e
Gemeentelijke dienst der werkloosheidsver
zekering en Arbeidsbemiddeling (tevens
Districts-Arbeidsbeurs) Bergen op Zoom.
Landarbeiders naar den Wieringermeerpolder.
N
een prettige tijd, waarin men met nieuwen moed
begint. En toch, liet najaar is voor velen de aller
belangrijkste tijd met het oog op de financiën De
jonge hennen zijn tegen den leg De prijs der eieren
loopt van week tot week op.
En niettegenstaande al deze feiten van belang
zijn, noemden we toch den Herfst niot daarom een
belangrijke tijd.
Voor ons ligt het belangrijkste hierin, dat we nu
juist (als 't noodig of gewenscht ie) een anderen
weg kunnen inslaan. Werkelijk bedoelen we hier
niets anders dan alles van de hand doen of den
boel goed, maar dan ook werkelijk goed op pooien
zetten.
Van de hand doen? Natuurlijk alle oude kippeu.
De dieren, die gedurende twee zomers hebben ge
legd, moeten de laan uit.
Uitgezouderd natuurlijk zulke, die door een
bijzondere legprestatie uitmunton. Die houdeu we
aan. Die houden we als 't kan nog twee of drie
jaar aan. Dat is ons fokmateriaal. Al leggen zulke
oudjes ook niet in den winter al leggen ze per jaar
maar enkele tientallen eieren meer, die eieren hebben
juist veel waarde als broedeieren.
Jammer maar, dat men zulke dieren alleen daar
keut waar raeu valnestcontrole toepast. Daar kent
men ook de kippen, die hoewel ze dit jaar voor
't eerst legden het maar brachten tot 100 d 150
eieren. En die moeten er ook uit. En dan de zieke
lijke en do achteraankomertjes onder de jonge
hennen de overtollige hanen jouge en oude. Alleen
aanhouden „wat zonder gebrek is", hoe miuder,
hoe liever, d.w.z iu verband met de beschikbare
ruimte. In den zomer lijkt het al gauw of we heel
wat dieren kunnen hebben echter dan loopen ze
van deu vroegen morgen tot 's avonds buiten en zijn
weinig Ju de hokken. Maar ten oerstede jonge
dieren groeien (de hokken uiot en ten tweede, als we
's winters de dieren eens dagen aaneen moeten
ophouden, dan blijkt het meestal dat de koppel
eigeulijk te groot is. Nu lijdt de leg daar buiten-
gewoou onder. Waak dus voor overbevolking eu
ruim op, al wat niet in beste conditie is.
Heeft U jonge hennen, die ou (2e helft van Sept.)
nog maar 3 maanden oud zijn of nog jonger dan
weg er mee. Het beste houden, de rest verkoopen.
Een jonge hen moet in Oct. of begin November
aan den leg komen. In November, tweede helft of
Dec. zijn de dagen te kort, en te nat, en te koud.
Dau krijgt men ze niet gemakkelijk meer aan 't
leggen.
Bovendien na Dec. dalen de prijzen der eieren
al weer sterk. Heeft U geen andere hennen dan
die eind Juni geboren zyn of later, dan vooruit
er mee, laat een auder er zijn geluk mee beproeven.
Met kunst en vliegwerk zijn ze wel aan den leg
te krijgen op een leeftijd van ongeveer 4 maanden,
maar de dieren zijn dan klein van stuk, hun eitjes
ook, omdat ze zoo vroeg leggen, blijven de dieren
klein, en omdat de dieren niet uitgroeien, blijven
de eieren ook klein.
We durven uog verder gaan, en zeggen Heeft
U niet anders dan jonge hennen, gefokt van
nou ja, U woel misschièn in de verste verte niet
van welke kippen en van welken haan, of zoo U
het wel weet dan weet U wellicht toch niets van
hun legcapiciteit, dan verkoopen, en alles, hokken,
rennen, en de heele soesa opruimen of andere dieren
koopen. Een nieuw seizoen breekt aan, voor den
pluimveehouder beteekent dat, een nieuwe legperiode.
En voor wie zijn kippen houdt op zijn „jan-boere-
f luitjes beteekent dat, geld bijpassen (of waren de
eieren in het Thoolsche land niet goedkoop, dezen
zomer
Heeft U zelf kuikens opgefokt tot flinke jonge
hennen er o zoo veel werk aan besteed en belooven
ze nu veel? eu kunt U moeilijk afstand doen van
Uw dieren? 't Zal toch moeten, als U er te veel
heeft eu als U uw kippen met voordeel wilt houden.
Anders wordt het straks, bij slecht weer, en dagen
lang opgehokt zitten der legsters één dikke, taaie
laag mest op den bodem één geschikte bodem voor
ontwikkeling van allerlei ongedierte, één vieze boel
in 't hok waarde dieren hun bezigheid niet hebben.
Maar genoeg hierover.
We veronderstellen de boel is opgeruimd.
En dan moet er schoonmaak gehouden worden.
Met eeu bO/Q creolinoplossing de hokken uitspuiten.
Al wat maar eenigszins losgemaakt kan worden
(roest, plaukeu, legbakken, etensbakken, enz.) alles
er uit, eu flink onder handen genomen. De bodem
flink omgespit.
Nog liever, de bovenste laag aarde er uit eu
vervaögeu door versche, losse, zaudige aarde, ver
mengd met turfstrooisel of zoo iets. De planken
gekalkt,'t glas gewasschen. En dan, maar ook niet
eerder de jonge hennen er in.
En die jonge hennen, zoo'n 3 a 4 weken, vóór
ze aan leg mogen volop ochteudvoer gegeven, met
tegen den avond een portie graan. De portie graan
niet^ te groot nemen. Ze moeten 't graan direct en
tot 't laatste korreltje met graagte opnemen.
Tegen pokken eu diphterie hebt U de dieren
laten enten door den dierenarts? 't Kost meestal
een dubbeltje por stuk. Eu voor dat ééne dubbeltje
(ééu ei kost straks eeu dubbeltje wilt U niet de
kans loopen, dat de pokken uitbreken onder Uw
veel beloovende toom hennen en hei met den winter
leg voor een groot deel gedaan is
De „oude ruiende kippen, in een afzonderlijk,
schoon hok. Flink zonnepitten door't graan mengen
Bevordert een snellen rui. Beschermeu tegen koud
en nat weet. Des te eerder hervatten ze den leg.
Een ruiende kip moet altijd beter en met meer zorg
verpleegd worden dan een leggende In de praktijk
doen de menschen het meest omgekeerd
Liefst geen oude en jonge kippen bij elkaar,
t Geeft alleen narigheid. Wel te begrijpen, een
jonge leggende hen, kan en moet flink gevorderd
worden; auders houdt ze 't niet vol. Een ruiende
kip is weinig in beweging, neemt weinig meelvoer op.
Wel graau. Loopt ze bij de jonge hennen dan wordt
ze te vet.
En eenmaal aan het vetten, komt ze zeer moeilijk
moer aan den leg. In een afzonderlijk hok, kan
men ze beter geven, wat ze noodig heeft. Veel
groen voederveel oliehondend zaad. (zonnepitten
of hennepzaad) of gedroogde garnalen, weinig graan
volop ochtend voer.
Bij de jonge hennen zorgen dat er volop grint
onder hun bereik is. En hier en daar een steenen
ei neerleggen d.w.z. in de legbakken en op den
grond ook een paar. Dan raken ze aan die, „dingen',
gewoon, zóó gewoon, dat ze al gauw er niet meer
naar kijken, en dus ook niet veel notitie nemen
van de eerste werkelijke eieren. Het „eiereneten"
kan men beter voorkomen dan genezen (bij de
kippen
Ah zoo alles voor elkaar is, dan komt er natuurlijk
ook bij van nu en „voortaan" alies wat schooner
houden dan tot nog toe. Streng waken tegen elke
ophooping van vuil, 't Geeft meer voldoening en
en ook meer eieren.
L.
In den Wieringermeerpolder bestaat momenteel
gelegenheid tot plaatsiog van landarbeiders. Er
zijn 5 keeten gebouwd, die elk plaats bieden
voor 96 man, zoodat tot nog toe in totaal 480
landarbeiders werk zullen kunoen bekomen, welk
aantal later belangrijk zal worden uitgebreid.
Than» nog wordt rekening gehouden met de
werkloosheid in verschillende gedeelten van ons
land en wordt voor iedere Provincie een aantal
bepaald. Zoo kount West-Noorbrabant iu aan
merking voor plaatsiog van ongeveer 40 arbeiders
die verdeeld znlleu worden over diverse gemeenten.
Reeds spoedig zal er een aanvang worden
o maakt met het bouwen van 500 tal land-
arbeidershuisjes, met een behoorlijk stukje grond
voor het teelen van aardappelen en groenten.
Bij elk huisje komt een flinke schuur, die zoo
danig zal worden «ogcricht, dat deze exira ruimte
en gelegenheid biedt voor slaapgelegenheid voor
kostgaogers. Da beste arbeiders zulleu natuurlijk
voorkeur hebbeo, tot het betrekken van een
woning. Behoudens zeer strenge vorst, zal den
geheelen winter worden doorgewerkt. Voor hen,
die zich daar niet voor goed vestigeD, zal toch
voor jaren werk zijn.
Hoewel de arbeiders volkomen vrij blijven of
zij zich daar voor goed willen vestigen of niet
eu ook de Directie zich niet binden wil, zit
toch de bedoeling voor, om uit hen, die gekomen
zijo, de toekomstige bevolking te kweeken voer
den polder. Vandaar dat b. v, grondwerkers,
die van den landbouw geen verstand hebben,
niet in aanmerking kannen komen.
Wat de loonsvoorwaarden betreft, het volgende.
Er wordt zooveel mogelijk in tarief gewerkt.
De arbeidsduur is in den zomer 55 uur per week
en overigens naar hel j largetijde toelaat.
Bij de bepaling der tarieven wordt uitgegaan
van eeu gemiddeld groudloou van 40 cent per
nur. Voor regeuverzuim wordt 25 cent per aur
vergoed. Voor niet op Zondag valleude algemeen
erkende Christelijke feestdagen, wordt vergoed
f 2.50 per dag. Gezinshoofden (kostwinner
wier gezin niet in of de nabijheid van den poldt J
woont, ontvangen boven het verdiende loon ee
toeslag van 55 ct. per dag. Voor de warm
voeding en het onderhond der huisvesting in d
barakken, wordt door iederen arbeider betaal
de kostprijs 85 ceot per dag, of zooveel mee
als de prijs der voedingsmiddelen en het onderhou
der verblijven mocht noodig maken. Bij de warm
voeding is koffie eö/of thee inbegrepen. Vou
de broodkost zorgt de arbeider zelf. Het keet
bazenstelsel, zooals in polders gebruikelijk is hie
uitgeschakeld. Elke keet staat ouder leiding va
een kok-beheerder, die tegen salaris werkzaal
is. Deze heeft financieel absoiunt niets met d
de arbeiders te maken. Het is ten strengst
verboden, bier of sterken drank in het kam
mede te brengen of te gebruiken. Op schriftelij t
verzoek van den arbeider (gezinshoofd) belast d
Directie zich met het verzenden van het ver
diende weekloon aan het gezin, na aftrek vaiir
t 3,f4.voor brood en zakgeld van dei >s
arbeider. De arbeiders (gezinshoofden) die zicl&
hiertoe bereid verklaren, genieten bij plaatsing
de voorkeur.
Elke arbeider ontvangt een contract, waari.
de hieriu genoemde voorwaarden vermeld staan
alsmede regeling bij verzuim, vrije reiskostei^
ec. Bij vertrek moet ieder persoon voor zijl
eigen reisgeld zorgen, terwijl hij tevens ove
enkele guldens moet kunnen beschikken voo
het koopen van zijn brood.
b:
O
Landarbeiders die voor dit werk in aanmerkioj o,
weuschen te komen, kunnen zich wenden to
den Correspondent der Intercommunale Arbeids
bemiddeling, als regel ten Raadhuize in de Gei
meente of tot de Directs-Arbeidsbeurs te Bergec'le
op Zoom, Lieverrouwestraat 47.
BURGERLIJKE STAND.
GeiP. STAVENISSE over September 1930.
Geboren Johannes, zv. Maarten J. Leaoe
Pieternella W. Stoel. Jacob, zr. Jacob Hage et
Dina van Oeveren. Eva Wilhelmina, dv. Adriaai t
Steendijk ifro Pieternella W. Sliedregt. Jacobi
Maria, dv. Pieler Gaakeer en Maria Cbr. vat
Dommele.
Overleden: Jannetje Joiiaona Kanffman 84j
weduwe van L. E. Roozemoiid. Jacob Hage 4 d
zv. Jacob Hage eu Dina van Oeveren.
Gem. OUD-VOS8EMEER over September 1930
Geboren Gerard, zv. A. jpuine en J. Min-
heere. Johanna Adriana, dv. H. Boogaart en
M. A. Hommel. Johaona, dv. A. Lindhout en
C. v. d. Klooster.
H
ob
Ni
tel
tjj<
h<
VI