KEU EK
noLscHE muit
Tweede Blad.
VAN VRIJDAG 25 NOVEMBER 1932.
LAND- EN TUINBOUW.
Wat elke maand te doen geeft.
In moes- en bloemtuin, keuken en kelder
(2e helf' November)
(Nadruk verboden)
Tn den moes- en fruiituin Ofschoon het toe
dienen van niest, zoowel van naiuurlyken als van
kunstmest, niet aan een bepaalden tSjd gebonden is,
is toch de winter de geschikste tijd er voor. Omdat
mesten veeltijds gepaard gaat met het omwerken bij
voorkeur gedurende de wintermaanden geschiedt, en
meerdere omstandigheden als'l ware den winter voor
het bemesten aanwijzen, hebben we gezorgd een
flinke hoeveelheid mest ter beschikking te hebben.
Zoodra de gewone werkzaamhedenbijplanten, snoeien,
opbinden, enz. zijn afgeloopeti, zullen we dien voorraad
aanspreken.
Is hot planten door de vorst onmogelijk, dan
trekken we gewapend n et boomkrabber en slaal-
draadborslel den boomgaard in. De ruwe schors,
die allerlei ongedierte zoo'n goede schuilplaats aan
biedt wordt met al de ongerechtigheden, die ze
bevat, weggescbrapt of weggeboraield, zoo ook het
mos, dat zich op stam of takken mocht bevinden.
Zoo mogelijk ruimeu we al dien rommel weg en
verbranden dien.
De boombeitels, zagen, hamers, bijlen en snoei
messen, die we in 't voorjaar tot laier opgeborgen
hebben, komen weer voor 't frontwant. we zullen
ze spoedig iu gebruik moeien nemen. Daarom al
deze gereedschappen in orde gebracht en zoo nuodig
geslepen. Scherp gereedschap is voor elk, die wil
snoeien, zooals behoort, onontbeerlijk; 't werk
gaat er vlugger, maar bovenal beter mee. Elke wond,
die we al snoeiende, een boom toebrengen, moet
zoo glad en zoo klein mogelijk gemaakt worden,
en dat gaat nu eenmaal met het gereed'cbap niet
goed. Als algemeen»? regel kan worden aangenomen,
dat snoeien bij vriezend weer schadelijk is. Wanneer
echierde vorst niet al te streng is, en we door bet
vele snoeiwerk, dat wo te doeu hebben gedwongen
wordeü zoo spoedig mogelijk een aanvang te maken,
dan heg-nnen we in de boomgaard met boomen, die
zouder dat ze nu bepaald op mishandelen gesteld
zijn, wel een klein duwije kunnen verdragen. We
beginnen althans met het wegnemen van 't dorre hout.
Hierbij zorgen we, dat er geen stompen achterblijven,
maar nemen de doode takken lot op het levende
hout weg. Achtergebleven doode stompen zijn de
meest gevreesde broedplaatsen voor zwammen, die
vanuit die plaatsen de boomen met ondergang be
dreigen. Bovendien belet een stomp, ook die van
een levende tak, het omzoomen van de gemaakte
wond, wnardoor weer gevaar ontstaat van het in
wateren van den tak, waarop de wond is aangebracht.
Snoeiwonden worden glad afgezaagd en met teer of
Carbouileum bestreken.
Moderne voedingsleerWe zagen dan, dat de
wetenschap al zoekende tot de conclusie kwam, dat
voor een volwaardige voeding van den menscli
noodig zijn water, eiwit, vet. koolhydraten (zetmeel-
achtige stuffen) en minerale stoffen of voedingszouten.
Maar hiermee was men er nog niet. Na deze ont
dekking vau Liebig beproefde Voit diereu iu het
leven te houden en ie doen groeien met een schei
kundig zniver mengsel van genoemde bestanddeclen.
Doch dat lukte niet; de dieren kwijnden en stierven
ten slotte. Lunin nam voederproeven bij muizen
met melk, en con mengsel beslaande uit de bestand-
deelen van melk (caseine(eiwits!of) boter-vet zouten
en water.) De muizen met melk gevoed, groeiden
best, de andere stierven. Wat was hiervan de
oorzaak Prol. Bunge oordeelde, i.at mogeljjk de
juiste zouteo niet verstrekt waren.
Hij herhaalde de proeven met Lunin, maar gaf
daarbij eoD zoutstengel, precies als dit voorkomt in
de melk. De proefdieren leefden iets langer, maar
hot eind was (och de dood. Was de voeding misschien
te eeutcnig, waardoor de eetlust verloren ging?
Ook dat kon do oorzaak niet zijn, daar de dieren
zelfs bij flinken eetlust reeds to gronde gingen. Zoo
zocht men in verschillende richtingen. Er werd ook
aan gedacht, dat wellicht, het eiwit niot volwaardig
zuu zijn, want alle eiwit is niet geiijk. Het eiwit
beslaat uit verschillende „buuws'eenen aminozuren,
en deze alle zijn voor deo groei noodig, niet één
er van mag ontbreken. Docli ook toen men den
dieren volwaardig eiwit toediende, gingen ze ten
gronde. Prof. Pekelharing (Utrecht) deed ook de
ervaring op, evenals Luoin, dal zijn proefdieren,
met melk gevoed, wel groeiden die, welke de
bestanddeelen van de melk plus water kregen, niet
maar als in plaats van water wei werd toegevoegd,
dan groeiden ze ook wel. Zoo kwam deze hoog
geleerde onderzuebor tot het vermoeden evenals Lunin°,
dat er in de melk nog andere, tot dusver ombekende
stoffen zouden voorkomen, die voor 't leven en de
gezondheid der dieren noodzakelijk zijn. Evonwel
mocht het hem niet gelukken, doze- stoffen uit de
wei af te scheiden en nader te bepalen. Dit ge
schiedde oenige jaren later, iu 1912, door den
Engelechen onderzoeker Hopkins.
BINNENLAND
DE ZE8DAAGSCBE.
De zesdaagscbe iu het R. A. I. gebouw te
Amsterdam is het evenement ven de week ge
weest. De couranten hebben er vol van gestaan,
de radio bracht verslagen van ooggeluigen, overal
telegrammen over den sland van zaken. Alles
beeft men gedaan ooi het publiek met het
verloop van den titanenstrijd op de hoogte te
honden en tot een bezoek aan hel R. A.I.gehouw
aan te moedigeD. Wanneer desondanks de belang
stelling toch niet zoo groot js geweest als toen
verwacht had, moet dit aan de vertooning zeil
worden toegeschreven. En hiervoor kunnen wij
eerlijk gezegd, maar heel weinig bewondering
hebben. Zoo'n mourdeode strijd heeft totaal niets
toeer met. sport te maken en is, naar onze
meeuing vergelijkbaar met de stierengevechten
in Spanje, de bokswedstrijden in Amerika, enz.
Het is een concessie aan het op sensatie be
laste publiek.
AARDBEVING.
Iu verschille. de plaatsen van ons land zijn er
aardschokken waargenomen, die hier en daar
zelfs aanleiding gaven tot groote onpetusthe'd.
Velen werden uit hou slaap gewekt en snelden
de strai-t op. In Veghel vertonnen de muren
van de woning van den burgemeester van Hccswijk
zelfs scheuren. Een zoo sterke beving ?s in ons
land nog niet waargenomen. De beving is ont
staan op op 10 km. beneden de aardoppervlakte.
Omtrent den toestand van de aardkorst op deze
diepte verkeert men in het onzekere. Wel kon
u>et vrij groote zekerheid door deskundigen
worden gezegd, dat het verschijnsel vsd tecto-
niecheu en uiet van volcanischen aard was. De
beving ontstond das Diet door ontploffingen of
verzakkingen in vnlcaueo maardoor verschuivingen
in den bodem, terschuiviogen die in ods land
geregeld voorkomen.
lijfstraffen in gevangenissen.
li dn Tifeede Kauoer nerd een molie van
den communist de Visser, «aarin «ordl nit-
gespruketi, dat in geeo geval lijfstraffen ten
aanzien vsn gevaogenen mogen worden toege
past en de voorschriften daaromtrent moeien
worden gewijzigd, met 50 tegen 25 stemmen
verworpen. In de laatste jaren heeft toepassing
dezer straf, welke alleen geldt voor de bijzondere
strafgevangenis te Leeuwarden, nimmer plaats
gehad. Dit ter geruststelling.
REDE VAN LöBE
VOOR DE V.A.R.A. MICROFOON.
Een paar weken geleden heelt de oud-voorzitter
van deo Rijksdag Löbe voor de microfoon van
de V.A.R.A. een rede gehouden, die door de
Daitsche autoriteiten verboden wa«. Naar het
schijr.t ligt het in de bedoeling der socialisten
dergelijke uitzending, wanneer gewenscht, meer te
doen plaats hebben. Wij hebben direct gevoeld,
dat hier een zeer gevaarlijk terrein betreden'
wordt, dat tot vele onaangenaamheden aanleiding
kao geveu. Voor zoover wij weten bepaald zich
het protest tegen dergelijke uitzendingen tot
hedep tot het landelijk comité belaogen luisteraars,
dat in de afgeloopen week een brief zood aao
de radio-ouiroep controle-commissie.
ONTWIKKELING WERKLOOZEN.
De minister van Biunenlaodscbe zaken heeft
zich io een circulaire tot dc gemeentebesturen
gewend, waariD nogmaals wordt aangedrongen
tot het treffen vaD de noodige voorzieningen
ten aanzien der jeugdigo werkeloozen, opdat
door goede aigemeene ontwikkeling en hand
arbeid den lediggaug wordt tegengegaan. Het
is dikwerf uiterst moeilijk in verschillende ge
meenten de noodige personen to vinden, die
hun schouders onder de zaak kunnen en willen
zetten, schrijft de minister in de circulaire. Neg
moeth'ker lijkt het ons de verkeloosen bejftDg-
stelliug voor corsussee e. bij te brengen.
Temeer waar de minister sc rijd": „Ter voor
koming van misverstand vestig ik nog Uwe
aandacht op liet feit, dat geen subsidie z%!t'
worden verleend voor ontspar nin<-su.Heituiien'.#
ONTPLOFFING
IN EEN PAND TFj ROTTERDAM.
Id een pand san den Schiedatoscbejn .ingel
te Rotterdam had een zware ontploffiog plaats.
Mcd vermoedt, dat kortsluiting gepaard g-.aude
aan een lek m de gesleiding oorzaak jvtV. den
ramp zijn geweest. Eet» majoor vatt politie, die
juist met een onderzoek in het betrokJkeo pand
bezig was, kreeg hel vallend polo op wiAh, waar
door hij zoo ernstig word gewend, dot hij aan
de gevolgen is overledeD. Zeven perroiheo be
kwamen lichte verwondingen.
NOOD IN DE TEXTIELINDUSTRIE.
Het bestuur van de Fabrikaotenverecn.iging
te Enschedé heeft zich in esu lelc-ram tot de
regeeriug gericht, waarin gezegd wordt d. de
toestand in de textielindustrie door d
buitonlandsche invoer van manufacturen gtstadig
slechter wordt.
Wanneer de regeering uiet spoedig helpt,
moeten er opnieuw vele arbeiders ontslagen
worden en zullen bedrijven worden stopgezet.
Middelerwijl is er een nieuwe loonsverlaging
van 10 procent voor de wevers bij de firma
van Heek te Enschedé ingevoerd.
CONTINGENTEERING
METAALDRAAD-GLOEILAMPEN.
De begeerige blikken der Japansche expor
teurs zijn niet alleen op Indië maar pvengoed
op bet rijk iu Europa gevestigd. Naar wij lazen
is de invoer van metaaldraadgloeilampen vooral
van Japansche zijde in de laatste maaoden dus
danig toegenomen, dat de Nederlandsche regee
ring den invoer van metaaldraadgloeilampen
heeft moeten contiDgeoteercn. Ook Philips is
blijkbaar niet in staat met de Japausche indoe-
