tAARIN OPGENOMEN DE IERSEKSCHE EN THOOLSCHE COURANT
©BWTENL/i?
NIEUWSBLAD VOOR HET EILAND THOLEN
rijdag 17 Maart 1933
No. 11
Vijftigste jaargang
Tholen, Poortvliet, Scherpenisse, St-Maartensdijk. Stavenisse, St-Annaland en Oud-Vossemeer Ernaar ^Truinue"
UITGAVE FIRMA J. M. C. POT, THOLEN - TEL. INTERC. 16 - POSTREK. 1043 prijsvermindering.-
'ei t
A
THOOLSCHE COURANT
blad verschijnt eiken
•ijdag. Prijs per kwartaal
J,80; met Geïllustreerd
Ul/fndagsblad ƒ1,375, franco
Er post ƒ4,65 -f 45 ct.
!25l|p. kosten.
r Bijabonnementaanmerkelijke
GEWELD OF GEZAG
i
39
35,
Zl
nt
Bil
eg
iki
Itr
ZO
De laatste maander, heeft menoveral
de pers kunnen lezen, een aan
lag om verloren gezag met vasten
nd te herstellen, oude gebreken
MOl k' te sl00Pen en eefl nieuw gezag,
ook werkelijk gezag bij het volk
joezemt in het leven te roepen.
Allerwegen hebben zich nieuwe
rstellers van het gezag aangemeld,
b ieder voor zich het recht op-
oui ichen den eenenjuisten manier der
tke zagsregels in hun mars te hebben.
mode geworden, zich op te
rpen als reorganisator van het
Z zag, maar helaas, een groot gedeelte
n al deze lieden, die hard om gezag
i ireeuwenzijnonkundigvande eerste
ïiidbeginselen die voor een werke-
c gezag noodig zijn.
Tenvolle kunnen wij onderschrijven
woorden van prof. Slotemaker de
uine ter vergadering van de Chr.
storische Unie uitgesproken „Thans
n er, die verheven roepen om „gezag"
ch zij bedoelen alleen een paar
ïsten om een paar kerels neer te
an. Daarvoor moet men echter
minder verheven aanduiding
izen. Gezag is van Goddelijken
rsprong en van zedelijke waarde".
Zoo is het. Gezag wordt hier ver-
sseld, met bruut geweld, met macht
op vuurwapenen steunt. Een ge-
dat zich met wapenen in de
nd wil opdringen is een hol gezag
te zijn$r tijd door de zelf ge-
inteerde wapenen weer worden
vergeworpen. „Wie het zwaard
neemt, zal door het zwaard ver-
Dit Bijbelwoord mogen zij, die
lol ans popelen om van de wapenen
:bruik te maken zich wel eens goed
het geheugen prenten.
Het geweld neemt in onze dagen
'pnd over hand toe, wie zien het
engoed bij de communistisch ge-
iënteerde, als bij de fascistische ge-
iënteerde groepen gepropageerd.
Ik van deze groepeeringen hebben
beschermingsformatiesinhetleven
:roepen,die niets anders zijn dan ver-
eÏPle> particuliere legertjes. Een af-
hrikwekkend voorbeeld, van het-
ien uit al die particuliere legertjes
>ortvloeit hebben we in Duitschland
aar de politieke sluipmoord aan de
'de van den dag is en waar com-
unisten en fascisten om het hardst
veren wie de meeste lijken kan
laken. Een menschenleven telt
dat land niet meer mee, Balkan-
anieren hebben plaats gemaakt voor
restersche beschaving.
Ook in ons land begint de geweld-
leorie aan hangers te vinden: men kan
er en daarreeds hooren, dat bepaalde
oepen eigenlijk uitgeroeid moeten
orden, een einde gemaakt dient te
orden aan de grondwettelijke vrij
den voorsommige levensbeschouwin
:n, ook al uiten zij zich op volkomen
galen weg. Het »mijn haan zal koning
aaien" overheerscht meer en meer
gedachtengang van vele menschen.
Wij schreven hierboven reeds dat
et mode is geworden om zich op te
erpen als gezagreorganisator. In ons
nd bv. zijn vele profeten opgestaan die
H) de andere profeten verkondigen,
zij de valsche profeten zijn. Mode
bet ook geworden het gezagspakje
een fascistisch tintje te hullen,
>eculeerende op het succes, dat deze
rganisaties bij onze Oostelijke buren
ebben.
Bij de zoo juist gehouden candi-
aatslelling voor leden der Tweede
amer, waarbij nietminderdan53 ver
killende partijen en groepjes lijsten
adienden, waren Jde volgende partijen
p min of meer fascistischen, dus
nti-parlementairen grondslagHet
erbond voor Nationaal Herstel, Ver-
ond van Nationalisten, Nederland-
ken Fascisten Unie, Algemeene
Nederlandsche Fascistenbond, Natio-
aal Verbond „Plicht, Orde en Recht",
'ationaal Socialistische Partij en de
)ranje-Fascisten. Misschien hebben
nog een paar fascistische groe
ve i
peeringen over het hoold gezien
We gelooven niet dat gezag ooit
kan voortkomen uit verdeeldheid, wel
zal het gezag zich kunnen handhaven
over verdeeldheid. Elk der zeven
groepen geeft zichzelf en zichzelf
alleen hel brevet van gezagsbekwaam-
beid. De sterke hand is nog zeer
verdeeld en het zal nog wel heel lang
duren voordat, de op vuistrecht ge
baseerde gezagsgroepeeringen hier in
Nederlaud de lakens kunnen uit-
deelen.
In ons land werd de geestelijke
vrijheid als het hoogste goed be
schouwd en terecht. Eerbiediging van
de geestelijke vrijheid is door de
eeuwen heen altijd een waarborg ge
weest voor het voortschrijden van de
beschaving. Slechts in ons land, waai
de geleerde en de kunstenaar, de
econoom en socioloog vrij aan hun
ideeën kunnen werken, heerscht een
bloeiend geestesleven, dat nog nim
mer aanleiding tot anarchie gaf. Juist
de onderdrukking van meeningsuiting
heeft in de geschiedenis altijd aan
leiding gegeven tot revoluties. En
des te gewekladiger de vrije mee
ningsuiting wordt onderdrukt des te
gevaarlijker zal dan een of anderen
dag deze meeningsuiting explodeeren.
Del is ermee als met een stoommachine,
die niet op de gewone wijze stoom
kan uitlaten. De opgepotte stoom
bereikt dan zulk een enorme spanning,
dat de ketel uiteenbarst.
Wij zullen de laatsten zijn om te
ontkennen, dat er in de wereld gezag
dient uitgeoefend te worden. Zonder
gezag is geen instelling en zeker geen
maatschappij houdbaar. Maar dit ge
zag dient ontleend te zijn aan inner
lijke waarden gezagshebbers dienen
werkelijk gezagseigenschappen te be
zitten, talenten om te regeeren.
Dwaasheid zou het natuurlijk zijn
om een soldaat, die toevallig op een
schietpartij tienmaal roos heeft ge
schoten tot generaal te maken of een
politieagent, die een kampioen Jiu
Jitsu is tot commissaris, evenmin zal
men iemand, die op vergaderingen
een grooten mond kan opzetten, doch
een minimum aan geestelijke bagage
met zich meedraagt een verantwoor
delijke ministerspost toekennen Niet
met hard geschreeuw, noch met sterke
vuisten is het gezag gediend. Bruut
geweld kan slechts voor zekeren tijd
onderdrukken, maar regeeren nooit.
En in Nederland wenschen wij voor-
loopig nog geregeerd te worden....
(Nadruk verboden).
De 28ste Jaarbeurs geopend. Een
gematigd optimisme. Een vaste basis
is overgebleven. De Nederlandsche
Spoorwegen gaan moderniseeren, met
Nederlandsch fabaikaat. Anli-semi-
tisme in Nederland?
Op hetzelfde oogenblik, dat de Vcr-
eeniging ter bevordering van het Ne
derlandsche Fabrikaat een grootsch
opgezette reclamecampagne inzet om
den verkoop van Nederlandsche pro
ducten te bevorderen, heeft de 28ste
jaarbeurs haar poorten geopend. De
jaarbeurs blijkt nog steeds een evene
ment in het Nederlandsche handels
leven te beteekenen en vooral in
dezen moeilijken tijd trekt het stre
ven van de Jaarbeursorganisators
veler aandacht.
De secretaris-generaal van de Ne
derlandsche Jaarbeurs heeft eerst in
een persconferentie en later voor de
radio zijn gebruikelijke rede gehou
den, die evenals de vorige malen weer
keurig verzorgd was en dit niet alleen,
ook blijk gaf van een gezond opti
misme, zonder nochtans te vervallen
in holle frazelogie.
Zeker het zakenleven bevindt zich
in uiterst moeilijke omstandigheden,
maar daarom mag het vertrouwen in
den toekomst niet worden verloren.
„Handel en industrie staan thans te
SPiER-
Ultslultend verkrijgbaar In de oran|e-bandbulsjes van
20 labl. 70 cfi. en oranjezakjes van 2 tabl. A 10 ets,
9 42428
velde in het ruige, grijsblauwe veld-
tenue, zonder eenige versiering, zon
der eenigen opschik, alleen toegerust
met hel practisch noodige, met alleen
datgene wat uit een oogpunt direct
zakelijk belang strikt noodzakelijk is
om te kunnen vechten voor het be
houd van het naakt bestaan. Tot de
allernoodzakelijkste uitrustingsstuk
ken van den Nederlaudschen handel
te velde blijkt echter de deelneming
aan de Nederlandsche Jaarbeurs te
behooren", aldus dhr Graadt van
Roggen, die even verder in zijn rede
constateerde, dat er altijd nog reden
tot blijmoedigheid is, al is het dan
blijmoedigheid, die gehuld is in een
wolk van kommer. Ondanks den
zorgelijken toestand van het bedrijfs
leven is het soortelijk gewicht van
deze jaarbeurs beter dan dat van
voorgaande. Het zit hem in het getal
of dat nu ai' of toeneemt het
zit hem in den geest onder de han-
delsmenschen, in hun moed om, on
danks het feit, dat twee jaar alle
harten in hel moeras zitten, toch nog
te pogen verder te gaan. En dat is
een belangrijke moreele winst.
Een voorspelling van de naaste toe
komst is iels, waaraan ook de heer
Graadt van Roggen zich niet graag
wilde wagen. Het is op het oogenblik
veiliger op de vlakte te blijven. Er
zijn enkele verschijnselen, die met
een beelje goeden wil misschien als
teekenen van herleving beschouwd
kunnen worden, maar van een geheel
herstel is op dit oogenblik nog geen
sprake. Toch is ons bedrijfsleven nog
niet op het peil, waarop men alle
hoop moet laten varen. Dat er nog
verkracht, nog constructief vermogen
in den handel zit de lastbare be
wijzen liggen in het Jaarbeursgebouw.
Maar zaak is het zich aan te passen.
Zaak is het de bewegingen in het
economisch getij zoo nauwkeurig
mogelijk gade te slaan, ze zooveel
als mogelijk te beinvloeden en dan
vooral, er zich bij aanpassen. Mis
schien is de nauwere samenwerking
de concentratie, die in de ijzergiete
rijen tot stand is gekomen, een lich
tend baken, dat gevolgd zal moeten
worden dooi* alle landen, die nu op
economischen oorlog met elkaar leven.
In elk geval, de wereld kan alleen
gezond worden door maatregelen, die
alle landen doet samenwerken! Mis
schien, dat de tijd niet zoo ver meer is,
dat de nood de wereld zal dwingen
de banden, die zij nu heeft doorge
sneden, weer aaneen te hechten.
Misschien ook, dat het dieptepunt,
waarop men terecht zal komen een
vaste basis is, waarop weer opnieuw
met frisschen moed kan worden ge
bouwd.
In Utrecht zit men niet bij de
pakken neer en dat is maar gelukkig.
Ook in een ander stadsgedeelte van
Utrecht, daar waar de directiegebou
wen van de Nederlandsche Spoor
wegen staan laat men zich niet door
het sombere tijdsbeeld afschrikken.
Vooral den laatsten tijd is men daar
bezig het spoorwegbedrijf te moder
niseeren. De stoomlocomotieven be
ginnen ouderwetsch te worden. Een
groot gedeelte van het spoorwegnet
is geelectrificeerd, maar een nog
grooter gedeelte is nog aangewezen
op stoomtractie. Hierin nu zal ook
spoedig verandering komen. Een ge
deelte der stoomtreinen zal.vervangen
worden door Diesel-motor-treinen.
Gelukkig heeft de Nederlandsche
industrie de order tot het vervaar
digen van deze molortreinen weten
binnen te balen. De N.V. Koninklijke
Fabriek voor Spoorwegrijtuigen, J. J.
Beynes te Haarlem heeft nl. van de
Nederlandsche Spoorwegen opdracht
gekregen om 10 Diesel-motor-trein-
stellen te vervaardigen. Daaraan deze
opdracht veel voorbereidende werk
zaamheden zijn verbonden kan eerst
in Augustus met den bouw een aan
vang worden genomen. Dan zal het
aantal arbeiders van deze fabriek
eenige maanden verdubbeld worden.
Goed zoo! Hier z et men dus dat door
het steunen van de Nederlandsche
industrie de werkloosheid kan ver
minderd worden.
Iets van de roerigheid, die op het
oogenblik in Duitschland heerscht
heeft ook de Nederlandsche grenzen
overschreden. Hoe kan het ook an
ders. Het ziet er naar uit, dat ook
wij tegenstellingfascime-communisme
zullen meemaken, ja hier en daar
steekt zelfs in ons land het anti
semitisme den kop op. Het is wel
onwaarschijnlijk, dat wij de Duitsche
methoden van onderdrukking hierin
ons vaderland ooit zullen toegepast
zien, doch oppassen is de boodschap..
Ons land is er altijd prat op kunnen
gaan, dat er hier een geestelijke- en
gewetensvrijheid bestaat, die nog nim
mer tot excessen (heeft aanleiding
gegeven.
Hel bijgelegd conflicl rond
Dantzig. Maar nieuwe scha
duwen rijzen rondom Oosien-
rijk. Een burgeroorlog wordt
voorbereid. Mobilisalie ia
Joego Stavië. Zal de oorlogs
brand nog gekeerd worden?
Het eerste conflict, dat in het
Maartsche Europa dreigde te ontstaan
en den vrede in gevaar had kunnen
brengen is voorloopig bijgelegd. Men
weet, dat Polen op de Westerplatte
in Dantzig troepen had afgezet en
munitie had opgeslagen. Hiertegen
had de vrije stad Dantzig een protest
bij den Volkenbond ingediend en met
een ongebruikelijke baast heeft men
in Genéve het gebeurde niet alleen
onderzocht, maar ook dadelijk al een
beslissing genomen. Polen werd in
het ongelijk gesteld en verplicht
binnen den kortst mogelijken tijd de
Westerplatte in normalen toestand
te brengen.
Dit is eén klein succesje voor den
Volkenbond en in zekeren zin ook
voor Duitschland dat straks in Genève
een anderen toon zal gaan aanslaan
als de vroegere regeeringsvertegen-
woordigers, en zeker met kracht zal
aandringen op een herziening van
het verdrag van Versailles. Het zal
in zijn pogingen daartoe steun vinden
bij Italië, dat aan het nieuwe bewind
begrijpelijkerwijze zijn hart verpand
heeft. Niet enkel omdat het fascistisch
is, meer nog omdat er nu kans be
staat om een nieuwe alliantie te
sluiten, die Hongarije en Duitschland
en als het kan ook Oostenrijk zal
omvatten, een alliantie, die zich len
doel stelt de Fransche heerschappij
over Europa te vernietigen. De
eeuwige strijd tusschen Frankrijk en
Duitschland moet men ook zien als
een cultuurstrijd, een botsing van
twee beschavingen, van verschillende
levensopvattingen. De Duitsche Nati
onaal socialisten aarzelen niet de
Fransche penetratie in Europa, en
vooral in Duitschland destijds in het
Rijngebied, de perverse, sadistische
wraakzucht van den erfvijand te
noemen, indien de Franscheii daarbij
gebruik maken van kleurlingen. Ja,
men noemt in Nationaal Socialistische
kringen dit opnemen van negers in
Europeesche legers de ijskoude be
rekening van Joden, die op deze wijze
van Europeanen bastaards trachten
te maken door het blanke ras te
infecteeren met minderwaardig bloed
en zoodoende zijn zelfstandigheid te
breken.
Men begrijpt, dat deze uitlatingen
niet afkomstig zijn uit een of ander
diplomatiek stuk, neen men kan ze
vinden in het boek van Hitier: „Mein
Kampf", waar ook andere interes
sante dingen te lezen staan over de
doelstellingen van de nationaal soci
alisten en de stichting van het Derde
Rijk.
Tegen het stichten van het Derde
Rijk heeft men in Oostenrijk nog al
bezwaren, noch de Katholieke Christen
Socialen, noch de Sociaal Democraten
moeten iels van het Hitlerianisme
hebben. Toch wast de nationaal
socialistische stroom ook in Oosten-
rij k, dank zij de vestiging van het natio-
naal-socialistisch bewind in Duitsch
land. Er is in Oostenrijk thans wel
een zeer verwarde toestand ontstaan.
De Sociaal Democraten staan op hun
achterste beenen tegen de maat
regelen van Dolfuss c. s., maatregelen,
die er in de eerste plaats op gericht
zijn een dam op te werpen tegen het
Duitsche fascisme. Het parlement is
voorloopig buiten werking gesteld en
tal van noodverordeningen uitge
vaardigd.
Oostenrijk is het land bij uitnemend
heid voor onthullingen. Wie de
Weensche dagbladen geregeld volgt
kan er zeker van zijn per week
minstens twee schandalen onthuld te
zien. De tijd van de „gewone" schan
dalen is op het oogenblik voorbij.
Thans specialiseert men zich op poli
tieke schandalen. En gezien de huidige
gespannen toestand met persverboden
en zoo meer, kunnen deze schandalen
niet zoo gemakkelijk meer gepubli
ceerd worden. Maar ook daar heeft
men iets op verzonnen. Zoodra een
of andere opzienbarende beschuldi
ging door een parlementslid is uit
gesproken is het bewuste stuk immuun
geworden voor de vervolging. De
kranten kunnen het daarna vrij af
drukken. In den Neder Oosten rij kschen
Landdag heeft een nationaal-socialis-
tische afgevaardigde, een actief dienend
officier uit het Oostenrijksche bonds-
leger beweert, dat de Oostenrijksche
regeering den staatsgreep (herstel van
de monarchiemet Hongarije en
Italië tot in de onderdeelen heeft
voorbereid en dat prins Starhemberg,
de leider der burgerwachten hiertoe
eenige dagen geleden in Rome een
millioen shilling (350.000 gulden)
heeft uitbetaald gekregen. Verder
kreeg men in dezen Landdag te
hooren, dat aan de Hongaarsche grens
10.000 Hongaren, verkleed als Oosten
rijksche burgerwachten gereed staan
om Oostenrijk binnen te rukken na
het uitbreken van het conflict.
Deze beschuldiging, die straks wel
officieel gelogenstraft zal worden,
maakt hel inzicht in deze Oosten-
rijkscheaangelegenheid niet helderder.
Reeds eerder heeft men kunnen hooren
dat de Heimwehrbeweging (de burger
wachten) met vreemd kapitaal gesteund
werden. Prins Starhemberg is niet
lang geleden failliet verklaard, een
faillissement, dat dank zij zijn familie
weer is opgeheven. Oostenrijk is een
zeer arm land, dat alleen maar door
builenlandsche aalmoezen stand kan
houden. Maar toch blijkt er nog steeds
geld te zijn voor de dure Heimwehren,
geld, dat zeker niet afkomstig is van
de arme leden, hoofdzakelijk boeren.
Misschien, dat de eerstvolgende
weken de oplossing brengen van de
Oostenrijksche puzzle. Men voelt er
niet voor een Derde Rijk, maar wel
voor een Italiaansch-Oostenrijksch-
Hongaarsch-Duitsch verbond of zou
hier, zooals zoo dikwijls in de politiek
de schijn bedriegen
In Joego Slavië is men bezig een
soort oorlogsstemming tegen Italië en
zijn eventueele bondgenooten aan te
kweeken. Naar men van welingelichte
zijde meedeelt zullen binnen enkele
dagen op bevel van den koning 40.000
reservisten van verschillende lich
tingen onder de wapenen worden op
geroepen om de garnizoenen in de
Kroatische landen en in Slovenië op
oorlogssterkte te brengen. Het op
roepen dezer troepen wordt officieej