van Vrijdag 23 September 1927.
Tweede Biad.
(eetje van de Oranjeboom
Waaraan Mergel moet voldoen.
FEUILLETON
len
Verhaal uit het oude Baarn
Weet gij:
RECHTSZAKEN.
Een symbolische stand op de Deventer
Landbouwtentoonstelling.
Om wethouders gekaart.
Te veel branden.
Toch zijn zin.
Door een paard verwond.
Het Zonnehuis heeft een gift van f200.000
ontvangen.
Tragisch.
Sept
Qaist
L
bij 8
sartem
hg
I. de
als
mdat
lag N
wordt
elde
d waa
sen spi
jmber
lam.
diens
ds 6
odi
3
'27.
0 K.
K
Stl
[erseksche en Thoolsche Courant
LAND- EN TUINBOUW.
Nadruk verboden.
Het gebruik vau Mergel is in de laatste jareu
er toegeuomeu. Vroeger werd meest Duitsche
alk mergel gebruikt, nu komen meer en meer
imburgsche en Belgische kalkmergel tegen
ikwijls lagere prijzen aan de markt. Van de
limbnrgsche mergel heeft men nit den oorlogs-
(Ii jd minder aangename herinneringen. Welke
loet men nu nemen De Duitsche mergel is
>e!al vettig op het gevoel, de Limbnrgsche is
leer hard en dor. Het verschil zit, afgezieu vau
e bewerking van het malen, in het gehalte aan
oolzure kalk en in de wijze van ontstaan. De
ier te lande gebruikte soorten hebben een ge-
alte, dat varieert van 80 'tot 95 pCt. koolzure
alk. Erg loopt dit niet uiteen, en het is ook
iet dédrop, dat men zoozeer moet letten. Meer#
audacht moet worden geschonken aan de fijnheid,
it een oogpunt van oplosbaarheid en dus werk-
aamheid in den grond geldt: hoe fijner ver-
eeld, des te beter lost de koolzure kalk op.
'heorelisch is dus de fijnste mergel de beste,
e kan nooit te fijn zijn. Evenwel: praktisch
aoet men zekere grenzen trekken. Naar de
rove zijde moet als eiscb worden gesteld, dat
linstens 75 pCt. van de mergel door de Thomas-
eef gaat, dat wil zeggen ze moet minstens even
jo zijo als Thomasslakkenmeel. De middellijn der
oüde deeltjes is dan kleiner dan 0.17 mM.
17 honderdste millimeter, dus ongeveer één zesde
oM.) .Maar naast de fijne zijde moet men prac-
iech als grens stellen, dat ze goed uitstrooi baar
lijft eo niet al te licht gaat slaiven. Deze grens
.tot heden nog niet in millimeters bepaald en
as niet bekend. Neiging tot kleven ontstaat bij
jer groote fijnheid; klevende mergel komt licht
lekkig te liggen na het uitstrooien, en de ver-
eeling van deze plekken laat vooral op vochtigen
rond veel te weDScbeu over, zoodat een groot
eel üiet tot werking komt. Mergel, die reeds
zeer geringe windkracht stuift, heeft het nadeel,
at ze alleen bij volkomen windstilte kan worden
ezaaid. De vettigheid kan dus, zoodra zij aan-
eiding geeft tot kleven, niet als een voordeel
porden beschouwd. De Limburgeche mergel, die
rat auders gevormd is dan de Duitsche, laat
ich daardoor iets minder gemakkelijk tot uiterste
ijoheid malen, en heeft daardoor geen neiging
ot kleven. Limburgscbe-, Belgische- en Duitsche
lergel zijn practisch als gelijkwaardig te be-
chouweD, indien ze eenerzijds voldoen aan den
iacb, dat ze minsteüs 75 pCt. fijn meel bevatten,
erwijl anderzijds de fijnheid niet zoodauig is
pgevoerd, dal de mergel gaat kleven en daardoor
ninder goed uitatrooibaar wordt.
Voorkomen van bedrljfsziekten in den
landbouw.
Eenigen tijd geleden hield de heer Tenhaef,
pecteur van den Veeartsenijkundigen Dienst
Leeuwarden, voor leden der Friesche Mij.
Landbouw een voordracht, waaraan wij bet
Igende willen ontleenen: Onder de veeziekten
ijn er verscheidene, waarvan de schade door
veehouder kan worden voorkomeD. Vele
iekten van het vee zijn besmettelijk zoowel voor
leze dieren als voor den mensch; behandeling
het zieke vee is derhalve zeer noodig. Zoo
b.v. het miltvuur niet alleen eeu doodelijke
iekte voor alle vee, maar het is ook voor den
Densch zeer* gevaarlijk. Het eerste optredende
>rda eval is niet te voorkomen, maar voor de vol
lende gevallen kan men zich hoeden. Men volge
door J. Lindenkom.
V.
Neen, daar wist de jonge ambtenaar niets van.
loe zou hij het kunnen weten?.... Of eigenlijk,
indl moe9t het al lang weten, want wel niet de
erste maal dat hij het meisje zag, maar wel den
weeden of deu derden keer wa9 hij grondig
1511 erliefd op haar geworden.
Dat was niet verwonderlijk waöt zoowat alle
ongeloi waren min of meer verliefd op haar.
'jQ toch was het weer wel verwonderlijk omdat
jjanning heelemaal niet was als andere jongelui.
Veel ingetogener, veel deugdzamer, veel fatsoen
ijker in spreken en in doen dan de meeste jonge
nannen zijn. Een brave Hendrik?.... Noem hem
!oo, maar zulke brave Hendrikken moesten er dan
wat meer zijn, dat zou heusch geen schade doen
isn de samenleving.
NanniDg wa3 schuchter van aard. Niets voor
ake Be& ambtenaar, zou men zeggen. IJzeren wils-
prij "acht had de schuchterheid overwonnen evenzoo
- l'8 groote zelfbeheerschiog de lasten en hart-
itochten in toom hielden.
Nanning was een volmaakt evenwichtige per-
akl 'oonlijkheid, ietwat afgemeten, maar lang niet
onaangenaam van manieren. Heelemaal niet on-
aangenaam van aiterlijk ook, integendeel, een
knappe vent. Lang, wel wat aan den mageren
kant, toch welgebouwd. Een schrander, regelmatig
gezicht, groote bruine oogen, donker uiterlijk. Hij
•u strak op het stngge af, sprak weinig, miste
de aanwijzingen van den veearts stipt, met bet
begraven van plotseling gestorven dieren ga men
voorzichtig te werk, want de miltvnur-bacil blijft
in den vorm van sporen jareulaDg in den bodem
levensvatbaar. Om zich zelf te beschermen, moeten
handen en schoeisel ontsmet worden met een
5 procents creoline-oplossiDg. Een andere
ziekte, waarvoor gewaarschnwd dient te worden,
is de z.g. huidschimmelziekte of haarschimmel
(arme rade, ater of ringvnur). De ziekte geeft
geen directe schade, maar als de diereu het erg
hebbeD, lijden ze er zeer onder. En dan deze
ziekte kan ook van dier op mensch overgaau,
en zoo gemakkelijk als ze geneest bij het eerste,
zoo hardnekkig is ze bij den laatste, bij wien ze
een pijnlijke aandoening veroorzaakt, die vaak
niet dan na een langdurige en uiterst zergvnldige
behandeling verdwijnt. Vooral als de huidschimmel
in het gezicht voorkomt, lijdt de patiënt erge
pijn en eiet er gewoonlijk onooglijk nit. Lateu
de veehouders tegenover deze ziekte, die bij de
Landbonw-Ouderlinge onder de bedrijfsziekten is
opgenomen onder den naam van *trichophylie*,
derhalve alle mogelijke maatregelen nemeu om
besmetting te voorkomen; de ziekte laten voort
woekeren, is onverantwoordelijk. Het maakt ook
op koopers een slordigen indruk, en bij de keuring
van vee, dat voor den uitvoer is bestemd, wordt
er ook wel degelijk op gelet. Ieder, die in aan
raking komt met dieren, welke aan haarschimmel-
ziekte lijdeD, zorge er vooral voor, dat handen
en gezicht niet hesmet worden, en de handen
geregeld te reinigen. Over den rnnderhorzel
hadden we het al meermalen. De bestrijding
vindt steeds meer toepassing, 't zij door in 't
voorjaar in den stal en in de weide wormbulten
uit te knijpen, of door ze in te smeren met
raapolie, of met een smeersel, dat door hei
Comité ter bestrijding van den rnnderhorzel wordt
aanbevolen en verkrijgbaar is bij Taconis te
Meppel. Men onthoode dit, want de schade,
door den rnnderhorzel jaarlijks veroorzaakt, be
loopt groote sommen.
Wenken en mededeelingen.
In verschillende provincies zijn de laatste jaren
Pachtbureanx; dat in Friesland heeft, naar we
rneeneD, het meeste te doeD, en dat is, helaas,
nog niet veel. Over 1926 werden in totaal 33
boerderijen getaxeerd en maar 3 complexen los
land, terwijl 3 uitspraken io geschillen werden
gedaan. De meeste der getaxeerde eigendommen
(24) waren nog van een burgerlijke of kerkelijke
gemeente; slechts 12 behoorden aan particulieren.
In 2 gevallen woonde de eigenaar buiten de
provincie. Dkar de klachten over de ongunstige
pacht verhoudingen niet van de lucht zijn, is het
wel zeer jammer, dat niet vaker van de bemidde
ling van het Pachtbureau wordt gebruik gemaakt.
Over de oorzaak van bladrol bij aardappelen
zijn de „geleerde heeren" het niet eens. Hier te
lande wordt de ziekte voor besmettelijk gehondeD,
in het baitenland ziju mannen, die het hiermede
niet eens zijn. Dr. G. Lidner, verbonden aan de
beetwortelsuikerfabriekte Klein-Wanzleben, zocht
de oorzaak in de scheikundige samenstelling der
knollen. Prof. Schander te Landsberg gelooit mei
hem, dat het gedrag der eiwitstoffen bij de kieming
van aardappels ten aanzien van de bladrolziekte
een beslissende rol speelt. Hij gelooft echter niet,
als Lidner, dat hierbij gedacht moet worden aan
de directe waarde vau het stikstofhoudend deel
der reserve als bouwstof vam nieuwe weefsels,
maar wel aan de rol, die eiwit bij het vervoer
van zetmeel speelt. Het laatste woord is er dus
nog niet over gesproken.
Weet gij, dat onderzoekingen hebben geleerd,
dat in zeer, zéér zeldzame gevallen bij onge
slachtelijke vermenigvuldiging van aardappelen
plotseling nieuwe eigenschappen kunDen optreden,
die erfelijk blijken te zijn, d. w. z. op de na
komelingschap overgaan; dat dit plotseling op
treden van nieuwe erfelijke eigeu9chappen bij de
ongeslachtelijke vermenigvuldiging knopmutatie
genoemd wordt? Weet gij, dat de praktijk,
misschien onbewust, het bovenstaande al in
toepassing heeft gebracht; dat men bij Thorbecke-
aardappels b.v. spreekt van stam Kram, stam
Oldeoziel, enz. en de verschillen tusschen deze
stammen ook wel degelijk weet aan te geven,
al ziju het toch alle Thorbecke-aardappels?
Weet gij, dat Limburgscbe kalkmergel zich beter
laat bewaren dau Duitsche; dat de werking
overigens afhangt van het gehalte aan koolzure
kalk en van fijnheid, eu dat inzonderheid op
het laatste moet worden gelet? Weet gij,
dal kanariezaad een uitstekend korrelvoeder voor
kuikens is, hoewel wat duur; dat het den groei
bevordert; dat het echter beslist friscli moet zijD,
en muf kanariezaad zelfs gevaarlijk is voor de
vogels? - B—r.
De kring Walcheren der Zeeuwsche Land-
bouwmaatschappij, de V. P. Z. en de veilingsver-
eeniging Walcheren hebben eeu commissie gevormd,
welke den uitvoer van kippen naar Duitschland zal
regelen, om oen einde te maken aan het feit, dat
soms veel te weinig, soms veel te veel kippen voor
een wagonlading worden aangevoerd.
De Minister van Biun. Zaken en Landbouw
merkt op in de begrooling voor landbouw, dat
tengevolge van bezuinigingen, op de hegrooting voor
landbouw f300,000 meer kon worden uilgetrokken.
ten eenen male het vermogen tot praten, tot
babbelen. Zoodoende was hg geen gezellig mensch
voor wie hem oppervlakkig kende en in de vijf
maanden dat hij in het dorp was had hij dan
ook geen enkelen kennis of vriend gekregen. Hij
had troawens geen behoefte aan gezelligen om
gang, hij had zijn werk en 's avonds zijn studie.
Vier en twintig jaar en nog niet de liefde
gekend..., lot hij Keetje zag. De eerste maal,
nou, toen zag hij alleen maar dat ze 'n aardige
meid was. De tweede maal werd hij getroffen door
het zoete geluid van haar lach en den derden
keer dat hij haar ontmoette was hij verloren.
En hij ontmoette haar bijna eiken dag want
bijna eiken dag toog hij 's morgens naar De
Oranjeboom om de eerste diligence van Amers
foort af te wachten, die dienststukken voor hem
van den ontvaDger eu den inspecteur meebracht
en soms zag hij haar des avonds nog eens als
hij stukken met de van Amsterdam komende
diligence naar Amersfoort meegaf. Jaap vau het
Rechthuis deed voor hem raak die diügeD, maar
als hij even gelegeuheid had deed hij het zelf.
Keetje was een vlug, pittig diüg vau twintig
jaar, niet groot van stok maar vrel gebouwd en
leüig vau beweeg.
Ze zag er altijd keurig U6tjes uit, het heldere
witte en goed gesteven ^mutsje met ooren* stond
haar uitermate coquet. 's Morgens, als ze aau
't werk was, droeg ze een lang paars jak met
bonte boeselaar en die zagen er ook altijd frisch
en schoon nit, maar als ze zich na het eten had
^aangekleed* dan kon je 'r door een ringetje
halen. Ze droeg dan een donker blauw of paars
jakje met moesjes, palmpjes ot bloemen, ze had
er nog al wat. Daaronder een zwarte of donker
blauwe rok en een zijden boeselaartje had ze
voor, een boezelaartje met een mooien kleurigen
Arr. Rechtbank te Breda.
Deze week deed de rechtbank o. a. uitspraak in
verschillende zaken wegens overtreding van de
Lolerijwet te St. Maartensdijk.
Daarbij werden tot f 1 boete subs. 1 dag hecht,
veroordeeld M. J. M., N. J. N., J. H., G. P„
A. L. H., J. C. W., J. P. H., J. d. W., A. C. S.
en J. M., ,allen le Sl. Maartensdijk en M. C. S.
en M. J. H. te Stavenisse.
Vrijgesproken werden M. J. M. en N. J. W. te
St. Maartensdijk.
SPORT.
Po9tduivenver. „de Zwaluw" Oud-Vosse-
meer. Wedvlucht van Halle.
J. Vermeij le, 6e. C. Liudhout 2e, 13e.
C. Rombouts 3e, 4e, 5e, 15e, 2üe. M. v. d.
Zande 7e, 8e, 9e, 12e. Gebr. Vermet 10e.
Gebr. de Graaft' 11e. C. de Wit 14e, 16e.
J. Tholenaar 17e, 18j. G. Havermans 19e prijs.
Wedvlucht vau Mons.
J. Tholenaar le, 5e, 11e, 14e. M. v. d. Zande
2e, 12e C. Lindhout, 3e, 7e, 8e' 16a G. Ha
vermans 4e. C. de Wit 6e, 9e. C. Rombouts
10e, J3a. J, Vercneij 15e prij®.
GEMENGD NIEUWS.
Toen minister Kan een bezoek bracht aan de
Landbouwtentoonstelling te Deventer, passeerde
hij op de afdeeling land- en tuinbouwproducten
den stand van een rechtskundig bnreau, welke
den belastingdruk demonstreerde. Een groote
boom, in tweeën verdeeld, gaf aan de linkerhelft
verdorde takken en bladereo, voorstellende
handel, industrie, landbouw eo scheepvaart. De
audere zijde verkeerde in den volsten bloei
belastingwezen. Daarboven was het opschrift
aangebracht: „Minister Kan is de maD, die
rand er aan of een atrookjp, of een borduorsel,
maar altijd zeer netjes.
Ze was in De Oranjeboom de stralende zon,
die door de vergeelde bladereo scheen en overal
fleurige lichtsprenkeltjes deed spelen. Die ver
geelde bladeren waren de waard en waardiu met
oodachtige ziekelijke dochter en dooven zoon.
Keetje was het nichtje en zij bracht de vroolijk-
héid aan. Ieder kende haar en had een praatje
met haar, ook al kwam hij voor het eerst in deze
dorpsherberg. Het was niet moeilijk met haar aau
den praat te komen want als iemand maar a zei
dan zorgde zij wel voor de rest van het alphabeth.
Haar mond stond dan ook geen minunt vau
den dag stil. Als ze niet babbelde, zorg ze en
al^ze niet zong lachte ze, zelfs als ze sliep was
ze nog niet stil, want de oude dochter iu de
andere bedstede van het kleine slaapkamertje
moest haar soms wakker roepen, zoo'n spectakel
maakte ze in haar slaap.
Ze had zoo'n aardig, friscb, rond gezicht met
mooie donker blauwe oogen en als ze lachte
kneep ze de oogleden bijna geheel toe en keek
dan zoo koddig eD snaaks door de kiertjes, dat
je onwillekeorig mee lachen moest. Waar Keetje
was, daar was jok en scherts, niet altijd heel
fijn. Ze kon als dorpsmeisje heel wat
verdragen, maar het moest niet over de streep
gaan want daar wa9 ze niet van gediend.
Als een of ander manspersoon die haar nog
niet kende, meende wel een gebbetje te kannen
maken met haar, dat non zoo op het kantje af
of er iets overheen was, 't kwam er niet op
aan of dat nou een heer was van het paleis of
een potverteerder uit Hilversum, ze had dan
dadelijk zoo een vinnig en wrang antwoord
klaar, dat haar tante er van schrikte. Het was
immers tegen de klauten en die moest ja ontzien.
helpen kan*. Lachend passeerde de minister
dezen stand.
De Kerk in de Zuiderzeeprovincie.
Op uitnoodiging van het hoofdbestnur der
Vereeniging van Kerkvoogden in de Ned. Herv.
Kerk hebben o. a. de volgende personen zitting
genomen in de commissie voor de behartiging der
stoffelijke belangen vau de Ned. Herv. Kerk in de
toekomstige Zuiderzeeproviocie de heeren J. A.
Bakker, lid der Tweede Kamer, te Menaldum;
mr. C. J. Bartels te Amersfoortmr. E. J. Benmer
en mr. P. Droogleever Fortuyn, leden der Tweede
KamerM. G. de, Kroyff, burgemeester van
FrauekerJ. M. Krijger Jr., lid der Tweede
Kamermr. W. T. van der Ley te Heerenveen
J. Schokking, burgemeester vau Katwijkprof.
dr. J. R. Slotemaker de Bruine te 's-Graven-
hageds. D. Zoete le Lemmer.
Prof. dr. J. R. Slotemaker de Bruine te
's-Gravenhage heeft zich bereid verklaard het
voorzitterschap te aanvaarden.
Zooals in meer gemeenten, zat men ook in
de gemeente Bergh (Geld.) met moeilijkheden
bij de wethouderskeuze. Van de 15 raadsleden
behooren er wel 13 tot de R. K. Staatspartij,
maar zij zijn allen gekozen op eigen lijsten en
ei is dus geen eenstemmige fractie. De keuze
voor het wethouderschap was dus zeer moeilijk.
Met redeoeeren bleek meu er niet te kunnen
komen. Toen heeft men gezamenlijk de stam
kroeg opgezocht eu er heel vriendschappelijk
om.... gekaart Met gevolg, dat Klaverboer en
Schoppenboer wethouders vau Bergh zijn ge
worden 1
De brandverzekering maatschappij //De Nieuwe
Vaderlaudsche* te Amsterdam, hijkantoor te
Roermond, heeft wegeos de vele branden, die te
Houtigehage in den laat9ten lijd voorkomen,
eenige leden geschrapt eu neemt voorloopig
geen nieuwe verzekeringen, wat gehouwen en
inboedels betreft, meer aan.
Een 25 jarig Hageüaar had nog een jaar
gevangenisstraf te goed. Hij wilde deze straf
graag uitzitten, maar de justitie had blijkbaar
nog geen plaats voor hem. Om nu een handje
te helpen, heeft de man een groote winkelruit
ingeslagen. Nu is hij opgesloten en heeft dus
ziju zin gekregen.
De 47-jarige veekoopman Douma, nit Drach
ten, die als duorijder met zijo zoon op een
motoi fiets langs de Rolderstraat te Assen reed,
ia door eea paard, dat plotseling achteruit sloeg,
in 't gezicht geraakt en ernstig gewond. De -
motoi fiets werd beschadigd. Don ma en zijn zoon
zetten bon reis per trein voort.
De vereenigiog „Hpt Zonnehuis" heeft van
een echtpaar, dat onbekend wen&cht te blijven,
door middel van Ds. James te Delftshaven, een
schenking van f 200.000 ontvangen.
De vereeniging „Het Zonnehuis", die zich
ten doel stelt het oprichten van een tehais voor
de verpleging van ongeneeslijke behoeftige zieken,
is door deze vorstelijke gift opeens dicht tot
haar doel geüaderd.
Maandagmiddag werd de 60-jarige schipper
vau de VI. 27, M. Haasenoot, wonende te Noord-
Maar Keetje, prettig beleefd tegen iedereen, ont
zag dan niemand, dan was ze een j/gehaaide
kat*, gelijk oom zeide.
Het was in het hartje van den winter, dat
Nanning het eerst zijn entree in De Oranjeboom
maakte en het eerste geluid dat hij daar boorde
was bulderend lacnen. Dat kwam van eeu groep
mannen bij het haardvuur, een paar voerlui en
drie of vier passagiers van de diligence, in dikke
jassen, met bouffantes tot over de ooren en in
de heide handen een heete kop koffie. Ze morsten
de kostelijke koffie uit de kommen zoo schudden
ze van 'i lachen en ze lachten natuurlijk om een
grap van Keetje.
De lange magere ambtenaar in een blauwe
nauw sluitende winterjas, een ronde bonten mats
op het hoofd, was eeu heerachtige verschijning
daar in die echt dorpscbe gelagkamer. Hij groette
beleefd maar afgemeten, gelijk zijn manier was,
een groet als vao eeu iuleudaut van het paleis.
Nanuiog was niet troteca of pedant, maar hij
had nu eenmaal een beetje voornaam uiterlijk,
hij wist hel zalf ternauwernood.
Zoo'n warme kom koffie, dat leek hem na een
wandeling in de felle koude en heel beleefd vroeg
hij eeQ //kopje koffie*. Keetje keek hem eens
oplettend aaD, nam niet een van de ronde kommen,
spoelkommen zoa je ze kunnen noemen, waar
gewoonlijk de koffie in geschonken werd, maar
van een plank naast de tapkast een klein kopje
met een oortje er aan en een schoteltje er onder
en daar schonk ze hem het geurige nat in.
Nanning bedoelde wel degelijk zoo'n groote
kom en zag met spijl wat een klein beetje bij nu
kreeg, maar zijn stroefheid belette heui het te
zeggen.
(Wordt vervolgd.)
