Advertentie
4'|2°|o
PANDBRIEVEN
Tandarts De Rijke
MONDARTS
T2 BERNHARDI
Dames-handwerken
N. V. CORONAE
INSULAIRE
HYPOTHEEKBANK
TE ZIERIKZEE
ULO
W\2~\0
Magazijn van Grafmonumenten
en Marmeren
v Schoorsteenmantels,
AUG. VAN DYCK—PETIT.
Stationstraat - Bergen op Zoom
staatdat de Alpha, indien ze aan haar lot
wordt overgelaten, betrekkelijk flog achteruit
gaat. Daarom luidt het adviesSelecteer de
Alpha
Ondervinding met „Leghuizen".
Meuige atadt- en ook dorpsbewoner heeft in
ziju tuin of tuiutje een kippenhok tnel een aantal
10 of 12 kippen. De verzorging geeft
pleizier en een lekker versch eitje, 't Vol
doet in den regel welde hoenders worden goed
verzorgd, krijgen allerlei tafel- en keukenafval,
dus eiwithoudend voedsel en groenvoer, en dan
belooDen de dieren dit met een eierproductie,
waarover men zeer tevreden mag zijn. Menigeen,
die aanterkening hield van zijn eieren en van
de voederkosteo, kwam tot de couclnsie„Daar
is met de kippetjes nog wel iets te verdienen'.
Daar zijn er geweest, die dan gingen rekeneD,
aldos: op 10 kippen verdiende ik zooveel, dat
zou ziju op 100 hoenders 10 X zooveel, op
500 50 X zooveel, enz. En er waren niet
weinigen in den loop der jaren, die zich door
zoo'o rekensommetje lieten ur.sleidec, iu 't
groot kippen giDgen houden en bedrogen uit
kwamen. Het kippenhouden bleek dan lang
niet zoo voordeelig, en sterfte en besmettelijke
ziekten ruïneerden den ondernemer soms geheel.
Toch is er inet het houden vau honderd of
meer hoenders wel wat te verdienen, maar he.t
levert geen flink bestaan het moet een neven-
bedrijf, een tak van landbouw b.v., zijn. En dan
moet op velerlei worden geletgoede huisves
ting in ruime, goed geventileerde eu goed ver
lichte hokken zeer groote reinheidgoeden
uitloopdoelmatige voeding. Een belangrijke
vraag blijftHoeveel hoenders in een hok
50, 100 of eenige honderden te zamen In
het laatste geval spreekt men van „leghuizen'.
In Amerika beeft men ze, al jaren geleden,
opgericht, en men heeft er hier ook proeveu
mee genomen, b.v. 500 en meer hoeoders in
één stal. Dat zou economischer, voordeeliger,
ziju, dan dat de dieren verdeeld waren over
meerdere hokken. Wat is vaa deze verwach
tingen gebleken De kippen legden even goed
eu de voedering spaarde tijd. Men was bij de
werkzaamheden niet aan regen, sneeuw enz.
blootgesteld. Ook de kosten van den bouw waren
wat minder. Tegenover deze voordeelen stonden
nadeelen er stierven meer hoenders, niet aan
besmettelijke ziekten, maar door gewone sterf
gevallen, misschien te verklaren, doordat de
dieren meer over elkaar liepeD, vochten, elkaar
verdrongen bij het voederen. Het schoonhouden
vau deu bodem was moeilijkeraltoos waren er
kippen aan het ruiende grasrennen waren
vdóraao kaal, achteraan kwamen de dieren niet
men kreeg meer onbevruchte eieren bij valnest-
cont:ö!e waren er te veel kippen, die buiteu het
nest legdeu het overzicht was moeilijker. Alles
bij elkaar genomen, doet concludeereD, dat het
beter is de hoenders apart te houden in aan
tallen van 50 of 100, elke groep met een aparte
grasren.
Wenken en mededeelingen.
In het haltroaaodelijksch tijdschrift: yDer
Ernahrung der planten' (De voeding der planten)
vinden we vermeld de resultaten van post- eu
veldproeven, genomen door Th. Sahalitscha, met
het doel na te gaan, welk verband bestaat tus-
schen de kalivoediog der planten en de zetmeel-
productie vau dese. Het resultaat deed zien, dat
kali bij vorming van koolhydrateu (zetmeel enz.)
een belangrijke rol speelt. Bij een mati-e kali-
bemesting werd het grootste gewicht van aard
appels verkregenevenwel bleek het gehalte
van zetmeel van de grootte der kaligift weioig
afhankelijk. Zoowel bij te geringe als bij te
rijkelijke kalibemesting verkreeg men het grootste
percentage kleine zetmeelkorrels, zooals onder
staande cijfers te zien geven
Zetmeelkorrels
Kalibemestiog. in procenten.
groote matige kleine
Geen kali 6.5 13.6 79.9
Matig kali 4.4 76.4 19.2
Overvloedig kali 13 6 9.6 76.8
Is het U al bekend?
Is het U reeds bekenddat het „Bedrijfs-
laboratorium voor Grondonderzook', hetwelk door
samenwerking van verschillende landbouworgani
saties zou wordeo opgericht, er reeds isdat
het is gevestigd te Groniugen, Prof. van Hall
straat 3dal dus voortaan uw grondmonsters
niet meer naar Wageningen, maar naar Gro
ningen gezonden moeten wordeo dat de kosteu
van onderzoek dezelfde zijn gebleven, n.1. f2.50
per monster, dat het onderzoek nn echter vlotter
aal gaan, naar men hoo^t, dan te voren? Is
het U bekend, hoe ge een monster van uw akker
moet nemen; dat ge daartoe met een smalle
spade op tal van plaatsen, op mivr' :ns 10 per
halveu houder een c*eek grond moet" uit
spitten dat dit niet oit den ondergroud, doch
bouwvoor, moet gescbiedeu dat die
spitten terdeeg door elkaar moeten worden ge
mengd, en daarvan dan een monster van pl.io.
2 Kilo moet worden genomeodat de aarde
aan het Bedrijfslaboratorium gezonden moet
worden in een blikken bus of kistje? Is het U
bekend, dat ter voorlichting der landbouwers,
die grondmonsters weuschen op te zenden, aan
genoemd adres een brochure gratis is te be
komen dat ge, om hierran te profiteeren, u
dient te haasten, daar de brochure later een
kwartje zal kosten
B.—r.
Wat elke maand te doen geeft.
(Ie helft November.)
Als November in 't land is, zijn de meeste
gewassen en boomvruchten geoogst. Maar ga nu
ung eens uw boomgaard en fruittuin door en
verzamel al bet minderwaardige en wormstekige
fruit, dat is blijveo liggen. Hebt ge varkens,
dan kunt ge het beste er uit aan die diereD
geven als versnapering, anders wegdoen, niet op
den mesthoop, althans het wormstekige ooft niet.
't Mag niet onder den boom blijven, omdat de
iosectenlarven er dan later uitkruipen, iu de
schorsspleten der stammen zich nestelen eu daar
zich verpoppen. Hoe ow fruit te bewarer»?
In kelders is het meestal te vochtig en ook te
warm; boe koeler, des te beter. Daarom is een
droge, vorstvrije zolder meestal de beste gelegen
heid. Men brengt daar alleen de gave vruchten,
de rotte en aangestokene worden dan eerst ver
wijderd. Aanbeveling verdient het, voor de zinde
lijkheid, maar vooral ook als beschutting tegen
de vorst, om onder en boven het ooft couranten
te leggeu. Is de vorst heel streng, dan zal dit
vaak nog onvoldoende zijn en moeten er kleeden
bij te pas komen, die men weer wegneemt, als
de koude minder wordt. Onze zorg tegeo de
winterkou strekt zich ook tot andere dingen uit.
Zoo tot onze Fuchsia's, die zoo makkelijk zijn te
overwintereo. Wie geen kas of bak heeft, breoge
ze in een kelder, waar het niet vriest. Eerst het
jiugelot, dat dezen zomer is gegroeid, insnijden
tot op 2 ledeu na 1 Water behoeft ge 's winters
niet te geven. Ook kan men ze, als ïq den kelder
geen plaats is, gerust zetten in gang of vertrek,
waar geen vorst komt. Coleussen laten zich moeilijk
overhouden, reeds in den herfst, als het koud
wordt, takelen ze af. Men dient ze iu de warme
kas te overwinteren. Beter doet men evenwel in
't voorjaar weer te zaaien: ongeveer Maart in
zuivere aarde op warmeo bodem. Als de plantjes
groot genoeg zijn, worden ze verspeend en onder
glas verder voortgekweekt. Ougeveer Mei kan
men de kleur der bladeren al onderscheiden, de
schoonste kleuren zoekt men uit en kweekt ze
onder glas voort. Nijp dan de plantjes in, ge
krijgt dan breede planteo. Het is bij deze planteu
enkel om de kleur der bladeren te doen, de bloem
is van geen waarde. Kijk eens even naar uw
aardbeibaddenVorst eu scherpe wind verdrageu
de planten slecht, daartegen kau men ze be
schutten door er wal mest, liefst eeuigszins ver
teerden paardenmest op te brengen, dit is dau
tevens bemesting. In 't voorjaar baalt ge den
mest er af en spit den grond om. Hebt U
een warme kas? Gaandeweg, naarmate het kouder
wordt, zal er nu meer gestookt moeten worden.
60 h 70 gradeu Fahr. is een temperatuur, geschikt
voor vele plantervooral voor die, waarvan men
in 't voorjaar voor de perken wil kweeken, zooals
Coleos, Achirantus, Alternanthera en andere.
Hebben deze planten het kond, dan staat de
groei stil en gaan ze licht kwijoen, waar ze dan
later niet makkelijk van boven opkomen. Houd
in uw kas de planteu zooveel mogelijk vrij vau
luis eu andere onreinheden, door ze na en dan
met een spons af te vegen. PlauteD, die d'cht
bij de pijpen der machine geplaatst zijn, zullen
erg uitdrogen, deze moeien dus een keer vaker
gegoten wordeu. U teelt ook Brusselsch wiilof,
eeu smakelijke pikante groente; en misschien ook
Chichorei-worteleu Met het oog op mogelijke
vorst in dezen tijd, welke dan lang kan aan
houden, is het goed deze wortelen nu reeds uit
deo grond te halen; straks zou het wellicht
moeilijk gaaD. Snijd eerst het loof even boveo
den groud af, licht daarna den grond wat op
met een greep; anders zondt ge de wortels te
veel afirekkeu. Suijd dan de wortels eeu weiuig
in en ga dan inkuilen beurtelings een rij wortels
en dan wat aarde er op. Gaat het erg vriezen,
dan wat blad er over, men kan ze dan altijd, al
is het vriezend weer, steken om er lof vao te
hebben. Vriest het niet, dan is het goed er het
blad weer af te halen.
Voor do huisvrouw: U wilt zorgen voor de
winterprovisie; best! Maar groenten moet u niet
te veel inslaan, er gaat niets boven versche, deze
zijn niet alleen smakelijker, maar vooral ook ge
zonder, omdat daarin de voedingszouten en de
vitaminen in rijker mate voorkomen. Hebt u toch
iu voorraad, dan kunt ze bewaren in manden
op den zolder, of in bakken met wat ?and
(ietwat vochtig) iö den kelder. Andijvie eu uieD
haogt men op aan bossen; 7ilt u peterselie,
kervel eu selderij in voorraad hebbeo, dan kunt
u dit doen in bloempotten, \óór het raam, dus
in het licht, geplaatst, en goed nat gehouden.
Wij geven u tot slot een paar recepten voor de
keukeu: Bietemchoteltje. Op de bekende wijze
bereidt men de bieten en een aardappelpuree,
hakt de b, fiju eu mengt ze met bruine botersaus,
soja en citroensap door de purép. Hiervan houdt
men wat apart voor een laagje boveuop. Men zet
alles io eeu vuurvasten schotel in den oven en
laat het staan tot zich een mooie korst gevormd
heeft. Aardappelen met peterselie. Men fruit
fijngehakte uien iu boter lichtbruin, voegt er
gehakte peterselie aan toe, maakt er met wat
meel en warm water eeu lijmige saus vau, die
men over den schotel van aan schijven gesneden
aardappeleu giet. Na de aardappelen goed met
saus vermengd te hebben, laat men ze nog
eenigen tijd op een zacht vuur stoven.
GEMENGD NIEUWS.
Waar Faam en BZK vandaan komen.
Verschillende vertegenwoordigers van
de pers hebben op uitnoodiging der Di
rectie een omwandeling gemaakt door de
grootsche en monumentale fabriek der
N. V. v.h. Louis Dobbelmann, een opper
vlakte beslaande van ruim 3000 M2. Daarin
zijn ondergebracht de tabaks-, sigaretten
en thee-fabriek.
De Directie, bestaande uit de Heeren
R. S. P. Schuil en L. A. A. van der Hey-
den, heeft door het initiatief nemen om
het bedrijf geheel te moderniseeren de
kroon gezet op den levensarbeid van den
stichter, wijlen den heer Louis Dobbel
mann. Onder 's heeren Dobbelmann's
energiek zakenbeheer werd het bedrijf
gestaag grooter in omvang.
De omzet naar het buitenland was toen
reeds van belang, doch omvangrijker zou
het worden toen de heer Dobbelmann
zich in 1870 de medewerking van den
heer A. Zwenk verzekerde, die later in
1901, tegelijk met een schoonzoon van
den heer Dobbelmann, den heer R. H. van
Schaik, als directeur optrad van de inmid
dels opgerichte Naamlooze Vennootschap
v/h Louis Dobbelmann.
Zoo is er thans een tabaksbedrijf in het
leven geroepen, dat door zijn kracht, zijn
wijd-bekenden naam en zijn enormen
omzet inderdaad een sieraad is van de
Rotterdamscbe groot-industrie.
De groote kerverij-hal, waar een groot
aantal kerfbanken de verschillende tabak
ken snijden, die uit de enorme trechters
aan de zoldering worden opgevangen, is
de weg van gekerfd blad tot keurig ver
pakte tabak. Na de kerfbanken verlaten
te hebben, wordt de tabak langs onder-
grondsche transportbanen naar de eesten
geleid, waar zij het verdere drogingsproces
ondergaat. In zeeven terechtgekomen wordt
zij vervolgens van stof en zand gezuiverd.
Om eenigszins een denkbeeld te krijgen
van het enorme productievermogen der
fabriek diene, dat een der 5 eesten, de
grootste van Europa, 3000 pond tabak per
uur verwerkt. Na de stofzuivering wordt
de tabak door middel van geperste lucht
naar de bovenverdiepingen geblazen, waar
de opslagplaatsen zijn, die over de geheele
lengte der gebouwen loopen.
Er werken meer dan 100 motoren, en
er wordt stoom gebruikt voor de droog-
hokken en voor de centrale verwarming.
De electriciteit is de overwegende kracht
en deze brengt de tallooze economisch
werkende bedrijfsmachines in werking, die
mogelijk maken, dat goede tabakken in
uitstekende verpakking tegen minimum
prijs in de consumptie gebracht kunnen
worden.
Er staan reusachtige vochtketels, waarin
de pruimtabak B. Z. K de roem van het
huis Dobbelmann, wordt gesausd de spin
nerij-machines, waar men de z.g. roltabak,
de delicatesse van den hartstochtelijken
pruimer, buitengewoon vindingrijk in elkaar
ziet draaien de machinale pakkerij maakt
in één dag per pakketeermachine 25000
pakjes tabakde banderolleermachines
de automatische theewegerijde sigaretten-
machines w.o. er een is met een productie
vermogen van 250000 sigaretten per dag;
de machines in de groote bankwerkerij
en smederij, enz.
Iets wat bijzonder in dit grootsche ta
baksbedrijf den bezoeker opvalt, is de door
de geheele fabriek loopende transportket
ting, ter lengte van 285 M., waarmede
alle verpakte producten naar de verschil
lende afdeelingen worden gezonden.
Het autopark telt alleen reeds meer dan
20 wagens. Het personeel is ruim 500 man
sterk. De firma bezit opslagplaatsen aan
de rivier de Maas, waar voor duizenden
en duizenden vaten ruimte aanwezig is,
ongerekend de pakhuizen aan Hoogstraat
en Groenendaal. Filialen zijn gevestigd te
Amsterdam, 's-Gravenhage en Utrecht.
Door de voortreffelijkheid der producten
eu het energieke beheer steeg de omzet
der N.V. v/h Louis Dobbelmann met 50%
sinds de oorlogsjaren, terwijl door de
capaciteit der nieuwe installatie op een
toename van 100 gerekend is. Door het
enorme succes, dat de finna thans reeds
heeft met haar nieuw merk baaitabak
Faam, is de omzet intusschen wederom
met 10-tallen procenten gestegen. De omzet
van haar alom bekend merk pruimtabak
R. Z. K. is anderhalf maal zoo groot als
voor den oorlog.
Een bedrijf, dat een eerste plaats in
neemt in de Nederlandsche tabaksindustrie.
Een verloren sleep.
De „Tel." deelt het volgende mede
Te IJmuiden Ï8 binnengekomen de stoom-
tieiler yAnüie" IJM. 104 die op zee een eigen
aar lig geval had beleefd, dat zich als volgt
afspeelde. Men ontmoette een Noorschen drie
mastschoener, geladen met hout, waarvan de
motor defect was. Io overleg met den kapitein
van het Noorsche schip werd dit door de „Annie"
op sleeptouw genomen. Bij het vastmaken van
de sleeptros botste de schoener tegen het
schip van den treiler, welke daardoor sc
boven de waterlijn bekwam. Nadat het Noor
schip negen nar lang gesleept was brak
nachts de sleeptros. Door de doisternis kon
deze niet meer vastmaken. Dus wachtti
yAnnie" den morgen af, maar toen de dag
brak, was tot groote verbazing der opvarei
niets meer van het Noorsche schip te beken
De „Annie" kon wegens de schade aan het
schip niet meer ter visscherij gaaD. Ioplaati
met een sleep kwam men nn zonder viicl
met schade binnen.
De schipper van de yAonie" had boven
verzuimd deD naam van den Noorschen mo
schoener op te nemeD.
Je voordeeligst adres voor alle soorten
eigengemaakte meubelen
is ondergel. Steeds voorradig le kwaliteit
linoleum, vloerzeil, vloerkleeden, loopen
en gordijnstoffen. Reparatie-inrichting.
Vlugge en nette bediening. Aanbevelend,
J. LIEVISSE ADRIAANSE
Hoogstraat 18, Tbolen.
8 34964
15
82251
Tholen (Non Setnper)
Dinsd. 31/,—6'/, uur.
St. Maartensdijk (Polderman)
Woensd. 9—12 uur.
St. Annaland (Harenzicht)
10 Zaterd. 9-12 uur. 30640
Zitdag des DONDERDAGS 10-12 ure
Hotel Nelisse, te St. Maartensdijk
en des ZATERDAGS27,-47, ure.
Hotel Sonneveld te Sint Annaland.
8 BRILLEN 31761
Alle modellen goud, zilver, doublé en
nikkel, worden op recept van H.H. Doc
toren geleverd. Naaimachines worden
vakkundig gerepareerd. Horloges en
Klokken, in alle modellen en prgzen.
Alle reparAlie spoedig en billyk.
Aanbevelend: Gedipl. Horlogemaker
A. P. M. VOETS, Stoofttr. 3, Tholen.
ONTVANGEN
een nieuwe en mooie collectie
Prijzen billijk.
Aanbevelend, 12 9229
Gez. BAGGERMAN,
LIEVEVROUWESTRAAT 52 B
BERGEN OP ZOOM.
WINTERJASSEN
sult U nergens ruimer keuze vinden dan
bg onderstaand adres, de nieuwste
stoffen, prima afwerking en coape.
Alle» wordt door een le klas vakman
gemaakt. Stalen ter inzage voor maatwerk.
Zie é&Iagfe. Beleefd aanbevelend,
8 34766 B. A. DE KORTE,
Dalemschestraat 8 Tholen.
STEENHOU WERIJ, MARMER.
HARDSTEEN voor Bruggen, Sluizen,
Gebouwen, SLIJPSTEENEN enz.,
12 STRAATKEIEN. 1152
M. S. MARIC0, Hoogstr. 22, Tholen.
Groote kenze in tapis-belge, axminster-
en koehaar karpetten. Velvet-, moquette-,
wollen en cocosloopers. Linoleum eo
vloerzeilen. Pluche-, velvet-, wollen en
wasdoektafelkieedeD. Vitrage en all-over-
nets. Vloer- en deurmatten. Verder allo
34860 schoonmaakartikelen. 8
Zulvelstraat 35,
BERGEN OP ZOOM, 3498
over bet Postkantoor. 12
Het adres voor alle geneesmiddelen
Verband- en Verplegingsartikelen
Homoöpatische Geneesmiddelen
Tan Dr, Wilmar Schwabe,
