij
gedwongen de oorlogsstemming aan
te kweekeu.
Duizendmaal moeilijker is het de
vredesgedachte ingang te doen vinden.
Vredesgedachten kunnen nu eenmaal
niet volkshartstochten ontketenen, zij
vinden hun dieperen grond in de
redelijkheid en die is in de wereld
nog maar schaarsch te vinden. Dit
kunnen we alle dagen opnieuw con-
stateeren en de crisis is bijv. een
uitvloeisel van de onredelijkheid.
Naar rede luisteren willen sommigen
nog wel doen, maar redelijkheid
betrachtendaar ontbreekt nog vrijwel
alles aan. Hoe men de zaak ook
wendt of keert, oorlog is onder alle
omstandigheden een onredelijk middel
om tot oplossing van echte of ver
meende geschillen te geraken. Een
oorlog steunt steeds op de primitieve
hartstochten van eeu volk, vandaar
ook, dat hel steeds weer zoo ge
makkelijk is een oorlog te beginnen.
In Duitschland kan men het volk tot
ongekende geestdrift brengen als men
hun oorlogsinstict wakker roept en
schijnt er voor den Duitscher geen
groolscher ideaal te bestaan dan
soldaat te mogen zijn.
De Nederlanders staan bekend als
nuchtere menschen en juist door die
nuchterheid zijn zij vredelievend.
Zij laten zich niet zoo spoedig van
hun stuk brengen en laten in de
eerste plaats hun verstand spreken
en in de tweede plaats hun gevoel.
Dit is geenszins een kwestie van
zwakheid of lafheid. Integendeel. Het
is gemakkelijk iemand neer te vellen
met een brute vuist, die niet vraagt
naar recht of onrecht. Maar honderd
maal moeilijker is "het iemand te
overtuigen door verstandelijke mo
tieven, iemand door geestelijke wapens
te verslaan.
De wereld zal nimmer verlost wor
den van conflicten, deze zullen tot
in alle eeuwigheid blijven bestaan.
Maar de oplossing van conflicten moet
niet meer gezocht worden in een
barbaarsch geweld, dat onrecht nim
mer ongedaan maakt, integendeel
steeds weer nieuw onrecht schept,
zooals elke oorlog ons geleerd heeft.
1
l'
Nederland heeft drie milliard van
Daiiscbland te vorderen. Honderd
millioen gederfde rente De Oranje-
trein. Een brochure uit de S.D.A.P.
Duur Nederland! Vijftien en eeu
half millioen verlies bij de Spoor
wegen. Het Friesch en ten rechter.
In Nederland luisteren wij naar
Duilsche strijkjes, die de hier ver
diende Nederlandsche guldens naar
hun Heimat sturen, we worden open
gedaan door Duitsche dienstboden,
in de café's bediend door Duitsche
kellners,in verschillende groote maga
zijnen door Duitsche winkelj ulfrouwen,
die allen in Nederland geld verdienen
en de in vele gevallen overgespaarde
guldens naar Duitschland sturen.
De Duitsche uitvoer naar ons land
is tamelijk groot en wat het voor
naamste is, de Nederlanders betalen
met Nederlandsche guldens, die zonder
moeilijkheden de Nederlandsche grens
passeeren.
Maar wat doet Duitschland Deze
zet de betalingen aan zijn builen-
landsche schuldeischers, zonder er
over onderhandeld te hebben, plotse
ling stop. Nederland is voor niet ge
ringe mate hierin mede betrokken.
De Nederlandsche beleggingen in
Duitschland op korten en langen
termijn bedragen pl.m. 3 milliard
Mark. Met een mooi woord heet deze
stopzetting van betalingtransfer-
moratorium. In plaats, dat de Neder
landsche beleggers de ren te ontvangen,
verhuist deze linea recta naar de
Duitsche regeering, die er haar natio-
naal-socialistisch programma mee
financieert. De aldus door de Neder
landsche beleggers gederfde rente
bedraagt rond 100 millioen gulden.
Het spreekt vanzelf, dat deze maat
regel van de Duilsche regeering niet
slechts in ons land groote veront
waardiging heeft verwekt, daar ook
andere landen groote vorderingen op
Duitschland hebben. Het is niet waar
schijnlijk, dat het er hier in Neder
land bij wordt gelalen. De Neder
landsche Bank heeft al een oproep
STOOMPRIJZEN
MANTELS
JAPONNEN fi. 2.50
COLBERTCOSTUUMS fl. 2 IC
(Onze specialiteit) J.L.J
REGENKLEEDING fi. 3.25
(Waterproof maken inbegrepen)
Gepliseerde en met pels bezette
kleeding wordt extra berekend.
Fa. ASS EL BERGS 35
BERGEN OP ZOOM 42715
50-JAR1GE REPUTATIE
WEKELIJKSCHE BESTELDIENST
gericht aan allen, die Duitsche schuld
brieven of andere vorderingen op dit
land bezitten, om zoo mogelijk tot
een gezamenlijke actie over te gaan.
Maar intusschen vloeien nog steeds
tienduizenden guldens naar Duitsch
land.
Een nieuwe verschijning heeft men
dezer dagen langs onze spoorwegen
en op de stationsemplacementen
kunnen waarnemende oranjetrein.
De Oranjetrein is een rijdende ten-
toonste ling van Nederlandsch en
Belgisch Fabrikaat. Deze instelling
heeft haar ontstaan te danken aan
Belgisch initiatief, hetgeen echter
geen reden behoeft te zijn om deze
onderneming moeilijkheden in den
weg te leggen, temeer daar het grootste
2/3 gedeelte van de rijdende expositie
ruimte door Nederlandsche firma's
wordt ingenomen. Laten wij de Oranje
trein een goede reis toewenschen en
de exposanten goede zaken.
De Soc. Dem. Arb. Partij staat den
laatsten tijd wel in het brandpunt
van aller belangstelling. In deze partij
is door enkele voormannen een koers
wijziging aan de orde gesteld. De heer
Albarda heeft eenigen tijd geleden in
een artikel in de „Socialistische Gids"
te verstaan gegeven, dat het z.i. nood
zakelijk is geworden enkele accenten
te versterken, opdat omtrent de trouw
van de S.D.A.P. aan de parlementaire
democratie en haar verwerping van
het extremisme misverstand worde
voorkomen of opgehelderd.
Thans heeft dhr Duijs, die de laatste
jaren blijk heeft gegeven aan de rech
tervleugel van de S.D.A.P. te staan,
een brochure laten verschijnen, waar
in hij in een zevental stellingen zijn
standpunt nader uiteenzet. In het
kort komt de inhoud van deze bro
chure neer op den wensch, dat de
S.D.A.P. zich onomwonden zal uit
spreken voor het uitsluitend gebruik
maken van wettige middelen ter be
reiking van haar doel, voorts voor
eerbiediging van het wettig gezag.
De partij zal het standpunt van de
eenzijdige ontwapening laten varen
en loyaal aan een eventueele mobi
lisatie medewerken. Tegenover de
Koningin zal zij een waardige hou
ding dienen aan te nemen, die in
overeenstemming is met die der sociaal
democraten van andere landen.Tegen
over het communisme zal strenger
moeten worden opgetreden en onder
zocht moeten worden of het niet
noodzakelijk is deze partij uil het
parlement te weren, daar zij waar
schijnlijk onder den invloed of het
bevel van Moskou staat.
Ziedaar een kluifje, waarop de
eerstvolgende weken politieke tanden
zich op kunnen beproeven.
Zoo juist hebben de Nederlandsche
Spoorwegen de uitkomst gepubliceerd
van het bedrijf over het jaar 1932.
De cijfers wijzen aan, dat de spoor
wegen in 1932 een verlies hebben
geleden van f15 694.916. Het vorige
jaar bedroeg het verliessaldo 1972.777.
Dit is een groot verschil. Daar op de
aandeelen een winstsaldo van 4
moet uitgekeerd worden moet de staat
ruim 17 millioen gulden bijbetalen.
Aan de schatkist worden wel zware
eischen gesteld, terwijl de baten maar
zeer klein zijn.
Ofschoon overal de inkomsten te-
rugloopen, blijft bet leven in Neder
land duur, zooals onlangs weer bleek
uit een door Ir Regout gegeven staatje
over de kosten van het levensonder
houd in verschillende staten. Neder
land is het duurste land ter wereld.
De vergelijkende indexcijfers volgen
hieronder
Nederland 138 pCl. Zweden 103 pCt
Zvvitserl. 133 Denem. 99
Duitschl. 117 Engeland 96
Ver. Staten 105 Noorw. 96
Frankrijk '104 Japan 62
Over de geheele wereld heerscht
een neiging tot nivelleering, tot een
drukken van den levensstandaard.
Ook Nederland en Zwitserland zullen
ontkomen. Het blijft bezuinigen en
nog eens bezuinigen.
Een niet alledaagsch geval en aar
dig genoeg ofschoon niet voor de
betrokkenen om bier naverteld te
worden speelde zich enkele dagen
geleden voor den politierechter te
Leeuwarden af. Daar had zich een
student te verantwoorden wegens
beleediging van een politieagent. Een
zaakje, zooals die bij honderdtallen
voorkomen. Maar toen de verdachte
aan de beurt was om verhoord te
worden, beantwoordde hij den politie
rechter in het Friesch. Deze was daar
echter niet van gediend en zeide, dat
de verdachte hier Nederlandsch had
te spreken, hetgeen hij weigerde.
Twee getuigen a décharge bleken zich
ook niet anders dan in de Friesche
taal te willen uitdrukken. Het resul
taat was, dat alle drie uit de recht
zaal werden verwijderd. Maar hoe
gaat het nu met die vele, vele ver
dachten, die schier onverstaanbare
dialecten spreken? Is dat ook ver
boden? Moeten deze lieden een cur
sus in beschaafd Nederlandsch volgen
alvorens voor de Edelachtbare heeren
te verschijnen? Het is maar een vraag
en misschien zou het een bron van
inkomsten voor werklooze onder
wijzers kunnen wordem....
De Conferentie te Londen.
Duitschland betaalt niet. Het Nazi
programma wordt met het geld der
«chnldeischers gefinancierd. Oor
logschulden die niet betaald worden.
Oostenrijk maakt een eind aan de
Nazi-beweging.
Wederom hebben vertegenwoor
digers van de geheel beschaafde
wereld zich opgemaakt en zijn te
Londen bijeengekomen teneinde over
het wel en wee van ons allen te be
schikken.
De laatste kans Zal men een uit
weg vinden en deze wellicht laatste
kans benutten.
De Koning van Engeland sprak hez
welkomswoord uit, waarna de
Engelsche minister MacDonald de
openingsrede uitsprak, deze gaf een
somber beeld van den crisis, die er
volgens hem niet behoeft te zijn. Eet
en ander kan zoo niet doorgaan
anders zou de wereld komen te staai
tegenover revolutiesen andere rampet
Als slotwoord drong MacDonali
er op aan dat er gezorgd wordt da
weder hoop en energie gewekt wordi
en dat aan de wereld nieuw ver
trouwen worde gegeven... daaroj
wacht de wereld en het ligt in dt
macht der conferentie dit te geven
Intusschen zijn de lang niet ge
makkelijke beraadslagingen begonner
en viel dr Golijn, onze afgevaardigd!
de eer te beurt te worden benoemt
ais Voorzitter der economische com
missie. De Amerikaan Cox is vooi
zitter der monetaire commissie.
Beide benoemingen wekken den
hoop dat het werkelijk ernst is on
de zaken tot een goed einde te leiden
Wie gedacht mocht hebben, da
na jaren strubbelingen, na jarei
verwardheid en na zich steeds met
toespitsende tegenstellingen het ge
zonde verstand eindelijk en ten lesti
van gevieren, komtbij 't beschouwen
van den huidigen toestand wel zeer
teleurgesteld uit. Nog nimmer tevorei
was bet gezonde verstand zoo zeer
op den loop als juist thans. Het w
gezond verstand en de goede tromi
De internationale economische er
politieke schandalen zijn niet van d
lucht, juist nu men in Londen ee
grootscheepsche conferentie houdl
waar niet minder dan 67 landen hu
vertegenwoordigers hebben gezonde
om tot een oplossing te komen, on
zoo mogelijk de wereldcrisis te be
zweren.
Handen en Oksels behandele men me
Purolpoeder. Dit is het meest afdoend
middel. In bussen van 45 en 65 cl
Alleen bij Apoth. en Drogisten.
Enkele maanden geleden waren d
verwachtingen voor deze conferenti
hoog gespannen, maar intussche
pakten zich aan het internationale
politieke en economische zwerk zulk
dreigende wolken samen, dat me
weinig hoop koesterde, dat hetecono
mische-wereld-conferentiezonnetje ei
door heen zou kunnen breken. Zelf
niet toen het vier-mogendheden-pac!
briesje voor een kort poosje de wolke
uiteenscheurde. Een groote donder
wolk kwam plotseling uit Duitschlan
opzetten, nl. de uitvaardiging van ee
buitenlandsch moratorium. Duitsch
land gelieft zijn buitenlandsch
schulden voorloopig niet te betaler
evenmin de renten van deze schulden
Zooals men het in Duitschlan
voor wenscht te stellen, heet he
dat het niet kan betalen. Wij wille
dit gaarne gelooven onder de volgend:
restrictie. Duitschland kan het buiten
land niet betalen, omdat het ziji
binnenlandsche jnazi-experimenteD
die milliarden Mark verslinden finan
ciert met het geld van zijn schuld
eischers, zooals wij hier reeds enkel
malen hebben betoogd. De opbou
van het „Derde Duitsche Rijk" be
staande uit kostbare uniformuitrustin
gen, grootsche feesten, het ten grond
richten van Joodsche ondernemingen
het stoken in Oostenrijk, waarvooi
millioenen beschikbaar gesteld wordei
en meer van die fraaiigheden,wordt
betaald met het geld van mensche
die voor een dergelijken gang vai
zaken niet het minste gevoelen. Zo
is het en niet anders. En onderwij
zingt de vogelaar Hitier een zoetsappi
liedje om de buitenlandsche vogel:
in zijn net te vangen.
Duitschland is vredelievend en ver
langt niets anders dan in de best
vriendschap met de andere staten t
leven. Is het dan een wonder, da
men het lokkend gezang van dei
vogelaar niet vertrouwt Eens ginj
er een storm van verontwaardiging