IERSEKSCHE
THOOLSCHE COURANT
1
uw,
No. 2016
Vrijdag 23 November 1923.
Veertigste jaargang
iJüSüj»
Firma i. M. C. POT - Tholen
DE BRUG.
10 Van Dixhoorn, 30943
Kremerstraat, Bergen op Zoom
GEMEENTERAAD.
Dit blad venchijnt eiken Vrijdagavond.
Prijs per kwartaal f0,80 met Geïllustreerd Zondagsblad fl,876, franco
per post 11,65 10 et. disp. kosten.
UITGAVE
Telef. Interc. no. 16.
Advertentiën van 1 tot 4 regels 75 cents; iedere regel meer 171/, cents.
Grootte der letters naar plaatsruimte.
Bij abbonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
Abonnementen op en advertentiën voor dit
blad worden aangenomen
te Stavenisse door J W. H. F. Buijze.
te St-Maartensdijk door A. i. de Graaf en
Joh. van Nieuwenhuijze.
te St-Annaland door A. Goedegebuure Az. Jr.
PUBLICATIËN.
De Burgemeester van Tbolen verzoekt de inge
zetenen op a.s. Dinsdag 27 November bij gelegenheid
an de officieele opening der Waterleiding door
Z.Ex. den Commissaris der Koningin, de vlaggen uit
te steken. 6
Het verzoek dat bet Gemeentebestuur van
Tbolen tot die vau de zuster-gemeenten op het
eiland zal richteu tot het verleeoen van finan-
ciëclen steun ter schadeloosstelling voor de derving
van inkomsten van bet veerrecht als te zijner
tijd de brug over de Eendracht tot stand zal
komen, zal ongetwijfeld in menige raadszitting
tot eeue breede beraadslagiog aauleiding geven.
Zeer begrijpelijk omdat het een niet onbe
langrijk offer is dat zal gevraagd worden.
Toch staat tegenover dat offer de oplossiug
van een reeds jarenlang zoo nijpende kwestie,
dat bet de opheffing daarvan wel dubbel en
dwars zal vergoeden, terwijl de geldeu wel aau
andere zaken zouden kunnen ziju besteed, die
minder urgent en zeker lang niet zoo doel
treffend zijn.
Heeft men zich wel eens een deukbeeld ge
vormd omtrent bet verkeer over bet veer
Lettende op de bruto-ontvangsten vertegen
woordigt dit een overzetting van een 300 000
per jaar.
Onder die inkomsten zijn ook begrepen die
van auto's, wagens, karren en andere voertuigen,
waarvan we de opbrengst kunnen rekeneu als
die van een 50.000 passanten, zoodat er dan
een 250.000 'sjaars het veer over en weergaan,
waaronder het eiland Tholen gevoegelijk is te
schatten met een contingent van een 160 000.
Nu bedraagt de bevolking van ons eiland
een 16.000 tal zielen of een tiende gedeelte
van dat der passanten onzer gezamelijke ge
meenten.
Naar proportie zonden die 16000 inwoners
de zeven duizend gulden die de gemeentekas
netto van het veer boort, dienen op te breDgen
hetgeen per hoofd 45 cents bedragen zou.
Iedere gemeente zou dus in die algemeene
bijdrage zijn aandeel hebben van 45 ceDt maal
het aantal zijner inwoners. Dat zou een bij
uitstek billijke berekening zijn, en geenzins
onoverkomelijk.
Het wil ons toeschijnen dat bij grondige
overweging zulk een gemeenschappelijke steun
als geen andere nitweg mogelijk is, alleszins ver
dedigbaar en steeds hoogst waardevol besteed is.
DE WATERLEIDING.
Na jarenlange voorbereiding, waarin teleur
stelling op teleurstelling volgde en waarbij naast
buitendien ontelbaar vele bezwaren ook on
noemelijk vele gevallen van vooroordeel moesten
worden overwonnen staan we thans aan den
vooravond vau de opening vau het bedrijf der
waterleiding.
We draaien het kraantje open en het zuivere
water gatst naar beneden ten gerieve en nutte
▼an menscb en dier.
De eenvoud ervan is zoo groot dat men zich
onmogelijk kan indenkeo hoevele maatregelen
van voorbereiding Doodig ziju geweest alvorens
het eiland Tholen zoover was, dat het zijn
waterleiding bad.
Behalve dat de waterleiding zuiver drink
water geeft, heeft het dit voor op regenwater
hetwelk vaak meer verontreinigd is dan men
weet, dat het gezonder is en dus ook hjgiëüisch
een groot belang medehrengt.
In de meeste gevallen is men te platlelaude
zoo gebecbt aan bet water uit den regenbak
dat men de soms eigenaardige smaakjes door den
sleur niet meer oaderscheidt, dat men er bet
belang van een waterleiding of liever gezegd
het water uit eene buizenleiding, niet beseft, en
er de reinheid en het onderhoud van het liohaam
van onderschat.
De waterleiding is eene zaak die voor zich
zelf en door zich zelf baan moet breken, maar
die ook dit ook stellig doen zal, lettende op
wat elders daarvan als voorbeeld strekt.
Nu stribbelt men wat tegen, eene eigenschap
die uien reeds eerder ook elders ontwaarde,
maar nadat dit water is ingeburgerd, denkt men
niet aan terugkeer van een vervlogen tijdperk,
en de meest verstokte conservatief hanteerde het
kraantje alsof het nimmer anders geweest was
en alsof het alleenlijk zoo behoorde.
Men moet daarom respect hebben voor die
stille werkers die onverdroten in weerwil van
groote moeilijkheden, stelselmatige tegenwerking
hunne krachtige schouderen onder dit groote
en grootsche werk hebben gezet, waarvan zij
thans hunne verwachtingen in vervullipg zien
gaan.
Van onze bescheiden plaats brengen we hen
een eere-salnut voor bet ongedachte succes om
op het eiland Tholen eene waterleiding tot
staud te brengen.
Het schier onmogelijke blijkt toch Dog wel
mogelijk te zijn.
Aangezien de opening een inderdaad officiëele
plechtigheid zal zijn, die door den Com
missaris der Koniugiu zal geschieden, ligt het
in de lijn der Tholenaren als blijk van instemming
met het hooge bezoek en als uiting vau hulde
aan de stille werkers der waterleiding, de vlag
te ontplooien waartoe we gaarne eeoe algemeene
opwekking doen.
Het fanfaregezelschap „Concordia" zal zelfs
zijne gewaardeerde medewerking verleeoen en
de gasten van het Hotel-Hoek door de Brug
straat, Botermarkt, Hoogstraat en Stoofstraat
naar de Markt begeleiden en aldaar eeoe uit
voer ng geven.
BUITENLAND.
De uitslag van de verkieziogen die tengevolge
van de ontbinding van bet Lagerhuis in Engeland
zullen worden gehouden, worden roet zekere spao-
ning tegemoet gezien. In hoofdzaak hierom of
de huidige regeering met Baldwin aau bet hoofd
voldoende steun bij de natie zal hebben om aan
het roer te kunnen blijven. Bij dat belang is
ook Frankrijk betrokken voor wat betreft de
nieuwe periode die is ingeluid door de terug
keer, vau den ex-kroonprins. De in deze te doeue
stappen moeten de goedkueriog bebbeu van alle
geallieerde regeeriDgen en nu is het jnist Enge
land dat niet homogeen denkt met de^overigeo,
zoodat tengevolge daarvan geene nieuwe sancties
kunnen genomen worden.
Het zal te bezien staan of Eraukrijk noch
tans dieu uitslag zal afwachten, want nu reeds
verluidt dat Poincaré dan maar zonder Engeland
zijns weegs zal gaaD, Hij heeft inderdaad een
politiek kunnen voeren onder zoo gunstige om
standigheden van onafhankelijkheid, dat men in
hem de groote figuur zag, die Eraukrijk de
vruchten van de overwinning kon breugrn. In
de onderscheidene zittingen van bet parlemeut
ontving bij de meest ondubbelzinnige blijken van
vertrouwen. Maar met krachtvolle redevoeringen
alleen komt men er niet, zelfs een staatkunde
die uitloopt op eeoe totale vernietiging van een
volk, waarmede eene depressie op algemeen ge
bied gepaard moet gaan, wreekt zicb op den duur.
Eu uu komt er eeue keuleriug in Poincaré's
eigen land.
Nadat immer de koopkracht van den franc
aanzienlijk grooter is geweest in bet binncn-
dan in het buitenland, hebben de arbeiders iu
sterke mate van deze omstandigheid kunnen
profiteereu. Maar doordat de wederlandscbe ruil
waarde van het Fransche betaalmiddel niet is
kunnen onttrokken worden aan het voortglijdend
tempo der waardevermindering, zijn de kosten
vaD het levensonderhoud naar boven gegaan.
Als uitvloeisel daarvan is den mijnwerkers
eene loonsverbooging toegestaan van drie francs
per dag, zonder dat eene staking daartoe bet
middel moest zijn. Maar het is te voorzien dat
dit het sein zal worden tot eene loonsbeweging
ook in andere takken van bedrijf.
Is in den grooten maatschappelijke!! keten een
schakel losgemaakt, dan is het verband verbroken
en kuooen excessen met uitblijven. Nu reeds
werpen deze gebeurtenissen hunne schaduwen
vooruit. Immers, de steenkoolprijzen zullen moeten
stijgen, maar daarmede gaan ooodwendig ge
paard de rijzingen van de voortbrengselen in
de nijverheid, die opüieuw loonsverhoogiogeo
moeten tengevolge hebben. De iodustrie gevoelt
reeds nu de weerslag van dien op handen zijuden
crisis die zich nit in het opmerkelijk geringer
aantal orders, waarvan het buitenland de zijne
tot een minimum heeft ingekrompen.
Het behoeft geeo verwondering te baren dat
Frankrijk de meest krachtige pogingen aanwendt
om, als tegenhanger van de koersvermindering
van den frauc, allee op haren en snaren zet om
de bezetting van het Roergebied zoo vruchtdra
gend mogelijk te maken.
Daarom ia het van zoo groot belang dat de
iudnstriëelen uit het Roergebied met de Fransche
bezetting tot overeenstemming zullen komen.
En ofschoon de eiscben die de Franscheu stellen,
zeer zwaar zijn en deswege zelfa de onderhandelin
gen zijn afgebroken, hoewel dit eene heropening
niet uitsluit, zou deze overeenkomst ook voor
Duitschland niet van belang ontbloot zijn,
omdat de groote werkeloosheid zich althans daar
door niet verder zou uitbreiden.
BINNENLAND.
Nadat het kabinet-Ruys de Bef renbroeck sinds
27 October demissioiiDair is, heeft de Koningin
aaü mr. D. A. P. N. Kooien, president van de
Tweede Kamer, opdracht gegeven tot vorming
vau een nieuw ministerie.
Mr. Kooien heeft de opdracht in overweging
genomen, hoewel dit nog volstrekt niet zeggen
wil dat hij in zijn pogen slagen zal.
Averechtsche bezuiniging.
Een onzer pantserschepen was aftands en moest
de tol der vergankelijkheid betalen door terecht
te komen in hel ,,oud-roest"-buis, o( erger nog
ze werd, na in sloopershanden te zijn gevallen
geheel afgemaakt. Ouder de enorme hoeveelheid
materiaal bevondeo zich machtige kanouuen,
welke gelukkig nimmer dood en verderf hebben
gezaaid. Maar naast die zware kalibers was ouk
een respectabel aantal kleine kanonneu. Nu wilde
het toeval dat de landmacht er lucht vau kreeg
en vreeselijk verlegen was om dat kleine speel
goed. Dies werd een bad gewaagd. Waarom ook
niet.
Het departement van Oorlog wendde zich tot
het ministerie van marine met verzoek eenige
exemplaren te mogen overnemen. Dit verzoek
viel nu üiet direct in goede aarde op hel Lange
Voorhout. Het antwoord was nog al kort. Er
werd een vergoeding gevraagd voor eventueele
overname.
Aan Oorlog was men ook niet mis, Daar werd
de prijscourant vau nieuw materiaal geraadpleegd
eu kwam men lot de conclusie dat het oude
materiaal toebehaoreude aan den Staat der Ne
derlanden, duurder was dan nieuw materiaal,
betrokken vao eeu buiteolandsche firma.
Van twee kwaden, het beste kiezen. Eu zoo
zien we dan den minister van Oorlog opdracht
geven aar. de directie der Artillerie-inrichtingen,
kanonnen iu het buitenland aan te koopen. om
dat onze Marine te duur was.
Provinciale Staten.
In de op 4 December a.s. te openen nsjrars-
zitting komen o. m. voorstellen in behandeling
in zake de uitoefening vao den stoombootdienst
StavenisseZijpe en nopens den stand der werk
zaamheden betreffende de electrioileits-voorziening
io Zeeland.
Tevens wordt, ter voldoening aan een verzoek
van commissarissen van de Ambachtsheerlijkheid
vau Oud- en Nieuw-Vossemeer en Vrijberghe
om aan het tarief voor het veer van Oud- en
Nieuw-Vossemeer nog toe te voegen dat dit
voor een gewoon rijwiel met inbegrip voor dat
van den berijder 10 cent, voor een motorrijwiel
op twee wielen 15 cent en voor eeD motorrij
wiel of -voertuig met 3 ol 4 wielen 30 cent
zal bedragen.
Verder zullen iu behandeling komen voor
stellen tot vaststelling van algemeene regelen
voor het snbsidieeren vao aotobusdiensten tot
beschikkiog op de aanvraag van een zestal
autobnsdiensten en twee wagendienslen.
Gevraagd wurdt om toestemmiug voor eeu
voorstel van wet aan de regeering tot het h'.ffeu
van buitengewone opcenten voor verbetering van
wegen alsmede tut bet verleenen van een rente
loos voorschot aao de gemeente Tholen voor deö
bouw van een brug over de Eendracht.
POORTVLIET. Dinsdag vergaderde de
Raad dezer gemeente.
Na de opening wijdde de Voorzitter
eenige woorden van weemoed aan de nage
dachtenis "van het kortelings overleden
raadslid Ghr. P. van der Slikke, sedert
4 Sept. 1.1. ook wethouder dezer gemeente.
Reeds zijn aan de geopende groeve, waarin
het reiskleed van den afgestorvene door
ons is opgeborgen met enkele woorden de
gevoelens van zeker wel het gansche col
lege geschetst. Er was voor ons reden om
waardeerend te staan tegenover den per
soon en het werk van Vau der Slikke.
Eigenlijk begrijpen wij niet recht, waarom
deze man, 45 jaren oud, in de kracht van
zijn leven moest weggaan van ons. Doch
wetende, dat Gods wegen hooger zijn dan
de onze, Zijne gedachten anders dan de
onze, worden wij gelaten en berusten wij.
Deze woorden werden staande aangehoord.
Aan de weduwe zal namens den raad een
brief van rouwbeklag worden gezonden.
De notulen worden gelezen en geven
den heer Garels aanleiding te zeggen dat
daarin zijne bedoeling niet juist is weer
gegeven. Hij heeft gezegd wanneer er een
lantaarn geplaatst is op den weg naar
Piet Scherpenisse, dan kan er ook een
staan op den weg naar St-Annaland. De
Voorzitter merkt op dat de notulen geen
bedoelingen mogen weergeven, slechts het
zakelijk verhandelde en betwist dat de heer
Carels zich zou hebben uitgelaten als hij
thans verklaart. Wil de heer Carels zijn
bedoelingen nader kenbaar maken hierom
trent, dan is daartoe nu gelegenheid.
De heer Carels wil overeenkomstig het
zooeven gesprokene de notulen wijzigen.
De voorzitter kan dat, tenzij de raad
anders besluit, niet toelaten. Nu kan wel
worden aangeteekend, dat de heer Carels
in de vorige vergadering bedoelde te zeggen
hetgeen hij thans als zijn bedoeling ken
baar maakt. Doch het woord Piet gevolgd
op den eigen naam Scherpenisse is in
de vorige vergadering niet gebruikt.
Voorts beweert de heer Carels dat hij
niet de huur van de woning van den
Secretaris met f 100,— wilde verhoogen,
doch tot f300.
De Voorzitter zegt dat dit hetzelfde is
aangezien de post huren van huizen enz.
geraamd is op f245,f 100,f200,voor
huur van hel gemeentehuis. Wanneer de
heer Garels zich niet op de hoogte slelde
van de specificatie van deze post dan ligt
dat niet aan anderen.
De heer Garels blijft bij zijn meening.
De Voorzitter zegt dat de heer Carels
letterlijk zeide dat de huur van het Ge
meentehuis tot f300,diende te worden
verhoogd. Aangezien de heer Carels geen
voorstellen ter zake doet en de Voorzitter
opmerkt dat deze opmerkingen worden
aangeteekend stelt de Voorzitter voor, de
notulen te arresteeren en over te gaan
tot de orde van den dag.
Als nu verzoekt de heer Carels te mogen
vernemen, de uitslag van het onderzoek
door B. en W. ingesteld naar de publicatie
van de ter visieligging van de begrooting
1924. De Voorzitter zegt dat 13. en W.
de vraag van den heer Carels niet goed
begrepen hebben.
De heer Carels zegt zich duidelijk te
hebben uitgedrukt, waarop de Voorzitter
vraagt, nadat nog de heer Carels beweerde
eiken dag te zijn gegaan langs het Ge
meentehuis om te zien of de publicatie
geschied was, wanneer is U daarmede
begonnen?
De heer Carels: 4 Sept. 11.
De Voorzitter zegt: dan was U ruim 14
dagen te laat. In de stukken hier voor
mij is te zien dat deze 18 Aug. onder
volgn. 319 geschied is.
De heer Carels zegt dat de begrooting
14 dagen voor de behandeling ter visie
moet liggen op de Secretarie volgens de wet.
De Voorzitter zegt dat wanneer men
blijkbaar de wet niet goed leest of lezen
kan Burgemeester en Weth. daarvoor niet
aansprakelijk zijn te stellen. In de wet
blijkt niets van eene bepaling als de heer
Carels bedoelt.
De heer Carels valt den Voorzitter voort
durend in de rede, waarop deze hem ver
zoekt zich te willen gedragen overeen
komstig het Reglement van orde. leder
kan zoo lang en vrij spreken als hij ver
langt; is de Voorzitter eenmaal aan het
woord, dan wensebt hij rustig uit te spreken
in 't belang der goede orde.
Mededeeling geschiedt van beslissingen van
Ged. Staten op enkele raadsbesluiten en
van de afkeuring op het besluit tot op
heffingvan het Weezen-Armbestuur. Twee
maal zal aan den Raad nog een voor
waarde worden gesteld nl.in het Reglement
van het met ingang 1 Jan. 1924 op te
richten Burgerl. Armbestuur nog uitdruk
kelijker dan thans reeds is voorgesteld
de verzorging ven Weezen te verzekeren.
De Voorzitter zegt dat B. en W. te zijner
tijd met de noodige financieele voorstellen
zullen komen en stelt overigens voor het
schrijven voor kennisgeving aan te nemen.
Besloten wordt het adres M. L. Quist
e. a. als zijnde ongezegeld ter zijde te
leggen en voor de huizenrij naar het Slik-
kot een voetpad aan te leggen, waardoor
zeer zal tegemoet gekomen worden aan
de verlangens van de bewoners der huizen
in die buurt. Om de kosten zal de straat
verlichting niet worden uitgebreid.
Tot hoofd der O. L. School wordt be
noemd de heer J. J. de Maagd te Nes (Fr.)
met 5 st. en 1 van onwaarde. Nadat vooraf
besloten was artt. 2 en 3 der onderwijs
verordening thans buiten werking (alen.
voor zooveel aangaat onderwijs
vakken s en t. De onvermoeide
ten dezen door B. en W. in he
