IERSEKSCHE
THOOLSCHE COURANT
ïo. 2006
Zaterdag 15 September 1923.
Veertigste jaargang
Eerste Blad.
Firma i. NI. C. POT - Tholen
Een kloek woord.
en
Éf
Oit blad Terschijnt eiken Zaterdag.
Prijs per kwartaal-f0,80 met Gëülnstreerd Zondagsblad fl,S76, franco
per poat f 1,65 10 ct. disp. koeten.
UITGAVE
Telef. Interc. no. 16.
Adverteutiën van 1 tot 4 regels 75 centBiedere regel meer 17'/j cents.
Grootte dor letters naar plaatsrnimte.
Bij abonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
Het bestek van ons blad leent zich niet tot
eo uitvoerige beschrijving van het zilveren ju-
lileum der Koningin.
In tal van plaatsen waar de viering feestelijk
geschiedde, was dit natuurlijk slechts «en copie
wat er in de hoofdstad was, waar de hul-
iging een plechtigheid en geen banale festivi-
eit was.
Een der meest aangrijpeude episoden, de hul-
ligicg iu de Nieuwe Kerk, willen we ook op
ete plaats aan de vergetelheid outrnkken.
Iu de stampvolle cathedraal, waar hel schit-
erde vau uniformen en galakleeding, heeft de
eer dr. J. Tb. de Visser, minister vau onder
lijs, kunsten en wetenschappen, eene bijzonder
choone rede uitgesproken, waaruit we deze
jrepen doen Waar is de tijd gebleven sinds
Ie ure waarin hier ter plaatse door wederzydeche
edverbinkenis tusscheu koningin en volk, het
mde verbond tusschen Oranje en Nederland
rerd vernieuwd? Die vijf en twintig jaar gele-
Q| ;en bijkans een ouafzienbaar tijdperk toeu wij
r vóór stonden, en heden ziju zij, naar het
Unieke woord „als de dag van gisteren, als
lij is voorbijgegaau en als een nachtwake".
Personen die toeu jong waren, kwameu zouder
fcJiat zij het zelf kuuneu begrijpen, op 's levens
middaghoogte, en die toen stondeu in volle kracht
tunnen het zich niet voorstellen, dat hun le
venszon ter kimme daalt.
loevela mannen en vrouwen, die hier op dien
dijden Septemberdag van 1898 tegenwoordig
laren zijn bovendien reeds heeugegaau en ver
geten. Zóó is het leven in den lijd, en zóó
rlecbt zich van zelf, bij ieder gedenken een
draad van heiligen ernst door onze feeststem
ming. Elke vreugdevolle herinnering wordt een
•ijle geschokt door de macht der verganke-
ijkheid van al wat leeft. Maar juist daarom
danken we te vuriger voor wat God ons liet.
hierbij denkt men niet alleen aan de per-
ionen zelf, wier kostbaar leven werd gespaard,
maar ook aan hunne daden, voor zoover zij
Ïiemen van blijvende waarde bevatteD. Want
it is één van de groote lichtzijden van dit
ergankelijk leven, dat de mensch daarin zaden
au uitstrooien wier kracht en beteekenis nooit
te loor gaat.
Terwijl dit wordt gezegd, gaan uw aller ge-
ei (lachten reeds naar onze geëerbiedigde Koningin
anpo haar huis. Dankbaarheid vervult ons allereerst,
waar Gods trouwe Vaderhand de Koningin en
de Koningio-Moeder, die beideu hier vóór 25
jaren samen waren nog altijd onder den iudrak
van het verlies van haar ouvergetelijken vader
en echtgenoot, iu het leven heeft bewaard. Die
iel (dankbaarheid wordt verhoogd, nu wij naast Hare
Majesteit zien, den Prins die zijn leven aan
Haar eu aan ons volk verbood en wij iu de
jeugdige Prinses de hoop van Staat begroeten
mogen. Maar bovenal stijgt een danktoon om
hoog, omdat, gelijk in het leven, ook in deze
jsreu zulk een rijke zegeu vau het Oranjehuis
is uitgegaan. Traditie is veeleen constitutio
neel monarchie heeft groote waarde, maar meer
dan dit alles beteekent een Vorst, die de macht
niet kent als doel, maar als middel tot vervul-
g zijner hooge roepingdie medeleeft met
en een voorbeeld is voor zijn volk, omdat geen
smet kleeft op het vorstelijk gewaad.
Weluu, wanneer in deze woeste tijden de troon
van Oranje vast is blijven staan, dan is dit, o,
voorzeker mede te danken aan wat Oranje door
alle tijden voor Nederland was en deed, maar
kouit daarvan allereerst de eer toe Haar, die
tijdens hare 25-jarige regeering dermate eerbied
en aanhankelijkheid bij hel Nederlandsche volk
heeft verworven, dat trouwer lijfwacht dan ooii
lich schaart om dien troon. De lofzangen mogen,
onder den druk der tijden, minder luid klinken,
maar de verhouding is teerder, inniger en vaster
geworden. Het aaamgeregen leed moge den feest-
toon meer gedempt doen zijn, echter een ware
feeststemming, in den zin vau iDtense vreugde
sn dankbaarkeid was er zeldeu meer dau nu.
Zij is het kostbaarst geschenk, dat heden onze
Koningin wordt aangeboden. Zij maakt beiden
gelukkig, Haar, die het ontvangt en hen die
het geven 1
Hoe geheel anders en opgewekter had onze
feestviering kunnen zijn, als de rreeselijke oorlog
inet zyn gevolgen geen schaduw over alles had
geworpen. Want het ging in ons goede Isnd in
velerlei opzicht, zoo mooi. Er had zelfs een op-
ltviag plaats als zelden was aanschouwd en
die de schoonste beloften voor de toekomst be-
Titte Voor 1914 kwam ons letterlijk vau alle
lijden een lentelaeht tegen, ons volk toonde
opnieuw zijn groote bedrevenheid op het gebied
dsr praktijk en de krachtige germaansehe gees
tesvlucht bleef hem eigen. Oude roem werd ge
handhaafd, nieuwe roein werd verworven.
00
En dan wordt herinnerd aan de economische
vooruitgang, aan de wetenschappen en kuusteu
aan het maatschappelijk en geestelijk werk, ook
ter bestrijding van groote volkszonden, dat
bloeide.
Het was een veelszius schoone tijd. En in
het middelpunt daarvan stond onze geëerbiedigde
Koningin, en zoowel in haar hoedanigheid van
staatshoofd als door Bpoutaue, geheel persoonlijke
bemoeienis, had Hare Majesteit het voornaamste
aandeel aan dien bloei.
Hoe schril steekt tegenover die pariode het
tijdvak der laatste uegen jaren af. Eerst de
oorlogsschok met al de daaruit voortvloeiende
gevaren toen het nijpend voedselvraagstuk en
de klimmende woninguood.
Vervolgens de moeilijkheden der langdurige
mobilisatie, eindelijk de stijgende malaise op
economisch gebied on de daarmede gepaard gaande
werkeloosheid. Eo naast dit alles de schier on
houdbare toestand van 's lauds financiën. En alsof
dit alles niet genoeg ware, werkte de mentaliteit
vau velen eer tegeu dan mede, waar het de
ontwarring dier knoopen geldt, eu bij den gees-
lijken en stoffelijkeu neerslag i» er dau ook geen
ernstig mensch die niet gedurig iu spanning
verkeerde en de klacht van den ziener uit de
oudheid op de lippen neemt ^Wachter wat is
er van den nacht?"
Toch, het zij mst groote daukbaarheid getuigd,
schitterdten eu schitteren ook aan dien nachtelijken
hemel starren van Gods trouw, de starren der
hoop.
Waut wij ziju dan toch de schrikkelijke oorlogs
jaren zelf heerlijk doorgekomen, zooals bijna geen
volk van Europa. Het leger eu de vloot deden
hun plicht; (le orde in de samenleving werd
gehandhaafdonze internationale positie werd
eer sterker dan zwakkerhet particulier initiatief
deed, vooral op het gebied der liefdadigheid,
wonderen voor landgenooten en vreemdeD. Zelfs
iu die moeilijke jaren werden hooge cultuur-
belangen uiet verwaarloosd en ons stoere volk
was er terstond op uit, om waar bestaande handels
betrekkingen door den oorlog uiet konden worden
gehandhaaafd, nieuwe te zoeken en te openen.
En de kern, ja de groote meerderheid der natie
aanvaardde berustend haar kruis, zich oefenend
iu eeuvoud en soberheid.
En wanneer ondanks de ongunst der tijden
overal iu deu lande zich de brandende behoefte
doet gevoelen om Harer Majesteits 25-jarig
koniugschap blijde te gedeuken, dan uit zich
hierin uiet minst de iuuige dankbaarheid van
het Nederlandsche Volk aau de Hooge Lands
vrouwe, die als Laudsmoeder, met de teederste
zorg voor Hare kinderen vervuld, tegelijk als
man eu vader met vaste haud het Staatsschip
door de hoogopslaande golven heelt gestuurd,
zoodat alle internationale klippen vermeden eu
het nationale spoor behouden werd.
Ditzelfde geldt ook van de zóó gevaarlijke
na-oorlogsperiode. Men had voorspeld dat
de iu den oorlog gekweekte meutuliteit, in
verband met Europa's inzinking, bij het
staken vau deu krijg Doodlottige uitbarstingen
zou kunnen tengevolge hebben ou ons voor allerlei
zware problemen plaatsen zou. Tendeele is die
profetie vervuld. Even, maar ook slechts eveu
kwam er een meteoor, die op revolutie geleek,
maar zij kwam eo verdween tegelijk.
Maar de gestelde vraagstukken zijn gebleven.
Het volkslichaam bloedt nog uit vele wouden.
Het maatschappelyk raderwerk hapert nog.
Er wil maar geen schot in komen. Allerwegen
heerscht nog onzekerheid, spanning eu angsten
het staat te vreezen, dat wij onder menig juk
door moeten en dat de eerste jaren, groote
soberheid in huis, maatschappij eo Staat eisch
zal blijven, wil ons volk weder den helderen
dag zien rijzen.
Maar toch ook hier mag de toon der hope
klinken: „de morgeustoud komt!"
Eu dau wordt gewezen op de groote orde
lievendheid en het zelfbedwang der natie, be
nevens de krachtige pogingen om te komen tot
zedelijke en stoffelijke verheffing van ons volk
in welke bovendien de verwarring der geesten
afnemen en de zielsrust toeneemt. Iu één woord,
spannen niet alle krachten zoowel in het Moeder
land als in de koloniën samen om Nederland
te bevrijden van de boeien waarin de oorlog
het sloeg
Voorzeker en dit werk zal slagen, zoo de
Oud-Hollandsche leuze „Eendracht maakt Macht"
blijft omgezet in de daad.
De waarborg voor die eenheid ligt in Oraöje
en zoo is onze Kouingiu ook voor de toekomst
het middelpunt van onze hoop.
Nooit was eo is het Nederlandsche volk het
gevoel van samenhoorigheid zoo sterk als wanneer
men zich schaarde of schaart om den Oranje-
troon.
Dan wordt een enghartig provincialisme achter
gesteld bij den gemeeuschappelijken dienst van
het ééne vaderland. Dan vinden de godsdienstige
en kerkelijke gezindten een belang dat hooger
gaat dan onderlinge strijd. Dan krimpen de af
standen tusschen de standen en komt er plaats
voor verbroedering.
Dan staat het Nederlandsche volk sterk naar
binuen en naar buiten.
's Lands historie heeft de waarheid daarvan
bewezeD.
Voor het heden geldt zij nog meer. Waut
dat heden doet ous duidelijk zien den zegen
onzer monarchie boven de republiek. Slaat slechts
de blik iu het rondl Is iu die republieken het
militairisme dood Heeft dóór de werkman het
beter dan hier Kan men daar bogen op meer
vrijheid? Vindt men daar eenheid, die men
hier tevergeefs zoekt? Is ergens e.n President
méér voor zijn volk dan onze Vorstin De tegen
stander der monarchie zit met al die vragen
verlegen maar daarom begeert de nuchtere
Hollander des te vuriger Oranje cu ziju troon.
Want hij weet maar al te goed, wat hij aan
Oranje heeft eo hij weet bovendieu boe natuurlijk
de samenhaDg tusschen Oranje en Nederland is.
Hier geen ertelijke monarchie met een eeuigzius
kunstmatig karakter, omdat de vorst zich als
vreemdeling eerst moet inleven iu de eigen
aardigheden des volks, maar een neutrale monarchie
als nergers wordt gevoudeo, omdat Oranje en
Nederland in elk opzicht van hetzeltde bloed
ziju. Daarom zijn in hunne Oranjeliefde hier
te lande Protestanten en Katholieken en Joden
het een9daarom reiken Thorbeckianen en
Groenianen hier elkander de hand daarom vioden
hier adel, burgerij en arbeiders elkanderdaarom
vloeien hier de volkszangeu in ééu accoord te
zamen. En zelden in dc historie rees dat lied
met meer ontroerende stem omhoog dau nu
daarvan het middelpunt is onze jubileerende
Vorstin, die in een tijdpeik van 25 jaren èa
als persoon, èa als Koningin dea grooten zegen
voor Nederland vau de souvereiniteit van Oranje
bewezeu heeft.
Het is dan ook uit het diepst vau ons hart,
dat wij U, Majesteit, eene nog langdurige, ge
lukkige en gezegende regeering toebidden.
God spare voar U ?n voor ons nog lang Uw door.
het gausch volk zoo hoog vereerde Moeder, die
uiet ophoudt ons wel te doen 1 Onze Uemelsche
Vader blijve met liefde neerzien op Uw huis
gezin den Prins, dien wij danken voor zijn
trouw aan Nederland betoond, ei de Priusei,
die in het hart van ons volk reeds zulk een
plaats heeft veroverd, dat men Haar liefst met
eeD verkleinwoord aanduidt niet uit oneerbiedig
heid, maar uit innigheid
In die bede, die thans opstijgt uit onze harten
tot den Koning der Koningen meDgt zich tevens
eene belofte. Het is deze, dat wij niet alleen
gehoorzame kinderen Gods, maar ook trouwe
onderdanen ouzer Vorstin zulleu zijd en deu
Oranjetrooii als warme Vaderlanders zullen
schragen.
Eene belofte, die wordt omgezet iu het schoone
woord van onzen Beets
^Oranje boven" blijft de kreet,
In nood en dood, in lief en leed
Geen andere ga daarboven
Dan waar wij Goi mes loven.
THOLEN, 14 September 1923.
Nu eenmaal een aanvang gemaakt is met
het leggen der huisaansluitingen alhier, blijkt
hoe dringend en vlot men wil aangesloten zijn.
Weifelachtigen, die tot dusver hebbeu gewacht,
laten thans huoGe woningen aansluiten, in som
mige straten bijna huis aaD huis.
De aannemer, de heer Van der Valk, voert
het werk met groote voortvarendheid uit en
maakt 120 tot 150 aansluitingen per week.
Zij die nog willen aansluiten om ook van
het straks te verstrakken water te knnueu profi-
teereD, wordt geraden zich nog vóór 20 Sept.
op te geven. Aanvragen na dien datarn inkomende,
kunnen niet vóót 15 November iu uitvoering
worden genomen.
Ook te Poortvliet is men reeds aangevangen,
daarna volgt St-Annaland eu eindelijk Scher-
penisse.
De directie laat, naar wij vernemen, eerst de
gemeenten uitvoeren waarvan de besturen tot
directe aansluiting besloten en waar voldoende
aangiften ziju.
Op het eind van deze maand zal de alge-
meene aanleg te dezer plaatse gereed zijD.
De werkzaamheden op het terrein zijn thans
zoovor gevorderd, dat aldaar het buizennet ge
reed is. Maandag begint men met het spoelen
vau de filters, waarna wordt aangevangen met
het 8choouspoeleo van het buizennet. Donderdag
of Vrijdag is men dau zoover dat de buis onder
de Eendracht kan worden doorgespoeld en dan
krijg het buizeogedeelte tot den watertoren een
beurt.
Is men zoover gevorderd, dan eerst kan lang
zaam aan de watortoren vol worden gepompt en
hierna het bedrijf in werking worden gesteld.
In September zal er dus nog geen water kunnen
worden versterkt.
Dinsdag hield de Slachtveeverzekering als
onderdeel van den kring Tholen en St-Philips-
land der Z.L.M. hare algemeene vergadering te
Ond-Vossemeer.
Aan het uitgebracht jaarvsrslag is ontleend,
dat de vereeniging succesvol heeft gewerkt,
want moest het vorige jaar een omslag geheven
worden van 11.50 voor een os of een vaars en
f 4.50 voor een koe, thans kon volstaan worden
met een omslag van resp. f 0.55 en f 1.65.
Dit kan voor de deeliemers als eeu gunstig
resultaat worden aangemerkt, terwijl dit voor
hen die nog niet zijn aangesloten een gereede
aauleiding kan geven voor het nieuw aange
vangen dienstjaar huu mestvee in deze verze
kering te doen «pnemen. Immers, ook hier
geldt, dat, hoe grooter de deelname is, des te
sterker de vereeniging wordt en de kans op eeu
lagere omslag verdubbelt.
Waar de gevallen van afkeuriog van een dier
of van enkele organen door deze verzekering
op de meest reëele wijze worden afgewikkeld,
zal men er te gereeder toe orergaau zich aan
te slaiteD.
Dat inderdaad eene informaliteit bij de
herstemmingen voor wethouder is begaan, heeft
de aaudacht getrokken, ook van de belang
hebbenden. Nu kan men het jammer vindeB,
nadat de benoeming is geschied, dat dit wel
licht opnieuw zal moeten plaats hebbeu maar
dat er van bevoegden op het juiste oogenblik
uiet is op gelet, ligt buiten onze verantwoordelijk
heid.
Om nu wellicht gebruik er van te makeo
dat men andere functionarissen wil nemen, is
niet te verwachten v^n mannen v»o eer zoodat
we vol vertrouwen zijn dat de uitspraak van de
meerderheid vau den raad geëerbiedigd zal
worden en men zonder strijd de reeds benoemd
verklaarden niet de dupe zal laten worden van
eene vergissing, die ook elders, o.a. in het na
burige Halsteren onnadenkend is begaan.
De raad heeft een eergevoel te handhaven,
dat hij maar niet door een toevalllige omstandig
heid als een speelbal der grilligheid zou weg
werpen.
Eu dat we voorts het beleid van deu voor
zitter niet hebben becritiseerd, doch alleen als
intermezzo hebbeu vermeld, blijkt meer dau
duidelijk uit de bewoordingeu waarin de aau-
teekening was gesteld.
De motordieost van het Vrijwillige Land-
atoriucorps zal op 27 en 28 Sept. a.s. iu Gelder
land eene vrijwillige oefeuiug houden, waar
toe de afdeeling Zeeland des morgens te
7 ure vertrekt van Kapelle naar Deventer. De
manschappen uit Tholen, Sl-Philipsland en
Schouwen eu Duiveland znllen zich le Bergen
op Zoom bij de colonne aausluiten.
I 's Ochiens te 9 uur van den volgeudeu dag
zal een défi'é voor Hare Majesteit de Kouiogin
plaats hebben.
De vlaggetjesdag ten bate van het Groene
Kruis te dezer plaatse is succesvol geweest.
Door de toewijding van het jonge dames
comité dat daarvoor zeker de dank van het be
stuur z*l erlangd hebber, kon eeu zuivere
opbrengst van f 70 945 geconstateerd worden.
Het vorige jaar was dit slechts een vijftig gulden.
ST-PHILiPSLAND. Dhr. W. Mol alhier is
benoemd tot tijdelijk weger in de weegbrug aau
de haven.
8T-ANNALAND, 13 September.
Alsot de tijdingen van alom over de opgewekt
heid en het welslagen der feestelijke herdenkingen
van het Koninklijk Regeeringsjubileura aanstekelijk
gewerkt en op het laatste oogenblik een stoot gegeven
hebben tot eene openlijke gedachtenisviering, had
men zich ook hier voor heden opgemaakt ora door
een uiterlijk feestbetoon getuigenis af le leggen vau
zijne oranje-geziadheid.
Het gansche dorp wai daartoe in een feeslkleedij
i gestoken. Het rood-wit-blauw, geflankeerd door de
beheerschende oranjekleur, wapperde lastig uil boven
de veelkleurige eerebogen inet hunne toepasselijke
opschriften en tusschen de geïmproviseerde lanen
van mastgroen door, die jpnet hunne golvende guir
landes, overtogen van de gouden stralen dor schit
terende zon, steeds zulk eene mooie stoffeering bieden.
Reeds in den vroegen ochtend bewoog zich een
geestdriftvolle menigte door do stralen, getooid met
de nationale kleuren.
Het gelui der torenklok en een salvo van don
ichietvereeniging „Prinses Juliaua" was de officieele
aankondiging der feestelijkheden, terwijl eenige leden
van de muziekvereeDiging van den torentrans de
nationale liederen ten gehoore brachten.
Onderwijl duidde het vroolijk geklikklak der
paarden op de vorming van- den stoet voor den op
tocht die op het kerkplein werd opgesteld.
Het oude en beproefde muziekkorps haalde de
burgemeester van zijne woning af en begeleidde hem
naar de versierde estrade in de Voorstraat, alwaar
Z.E.A. eene feestrede uitsprak, waarvan de aanhan
kelijkheid van het Nederlandsche volk jegens do
jubileeronde Vorstin cn Haar huis do grondtoon was.
Van het medeleven van Hare Majesteit met Haar
volk iu lief en leed heeft ook ons eiland het bewiji
ontvangen toen de vruchtbare landen onder Oud-