IERSEKSCHE EN
THOOLSCHE COURANT
o. 1999
Zaterdag 28 Juli 1923.
Veertigste jaargang
Firma J. M. C. POT - Tholen
DE BEWAARSCHOOL.
OOI
en
Q.
Het conflict aan Financiën.
GEMEENTERAAD.
Dit blad verschijnt eiken Zaterdag.
Prijs per kwartaal f 0,80 met Geïllustreerd Zondagsblad f1,875, franco
jer post f 1,65 -f- 10 ct. disp. kosten.
UITGAVE
Telef. Interc. no. 16.
Advertentiën van 1 tot 4 regels 75 cents; iedere regel meer 17*/j cents.
Grootte der letters naar plaatsruimte.
Bij abonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
Zoo al niet een brandende, is de oprichting
ier Bewaarschool toch minstens een aeer be-
grijke kwestie.
Tot vóór 1921 bestond te dezer plaatse zulk
ie instelling, die door een 250 kinderen werd
socht en stellig in een groote behoefte voorzag.
Maar die school der kleinen heeft het veld
«ten ruimen voor eene onderwijs-inrichting
or grooteren.
Immers, toen eene U.L.O.-school werd in het
sn geroepen is het gebouw der bewaarschool
artoe in gebruik genomen uit gebrek aan een
der lokaal.
Doch hiermede werd tegelijk het instituut der
r fle waarschool opgeheven.
Thans wreekt zich die wel wat overhaaste en
et voldoend doorziene daad, want algemeen
eobaart zich het groote gemis aan zulk een
looi. Men zou bijna geneigd zijn te veronder-
Jlen, dat dit nu veel meer aan den dag treedt
mijl ze er niet meer is, dan tijdens de dagen
hare opheffing wellicht nog had kunnen
orkomen worden.
De behoefte aan eene bewaarschool openbaarde
sh hoe langer hoe meer en het ontbreken er
n doet zich nog dagelijks gevoelen.
Het bestuur van Volksonderwijs, meenende ook
dezen een taak te hebben te vervullen, heeft
ze zaak met bekwamen ijver aangevat en ge
rand door eenige andere belangstellenden wor-
:o pogingen aangewend om die leemte aan te
illen en aan het verlangen van zoovelen te
ldoeu door te trachten opnieuw eene bewaar-
hool te doen verrijzen.
Dit geschiedt nu evenwel niet in de meest
HSinstige periode voor zooverre gerekeod mocht
jn op finaocieelen steun van hoogerhand.
Mogeljjk heeft men het schip op stapel gezet
pt jiiens de opwekkende verwachting van het Rijk
5 in de bouwkosten zou bijdragen als het
80
srticulior initiatief was voorgegaau.
Thans is er voor dat optimisme geen plaats
leer, want het ontwerp van het departement
001 sa onderwijs, dat zich in de politieke arena
:ee.
overheid moet wezen, dewijl het slechts een be
waarplaats en zelfs geen voorbereidend onderwijs
betreft.
Doch dan stellen we er onmiddellijk tegen
over, dat het wel nimmer de bedoeling kan
wezen om de leiding aan een ongeschoolde kracht
toe te vertrouwen.
Nu gaat een onderlegde onderwijzeres van
zelve methodisch te werk, zoodat haar arbeid
wel terdege een voorbereidende vrucht voor het
onderwys moet geren.
Het welwillend beroep op de medewerking
van het gemeentebestuur is dus maar niet
denkbeeldig.
Niet waar, als van bovenaf is geordend de
gemeentekas aansprakelijk te stellen voor een
aanzienlijk gedeelte in de opleiding van eiken
scholier die een hoogere onderwijs-inrichting
elders bezoekt, dan mag men toch bezwaarlijk
een paar honderd vijftig kinderen eigendenke-
lijk langs de straat laten loopen, omdat men
hunne school heeft weggenomen.
En als hel ons vergund is een schema te geven
van de wijze, waarop naar ouze bescheiden mee
ning, de ouderliuge sameuwerking kan tot stand
komen, dan zou zich eerst eene vereenigiug
behooren ta constitueeren uit al degenen die
zich tot een minimum j larlijkeche bijdrage ver-
biuden. Deze vereeuiging vraagt de Koninklijke
erkenning aan tot verkrijging van de rechts
persoonlijkheid.
Ondertusschen wordt uitgezien naar een ge-
,bouw dat leiden kan tot het gewenschte doel
en waarop in zooverre de hand wordt gelegd,
dat het iu eigendom kau overgaan als de ver-
eenigiüg eene obligalie-leeniug kan sluiten,
waarvan de rente en aflossing door de gemeente
wordt gegarandeerd.
Ziet, nu hebben we ons niet gewaagd aan
eenig cijfer, omdat we niet over de noodige
gegevens beschikken.
Maar het wil; ons voorkomen, dat thans de
levensvatbaarheid van het plan kan worden na
gegaan. De steun der gemeente wordt er niet
al te riskant door en de vereeniging heeft door
de garantie van de gemeente een rugsteun dat
het fiuancieele gedeelte van deze zaak meer uit
leidende en directe oorzaak er toe aanhangig te
maken. We weten niet of de regeering daartoe
ooren zal hebben. Het is niet de gewoonte dat de
Volksvertegenwoordiging in een crisis, door de ont
slagname van een lid van het kabinet ontstaan,
anders wordt gemengd dan wanneer de oplossing
reeds een voldongen feit is.
Zou ze dit nu wel doen, dan wordt daarmede een
blik gegund in den ernst van den toestand.
Men heeft dus inderdaad voor het moment tot
plicht zijn oordeel even op te schorten, afgezien van
den ondragelijke last die dit plan aan het Nederland-
ache volk zou opleggen.
BUITENLAND.
ceds meermalen door zijne reuzen zwaaien heeft roerbaar maakt, indien althans de kas der ge-
- - - meente die garantie toelaatbaar maakt. We
willen dat later nog wel eens bezien.
jgj aderscheiden, trok dat concept in, zoodat daarop
iet meer kan worden gerekend en alzoo de
lutbalken ran dit scheepje vrij wel zijn wegge,
allen
En zoo men thans aangewezen zal zijn uit-
[uitend op eigen krachten, dan wil het ons
isscbijnen dat bet bootje stranden moet voor dat
et goed en wel de haven nit is.
Toch heeft men de handen niet werkeloos in
en schoot gelegd en is men bezig een stam
apitaal te formeeren, dat dienst zal moeten
[oen als bouwfonds.
In hoeverre dit ooit aan zijne bestemming zal
TlT nnnen beantwoorden, zal, naar onze bescheiden
Leening, slechts de verre toekomst kannen
litwijzen
Evenwel zal het in de bedoeling liggen om
liettemin bij de overheid aan te kloppen om
itenn en, zooal niet bij het ministerie van on-
lerwijs, dan bij het plaatselijk gemeentebestuur.
Want de paedagogische leasen van minister
De Visser mogen hunne theoretische waarde
lebben, de praktijk stelt andere eischen dan
sen lonkende bemoediging dat wij leven in het
leeken van het particulier initiatief.
Hoe zonden de vroede mannen van het stad-
mii zulk eene aanvraag ontvangen?
Men zal aanstonds zeggen dal dit afhangt van
le omstandigheden waaronder het verzoek wordt
ingediend.
Volkomen jnist.
Uitgaande van den gedachtengang dat het
gemeentebestuur moreel verplicht is zoodanig
verzoek daadwerkelijk te steunen, dan kau men
't daarmede eens zijd
Immers, het moet logisch geacht worden, dat,
wat afgebroken wordt zonder dat 't kan gemist
worden, ook weer moet worden opgebouwd door
dengene, die de sloopende band heeft uitgestrekt.
We hebben het volste vertrouwen in onzen
gemeenteraad dat hij deze consequentie
vtardei zal.
Een andere vraag is tot welke maat de steun
der gemeente zich zal bepalen.
Het behoeft toch geen nader betoog, dat hoe
de nattig en hoe wenschelijk een zaak ook zijn
moge, er ten allen tijde een bron moet wezen
die deze kern met al hare goede eigenschappen
moet kunnen onderhonden, want zou dit niet
i mogelijk zijn dan blijft zij bepaald tot bet rijk
LS der vrome wenschen.
Men zon ook kunnen zeggen dat een be
waarschool niet het onderwijs omvat, hetwelk
een voorwerp van den aanhoudenden zorg der
I.
Er zijn zoo vele conflicten in de financiën van
deze en gene, waarop men zoo gaarne tot in het
diepste der zaak afdaalt en waarover men al is 't
met de hand voor den mond, zoo wijdloopig spreekt,
hoewel het privé zaken betreft, die feitelijk vallen
buiten de bemoeiïngssfeer van anderen, dat men de
crisis aan Financiën, die elkeen aangaat, wel eens
van naderbij mag bezien.
Men weet het, dat de minister van financiën zyn
ontslag heeft'genomen, omdat de ministerraad heeft
besloten bet ontwerp der Vlootwet ten spoedigste
bij de Kamer aanhangig te maken er. die wet met
1 Januari 1924 in werking te doen treden.
Wat beteekent dii?
Dat wil zeggen dat een nieuwe vloot moet worden
gebouwd, die zoo vele millioenen zal kosten, dat
dit, volgens den minister eenvoudigweg voor ods
kleine land niet verantwoord is.
En nu de regeering, ondanks die onmogelijkheid,
toch besluit dat het ontwerp in zee moet, heeft
minister de Geer zijn ontslag aangeboden omdat die
enorme uitgaven niet met zyne verantwoordelijkheid
als bewindsman overeen te brengen zijn.
Ten koste van wat ook, moet dal ontwerp er door.
Er moet op de staatsuitgaven maar zooveel bezuinigd
worden, dat die kosten ten deele daarmede gedekt
worden.
Het ligt voor de hand dat er een diepgaande
reden moet zyn om zoo goed als onze heele volks
kracht op het spel te zetten tot uitvoering van dit
vlootplan.
In elk geval moet er een sterke bezuiniging komen
om het evenwicht in de staalsbegrooting te herstellen
en nu zou elke bezuiniging komen ten gunste van
die wet
Het verluidt dat van de zijde der Eogelsche re
geering pressie op de onze is uitgeoefend om de
verdediging van Indië intensiever te maken.
Het is nog niet zoo heel lang geleden dat een
compromis is gesloten tusachen de mogendheden die
belang hebben in de Stille Zaidzee en omgeving
om de bewapening te beperken en elkanders belan
gen te ontzien.
En na zou juist te dien opzichte eene belangrijke
versterking van de vloot noodzakelijk zijn.
De gesloten overeenkomsten, voortgekomen uit het
wederzijdsch vertroawen, zyn blykbaar van weinig
meer waarde dan vodjes papier".
Maar bespiegelingen baten niet. Als het feit er
ligt, gelijk daaromtrent de geruchten gaan, dan houdt
de regeering rekening met den druk die van elders
op haar wordt uitgeoefend.
Van communistische zijde worden pogingen bij
de regeering aangewend om in een bnitengowoDe
zitting van de Kamer de crisis, of liever de aan-
Het antwoord op de nota van 7 Juni van Duitsch-
land is door de Britsche regeering aan de gezanten
der geallieerden overhandigd.
De verklaring door den Premier in het Lagerhuis
afgelegd, was gematigd on gansch niet prikkelend
voor Frankrijk.
En met Frankrijk heeft men ook de vele pro-
Fransch gezinden ontzien.
Want daar zijn in Engeland nog velen die eene
gezindheid aan den dag leggen welke door dik en
dun met de Franschen meegaat.
In doorsnee is evenwel het geduld der Engelseheu
ten einde.
Men is er tot do overtuiging gekomen dat het
uithoudingsvermogen van Duitschland naar het laatste
loopt en dat dit leidt tot eene catastrophe waarvan
de gevolgen in hun aard en uitwerking niet te
overzien zijn.
Zou dit ineenstorten van het eens zoo machtige
keizerrijk een zegepraal wezen voor Frankrijk, mon
gunt haar die niet, omdat het zelfs voor haar zolve
een ongelnk zou wezen.
Bovendien heeft in Engeland de meening post
gevat dat het den bondgenoot minder le doen is
om het binnenhalen van de bij het vredesverdrag
van Versailles bedongen milliarden dan wel om de
opperheerschappij op hot vaste land, waartoe de
de vernietiging van den aartsvijand eene onvermijde
lijke voorwaarde is.
Volstrekt genomen is Duitschland reeds ineenge
stort en was het al lang bankroet geweest, als dwazen
in het buitenland het niet voortdurend hun goede
geld hadden geschonken door marken le koopen.
Overigens is van Duitschland niets te verhalen,
volgens menschen van gezag. De betaling zal in
tempo's moeten gaan, maar daarin zullen Frank?ijk
en België niet toestemmen, hoewel eene berusting
in het feit dier onmogelijkheid de gemoederen in
Europa zou kalmeeren.
En zeker zullen ze dat niet doen nu ze laten
uitbazuinen dat het succes der Roerbezetting ver
zekerd is. Die bewering, gegrond op de omstandig
heid dat de veroverde hoeveelheid kolen en cokes
nagenoeg gelijk staat aan die welke vóór het avontuur
werd begonnen, binnenkwamen, raakt evenwel kant
noch wal.
Immers, de leveringen die door Duitschland vrij
willig werden afgedragen, brachten voor Frankrijk
geen kosten met zich torwijl thans millioenen en
nog eens millioenen ten koste van de bezetting
worden opgeofferd.
Intusschen nadert zienderoog de vernietiging van
Duitschland, waarvoor Engeland niet de mede
verantwoordelijkheid wil dagen.
Intusschen is de nota ook aan onzijdigen o a.
aan ons land verstrekt hetgeen aan de Koningin
die in Engeland een vacantiereis maakt, aanleiding
moet gegeven hebben haar incognitie-tocht even te
onderbreken en te Londen heeft vertoefd.
Over de behandeling van de nota's bij diverse
regeeringen valt weinig af te leiden want er wordt
een wederzijdshe geheimhouding in acht genomen
opgenomen in het Wetboek van Strafrecht,
werd voor kennisgeving aangenomen omdat een
zoodanig verbod reeds is ingevlochten in de
algemeene plaatselijke politieverordening.
Te dier zake werd overeenkomstig een wenk
van Ged. Staten in de bewuste bepalingen eene
zoodanige wijziging gebracht dat bij het opsporen
van overtredingen de woorden Rijks- en" daaruit
vervallen omdat dit alleen kau worden opge
dragen aan de gemeentepolitie.
Aan mej. Cornelisse werd op haar verzoek
eervol 'ontslag verleend als onderwijzeres met
ingang van 15 September a.s.
Voor kennisgeving werd voorts aangenomen
het schrijven van D. van de Zande inzake de
woning in de Walstraat.
Het voorstel van Burg. en Weth. tot afwijzing
van het verzoek van Krijger en de Wilde om
THOLEN, 24 Juli 's namiddags 2.30 oor.
Onder voorzitterschap van burgemeester Diepen
horst kwam de gemeenteraad hedenmiddag in
voltallige zitting bijeen.
De notulen der vorige zitting werden goed
gekeurd.
Ingekomen waren missives van Ged. Staten
tot goedkeoring genomen raadsbesluiten betreffende
wijzigingen der begrooting en verhuring van ge
meentegrond aau C. J. de Neve.
Voor kennisgeving werd aangenomen het
proces-verbaal van kasopname bij den gemeente
ontvanger waarbij ruim f 8000 aanwezig bleek.
Een schrijven van Barg. en Weth. van Bergen
op Zoom tot toekenning door den Raad dier ge
meente van een bijdrage van f 500 's jaars ge
durende 20 jaren voor de overbragging van de
Eendracht onder voorwaarde dat als de opbrengst
van het eventueel te heffen bruggeld meer dan
f23.300 bruto zou bedragen een nader bedrag
van het subsidie ia overweging zal worden ge
nomen.
Onder aanvaarding van dit aanbod 3al aan
den Raad van Bergen op Zoom tevens den dank
van de gemeente worden betuigd.
Het nu vrijwel bekende adres aau H. M. de
Koningin van den Raad van Wijmbriteeradeel
om te verzoeken dat een vloekverbod wordt
gemeentegrond aan te koopen werd zonder
hoofdelijke stemming aangenomen.
Op het verzoek H. van der Eijk om vrij
stelling van keurloonen voor reeds elders ge-
keard vleesch, stelde de meerderheid van Burg.
en Weth. voor, hieraan niet te voldoen.
De heer Geluk vo^d het niet billijk om, als
reeds keurloon elders betaald is, dit hier nog
eens voor de tweede maal te moeten doen.
De hser Moelker die in de stukken had ge
zien dat er ook wel sprake is van invoer van
buitenlandsch vleesch uit Hoek van Holland,
achtte een tweede keuring wel noodzakelijk,
maar als hst bijv.'s morgens in St-Maartensdijk
of in St-Aunalaud is gekeurd dan viudt hij dat
niet zoo noodig.
De heer Wagemaker merkte op dat St-Maar
tensdijk, Poortvliet en St-Annalaöd gelegen zijn
buiten de rayon waar binnen onze keurmeester
keurt. Zou 't daar binnen vallen dan is het
niet noodig dat het nog eens wordt gekeurd.
De heer Stoutjeadijk vroeg of het werkelijk
vertrouwd is als er gekeurd vleesch binnen
Tholen wordt ingevoerd.
De heer Goossen wees er op dat onze ver
ordening slechts 1 iji cent per kilogram voor
keuring vordert dat is niet veel in vergelijking
met andere gemeenteD.
De keuringsdienst is ingesteld om gerustheid
te wekkeu bij het publiekdaarvoor is een
keurmeester aangesteld, die natuurlijk moet be
taald wordeD. Gaan we nu daarop uitzonderingen
maken, dan zal die dienst zich Diet meer kunnen
bedruipen en bovendien schept men een prece
dent tegen eene instelling die bepaald moet
uitgevoerd worden. Men zou zelfs verder kunneu
gaan en ook Ainerikaansch en iulandsch spek
en alle soorten vleeschwaren kunnen keuren,
doch men bepaalt zich uitsluitend tot geslacht
vleesch, zoodat er niets onbillijks in is.
De voorzitter meende dat al is het ingevoerd
vleesch gekeurd, men daarom nog niet weet
wanneer het gekeurd is en dat de keuring te
dezer plaatse eigenlijk tot doel beeft om te
constateeren dat het hier ia goeden staat is
aangekomen.
De heer Moelker zal zich bij het voorstel
van Burg. en Weth. neerleggen, niettegenstaande
hij in een tweede betaling iets onbillijks vindt,
doch voor het oogenblik geen andere clausule
weet te vinden.
Het voorstel tot afwijzing van het verzoek
wordt aangenomen met 7 tegen 4» stemmen, die
der heeren Geluk, Jansen, Deurloo en Wage
maker.
Het verzoek van E. ten Hove om uitkeering
voor in 1920 gedurende 10 maauden gegeven
extra lessen werd op voorstel van Burg. eu
Weth. voor kenuisgeviug aangenomen.
In verband met de aanschrijving van den
minister van onderwijzer tot verplichte invoering
van het zevende leerjaar aan de L. O. scholen
wórdt dit aan de U. L. O. school opgeheven en
aan den heer J. Waverijn als hoofd daarvan
(dus uitsluitend van dat 7e leerjaar) eervol ontslag
verleend met ingang van 1 Aug. a.«.
A. Potter en G. Vis, pachters van twee per-
ceelen vischwater ondervinden zeer veel schade
van de vaug9t uit de vóór hunne perceelen lig
gende waters en verzochten mitsdien verminde
ring van hun pachtsommen tot op de helft van
het bedrag. Bij Burg. en Weth. hebben de be
sprekingen niet tot een zoodanige overeenstem
ming kunuen leiden dat een voorstel hunner
zijds kan worden gedaan.
De heer Moelker kan zich voorstellen dat die
pachters schade lijden als de paling gevangen
wordt vóór ze in hun terrein komen, maar bij
de verpachting zullen ze de voorwaarden wel
hebben vernomen, zoodat ze vooraf znllen ge
weten hebben dat die mogelijkheid bestond.
De heer Stoutjesdijk voelde veel voor ver
mindering van pacht.
De heer Wagemaker zeide dat vooraf nooit
