IERSEKSCHE EN
THOOLSCHE COURANT
No. 2020
Vrijdag 21 December 1923.
Veertigste jaargang
BERICHT.
VAN DIXHOORN 31007
WEIHNACHTSTOLLEN,
KERSTKRANSEN.
Firma 1. M. C. POT - Tholen
Uit hoofde van de Feestdagen zal
ons blad van a.s. Vrijdag- op Maandag
avond 31 December verschijnen, in welk
nummer Nieuwjaarsadvertentiën als
naar gewoonte kunnen worden opge
nomen.
Dit blad verschijnt eiken Vrijdagavond.
Prijs per kwartaal f 0,80 met Geïllustreerd Zondagsblad fl,876, franco
per post f 1,65 -f- 10 ct. disp. kosten.
UITGAVE
Telef. Interc. no. 16.
Advertentiën van 1 tot 4 regels 75 cents; iedere regel meer 17'/, vent».
Grootte der letters naar plaatsruimte.
BIJ abbonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
Abonnementen op en Advertentiën voor dit
b|ad worden aangenomen
te Stavenisse door J W. H. F. Buijze.
te St-Maartensdijk door A. J. de Graaf
te St-Annaiand door A. Goedegebuure Az. Jr.
DB ADMINISTRATIE.
Tholen, Dec. 1923.
Evenredigheid.
In ons laatst artikeltje over de brug zeiden we
dat eene schadeloosstelling voor het gemis van
een saldo der veergelden, door de gemeenten vaD
het eiland gezamenlijk dieuden te worden ge
consolideerd.
Niet dat onze illusie omtrent de saamhoorig-
heid der gemeenten, zoo groot is om daartoe te
geraken.
Integendeel als men zoo af eu toe de stem
beluistert van menige onzer vroede vaderen, is
het uitzicht op die breede toepassing van de
taak der gemeentelijke overheden, niet bijster
optimistisch.
Maar indien men desondanks het idee der
overbrugging toejuicht, doch intusschen de hand
op de portemonnaie houd», dan'ligt het voor de
hand, dat Tholen toch zeker niet alleen een
plicht behoeft op zich te nemen, die aan allen
behoort.
Zoo is het ook begrijpelijk, dat onze Raad
zich op het standpunt heeft geplaatst, om de
overige gemeenten thans daadwerkelijk te laten
tooneo, dat het hem werkelijk erust is met het
brugplaD.
Als weerklank op bedoeld artikel hebben we
ook hooreu verluiden, dat men er zich maar Diet
met een eenvoudig rekensommetje kan afmaken
ter bepaling van het quotum der gemeeuten.
Nu hebben we ons teo dezeo niet door een
oppervlakkige of eeu toevallige berekening laten
leideD, doch de maatstaf der evenredigheid aan
gelegd.
Wat toch is regelmatiger eo billijker, dan dat
men pondspondsgewijze, in het gegeven geval
dus naar gelang van het zielenaantal, dezen last
verdeelt.
Als tegenargument gold buitendien nog, dat
de hoegrootheid van het belang zich afmeet naar
den afstand.
Meu heeft mitsdien hierbij te denken aan
eene vervloeiing, naarmate men verder van de
brug verwijderd is. We moeten al aanstonds
verklaren dat het concrete begrip van een al
gemeen belang met een dergelijke opvatting
geenszins parallel loopt.
Zou deze verhouding zich afspiegelen in de
talrijke bemoeiingen die de staats- of provin
ciale overheid zich te dien aanzien voor oogen
stelt, dan wil het ons voorkomen, dat van de
belastingpenningen, die onze eilandbewoners ten
bate van de kassen dier bestuursorganen of
feren er talloos velen afvloeicu naar zoodanige
gesterotjpeerde algemeene belangen, waarvan het
overgroote deel nooit of te nimmer iets bespeurt
Ontkend kan nimmer worden dat in het
onderhavige geval de evenredige bijdrage het
meest reëele stelsel zou zijn. Maar misschien
deinst men terug voor de consequentie van zulk
eene stelling, die hoofdzakelijk zijo ondergrond
moet viuden méér in de financieele dan in de
moreele steun.
Nu is een moreele s»enn inderdaad moedge
vend, maar als daarbij tegelijkertijd de koorden
der beors zich niet behoorlijk ontknoopeD, dan
zegt zoo'o steun zoo weinig.
Men zal moeten toegeven, dat Tholen een
offer plengt op het altaar van het algemeen
belang, dat lofwaardig mag heeten, maar dat
zijn krachten te boven gaat indien men het
alleen laat staaü. En het is duidelijk gezegd
en niet minder duidelijk gebleken uit de een
stemmige houding van den Raad, dat men be
reid is tot het aanvaarden van de voorwaarden
van Gedeputeerde Staten, mits de overige ge-
meeuteu zich niet zullen onttrekken, aan wat
men aan Tholen als plicht oplegt.
Zou nu het belang vau eeo meer verwijderde
gemeente kleiner zijo dan wat een korter bijge
legene heeft bij een verkeerspunt als eene over-
brugging? Het wil ons toeschijnen dat dit voor
een verder afgelegene gemeente zelfs eerder
grooter is, omdat men dan nooit zoo met juist
heid kan bepalen wanneer men met de pont
over kan ,en of het noodlot er toe leidt dat men
geruimen tijd aan weer en wind zal zijn bloot
gesteld, alvorens men goed en wel iu bus of
tram zal gezeten zijn.
Des ondanks concentreert dit verkeer zich op
één puut dermate als het eenige middel dat
naar deu overkant voert dat de afstand van
eenige eiland-gemeente in het miust niet als
eene preferentie kan gelden. We willen gaarne
hopen, dat het ons gelukt zal zijn, dit contra-
argument te ontzenuwen.
Als er van een groot belang sprake kan zijn,
dan is dit hier aanwezig, maar het is niet een
verdeeld, doch een specifiek eenvormig en gelijk
opgaand belang, waarvoor men niet de een naar
voren moet dringen om zelf op den achtergrond
te blijven.
We vertronwen dat te zijner tijd door de
magistraten onzer gemeenten dit begrip duidelijk
zal verstaan en dienovereenkomstig gehandeld
worden.
BINNENLAND.
De verschillende omstaudigheden wijzen er op
dat de denissionnaire regeering zal worden uitge-
noodigd de funties te blijven waarnemen.
Alleen zou do minister van Arbeid mr. Aalberse
vervangen worden door mr. Frouwein, Chr.-Hist.
voorzitter van do Directie der Staatsmijnen in Limhurg
PROVINCIALE STATEN.
In de Dinsdag voortgezette zitting van de
Staten werd allereerst herdacht het plotseling
overlijden van den heer dr. Merkeus te Vlis-
singen nog slechts kort lid van Ged, Staten.
Het voorstel tot het heffen van extra-belas
tingen voor een wegenfonds en daartoê de mach
tiging aan H. M. de Koningin aan te vragen,
werd aangeuomen met 25 tegen 15 stemmen.
Het reeds bekende doch weinig aaulokkelijke
voorstel van Ged. Staten om een renteloos
voorschot aan de gemeente Tholen te verschaffen
ten behoeve van den brugbouw werd aangeuo
men met 38 tegen 3 stemmen, die der staat
kundig gereformeerden. Een voorstel van den
heer Moelker om het brugfonds dat de gemeente
Tholen heeft gevormd niet vau bouwfonds af te
trekken, kon slechts een zestal stemmen ver
werven, zoodat men thans is aangewezen op de
medewerking der gemeenten in het eiland, waartoe
het motief in het desbetreffend artikeltje inder
daad klemmend blijft.
Ten slotte werd de termijn, binnen welke moet
worden aangetoond dat van anderen minsteus
f 4.091.000 is toegezegd teneinde van de pro
vincie f 1.209.00ft te ontvangen voor kapitaal
van de spoorwegmaatschappij Tholen eu West-
Brabant verlengd tot 1 Jaouari 1925.
Het voorstel tot bepaling van het tarief van
het veer van Oad- op Nieaw-Vossemeer voor
een rijwiel met berijder op 71/2 cent werd aan
genomen. Er zullen evenwel boekjps met 12
kaartjes verkrijgbaar worden gesteld 75 cent.
Aan den autobus-dienst St-AnnajaudOui-
VossemeerTholen werd een subsidie toegekend
van tSOOO.—
Kremerstraat Bergen op Zoom 10
GEMEENTERAAD.
STAVENISSE. In de heden, woensdagmorgen
alhier gehouden raadsvergadering, waarin allen,
behalve de heer Broodman door ziekte, tegen
woordig waren, wijdde de voorzitter, na lezing
der notulen van 12 October, eenige waar-
deerende woorden -aan de nagedachtenis van den
overleden gemeentebode C. de Vos, die ruim
60 jaar de gemeente zoo trouw en vlijtig had
gediend. Staande werd deze rede aangehoord.
Medegedeeld werd, dat de waterleiding thans
reeds 1300 aansluitingen heeft, waarvan hier
thans 60, terwijl er weer 30 nieuwe aanvragen
zijn. Dezer dagen heeft men de brandslangen
op de brandkraoen beproefd en met prachtig
resultaat. De leden worden door den Voorzitter
uitgenoodigd a.s. Zaterdagmiddag een nieuwe
demonstratie bij te wonen.
Met 1 Dec. 11. was de onderhoudstermijn van
den nieuweu keiweg verstreken. Deze werd in
orde bevonden, dus goedgekeurd en de laatste
termijn ervan betaald. Door Ged. Staten was
goedgekeurd de laatste wijziging der schoolgelden,
waarbij voor elk kind betaald wordt en niet meer
in dalende richting. Bij den gemeenteontvanger
waren 20 Oct. 11. de boeken en de kas opge
nomen en alles in orde bevonden.
Na verschillende besprekingen, zoo voor als
tegen werd weder opnieuw voor een jaar f 500
subsidie gegeven aan de R T. M., voor de
stoombootdienst StavenisseZijpe, nadat de Voor
zitter met klem het voortbestaan van dien dienst
bepleit had. Twee leden waren tegeD. Een schrijven
van de waterleidingmij. inzake aanleg en aan-
sluitiug, ten opzichte van de straten werd voor-
loopig voor notificatie aangenomen.
A'gemeen werd de wensch uitgesproken, dat de
ondernemer van den autodienst op Tholen zijn
tarieven zal verminderen, met het oog op het
geven vau een vernieuwd subsidie.
Ingekomen was nog een schrijven van den
Pensioenraad, inzake inkoop vau twee 2 gewezen
gemeetfte-arabtenaren. Er werd besloten het be
drag van iukoop in 10 jaarlijksche termijnen te
voldoen.
De kosten van het vervolgonderwijs over het
afgeloopen dienstjaar ad f 770 zijn vanwege het
ministerie terug ontvangen. Algemeen was men
van oordeel, dat de kosten van onderwijs voor
leerlingen, die elders studeereD, te bezwarend
voor de gemeenten zijn en een wijziging daarvan
ten zeerste gewenscht is.
Inzake een circulaire van Ged. Staten, behel
zende het onderwijs aan niet meer leerplichtige
kinderen, werd medegedeeld dat alhier door
tusscheukomst van de Oudercommissie een par
ticuliere vervolgonderwijscursua met 17 deelne
mers gaande is. De Raad geeft hieraau gebruik
van een schoollokaal met vuur en licht.
Herbenoemd werd de heer L. Neele als lid
van het plaatselijk Armbestuur en mej. K. Suur-
land als lid der Comm. v. Toezicht op het L. O.
Als vaste gemeentewerkman werd benoemd
I. Moerland en als vaste gemeeutebode C. de Vos.
Daar er zich na herhaalde oproeping geen
sollicitauteu hebben aangemeld als ouderwijzer
met verplichte hoofdacte, wordt besloten aan
H. M. de Koningin de noodige onthelfiog van
het desbetreffeud artikel aan te vragen.
Inzake wijziging in de bouwverordening is
gewenscht meer eenheid in de diverse gemeenten
te verkrijgen. De desbetreffeude stukken zullen
den leden ter lezing worden toegezonden. Mede
gedeeld werd nog dat de gemeentegebouweu
ook aan de waterleiding zullen worden aange
sloten.
Daar deze vergadering wel de laatste iu dit
jaar zal zijn, uit de voorzitter de beste wenschen
voor allen eu hoopt, dat allen weer met moed
en lust de belangen der gemeente ook in het
nieuwe jaar zullen behartigen.
Daarna sluiting.
ST-ANNALAND, 20 Dec.
Voorzitter de heer C. P. M. W. Hanssens.
Tegenwoordig alle leden en de secretaris'.
Na lezing en goedkeuring vau de notulen der
vorige zitting, geschiedt mededeeling vau de
navolgende ingekomen stukken, als:
a. schrijven van mej. N. Zwart te's-Graven-
hage tot aanneming harer benoeming als onder
wijzeres aan de o. 1. school, welke functie zij
15 Nov. heeft aanvaard.
b. Id. van de N.V. Waterleiding iu zake de
eveDtueele aagleg vau dienstleidingen voor de
perceelen, die nog niet zijn aangesloten, waarop
de raad, op voorstel van Borg. en Weth. Diet
zal ÏDgaau, uit hoofde van de hooge kosten.
c. id. van H. Moerland, dat hij zijne benoe
ming tot lid der commissie van toezicht op het
lager onderwijs niet aanneemt.
d. proces-verbaal van kasopname bij den
rentmeester van het Weezeu-Armbestuur en bij
den gem.-ontvanger, respectievelijk een kassaldo
aanwijzend van f 237.05 en f 13684.19.
e. missive van Ged. Staten dat de jaarwedde
van deu nieuw-benoemden ambtenaar vsd den
Burg. Stand, de heer C. P. M. W. Hanssens,
met ingang van 1 Jan, a.*. f400 bedraagt.
f. Dankbetuiging van het bestuur van de
Bijz. lagere school voor het geschenk der ge
meente, zijnde het portret van H.M. de Koningin.
g. schrijven van Ged. StaleD inzake het ver
volgonderwijs.
Naar aanleiding daarvan hebben Borg. en
Wetb. een hernieuwd onderzoek ingesteld, waarbij
is gebleken dat zich voor het openbaar ouder
wijs 1 en voor het bijzonder 7 leerlingen aan
meldden, zoodat men niet aan het minimum van
10 is.
De heer Heijboer meent dat men dit cijfer
toch nadert, waarop de voorzitter zegt dat, zoodra
zich 10 leerlingen opgeveü dit onderwijs wordt
verstrekt, doch nu stellen Burg. en Weth. voor,
de opheffing te handhaven, waarmede de ver
gadering zich unaniem vereenigt.
h. Naar aanleiding van eeu adres van het
bestuur der ambachts-avondschool, onder aan
bieding van de begrootingen voor 1923 en '24
en de rekeuiüg over 1922, zegt de voorzitter,
dat volgens de wet op het nijverheidsonderwijs
aan eeu erkende inrichting door het rijk 70%
van de netto uitgaveu wordt vergoed en door
de gemeente 30 zoodat als de raad zich
uitspreekt dat deze school reden van bestaan
heeft, de gemeente 30 zal moeten bijdragen,
dat is in de kosten aftrek van wat particu
lieren contribneeren, zooals nu de f 25 van het
Weezen armbestuur. Eeu groot offer zal dat
evenwel" voor de gemeente niet wezen, daar zij
nu reeds f 125 geeft en volgens de vret waar
schijnlijk f 143 zal bijdragen.
De wenschelijkheid werd wel algemeeu erkend,
doch de heer Heijboer vindt f2.50 per lesuur
voor de onderwijzers te hoog.
De^ voorzitter zegt dat de jaarwedde in de
wet is neergelegd, zoodat de raad daaraan niets
kan veranderen, hoewel ook hij het hoog vindt.
De heer Heijboer wil de behoefte niet tegen
spreken, maar de ambitie is niet groot.
De voorzitter merkt op dat een aantal van
8 leerlingen niet zoo weinig is voor deze ge
meente, terwijl de prestatie inderdaad zeer be
zienswaard is, zoodat hij zelfs een bezoek gaarne
aanbeveelt. Bovendien we moeten voor het
onderwijs maar wat over hebben.
De heer Goedegebuure vraagt of het school
geld niet kan verhoogd worden.
De voorzitter zegt dat dit is gebracht op f 6,
het maximum dat de wet toelaat.
Daarop wordt met 6 tegen 1 slem, die vau
den heer Heijboer, de wenschelijkheid erkend
van het beslaan der school.
II. Als geneesheer van het weczeu-armbe-
stuur wordt herbenoemd de heer D. Quakkelaar,
die onder dankzegging voor het hernieuwd blijk
vau vertrouwen, opnieuw naar zijn beste weten
zich zal wijden aan de behartiging der belangen
der weezen-armen,
III. Op zijn gedaan verzoek wordt aan F. A.
Weiier op de rueeBt eervolle wijze ontslag ver
leend als gemeentebode en schoonhonder van
het gemeeotehuis, met dankbetuiging voor de
wijze waarop hij gedurende ruim 40 jaar deze
fuDC ies met groote Dauwgezetheid en toewijding
heeft vervuld, hem toeweoschende dat hij nog
eenigen tijd van zijn wel verdiende rust zal
mogeo genieten.
Als gemeentebode wordt benoemd C. A. Wei-
Ier mtt 6 stemmen togen 1 op W. Slager Jz.
en als schoonhoudster van het gemeentehuis
mej. Adriana Weiier met alg. stemmen.
IV. In de verordening tot belastingheffing
wordt eene wijziging aangebracht, bedoelende
de verschuldigde belasting te heffen in zoovele
gedeelten als er oog maanden iu het belasting
jaar resten uit de uitgifte van het biljet.
V. Als leden vau de commissie van toezicht
op het lager onderwijs worden benoemd mej.
T. P. Slager uit het personeel der openb. school
en Huhr. van Dijke als ouder van een op de
openbare school ingeschreven kiud.
VI. In de begrooting voor 1923 wordt eene
af- en overschrijving goedgekeurd.
Na afhandeling der agenda wijst de heer
Elenbaas op den desolaten toestand waariu de
strateD, voor een groot gedeelte door de water
leiding, zich bevinden. Molendijk en Ring ziju
beide verschrikkelijk.
Da voorzitter erkent dat de toestand door de
waterleiding er Diet beter op geworden is, doch
het is niet in hoofdzaak daaraan te wijten, waut
de steenen wordeu slecht.
De heer Goedegebuure kan zich volkomen
met het gezegde van den heer Elenbaas ver-
eenigeu. Volgens de opmerking van den voorzitter,
zou de waterleiding het uitsluitend gaan toe
schrijven aan de slechtheid der steereo.
De voorzitter zegt, dat de straten geleidelijk
moeten verbeterd worden waartoe reeds een post
op de begrootiug is uitgetrokken. Een radicale
oplossing zou wezen om eene leeniug aan te gaan
voor de vernieuwing van de noodige straten,
maar daar we het nit eigen middelen willen
doen, kunnen niet alle straten tegelijk aao de
beurt komen. Intusschen zal hij alle pogingen
iu het werk stellen om de putten hersteld te
krijgen.
De heer Qaakkelaar merkt nog op dat er
vóór de waterleiding toch ook al ontzettend
veel putten in de slrateu waren, die hersteld
werden ra de bietencampagne.
Ten slotte weoschte de voorzitter den leden
en hunne gezinnen een goed uiteinde van 1923
en goed nieuwjaar met 1924.
THOLEN, 21 December 1923.
Onbestelbare brieven en briefkaarten, van
welke de afzenders onbekend zijn.
Binnenland (Briefkaarten.)
Schipper M. Muller, Rotterdam (PostrestauL)
D. Opree, Scherpenisse.
L. Vroegop, Scherpenisse.
Nota. Aanbevolen wordt om het adres van
den afzender op de stukken te vermelden, opdat
deze bij odbestelbaarheid kunnen worden terug
gegeven. -Voorts is het gewenscht alle per post
te verzenden stukken steeds van een volledig
adres - straatnaam en hoisnommer - te voorzieu.
ST-MAARTENSDIJK. Vorige week is een
begin van brand ontstaan bij F. Polderman nabij
het Steeneupad door dat de vlam van de kachel
in een paD met vet sloeg en zich lerttoud aan
eenige kledingstukken bij de raamgordijnen
mededeelde,
