trseksche en Thoolsche Courant
van Vrijdag 24 Juni 1932.
Tweede Blad.
Z.LM. te Tholen.
Bij pijnen
Hierop letten!
JE BB
g had Tholen de eer de Z. L. M.
zijn veste te mogen ontvangen.
mogen dan met recht be-
dat de slechte tijden ook haar
drukken op het landbouwbedrijf
ir alleen het zakelijk gedeelte domi
en er geen feestbetoon was, dat
niet weg dat de gasten hartelijk
.vangen.
zeer Én^s zeven uur bevond zich ons
uimer »eze'sc'iaP «Concordia" voor Hotel
,n Holland" waar de gasten werden
'd en met muziek begeleid naar
huis, alwaar ons Gemeentebestuur
jten in de fraai met bloemen ver-
•aadzaal ontving. Ons muziekge-
gaf daarna een concert op de
stie vuoj
os i', di
de
eeu
lier hu]
doen,
fde I
uk ik
te a
ik n
nijner
Noi
bij Et
als
zoude
r, dat
laar ik|
9 kom,
ik bei
maak
ken
v
j reo|
iggen
den
ii en
iet Ti
ter-, dl
[t de genoodigden, waaronder we
jten B. en W. van Tholen met den
de h.h. Mansholt wnd. secr.
il van den Landbouw, jhr J. van
ureh, dr. Molhuisen, secr. K.N.L.
Bommel van Vloten en Dussel-
jeden van Ged. Staten van ons
G. Amsing Jr. lid van de kamer
(jjg^Iöophandel, gezeten waren, nam
"leester mr. A. J. van der Hoeven
rd en sprak als volgt
door Voorzitter en Secretaris van
ingbestuur Tholen van Uw iMaat-
tot ons de vraag werd gericht
ouder gewoonte getrouw, bereid
zijn het Hoofdbestuur der Z. L. M.
legenheid van de jaarlijkscbe alge-
vergadering van gemeentewege te
en, hebben wij die vraag natuurlijk
;end beantwoord.
jemeentebestuur stelt hetophoogen
trtenf at Uw Maatschappij door het houden
iar algemeene vergadering dit jaar
onze veste een traditie volgt, welke
zerzijds niet gaarne zouden ver
Immers wanneer traditie niet
It in sleur, dan geeft zij uiting aan
'oei van het aanwezig zijn van een
(fde juist gebleken gedragslijn, van
stigheid, van energie. Dat er in
!fs aan sleur niet behoeft te worden
schilt spreekt van zelf, want dat be-
om Inder de kundige en eminentie leiding
sldejwen voorzitter tot de absolute on-
kheden
be|voortzetting van de traditie aan onzen
door U ten stadhuize te ontvangen
fofechter daarenboven nog een andere
hetlenis, hetgeen U blijken zal, wanneer
uiojtelling poneer, dat Uwe Maatschappij
meoïs Gemeentebestuur voor een groot
nseJgeroepen worden orn dezelfde be-
Zepl te behartigen. Immers de belangen
en, fci» landbouw en den laudbouwstand
oot«oeddeels samengeweven met die
koofze burgers, winkelstand en nering-
i. Door U te ontvangen wenschen
,g gK kennen te geven ons mede leven
jn onze sympathie voor uwen arbeid
pel |t belang van uw leden en de land-
arglrsstand in het algemeen.
is helaas te betreuren, dat Uw ver
lig te Tholen dit jaar valt in een
[waarin schier elke tak van bedrijf
landbouw niet in het minst ge-
gaat onder den druk van groote
en moeiten. Ook hier is het waar
t lijden van een lid der Maatschappij
den doet lijden.
Hei kan mij volkomen begrijpen, dat in
>t ijd als we thans beleven, de moeilijk-
h voor uw bestuur zoowel in geaard-
als in aantal groot en vele zijn, doch
ijkheden zijn er om overwonnen te
;n, ook al lijkt dit somtijds onmogelijk
reiken. Toch leert de ondervinding,
list in tijden van druk, het iets voor
naaste te kunnen doen, de grootste
ening schenkt en ook de menschen
ling meer tot elkaar brengt. Zoo
in de omstandigheden ook nog iets
liggen.
>ts zal ons gemeentebestuur aange-
•r zijn, dan te mogen weten, dat uw
ijf in onze stad er toe zal hebben
h' ewerkt, dat uw werkzaamheden in
dagen vrucht dragen en bij U allen
ieI 'erlangen doen geboren worden nog-
onder gunstiger tijdsomstandig-
n uw werkzaamheden binnen onze
e stad Tholen te verrichten,
ze met instemming begroete woorden,
en beantwoord door den algemeenen
zitter der Z. L. M., den heer mr. P.
'man, die eerst mededeelde, dat de
missaris der Koningin verhinderd was
ergadering bij te wonen. Spr. zeide
iet alweder aangenaam was voor de
M. tijdelijk den zetel als 't ware te
'ggen en gevestigd te zijn in Tholens
Een plaats, waar meermalen o.a.
^00 zelfs de Staten van Zeeland
laderden, is zeker passende vergader
plaats voor de Z. L. M. liet ouda
Tholen met zijn rijk verleden is dat te
meer, waar het dc centrale plaats is van
het vruchtbaar eiland, hetwelk uit onder
scheidene deelen samengesteld zijn
Eendracht gedachtig een stevige eenheid
thans vormt. Het is het eveneens, omdat
op het voormalige Herdersoet, al verwis
selde reeds vóór 1252, toen wij voor het
eerst van „die Toolrae" lazen, de naam,
nog zoet is te zijn. Spr verheugt er zich
in dat, hoeveel goeds hij ook aan het oude
hertogdom Brabant gunne, waarmede men
in pays en vree gaarne leeft, dat Tholen
al mocht het dan ook kerkelijk langen tijd
niet tot het bisdom Utrecht behooren,
maar tot Luik onder het leen der Graven
van Holland en Zeeland en daardoor tot
Zeeland is gaan behooren, in 1213 had de
Hertog van Brabant nog de tol op de
Strine en de Schelde en die in leen ge
geven was aan den heer van Breda. Maar
kort daarna werd Tholen en Schakerloo
voor de helft in leen gegeven aan Graaf
Willem 1 en zijn vrouw Maria op ongeveer
dezelfde voorwaarden als waarop de graven
van Holland een deel van Zeeland in leen
gekregen hadden van de graven van
Vlaanderen ln 1229 en 1230 komt door
aankoop het ambacht Schakerloo aan
Floris IV, terwijl de Boornscb Koning Graaf
Willem 11 het in 1248 in leen uitgeeft.
Sedert hoort men niet meer van eenig
gezag der Hertogen van Brabant. Een
nieuw Schakerloo der heeren van Breda
lag ten oosten van de Heenerecht of
Eendracht. In belangrijkheid nam Tholen
toe, dewijl vele schorren en gewassen
daaromheen door Brabantsche kooplieden
werden ingedijkt en Tholen of Ter
Tholen of Tolle, daardoor een ruimer
handelsgebied kreeg. En nu in onze dagen,
nu Tholen met haar schoone brug via het
oude Slikkenburg aan Brabants schoone
polders en diluviale gronden zoo ge
makkelijk is verbonden, moge de wissel
werking over en weder tusschen Tholen
en Brabant, Tholen welvaart en voorspoed
brengen. Gelijk in bet begin der 15e eeuw
door die medewerking der Brabanters het
oude dorp zich kon uitbreiden, zoodut met
Reimerswaal, Goes, Kortgene, Vlissingen
en andere plaatsen in 1431 ook door Tholen
een oorlogsvloot tegen de Oosterlingen
moest worden uitgerust (bewijs van haar
beteekenis) zoo worde als straks de
loodzware druk van den crisis zal zijn
opgeheven Tholen weer bloeiend en
groeiend. Koren en haver kan Tholen
sedert 1385 gerust stapel vrij Holland in- I
voeren, al zal tengevolge van de Tarwewet I
en vele ongesteldheden, zullen U de hier
genoemde genezende en pijnstillende
Mijnhardt's Poeders
spoedig helpen: Mijnhardt's Hoofdpijn-'
poeders. - Kiespijnpoeders. - Verkoudheid- 1
poeders. Hoestpoeders. Rheuma-1
thiekpoeders. - Maagpoeders. Pijnstillende
poeders.
Op poeders en doos staat de naam Mijnhard!.
Let bij het koopen hierop! Prijs per poeder
8 ct. en per doos 45 ct. Verkrijgbaar hij
Uw drogist. 18 41596
tijdelijk een stapeling noodig zijn, en onge
twijfeld ook in die organisatie Tholen zelf
stapelplaats zijn. Laten wij ons aldus spr
niet verdiepen in Uw historie. Wij zouden
te lang blijven vertoeven in de schoone
kerk of in het ridderlijk Hof van Blois of
te gezellig gaan kouten met de Reimers-
walers, die de mosselvangst en visscherij
als de Thoolsche „schippers" bevorderden
en wier afstammelingen Tholen onder veel
schrandere burgers nog zal ontdekken.
Men zou gaan verhalen van Diederik
van Dusseldurp, die in 't laatst van de
17e eeuw permamente raad van Tholen
was en wiens naneef met de grootste
belangstelling als lid van gecommiteerde
raden van Zeeland de ontwikkeling der
stad thans volgt.
Men zou burgemeesters Thomassens en
Vrijberghen's de revue laten passeeren en
vergeten hoe vriendelijk en goed de Z.L.M.
hier ontvangen werd en is onder het
bewind van Burgemeester van der Hoeven.
Weest er echter, edelachtbare burge
meester, raden, pensionaris en verdere
autoriteiten van Tholen, van overtuigd,
dat allen U zeer dankbaar zijn voor de
gulle ontvangst en het hartelijk wellekom,
waarmede Gij ons tegemoet treedt. Men
gevoelt zich veilig in het zilveren kogge
schip omringd met de gouden klimmende
Henegouwsche leeuwen. In ernste, wij
stellen het op buitengewoon hoogen prijs,
dat Gij door Uw ontvangst een bewijs van
symphatie als van ouds geeft voor arbeid
en beteekenis van den Zeeuwschen land
bouw. Gij zijt met ons bewust van de
zwaarte onzer taak en de grootheid onzer
verantwoordelijkheid in dagen als waarin
wij thans verkeeren. Ook Tholen lijdt in
den algemeenen nood. Moget Gij kracht
en wijsheid zoeken en vinden orn Uwe
gemeente te leiden en te besturen en
ruste op Uw pogen en streven Gods onmis
baren zegen, Uw gemeente en brave be
volking tot heil.
Ook deze woorden werden met warm
applaus bezegeld.
Hierna sprak de heer G. H. A. Stoutjesdijk
voorz. van den kring Tholen en braebt
dank aan den burgemeester voor zijn woorden
en voor het beschikbaar stellen van de
raadzaal. Ook den heer Dieleman bracht
spr. dank en heette hem met zijn staf van
medewerkers en de leden van het hoofd
bestuur hartelijk welkom. In het bijzonder
aan de leden van Ged. Staten, dr. Mol
huizen en jhr Van Vredenburch, laatst
genoemde speciaal als eere-voorzitter van
den kring. Spr wees er op dat nu 9 jaar
geleden de ontvangst in dezelfde zaal plaats
had door dhr Diepenhorst en dat toen
mr. Dieleman sprak van de stad aan het
veer, dat nu is veranderd, want nu is
Tholen door de brug midden in de wereld
komen te liggen. Spr vindt het voor zich
zelf jammer dat de brug niet 50 of 60
jaar eerder is gebouwd. Jammer is het
ook dat nu geen tentoonstelling plaats kan
hebben dan had men zeker een veel grooter
aantal vreemdelingen kunnen wachten,
maar toch komen voor den rijtoer een
300-tal personen in aan merking en spr.
wekt op de vergadering morgen niet te
lang te laten duren, opdat de rijtoer niet
mislukke, maar als het te laat mocht
worden dan blijven allen maar le Tholen
om nog wat na te praten.
Hierna werden de meer Huishoudelijke
zaken behandeld. Zeer werd becritiseerd
de verslechtering der postbestellingen op
hel platteland en werd door den Voorzitter
medegedeeld dat ir. Siebenga benoemd
was tot secretaris van den Ned. alg. Keurings
dienst, waarmede hij deze gelukweuschte
doch het betreurde dat dhr Siebenga voor
de Z.L.M. verloren gaat.
Beschouwingen werden gehouden over
de sociale lasten die den landbouw zwaar
drukken, terwijl mr. Zaayer eenige mede-
deelingen deed omtrent de ingestelde
rechterlijke-vervolgingen inzake het door
landbouwersslachten van vee in hun schuur
Afwijzend stond men om niet-leden van
de Mij. te doen profiteeren van de in
stellingen der Z. L. M. dit in verband
met de slachtverzekering.
Aan den secretaris wordt op eervolle
wijze ontslag als zoodanig verleend.
Ir. Siebenga bracht daarna een woord
van dank voor de prettige wijze waarop
hij met allen heeft samengewerkt en hij
spreekt zijn beste wenschen uit voor den
Zeeuwschen landbouw.
Hierna dankten de h.h. Molhuizen, Mans-
holt en het lid van Ged. Staten voor de
woorden van welkom hen toegesproken,
waarbij laatstgenoemde zegde dat Ged.
Staten niet uit sleur maar uit belang
stelling de vergaderingen der Z. L. M.
bijwonen.
Spr heeft in die vergaderingen opge
wektheid eu geestdrift waargenomen. Nu
is de stemming sober.
Spr meent, dat het Zeeuwsche volk zich
't best toont in deze tijden van depressie.
Het toont, zich nietnaar beneden te willen
laten drukken. Het wil staande blijven.
Graag maken Ged. Staten gebruik van de
adviezen der Z.L.M. Ook spr herinnert
aan het voorstel van Ged. Staten dal de
provincie zich voor 1 millioen gulden wil
gaan garant stellen voor de financieering
van den tarweoogst 1932.
De personen individueel en de Z.L M.
als organisatie hebben echter ook 'n taak
Er is echter in de verte een gerommel
te hooren, dat op een splitsiug wijst. Ged.
Staten zouden het betreuren, indien daar-
doorde Z.L.M. werd benadeeld. Spr wenscht
van harte dat de Z.L.M. ook deze organi
satorische moeilijkheden te boven zal komen
en dat de eenheid moge blijven bewaard.
Na afloop van de Bestuursvergadering
begaven de genoodigden zich naar Hotel
Hof van Holland" waar een eenvoudig
souper werd aangeboden en men nog
langen tijd onder gezeligen kout bijeen
bleef, terwijl ook daar het niet ontbrak
aan uittingen over waardeering van het
werk door velen verricht.
WOENSDAG.
Reeds tijdig begaven zeer velen zich
naar het Gymnastieklokaal der U. L. O.
School waar de toeloop van de leden zeer
groot was, de ruimte bleek te klein ora
alle belangstellenden te bevatten.
Ook hier waren de meeste genoodigden
van den vorige dag weder aanwezig die
door den voorzitter werden begroet.
Bij de reeds gister genoemde autoriteiten
merkten we ook nog op de leden van de
Prov. Staten de hh. W. Moelker en A. C.
Heijboer, de burgemeesters W. Dronkers,
W. L. Klos, J. Polderman, A. F. Hanssens,
C. M. P. W. Hanssens en J. G. Hamer.
Poeders en tabletten zijn alléén echt, als
de verpakking voorzien is van den naam
Mijnhard t. Let bij het koopen daar speciaal
op, want dit alleen garandeert U de echtheid.
8 41597
Onze lijdende en strijdende boerenstand.
Hierna was het woord aan dhr H. D.
Louwes te Westpolder, voorz. der Gronin
ger Maatschappij van Landbouw, die een
inleiding hield over bovengenoemd onder
werp:
Spr begon inet er op te wijzen, hoe de
eeuwen door de boerenstand voor de groote
economische en sociale diensten, welke zij
de samenleving bewees, beloond is met
een zeer karig en sober bestaan. Reeds
een oud lalmoedisch woord spreekt daar
van (Babyl. Talmoed Tractaat Jebamoth)
Honderd sZnes" (een kleine zilvermunt)
in den handeleiken dag vleesch en wijn,
honderd „Zoes" in den landbouw zout
en gras (onrijpe groente).
Niet alleen een sober bestaan, maar ook
groot gebrek aan belangstelling ten op
zichte van het wel en wee van den boe
renstand moet worden geconstateerd en
toen omstreeks 1S00 de predikant Uilkens
in Berum trachtte door voordrachten en
natuurkundige proeven ontwikkeling te
brengen, keurde men dat in beschaafde
stedelijke kringen af, ontwikkeling paste
niet bij den boer. Er is in den huidigen
tijd veel ten goede veranderd en met name
de ontwikkelingsmogelijkheden werden het
platteland niet meer bewust onthouden,
maar gelijkheid in overheidszorg en ont
wikkelingsmogelijkheden is er nog geens
zins, Als dhr Zaalberg, directeur-generaal
van den Arbeid zegt, verbeterde volkshuis
vesting, achturen dag, fabriekshygiëne,
sport, jeugdzorg, gezondheidsdiensten, so
ciale verzekeringen, verminderd drankge
bruik, hebben een einde gemaakt aan het
vroeger als onvermijdelijk beschouwde ver
schijnsel, dat de bevolking eener fabrieks
stad in enkele geslachten degenereerde,
dan acht spr dit slechts ten deele juist.
Al deze factoren rustten deze bevolking
niet toe met den wil door een talrijk gezin
het geboortecijfer op peil te houden en
zijn zonder veel invloed op de mentaliteit
een veel voornamer factor nog dan de
lichamelijke.
De landbouwer kent de afhankelijkheid
van den mensch en voelt zich daardoor
geen heerseher over zijn lot, hij is minder
toegankelijk voor den waan van den dag.
Dit alles verschaft de landbouwende be
volking een zoo groote beteekenis voor de
mentaliteit van een volk, dat zij ook op
deze gronden ten eenemale onmisbaar is.
Ook blijkt welke zorg in sociaal-hygië
nisch opzicht aan de stadsbevolkiug wordt
besteed, welke de boerenbevolking meestal
moet missen, zooals bijv. het gymnastiek
onderwijs, dat de plattelandsgemeenten ook
na 1935 niet zullen kunnen betalen. De
positie van den landbouw in de huidige
samenleving is die van een lijdend orgaan
in het lichaam, of om het met dhr J. Smid
te Voorburg te zeggen, die van den pak-
dragenden ezel in een reizende familie.
De boerenstand kon de maatschappelijke
ontwikkeling in de laatste 56 jaar op eco
nomisch, sociaal en politiek terrein niet
meemaken, en de arbeidersorganisaties en
vakbonden kregen een voorsprong. Ook
kwam de boerenstand achteraan om naast
zijn beginsel in de politiek ook zijn belang
doelmatig te dienen. Daarbij kwam a s
voorname oorzaak, dat de stedelijke be
volking, de intellectueele kringen, de
spraakmakende gemeente den landbouw
niet kende en maar een heel flauw of
heelemaal geen besef had van de econo
mische wetten, welke in den landbouw
heerschen.
Er is thaus een dubbele crisis, een eco
nomische en een in de verhouding van
den landbouw tot de andere bevolkings
groepen. Maar aan den landbouw is in dezen
tijd bewaarheid het woord uit den tweeden
Corinthen brief: als ik zwak ben dan ben
ik machtig. Er zal niet langer over hem
geregeerd worden, hij zal van nu af aan
mee regeeren als hij volhardt in het nu
begonnen werk.
De organisaties worden steeds beter en
de publicaties van de landbouwboekhoud-
bureaux opent steeds meer oogen voor
de slechte bezoldiging van den landbouw
ondernemer.
Spr wees er verder op, dat de landbouw-
voormannen spoedig ja tegen de crisis
zeiden en deze aanvaardde als een tijd van
„Umwertung aller werte", terwijl andere
bevolkingsgroepen, ook onze economen,
het omverwerpend karakter der crisis nog
