IERSEKSCHE EH
THOOLSCHE COURAMT
So. 1996
Zaterdag 7 Juli 1923.
Veertigste jaargang
Firma J. M. C. POT - Tholen
De nieuwe jachtwet.
Een Naschrift.
Dit blad verschijnt eiken Zaterdag.
Prijs per kwartaal f 0,80met Geïllustreerd Zondagsblad f1,87', franco
per post f 1,65 -f- 10 ct. disp. kosten.
UITGAVE
Telef. Intero. no. 16.
Advertentiën van 1 tot 4 regels 75 cents; iedere regel meer 17'/, «ents.
Grootte der letters naar plaatsruimte.
Bij abonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
PUBLICATIÈN.
De Bnrgemeester van Tholen brengt ter algemeene
saais, dat de kiezerslijsten voor de afdeelingen
root- en Kleinbedrijf der Kamer van Koophandel
a Fabrieken voor Westelijk Noord-Brabant van 1
uli 1923 tot en met 14 Juli 1923 ter inzage
ggen en op het Bureau der Kamer, Seeligaingel 4,
reda en voor zoover betreft de kiezers in de ge
beente woonachtig op de secretarie dezer gemeente.
Tot en met 14 Juli a.s. is een ieder bevoegd bij
t Kamer van Koophandel verbetering te vragen.
)it verzoek moet in tweevoud worden ingediend bij
et Bureau der Kamer, Seeligsingel 4 Breda.
Tbolen, den 30 Juni 1923.
Het Koninklijk Jubileum.
Nauw ontvloden aan de beslommering die een
estijo, naast de geneugten, met zich brengt,
loemt niettemin in de verte een ander lustrum
waarmede elk rechtgeaard vaderlander, die
aan zijn
je 'P'
Snelt voor zijn tradities, die hecht
rorstenhuis, als bij instinct instemt.
We behoeven nauwelijks eene nadere definitie
;e geven van wat we bedoelen, men moet er
;elfs niet naar raden, men weet het als bij
ntuïtie, dat we niet anders op het oog hebben
_dan de herdeuking van den dag waarop Hare
Majesteit de Koningin het bewind uit handen
e[ van Hoogst Derzelver Moeder overnam, nn bin-
lenkort een kwarteeuw geleden.
Vijf en twintig jaren, een heele tijd. Menig-
en weet dit feit slechts uit overlevering, maar
^niettemin kannen zoovelen, die een peper- en
I zoutkleurtje beginnen te vertoonen, zich de
igrootsebe feesten in herinnering brengen bij de
Iroonsbestijging in 1S98.
Levendig komt dan het ongekend eatbonsi-
aime voor den geest waarmede dat heugelijk
feit ia gevierd.
Veel ia in dat tijdsbestek gebeurd, veel ook
veranderd, maar niet verflauwd is de aanhanke
lijkheid aan Haar, die men eenmaal de hoop
dei vaderlands heeft genoemd.
In menige plaati maakt men sich op om dit
zilveren jubileum, dat niet alleen Haar, maar
ook Haar velk geldt, feestelyk te gedenken.
Op Haar eigen advies wil men dat op sobere
wijze doen, maar men wil toch getuigenis af
leggen van de dankbaarheid voor den zegen die
Hare regeering heelt gebracht, voor het beleid
waarmede 2\j bet echip van staat heeft bestuurd.
En nu willen we gansch niet een leest pro-
voceeren, noch minder opdriugeu, maar naar
onze bescheiden meening ligt het op den weg
van de permanente commissie die in dezen
leiding aan dergelijke zaken geeft, om de bur
gerij te samen te roepen en haai te vragen of
tij neiging én behoefte gevoelt om dit belangrijk
af te aluiten tijdsgewricht op bescheiden voet
te gedenken.
In het geval dat bedoelde commissie eene
algemeene vergadering zou uitschrijven, dan
hopen we dat daarvan een zoo ruim mogelijk
gebruik zal worden gemaakt opdat men zich
uilspreke over de te volgen gedragslijn, hetzij
dat men in alle eenvoudigheid, hetzij op ietwat
uitgebreider schaal, de gedachtenisviering meent
te moeten doen plaats hebben.
In plaats van door Ged. Staten zal nu de
tijd der openiüg en sluiting van de jacht worden
bepaald door den minister. Alleen hebben de
Prov, Staten eeue verordening te maken waar
de jacht op waterwild zal geoorloofd zijn, als
de andere jachten gesloten zijn.
Zware straffen zijn gesteld tegen overtredingen.
Kan in verschillende gevallen verbenrd-verklaring
van jachtmiddelen plaats vinden, men kan zelfs
door hem die de bekeuring doet, indien men
aan deze ambtenaren onbekend is, in voorarrest
worden gebonden.
De grondgebruiker hoeft het uitsluitend recht
het schadelijk gedierte op den door hem ge
bruikten grond te bemachtigen of te doodeo.
Zeo hij een jachtacte heeft ol eene vergunning
van den minister mag hij daarbij gebruik maken
van een schietgeweer.
Door den minister kan aan bepaalde personen
de opdracht worden verstrekt op bepaald aan
gewezen gronden wild of schadelijk gedierte op
te ruimen. Deze bevoegdheid wordt verleend op
voorstel van eene schade-commissie, welker leden
door den minister worden benoemd op aanwij
zing van landbonwvereenigingeu.In elke provincie
zal zulk eene commissie worden aangesteld.
Hare taak omvat niet, zooals men zou kunnen
vermoeden, eene regeling te bewerkstelligen
omtrent eventueele schadevergoeding, doch om
te adviseeren tot verdelging van schadelijk wild,
waar zij meent dat dit werkelijk schade ver
oorzaakt. Op haar advies kan uit dien hooide
in bepaalde gemeenten de konijuenstrik worden
toegelaten, die overigens verboden is.
Een beding dat de grondgebraiker het recht
tot bet opsporen, bemachtigen of dooden van
schadelijk gedierte niet zou mogen uitoefenen,
is als nietig te beschouwen
Do grondgebruiker, dus ook huurder of pach
ter heeft het onomstootelijk recht, of zoo hij
zelfs afstand zou doen van het recht om eene
vergunning aau te vragen tot het dooden van
schadelijk gedierte met het jachtgeweer, dau
nog is de opsporing of bemachtiging aan hem
gewaarborgd.
Jachtrechten worden alle opgeheven en nieuwe
niet meer gevestigd. Hen, die een jachtrecht
bezitten wordt eene schadeloosstelling verleend.
Voor het leiden en verrichten van de werk
zaamheden welke noodig zijn om tot de afschaf
fing en de schadeloosstelling der jachtrechten te
komen, wordt eene jachtcommissie ingesteld.
Meent men deswege aanspraak te kannen
maken op schadeloosstelling, dan moet binneD
vier maanden na de inwerkingtreding dezer wet,
die op een nader te bepalen tijdstip zal plaats
vinden, aangifte doen van de te niet gegane
jachtrechten.
Die aangiften worden onderzocht en de gel
digheid en de awd van het jachtrecht vastge
steld, waarna de bepaling van de schadeloos
stelling volgt door bepaling van de waarde.
Op het moment dat de wet in werking treedt
zyu de jachtrechten verdwenen. Daarmede ver
vallen dan tevens alle overeenkomsten van buur
van het jachtrecht en vorderingen betreffende
den afkoop daarvan. Rechtsgedingen dienaan
gaande worden als geëindigd beschouwd.
De Eerste Kamer heeft de jachtwet, welker
behandeling een beletsel was voor den miuister
van binnen), zaken om naar Tholen's tentoon
stelling te komen, aangenomen met 19 tegen
15 stemmen.
Aan de voornaamste bepalingen der nieawe
wet is ontleend dat onder wild wordt verstaan
grof wild, klein wild en waterwild. De wilde
zwijnen, konijnen en fazauten worden onder
schadelijk gedierte gerekend. Voor wat betreft
fazinten kan voor bepaalde gedeelten van bet
rijk van deze bepalingen worden afgeweken,
waarbij tevens wilde ganzen als schadelijk ge
dierte kunnen wordei gevoegd. Daarna treedt
op den voorgrond het recht van jagen.
De wet bepaalt dat daartoe gerechtigd ia de
eigenaar van den grond of ieder die krachtens
zakelijk recht bezit heeft op den grond.
Indien de grond is verpacht, is de^ pachter
de rechthebbende, voorzoover bij de huurover
eenkomst het genot van de jacht niet is voor-
ut< ,behouden. Is dit wel het geval, den mag de
eigenaar het genot van de jacht niet verhuren,
indien de pachter dit niet zon toestaan. Dit
•trekt zich evenwel weer niet uit tot haisge-
nooten of kinderen, een bij hem in dienst
zijnden jsger of een medejager van den eigenaar.
De jachtacte moet worden aangevraagd voor
kleine gemeenten bij den burgemeester en voor
grootere bij den commissaris van politie.
De prijs voor een gewone acte is f 14 ge
bleven en voor die tot bet vangen van vogels
f 5.—. Een groote jachtacte voor de valkenjacht
tal zelden meer gevraagd worden, want de
zoogenaamde lange jacht, die met hazewind
honden, ia verboden.
completeering van het uitvoerig relaas
Ter completeering van
der tentoonstelling rekenen we 't tot onzen
plicht enkele aanvolliDgen te doen.
In de eerste plaats brengt de eisch der vol
ledigheid mede om daaraan toe te voegen dat
Jhr. J. van Vredenburch bijzonder dankbaar was
voor de betoonde erkentelijkheid ten aanzien
van wat hij had gedaan in het belang der water
leiding voornamelijk in den onthulden gedenk
steen, boven de toegangsdeur tot den watertoren
en waarin met gouden letters staat gebeiteld
1911 Hulde aan Jhr. J. van Vredenburch 1923
Voorzitter van het Waterleiding-comité ia 1914,
Voorzitter van den Raad van Beheer van 1916 af,
aan wiens stuwkracht en volhardiugsverinogeu
het totstandkomen der Thoolsche Waterleiding
grootendeels te danken is.
Maar naast het deel dat zijne medewerkers
in de totstandkoming en allen, architecten, op
zichters, aannemers en bouwlieden zonder onder
scheid in de oplevering hebben gehad, moest bij
voor een zeer aaDzieBÜjk deel die hulde over
brengen op zijne echtgenoote. Zij toch heeft hem
in menige moeilijke periode, welke de onder
neming heeft doorgemaakt, zoo krachtig gerug
steund, dat middellijk daardoor de voltooiing
bevorderd werd.
De eerste stoot aan deze nattige iifttelling
is gegeven in de Z.L.M., zoodat het iu den
aard der zaak lag, hare leden die het lustrum
der maatschappij mede gedachten, te ontvangen
ter geschikter plaatse, om hen getuigenis te
kunnen afleggen van de vrucht die voortgekomen
is uit het zaad door ben het eerst gestrooid.
Nn moge aan dit voldongen feit eene ver-
hengiog ten grondslag liggen, dat ze zich zou
hebben geuit in een rondedans om den toren
zonder water, gelijk we hoorden beweren van
eene plaats, waar tegenspraak niet mogelijk was,
meenen we dat deze uiting is ontleend, zoo niet
aan de werking der fantasie, dan toch aan eene
verkeerde voorstelling.
En ten anderen mocht de vereeniging van
oud-leerlingen aan den huishoud-cursus ten deze
vertegenwoordigd door de dames P. Hage en
H. Bastiaanse-Vermeulen en C. Broodman te
Stavenisse, het genoegen smaken aan hare keurige
etalage, als vrucht van het onderwijs van dien
cursus een door mevr. Van Vredenburch be
schikbaar gestelde medaille, te zien toegedacht.
Het was die stand, welke zooveel belang
stelling trok ook om de twee zoo smaakvol aan-
gekleede poppen en als 't ware hierom haren
naam en hare vermaardheid verkreeg.
Maar de beteekenis lag niet in de kunst van
aankleeding, doch in het verschil der perioden
die zij nitbeelddeD, gelijk de heele huishouding
van voorheen en thans in de beide afdeelingen
lag uitgedrukt.
Het glimmende koper van vroeger en het
allnminium van deu huldigen tijd met hare
evolutionaire begrippen omtrent de bereiding
van de maaltijden, de wasch en wat niet al.
De verschillende muziekkorpsen, die zich zoo
verdienstelijk hebben gemaakt tot verhooging
der attractie op den gedenkwaardigen 28 Juni
en te voren in hunoe eerste vertegenwoordigers
door den burgemeester en den beer W. Moelker
als voorzitter van Concordia ten stadhuize ware
ontvangen, konden een zilveren herinnerings
medaille aan de kroon van hun vaandel hechten.
Den heer Klompe werd eveneens een speciaal
bewerkt programma door onzen uitgever vereerd.
Verder is de zilvereu medaille die de Fok-
vereeniging te Tholen beschikbaar had gesteld
aan den besteo afstammeling van 'den stier
„Martin", toegekend aan jLina" van M. Goorden
te Oud-Vossemeer.
De verguld zilveren medaille van C. H. A.
Stontjesdijk voor den Kampioenstier viel ten
deel aan de joöge Frans van de Fokvereeniging
te Stavenisse.
In de 8ste klasseStieren zonder breeds
tanden is de eenige prijs die kan worden toe
gekend zijnde de 3e f 5, niet toegewezen aan
C. de Wilde Dz. te St-Maartensdijk, maar aan
C. D. Bijl te Scherpenisse, terwijl in de volgende
klasse, Stamboekkoeieu welke twee en meer
malen hebben gekalfd, de eerste prijs met verg.
zilv. medaille van den algemeeuen voorzitter
werd behaald door C. de Wilde Dz. voornoemd,
(inplaats van C. D. Bijl), de 6e door Gebrs.
Joppe Tholen, de 7e door Wed. VaD Tilbeurgh
te Oud-Vossemeer, de 8e door M. J. HoekGz.
te St-Maartensdijk.
Ten slotte moeten we nog vermelden dat aan
de eerste prijs vau de witte Leghorns een verg.
zilv. medaille is verbonden geworden van den
heer I. Hage Eleubaas te St-Maartensdijk, die
de voldoening smaakte dat deze bekrouiug ten
deel viel aan de inzending vvn het hein om
ringendehoenderpark „De Zeeuwsche Kip" aldaar,
terwijl J. O. Westerweel aldaar de le prijs
kreeg voor Holl. Brakels.
Het flink optreden der politie, waarop we
reeds het genoegen hadden te wijzen wordt,
blijkens een deswege ontvangen schrijven, ook
door anderen erkend en hulde gebracht aan haar
schitterend optreden in bare zware Jaak, die op
verschillende kruispunten, duidelijk aan het
licht trad.
Is de ontroering over deze misdaad in België
groot, in Frankryk ia de stemming met het Vaticaan
vergald. De Paua heeft namelijk ter zake van de
schadeloosstelling een schryven gericht tot den kar
dinaal-staatssecretaris Gasparri, waarin de veronder
stelde kwade trouw van Duitschland om zich aan
zyne verplichtingen te onttrekken, niet wordt aan
genomen en de wenschelijkheid wordt uitgesproken
om de betalingscapaciteit van Duitschland door eene
onpartijdige commissie te doen vaststellen.
Gasparri tracht de ontstemming te doen wegnemen
door eene nadere verklaring van het Pauselijk schrij
ven te geven, doch aan den uitgedrukten wensch
blijft vastgehouden.
Nog steeds is de Britsche regeering wachtende
op het antwoord der yragen die zij aan de Fransche
heeft gesteld.
Uit dien hoofde kon Baldwin, de nieuw Engelsche
premier, in het Lagerhuis geen nadere verklaring
afleggen over den stand van zaken ten opzichte .an
het antwoord der geallieerden op de jongste Duitsche
nota, die intusschen langzamerhand in het vergeet
boek zou gaan raken.
De toestand wordt intusschen in het Roergebied
zoo gespannen, dat men algemeen hoopt naar eene
oplossing, opdat de chaotische verwarring in Europa
nog niet grooter worde en naar eene uitbarsting leidt.
De Turken die hun natuur aan de conferentie
tafel te Lausanna gansch niet verloochenen, houden
eene eindbeslissing tegen door handhaving van hun
standpunt in zake de betaling van de coupons. Men
rekest nu op eene verdaging van de conferentie
teneinde de bezitters van obligaties vao de Turksche
schuld en de houders van concessies te dier lande
gelegenheid te geven tot overleg om tot een verge
lijk met de Turksche regeering te geraken,
BINNENLAND
Krachtens de wet tot tijdelijke beperking
▼an den invoer van schoenwerk, die Vrijdag ia
werking is getreden, bepaalt art. 2 dat aan hem,
wiens handelszaak in het Handelsregister is in
geschreven en dus blijkbaar het bedrijf vat
schoenenhandelaar uitoefent, op aanvrage over
een bepaald tijdvak invoer van schoenwerk kan
worden toegestaan hoogstens tot eene waarde,
gelijkstaande aan ten minste een vierde van het
gemiddeld bedrag waarvoor door hens in het
zelfde tijdvak over 1920, 1921 eu 1922 aan
schoenwerk werd uitgevoerd.
Om door een voorbeeld duidelijk te maken,
mag een bandelaar in schoenwerk, die in het
tweede halfjaar van 1920, 1921 en 1922 te
samen f7000 invoerde, hetgeen dan voor één
halfjaar f2000 zou zijn, nu voor het tweede
halfjaar van 1923 aanvragen om voor i/k of
f 500 te mogen invoeren.
De aanvraag moet geschieden bij den minister
van arbeid, zonder wiens vergunning geen in
voer mag geschieden.
De Röomsch Katholieke club der
Staten onzer Provincie heeft besloten voor
het lidmaatschap der Eerste Kamer can-
didaat te stellen de heeren E. B. Dumo-
leijn, notaris te Hontenisse en F. L. M.
van Waesberghe, burgemeester van Hulst,
beiden lid der Prov. Staten.
Deze lijst zal worden verbonden met die
van Noord Brabant, terwijl de R.K. in
Utrecht en Limburg, die eveneens tot de
zuidergroep behooren, een afzonderlijke
lijst zullen candideeren.
Van wege de anti-revolutionaire clubs
in Zeeland en Utrecht zullen o. m. candi-
daat gesteld worden de heeren Mr. A. A.
de Veer en baron d' Aumale, beiden af
tredend. De heer de Veer zal het eerst op
de lijst worden geplaatst omdat hij de
eenige Zeeuw in de Eerste Kamer is.
BUITENLAND.
STATEN-GENERAAL.
De kabinets-ciiiis in België is geëindigd met een
resultaat dat er heelomaal geen crisis had behooven
te bestaan, waut alle leden zonder uitzondering zijn
weer in het ininisterie-Theunis opgenomen.
De regeering8-verklaring die de premier Dinsdag
ia de Kamer aflegde kwam hierop neer dat de
militaire diensttijd twaalf maanden zal bedragen, doch
met twee maanden zal kunnen worden uitgebreid
zoolang de Roerbezetting duurt.
Voor wat be reft de vervlaamicbing der Gentsche
Hoege school wil de regeering die in dezen zin regelen,
dat alle colleges in het Vlaamsch worden gegeven
en daarnaast twee derde der cursussen in het Framch
behouden blijven.
Nu de parlementaire wagen weer loopen kan,
zullen spoedig de besprekingea tusscheu de gealli
eerden kunaen worden horvat over de schadeloos
stelling van Duitschland.
Er was een stilte ingetreden, die ietwat op adem
deed komen, maar nu weer roekeloos verstoord is
door een lagen aanslag op een trein met verlofgaande
militairen naar België, die ten deele vermorzeld is
ten gevolge van een ontplofte dynamietboin, en aan
negen soldaten het leven kostte.
Er zijn onmiddellijk strenge maatregelen genomen
ten opzichte van het verkeer en ook ten aanzien van
de daders, in welke plaats, voor zoover ze niet ge
vonden xyn, autoriteiten en notabele ingezetenen
worden gegijzeld.
Bij de behandeling van de peusioenswet in
de Tweede Kamer, welke-enkel eene aanvulling
gold, was door mevr. Bakker-Nord een amen
dement voorgesteld om het mogelijk te maken
dat een inwonende zuster van eeu ambteuaar of
ambtenares, reeds gepensioneerd of met minstens
25 voor peasioen geldende dienstjaren en gedu
rende de laatste tien jaren vóór het overlijden
van die(n) ambt. het huishouden beeft bestuurd,
pensioengerechtigd zou zijn volgens dezelfde
regelen die voor eeüige zoodanige weduwe van
toepassing zijn.
In het kader dier behandelde aanvallingswet
paste dit ameudement, volgens verklaring van
den minister, uiet, en bij ontraadde de^aanne-
ming er van.
Hét werd dan ook verworpen.
Maar de geestelijke moeder van het amende
ment heeft bet opnieuw ingediend in den vorm
van een iuitiatief-voorstel en smaakte de vol
doening dat de Kamer in meerderheid de bil
lijkheid van dezen toestand onderschreef en het
met 44 t-gen 38 stemmen aanvaardde.
Evenwel moest het hooge college der sena
toren zijn veto er over uit spreken eu bij mon
de van den Zeeuwsohen afgevaardigde mr. A,
