IERSEKSCHE
THOOLSCHE COURANT
No. 2012
Zaterdag 27 October 1923.
Veertigste jaargang
Firma VAN DIXH00RN
n
Firma i. Hl. C. POT - Tholen
Aan de zelfkant van de Vlootwet,
Kremerstraat 15-17, Bergen op Zoom.
GEMEENTERAAD.
Dit blsd verschijnt eiken Zaterdag.
Prijs per kwartaal f 0,80 met Qeïllnstreerd Zondagsblad fl,376, franco
per post f 1,65 -f- 10 ct. disp. kosten.
UITGAVE
Telef. Intero. no. 16.
Advertentiëo van 1 tot 4 regels 75 cents; iedero regel meer 17'/j cents.
Grootte der letters naar plaatsrnimte.
Bij abonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
Abonnementen op en advertentiën voor dit
blad worden te Stavenisse aangenomen door
j. W. H. F. BUIJZE aldaar.
Het wordt een eentonige opsomming
van alle voor- en tegenstandersin de Kamer,
die over de Vlootwet het hunne zeggen.
Eentonig hierom, omdat te voren reeds
bekend is tot welke conclusie zij komen,
zoodra men maar de richting kent die zij
aanhangen.
Een enkele maal wordt eene vraag ge
steld van welks beantwoording de bepaling
der stem zal afhangen, naar het luidt, maar
zij dragen meer den schijn van eene for
maliteit dan van een werkelijk streven om
het ontwerp te beoordeelen naar zijn in
nerlijke waarde.
Het is opmerkelijk dat het in dezen
speciaal tussehen links en rechts gaat.
Er zou uit kunnen gedistilleerd worden,
dat links niet of niet voldoende voelt voor
de verdediging en dat daarom alleen aan
rechls tje eer zou toekennen om daarop
wel bedacht te zijn.
Toch is er geen aanleiding voor dit alter
natief. Want op het stuk van verdediging
des lands of tot het keeren van een wer
kelijk algemeen gevaar, is de geschiedenis
daar om te bewijzen dat het nationalisme
metterdaad de bovenhand heeft en de
scheidingsmuren doet wegvallen.
En nu wordt dit ontwerp feitelijk door
niets anders bepaald dan door de groofe
scheidingslijn van rechts en links.
Het lijkt alsof er een addertje onder het
gras schuilt en alsof het ontwerp gehuld
is in een sfeer van geheimzinnigheid.
Hoe anders is te verklaren de uitlating
van den minister van financien dat de
geheele vloot niet is te betalen. En nu
moge daarmede parellel loopen de ver
klaring van den minister van marine dat
de staf zich voor afzienbaren tijd tevreden
stelt met de helft, zonder dat over zes jaren
om de tweede helft zal worden gevraagd,
clan ligt aan het ontwerp iets ten grond
slag dat den schijn heeft van een donkeren
ondergrond.
Indien er inderdaad een vloot noodigis
waarvan de aanbouw een dringende eisch
is van het oogenblik, dan stemt eene be
rusting in eene halve vloot weinig overeen
met den ernst van de aanvraag in verhou
ding tot de noodzakelijkheid van de tegen
weer.
Gezwegen nog van de lange termijn
waarover de voltooiing wordt verdeeld, in
welk tijdperk de techniek op oorlogsgebied
zich zoodanig wijzigt, dat in dien 'tusschen-
tijd de vloot zoo goed als waardeloos zal zijn.
Zulk een logische gedachtengang is toch
wel der overweging waard.
En in weerwil daarvan eischt als 't ware
de regeering de aanneming van de wet.
Ondanks de tegenspraak wordt pertinent
volgehouden dat de minister-president zich
in verbinding heeft gesteld met de roomsch-
katholieke kamerclub om haar te verwit
tigen van het aftreden van het geheele
kabinet bij aldien de vlootwet mocht wor
den verworpen.
Dat zulk eene mededeeling in die club
wordt gelanceerd heeft geene andere be
doeling dan de uit den hand springende
volgelingen in bedwang te houden.
En als om aan deze waarschuwing nog
meer kracht bij te zetten, is er aan toe
gevoegd, dat de coalitie dan zal uiteen
spatten. een rechtsch kabinet niet meer
mogelijk zal zijn en een linksche regeering
niet op den steun der rechtschen zal kun
nen rekenen.
Het parlementairisme krijgt al een knak.
Is het politieke usance dat eene regee
ring bij een belangrijk ontwerp de kabinets
kwestie stelt, thans blijkt het werken met
coalitiespoken daarvoor in de plaats te zijn
getreden.
Toch zijn deze waarschuwingen niet
noodig, want, gelijk men dit parlementair
uitdrukt, zijn de neuzen reeds geteld, met
enkele woorden, mag er nog een enkele zijn
die meer zijn gemoed dan het partijbelang
laat spreken en wellicht daarom niet vóór
het ontwerp zal stemmen, dit aan den voor
de regeering gunstigen afloop toch geen
afbreuk zal doen.
Desniettemin stemt het zonderling dat,
waar van links van ernstige zijde om meer
licht wordt gevraagd, zij blijkbaar niet zoo
tot in alle details zijn ingelicht als de
rechterzijde. Deze toch staat, men mag
aannemen welbewust, op een enkele uit
zondering na, als een phalanx achter de
regeering om de hinderpalen uit den weg
te ruimen, die het pad voor deze wet naar
het Staatsblad zouden versperren. Ook de
Christelijk Historischen, die hun voorman
Jhr. De Geer als minister van financien
uit het kabinet zagen treden omdat hij niet
de verantwoordelijkheid kon dragen voor
de overhaaste invoering van de Vlootwet,
staan als één man in dit gelid en durven
de groote verantwoordelijkheid wel aan.
Inderdaad staat ons land op een critieke
tweesprong; moge het bewaard worden
voor gevolgen die te voren niet zijn over
zien, doch waartegen ruimschoots is ge
waarschuwd.
BUITENLAND.
Het leven der Dnitsche politiek is selfs nog
niet bij minuten toegemeten. Het eene oogen
blik verwacht men deze, het andere gene uit
barsting, totdat ten slotte zich weer een geheel
uieuwe omstandigheid voordoet, zooal niet geheel
onverwacht, dan toch zeker op dat moment.
Nadat de rijksregeering het lijdelijk verzet
in het Roergebied had opgegeveo eo men meende
eeuige klaarheid in den chsotischeu toestand te
kunnen bewerkstelligen, komt nu de actie der
separatisten, eij die eeue afscheiding van het
Duilrche rijk voorstasD, met eene uitroeping
van de Rijnlaudrepnbliek.
De fundamenten van het gebouw door Bismarck-
zoo stevig opgetrokken sidderen en doen de
muren ineenstorten. Te Aken ia reeds de onaf
hankelijke Rijnlaudrepnbliek uitgeroepen en hoe
wel schijnbaar de beweging zich uitbreidt, is ze
lang niet zoo algemeen als er van verwacht
werd.
Een koopman Deckers stelde zich aan het
hoofd der saperatisten-putch. De bevolking was
aanvankelijk wat verrast eu begrijpelijkerwijze
ook wat ongerust over wat komen zou, maar
langzamerhand week de. angst en nam het ver-
troowen in de werkelijke regeering weder toe.
Want Aken telde twee regeeringen die der af
gescheidenen en van het wettig gezag.
De eersten stelden aan de laatstbeduelden een
ultimatum tot overgave dat van de hand werd
gewezen, zoodat de oorlog verklaard was. Bloedig
zal ze wel niet wezen want de separatisten zijn
wat bevreesd voor Lde schupo's en deze zullen
weer niet mogen vechten van de Belgische be-
zettings-overheid, die deze omwenteling wel wat
in de hand gewerkt heeft. Toch is het tot eeu
treffen gekomen bij de poging der bevolking
om de Rijnlandsehe vlaggen van de regeerings-
gebouwen te halen, eo dus blijkbaar uiet van
de nieuwe republiek gediend is. De separatisten
wilden dit beletten en in de relletjes die hierop
volgden grepen eenige leden der politie in. Bij
het gewisseld vuur werden negen personen ge-
gewond, van wie zes vrij ernstig.
De heer Carels drukt zijn spijt er over uit,
dat het college nu retireert teu opzichte der
destijds gedane toezegging vau eene symphathieke
medewerking.
De heer Elenbaas zou gaarne zien dat zoo
spoedig mogelijk deze zaak aanhangig koD ge
maakt worden.
De voorzitter heeft reden om aan te nemen
dat vermoedelijk deze zaak in November zijD
beslag zal kunnen krijgen.
De heer Carels vraagt of, ingeval van eeu
mogelijke ongunstige beslissing'rtan Ged. Staten,
dit puut toch niet tot afstel zal leiden.
De voorzitter verklaart dat in elk geval dit
punt opnieuw ter sprake zal worden gebracht.
III. Verzoek van eenige bewoners om aan
de schuur Van M. Heijboer een lantaarn aaD te
brengen.
Reeds eerder kwam een gelijk verzoek van
anderen in tot verlichting van den Paaschdijk,
Burg. en Weth. hebben ten aanzien van het
eerste verzoek een serieus onderzoek ingesteld,
dat leidde tot de tegemoetkoming aan den wensch
van adressanten door verplaatsing vau een tweetal
lantaarns, terwijl op het tweede verzoek wordt
voorgesteld afwijzend te beschikken, omdat de
electrificatie io uitzicht is en daardoor elke
nieuwe uitgave slechts van korten termijn zal
kannen zijn.
De heer Carels vraagt wat de kosten wel
knnnen zijn, doch afgescheiden daarvan zou hij
er voor wezen dit verzoek iu te willigen daar
het een duistere hoek is en er geen enkele
reden is om in de richting Scherpenisse wèl en
in die van St-Annaland geen verlichting te
hebben. Bovondien zal he.t nog wel eenige jaren
duren eer de electricileit hier haar intrede doet.
De heer Krijger acht het geweuscht dat Burg.
en Weth. zich eerst van de duisternis daar ter
plaatse gaan overtuigen en als het dan noodig
zou blijken, er ook iu te vuorzien.
Naar aanleiding hiervan wordt een voorstel
van Burg. en Weth. tot aanhouding aangenomen.
IV. Goedgekeurd wordt eene wijziging der
begrooting 1923 in ontvang met f2000 en in
uilgaaf met f2497 waartoe f 497 wordt overge
schreven uit den post waarover alleen met goed
keuring vau Ged. Staten mag worden beschikt.
V. Gemeente-begrooting 1924.
.De voorzitter zegt ter inleiding dat men zal
hebben kannen bemerkt, dat deze ditmaal staat
het teeken eener afwachtende houding. De
10 30880
POORTVLIET, 19 Oct., vin. 10.30 n.
Voorzitter de heer P. ?an Rees.
Tegenwoordig alle leden en de secretaris.
Na lezing en goedkeuring van de notulen
der vorige zitting geschiedt mededeeling vau de
navolgende ingekomen stukken
a. missive van Ged. Staten tot goedkeuring van
het raadsbesluit waarbij aan de Ned. Herv.
Kerk f 1000 in eens wordt uitbetaald, ter ver
goeding van de helft der begrafenisrechten.
b. Schrijven van het kabinet der Koniogin
houdende dankbetuiging voor de aan H. M.
gezonden geluk wensch op 6 Sept.
c. dankbetuiging van de commissie van toe
zicht op bet lager onderwijs voor de toekenning
der bijdrage inzake het schoolfeest.
d. proces-verbaal van kasopname bij den ge
meenteontvanger waarbij aanwezig was f 17.117.36.
Alle voor kennisgeving aangenomen.
11 Verzoek van bet bestuar van het Groene
Kruis om een subsidie uit de gemeentekas ten
einde het mogelijk te kunnen maken eene ver
pleegster aan te stellen.
Burg. eu Weth. stellen voor, op dit verzoek
vooralsnog niet iu te gaan, evenwel niet uit
gebrek aan belangstelling voor deze goede zaak,
waarvan hel college reeds meermalen getuigenis
aflegde, maar om een andere reden.
Als de ophetfing van bet Weczen-Armbestunr
zijn beslag zal hebben gekregen, waardoor een
3500 gulden voor de gemeente zal vrij komen,
dan wil bet college tegenover deze zaak een
tegemoelkomelijke houding aannemen en zoo
mogelijk er in eene volgende vergadering op
terng komen.
rammg voor de opbrengst van den hoofdelijken
omslag is f12000, maar komt de opheffing van
bet Weezcu-Aroubestuur tot stand, dan zal deze
omslag tot f 9000 kunnen inkrimpen. De f 1000
als nitkeeriug in eens aan de Kerk komt op
eene volgende brgrootiug niet meer voor. De
jaarwedde van den nieuwen veldwachter zal
in plaats vau f 1350 f 1250 bedragen. Blijkens
de iu uitzicht gestelde wijziging van de Ge
meentewet zal de functie van gemeente-ontvanger
komen te vervalleD. Op welke wijze de admini
stratie zal worden gevoerd, daarvan valt uu zeer
weinig te zeggen.
Van de gelegenheid tot het loveren van alge-
meene beschouwingen, maakt de heer Carels
gebruik door er op te wijzen dat de voorberei
ding tot bestudeering van een zoo lijvig stuk
als de gem.-begrooting zeer kort is geweest.
Dinsdag ontvingen we de convocatie voor deze
vergadering, zoodat in 2, 3 dageu de begrooting
en de stukken voor deze zitting moesten worden
doorloopen, in deze zaal, waar men boveudien
nog gedurig last bad van de gesprekken uit een
andere kamer.
In de tweede plaats was niet voldaan aan het
voorschrift van de wèt, dat bepaalt, dat de
nederlegging ter visie van de begrooting moet
aangekondigd worden. Misschien wordt er wel
nimmer gebruik van gemaakt, maar dat ontslaat
bet gemeentebestuur niet van den plicht oin te
voldoen aan dat voorschrift.
Teu slotte zijn de toelichtingen op de onder
scheidene posten zeer karig gegeven.
En eindelijk vraagt bij toestemming om aan
het eind der vergadering een vraag tot het
Dagel. Bestuur te mogen richten waartoe hem
verlof wordt verleend.
De voorzitter zegt dat overeenkomstig de wet
de begrooting voor een ieder ter inzage gelegen
beeft, terwijl de in den raad te behandelen
stukken 2 maal 24- uur voor den raad ter visie
liggen. De omschrijving van de toelichtingen
van de posten der begrooting zijn overeenkom
stig de i-dministratieve voorschriften en in den
vorm gelijk dat steeds geschiedt en immer door
Ged. Staten is goedgekeurd.
De aankondiging van de ter nederlegging ter
visie zal nader bij Burg, en Wetb. een pnnt
van bespreking uitmaken.
Voor wat betreft de onderscheidene posten
der begrooting zal de voorzitter alleen in be
spreking brengen diegene welke in het rapport
der Commissie zijn nedergelegd.
1. Jaarwedde secretaris f2050
De beer Carels zegt dat we leven in eeu tijd
yan versobering, waarbij het niet gewenscht is
dat de gemeente-ambtenaren met zulke hooge
cijfers op de begrooting prijken en eene bevoor
rechte positie innemen tegenover zooveleu wier
iukomen verminderd is en stelt daarom voor,
de jaarwedde dergenen die meer dan f 1000
traktement hebben met 10 te verminderen.
De voorzitter merkt op dat eene wijziging io
aantocht is maar dat iu elk geval de salarissen
van Burgemeester en Secretaris door Ged. Staten
worden vastgesteld.
De beer Krijger is niet tegen verlaging. Bij
de verbooging van de jaarwedde vau den ge-
meente-outvaoger beeft bij daar tegen sterk ge
protesteerd maar bet baatte niet, omdat ook
deze door Ged. Staten wordt vastgesteld en men
in Poortvliet niet gewoon is te bandelen in
strijd met de wet.
Hij zou nu met de verlaging liever willen
wachten tot er een vingerwijzing deswege komt.
De voorzitter meent, dat eene verlaging van
bet salaris van den secretaris die door Ged.
staten wordt bepaald, op z'u minst genomen
tegenover dat college niet vrieudelijk zou ziju
eu wenschen Burg. en Weth. deze posten op
het geraamde cijfer te laten staao.
De heer Carels handhaaft ziju voorstel, dat
evenwel niet wordt ondersteund eu initsdieu geen
puut van beraadslaging kan Qitmaken.
2. Druk- en bindwerk t 5U0.
De heer Carels stelt voor, dit dit te brengen
op f 450.
Burg. en Weth. zoadeu gaarne het motief
vernemen waarom dit dient te verlageu.
De beer Carels heeft op de vraag naar bet
motief waarom Burg. eu Wetb. deze post heb
ben verhoogd, ook geen antwoord gekregen.
De voorzitter zegt dat in de geheele gemeen
telijke boekhoudiug een groote ommekeer zal
plaats hebbeu, waardoor veel nieuw materiaal
zal moeten aangeschaft worden en bet zelfs te
vreezen is, dat eerder iets te laag is geraamd.
De beer Carels is door dit antwoord niet
overlnigd en had gaarne bemerkt dat men een
blijk zou hebben gegeven te willen bezuinigen.
De heer Krijger heeft voldoende vertrouwen
in bet college, dat als het niet noodig is, ook
niet zal worden uitgegeven.
De beer Carels, met verlof der vergadering,
voor de derde maal bet woord voerende, merkt
op, dat bet een algemeen ^euschelijke eigen
schap i s, om als men het breed heeft, het ook
breed te laten waaien en het dus let r is, zeker
niet booger te ramen, als men niet met juist
heid kan zrggeu het ook noodig te hebben.
Het voorstel-Carels niet ondersteund wordende,
kan geen punt van beraadslaging uitmaken.
3. Reis- en verblijfkosten.
Te dien aanzien is voor leden van hel ge
meentebestuur f75 en voor ambtenaren en be
dienden ter secretarie t 25 uitgetrokken.
De beer Carels acht deze post te boog eu
stelt voor baar terug te breogeu tot f 50. Het
maken van zoogenaamde dienstreizen, zal wel
iiiet zoo vaak voorkomen.
De beer Krijger zegt dat het reizen tegen
woordig duur is en als men naar Friesland
moet zooals Laatst de beide wethouders, dan is
men al spoedig een hoop geld kwijt.
De voorzitter zegt dat Burg. en We*h. in
in hun antwoord kort kunnuen zijn. Als bet in
het belang der gemeente noodig is een verga
dering of conferentie bij te wonen, bijv. voor
de vleescbkeuringsdieust of ah de Commissaris
eene bijeenkomst noodig acht, dan gaat meu.
En men zal van Burg. en Wetb. wel niet
verwachten, dat ze karakterloos genoeg zouden
zijn om, ter zake van de vacature van hootd
der school, te zeggen kom, daar zal wel eeu
hoofd komen, eu mitsdieu een mogelijk onder
hond ter plaatse maar achterwege te laten, zoodat
ah de noodzakelijkheid aanwezig is, een dienst
reis gemaakt wordt.
De heer Careh vindt dat de toelichting van
den voorzitter komt ah mosterd naden maaltijd.
Een reis naar Friesland waarop wordt gedoeld
beeft plaats gehad en zal nu zeker wel niet
meer noodig zijn.
Hij handhaaft zijn voorste', dat niet onder
steund wordt en mitsdien buiteu beraadslaging
blijft.
4. De heer Carels stelt voor, de 8
premie-toeslag voor weduwen- en weezen-peusioen
op de gemeeute-ambtenaren, die eeu booger
traktement dan f 1000 hebben, te verbalen.
De wet laat dat toe en waar elkeen wat moet
laten vallen, is bet niet onbillijk dat deze premie
op hen verhaald wordt; lager dan f 1000 ii
niet noodig want die kunnen niets missen.
De beer Krijger is ook sterk voor vermin
dering en zou zelfs met dit voorstel kunnen
meegaan, maar nu het in uitzicht in dat bijv.
het traktemeut van de burgemeesters met 10
zal zakken, waarmede tegelijkertijd de secretaris
en de politie die komt, zal getroffen worden,
zoo hij de aftrek tot 23ijl °/Q toch te hoog
achten.
De heer Elenbaas kon er ook wel eenignins
mee medegaan, daar inderdaad rijksambtenaren,
