IERSEKSCHE EK
THOOLSCHE COURANT
[Jsvermaatë
NIEUWSBLAD VOOR HET EILAND THOLEN.
3më
No. 2284
Vrijdag; 11 Januari 1929.
Zes en veertigste jaargang
Tholen, Poortvliet, Scherpenisse, St. Maartensdijk, Stavenisse, St. Annaland en Oud-Vossemeer.
ff geeft ruwe huid
FIRMA J. M. C. POT - THOLEN.
verzacht iiiiiiiiiiniii geneest
GEMEENTERAAD.
Dit blad verschijnt eiken Vrijdagavond.
Prijs per kwartaal f 0,80met Geïllustreerd Zondagsblad fl,375,
franco per post f 1,65 15 ct. disp. kosten.
UITGAVE
TELEF. 1NTERC. No. 16.
Advertentiënvan 1 tot 4 regels 75ct.; iedere regel meer 171/, ct
Grootte der letters naar plaatsruimte.
Bij abonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
PUBLICATIEN.
Kosteiooze Inenting.
Burgemeester en Wethouders der gemeente Tholen
maken bekend, dat op Woensdag 16 Januari a.s..
des middags te 12 ure, de g legenheid zal zijn
opengesteld tot KOSTELOOZE INENTING en HER-
INENTING v n de ingezetenen, die zich daartoe in
de o. 1. school aanmelden. 8
LAND- EN TUINBOUW.
Wat elke maand te doen geeft.
In moes- en bloemtuin, keuken en kelder.
(Ie helft Januari.)
Nadruk verboden.
Met Kerstmis en Nieuwjaar worden velen
met bloeuogeschenken verrast, als bouquetteu en
bloemenmandjes prachtig opgevuld, groote en
kleine bloemtafels, insgelijks prachtig opge
maakt. Hoe vaak ziet men echter, dat deze ge
schenken binnen eeoige dagen hun pracht hebben
verloren en de salon of woonkamer ontsieren in
plaats van versieren. Hoe komt dat Is de
schuld te zoekeo bij den tuinman of bloemist,
van wien ze afkomstig zijn Neen. Iu den
regel worden deze bloemversieriDgeu in warme
kamers gezet, in de nabijheid soms van heete
kachels, en daaraan is het spoedig verwelken
der bloemen te wijteD. Zet men ze iu ietwat
koele kamer», en zorgt men voor een weinig
besproeiing dan zal men er zeker veel langer
genot van hebben.
Het is nog wel geen tijd van zaaien doch
met het nieuwe jaar begint men er toch al
eens over te denken. Men heeft gewoonlijk van
de een of andere soort zaad nog wel iets over
gehouden van het vorige jaar. Velen zullen dat
misschien maar opruimen met de gedachte dat
dit niet meer goed is; dit is evenwel niet altijd
het geval. Wil men weten of het oude zaad nog
goed is dan neemt men een wollen of flaoelleo
lap, maakt deze vochtig en strooit hierop iets
van het zaad. Vervolgens legge men deze lap
met zaad tusschen twee gesloten schalen of
borden, waarna men deze in een goed verwarmde
kamer plaatst. Op die manier zal het zaad,
wanneer het nog goed is, nog kiemkracbi be
zit, spoedig ontkiemen. Met goed sncces zal het
dan nog in den tuin gezaaid kunnen wordeu,
hoewel men het toch iets dikker moet zaaien
dan gewooolijk.
Er is wel niet zooveel meer aan groote boomen
te snoeien, maar het is wel goed nog eens na
te zien, of er ook takkeu hinderlijk voor de
boomen zijn. Vooral moet men er voor zorgen,
dat er slechts één kop de hoogte ingaat dit is
noodzakelijk om deo boom een goeden vorm te
doen behouden. Het is niet goed de takken af
te zagen, beter is het deze met een hakmes of
bijltje iu schuine richting af te hakken om het
inwateren te voorkomen. Men moet altijd zorgen,
dat op de plaats, waar men takkeu weghakt,
weer jonge scheuten zitten, die de plaats weer
kunnen innemen, dewijl er anders gaten ont
staan, welke den boom onooglijk maken. Linde-
boomen als lei- of platte boomen moeten ge
regeld elk jaar om dezen tijd gesnoeid worden.
Het is nu nog geen tijd om vruchlboomen
te snoeien, maar aal- en kruisbessen kan men
den geheelen winter snoeien, zelfs bij strenge
vorst. De bessen in 't geheel niet snoeien, zon
nadeelig zijnmen zou dao geen of althans
zeer kleine vruchten verkrijgen. De bessen
moeten goed gesnoeid worden althans moet men
de struiken van binnen goed lucht geven men
snijde het jonge tot op een paar oogeo na iü.
De uiteinden der takken kan men iets langer
lalen, b.v. 4 of 5 oogen lateo behondeD. Aal-
besseu en kruisbessen behandelt men beide op
deze m&Bier, en wil men flinke groote vruchten
van beide plukke-, dan st oaie men zooals hier
boven is aaDgegeven.
Na reeds op den kouden grond te zaaien,
zal mogelijk menigeen nog afschrikken toch
behoeft men et spinazie zaaien niet meer te
wachten altijd onder voorbehoud dat het weer
zulks toelaat en men wegens de vorst' in den
grond kan komen om te spitten. Bij voorkeur
moet men thaus zaaien voor de schutting of zoo
genaamd rabat, op het Zuiden gelegen. Wan
neer nu de groud goed gespit en daarna be
zaaid is, moet men het zaad met de greep in
den grond werken, of wel ingrepen waut
het zaad moet nu nog niet zoo diep in deo
[rond korneD. Daarna harkt men den grond
jetje» af en giert er over heen met goeden,
erdundeo koemest. (Als men ten minste niet»
legen het „gieren7' heeft.) Om nu het zaad bij
J1®1 opkomen tegen den kouden wind te be-
Schatten, legge men er een goede laag takken
nuiiuAk
kans van zijn bedden vroeg spinazie te kunnen
plukken.
Bruiselsch willo(o)f is tegenwoordig een zeer
gezochte en smakelijke groente, welke zeer op
prijs te stellen is, omkat er in dezen tijd wei
nig groenten voorhandeu zijn. Ook is deze
groente gemakkelijk te telen, zelfs voor heD, die
niet in het bezit zijn van bakken of kassen.
Men grave b.v. een greppel diep uit eu vuile
dien weder aan met verschen, ruigen paardenmest,
waarna men er nog een halveo voet grond op
doet. Hierop steekt men de wortels een hand
breed van elkaar in den groud. Vervolgens
worden er boven de wortels twee planken schuin
tegen elkander gezet, die weer bedekt moeten
worden met een goede laag blad- of broeimest.
Na eenigeo tijd moet dit alles weer eens
opengemaekt en dan bet loof met droog zaagsel
aangeaard wordeD, opdat de kroppen goed bij
elkander blijven. Daarna moet all s weer goed
dicht gemaakt worden, waarna ze na verloop
van een maand ongeveer voor het gebraik ge
schikt zullen zijn.
Voor heü, die iu 't bezit zijn van bakken
en ramen, is het zeer aau te bevelen een paar
ramen met sla te beplanten immers hoe lang
kan het dureD, eer men van den kouden grond
een kropje sla kan krijgen. Daartoe dient eerst
de bak iets warm gemaakt te worden door
middel van blad en ruigen paardemesterg
warm behoeft de bak voor de sla niet te wezen.
De soort sla die men onder glas gebruikt, is
broeigee', welke ïd 't najaar daarvoor al ge
zaaid moet worden in een kouden bak. Wan
neer er ODgeveer eeu voet grond (oladaarde) op
den bak is gedaan, plaatst men onder elke ruit,
(gewone rnit, geen één ruiters), een plantje.
Als het vriest, moet zoo'o bak goed gedekt
worden. Op deze manier kan men in Maart of
April al mooie kroppen hebben. TusscheD de
slaplantjes kan zeer goed radijs gezaaid worden.
Voor Allen die Sukkelen
met verstopping of moellijkeu *irageu en
onregelmatigen Stoelganir, zijn
Mijnhardt's Laxeertabletten
onmistnar. Werkeu vlug zonder kramp of pijn
Bij Apothekers eu Drogisten. Doos 60 ct.
8 37302
PLUIMVEETEELT.
Vragen, deze rubriek betreffende, kunnen door
de abouné's worden gezonden ann dr. te Hennepe
Diergaardesingel 26, Rotterdam. Postzegel voor
antwoord insluiten en blad vermelden.
Van den vogel die als een Zeppelin in de
lucht drijft, van de eend die onder water
duikt en van de kip die geen pleurus krijgt.
Hebt gij er wel eens verbaasd over gestaa
dat een eend zoo geweldig lang onder water
kan blijven? Hebt ge wel eens een kip open
gemaakt die van binnen er net uitzag of ze met
groen fluweel bekleed was? Niet? ook al niet
erg, dan zal ik u er toch wat van vertellen.
Op school leereD we bij de ontleedkunde der
zoogdieren dat de longen iu de borstholte liggen,
die begrensd wordt door de borslwauden en het
middenrif, dat de borstholte van de buikholte
scheidt. De oppervlakte der longen is evenals
de binnenvlakte der ribben en vau het middenrif
bekleed met eeu glad vliesje, het borstjes of
met een geleerd woord de pleur». Als de ribben
opgeheven worden zoigt de borstholte zich als
het ware vol Incht, d.w.x. de loDgen worden met
lucht gevuld. Deze lucht stroomt door deo neus
naar binnen, passeert vervolgeus de keelholte en
de luchtpijp en komt dan io de longbuisjee. De
luchtpijp vertakt zich namelijk net als een boom
in de longeD, steeds worden de takjes fijoer en
nauwer en tenslotte eindigen deze fijne takjes
in kleioe blaasjes, de loDgolaasjes. Hier is de
wand zoo dun, dat het bloed dat de wand der
blaasjes omspoelt, de zuurstof uit de lucht op
neemt en zich daarmee verzadigt, terwijl het
tevens ziin koolzuur afgeeft. Zoolang nu het
borst vlies maar goed glad blijft gaal alles ge
smeerd eo glijden de longen als laDgs een ge
olied oppervlak binnen den borstwand. Komt
er dq een borstvliesontsteking z.g. pleurus zeg-
geu de menschen dan komt er een kink in de
kabel, dan wordt het vlies stroef, ja zelfs groeit
de long aan de borstwand vast, wat veel pijn doe'.
Zoo leerden we het op school doch bij onze
vogels is vao dat alles geen spoor. Om ie be
ginnen geen afgesloten borstholte, waut er is
geen middenrif, geen scheiding tasschen borst
en buikholte. Nog sterker, in plaats van een
buikholte, zooals elk fatsoenlijk zoogdier er op
oahoudt, veroorlooft de kip zich de weelde er
wel vier buikholten er op na te houdeD, die
allen met eeu apart buik vlies bekleed zijn. Bij
de kip liggen namelijk de darmea, de beide
belten der lever en de pootader ieder in een
aparte buikholte maar kan men van de andere
kaDt uit van een gesloten buikholte spreken.
Maar het wordt Dog 7eel gekker als we de
luchtpijp vertakkingen eens vervolgen in de
longer. Deze loopen namelijk niet zooals bij
zaogdiereu als het ware dood in de longblaasjes
doch loopen gewoon Dog dwars door de longn
heen en komen er aan de achterkant weer uit.
Net als drainageboisjes in het land.
Waar komen nu die loDgbaizen op uit? in
plaats dat de kip haar longblaasjes iD de longen
heeft, microcopisch klein, heeft zij deze achter
de longen liggen en geweldig groot. De lucht
buizen bij de vogels loopen namelijk nit in
groote zakker, die achter de longen liggen en
ook voor de longen en onder de oksels. Men
noemt dit de lochlzakken en de vogel heeft een
negental vau zulke zakkeD. Twee liggen er aan
de hals, een ligt er bij de borstingang onder het
sleutelbeen, vier liggen er aan weerszijden van
de borstkas en twee liggen er tusschen de dar
men iu de buik.
Vooral deze buikluchtzakkeD zijn zeer groot
en liggen tusschen de darmen en zelfs onder de
meren. Het is nog veel ioleresanter. Niet alleen
dat de eeue luchtzak vau het sleutelbeen zich
uitstrekt onder de oksel, neen, zij zendt zelfs
vertakkingen door een gat in het opperarmbeen
en zie daar is du de verklaring vau het verbaal
dat de vogel lucht in ziju beenen heeft om dat
men een haan Da zijD dood kan laten kraaien
als men in zijn pooten blaast, vao al dat inte-
resaote gedoe der lochlzakken zien we in gewone
gevallen niets. Ze liggen als we een kipopanen
geheel als dnnne vliesjes in het lichaam ineen
geschrompeld net als het armzal-g overschotje
dat de kinderen vau de kermis thuisbrengeu als
hun blaasj-s door te sterk opblazen gebarsten
zijn. Zoo'u gehtele worst knapt dan en er blijft
niets van over. Zoo zijn rju ook de luchtzakkeo
der vogels als we ze op een bepaalde manier
opblazen of opspuiten van uit de luchtpijp en
dau de vogel openmaken staan we gewoon ver
stomd, maar als we ze niet opblazen zien we
niets. Voor mijn lezingen spuit ik ze vaak op
met een gekleurde stof en als men dan later
de oppera'mbeenen door knijpt ziet men duidelijk
hoe de luchtzakken in deze beenderen verloopen-
Bij een gewone kip kan ik oogeveer 300 400
gram inspoiteu om de luchtzakken te vullen en
bij een vogel die gewoon is om te vliegen nog
meer. Daarmee hebben we nu een der eigen
aardigheden der vogels verklaard. Zij kunnen de
luchtzakken net als een Zeppelin met lucht op
vullen en worden daardoor in verhouding veel
lichter en drijven in de luclr.
Nu kan in donkere, vochtige, muffe hokkeD
het slijmvlies der luchtzakken gaan beschimmeleu
en dan krjgt men aan deze luchtzak schimmel-
z ekte het uurk «fca'dige geval dat men bij ope
ning der vogel vau binnen met eeu dik groen
fluweelachtig vlies bekleed ziet.
Tevens heeft de vogel in de luchtzakken een
massa reserve lucht en kan dus onder water bijv.
het veel langer uithouden dan een zoogdier.
Onder water worden Damelijk de longen voor-
zteD van de lncht uit de luchtzakkeu en wordt
het koolzuur naar buiten geduwd en zien we
dat als kleine blaasjes naar boven borrelen
Daarmee hebben we dus meteeu begrepen waaróm
de eend zoo lang ouder w:ter kan blijven, hoe
wel bierbij nog een ander, zeer bijzondee ver
schijnsel optreedt, nl. dat zoodra de kop onder
duikt, bet hart zeer langzaam gaat kloppen eD
dus de vogel veel mi: der zuurstof Doodig heeft.
Tevens begrijpen we na ook dat een kip onder
wBter ook zoo gauw niet stikt eo we dus rustig
bij onze snotkippen een kjpbad kunnen toepassen.
Iu den beginne sprak ik over het borstvlies
der zoogdieren. De vogels hebbeo geen borst
vlies, de longen zitten direct aan de borstwand,
zelfs zeer vast er mee vergroeid en vandaar dat
er bij een kip van geen pleuros sprake kan zijn.
Een aardig voordeeltje dus voor zoo'n beest van
zoo'n nare ziekte geen last te kunnen hebben.
Alles heeft echter zijn fatom aan zich en zoo
sukkelt de kip dan ook vaak met luchtzakont-
steking waarvan de zoogdieren geen last hebben.
Zoo kan men rare dingen beleven als men niet
oppast. Laatst verklanrde een scheikundige voor
de rechtbank dat hij gestorven eenden had af
gekeurd, waarbij de krop groen zag. Nu is het
keuren van kippen en eenden allesbehalve het
werk van een scheikundige wat ook ganw bleek
toen ik op de vraag van den rechter-president
of ik zoo'n groene krop bij eendeo wel eeDS
gezien had, rustig verklaarde dat ik het nog
nooit gezien had, omdat eeo eend nu eenmaal
doodeenvoudig geen krop heeft. (Tableau.)
Een volgende keer over knikker» ooder de
oogen der SDotkippec.
Dr. TE HENNEPE.
23 38304 588
Doos 30
Apoth
ST. MAARTENSDIJK. 28 Dec. 1328.
(Vervolg.)
Spr. acht het noodig dat 4 maal per jaar zal
moeten wordeD gecontroleerd.
De heer Koopman zegt dat het in de ver
ordening staat, zoodat deze dan niet wordt na
geleefd.
De Voorz. merkt op dat in art. 38 dezer, een
en ander is vastgelegd.
De heer Vroegop meent dat indien men dit
niet opvolgt men hiermede ook niets opschiet.
De Voorz. zegt toe dat hieraao voortaaQ de
hand zal worden gehouden wat betreft het afzagen
der planken, vindt dit zijn oorzaak in het feit
dat de gleaveo een weinig zijn verzakt, terwijl
het tevens niet opgaat B. en W. de schuld te
geven, daar zij opdracht hebben gegeven dat
alles begoorlijk moet worden nagezieD dat hier
aan niet de hand is gehouden is niet hun schold
De heer Hage meeut dat het luiden bij hoog
water vsrwarriug zal geveu bij brand, daar mea
dan zal komen en geen brand bespeuren zal.
De beer Koopman rcht bet noodig, dat het
kenbaar wordt gemaakt, opdat bijtijds ouden eo
z eken en kinderen in veiligheid kunnen worden
gebracht.
De Voorzitter zegt dat als het noodig blijkt,
hij geen bezwaar heeft tegen bet luiden der klok
De beer Koopman zag ook gaarne dat de
weg aau de Boschslraal werd opgeknapt.
De heer Vroegop informeert of de zaak bij
Gebrs. vau Gorsel inzake die woning reeds is
opgelost.
De Voorzitter merkt op dat de deurwaarder
dit in handen heeft.
De beer Koopman meent dat het niet aangaat
als de bour wordt betaald men deze menschen
er n t zet.
De Voorz. zegt dat bij inspectie een en ander
er vies en treurig uit zag, allerlei ongerechtig
heden waren aanwezig, het was zoo'n bee.stei.bjel
dat het er werkelijk Diet mee door kon.
De heer Koopman zag gaarne dat B. en W.
nogmaals giDgen zien daar het aardig opgeknapt
is, hij is er tegen, dat als die menschen geen
woning hebben er toch uitgezet worden. De
heer QuabkeLar zegt dat het een dat het een
raadsb;sluit is. De Voorzitter is van meening,
dat het recht moet wordeu gehandhaafd daar de
raad besloten heeft hen uit te zetten.
De heer Koopman stelt voor dat indien de
Gebrs. van Gorsel het goed onderhouden, en be
talen hen te laten wcr eu.
De Voorz. z«-gt dat ze tot Mei tijd hebbin
en dan zal «orden gezien wat geda&u zal worden,
l'aar het de lias te vergadering is de dit j»ar
gehouden wordt dankt de Vuouti'er de heeren
voor hu o
