IERSEKSCHE EU
THOOLSCHE COURANT
So. 1995
,s
Zaterdag 30 Juni 1923.
Negen en dertigste jaargang
De Tentoonstelling.
ïol
Firma J. M. C. POT - Tholen
ieg
f0
ffen
n
ro si
Dit blad vericbijnt eiken Zaterdag.
Prija per kwartaal f0,80; met öeïllnatreerd Zondagablad fl,876, franco
per poat f 1,65 -f- 10 ct. diep. kuiten.
UITGAVE
Telef. Intere. no. 16.
Adyerteutiën van 1 tot 4, regels 75 cents; iedere regel meer 17«nts.
Grootte der letters naar plaatsruimte.
Bij abonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
DE TECHNISCHE ZIJDE.
II.
Ongetwijfeld is het weerglas in^dezo dagen
aeerdere malen, en begrijpelijkerwijze in angst-
slligheid geraadpleegd, dan men gewoonlijk
ileegt te doen.
Dat bad zijn zeer verklaarbare oorzaak. De
agen der landbonwweek genaakten met zulk
ico snelheid, dat de zwarte wolkgevaarten en
egaal grauwe lucht, die zoo langzamerhand
in beslissenden invloed werden, met spanning
jj reid gadegeslagen. Want het ia toch ontegen-
ieggoUjk, dat allea wat staat te gebeuren in de
ipen lucht tot het welslagen afhankelijk ie van
1.30 le weersgesteldheid.
Er was een optimisme geboren uit de voor-
peilingen der astronomen, dat het zomerzonnetje
tomen zou als de dagvorstin op 21 Juni de
L- renaar was gepasseerd, maar do profetie kwam
[Ivriet uit.
Men wilde geduld oefenen tot een naders
oorzegging dat St. Jan de gewenschte veran-
iering zou brengen.
lu 't midden lateode de invloed van den
talen datum van 24 Juni, bracht ze inderdaad
en zomerdag zoo heerlijk als men zich maar
euschen kan.
Maar ook dat duurde niet lang.
Want Maandag, de dag waarop de laatste
3.
>lM,
ik#
prij«
and werd gelegd aan de voltooiing vau het
errein en menigeen al een reisplannetje begou
orgauiaeeren, was het weer druilerig eu weinig
noed gevend.
Toch hadden we nog eenig respijt. Immers
iet was nog niet de groote dag.
En Dinsdag kwam zoowaar het zonnetje bij
eschenpoozen van achter het wolkengordijn
luren en liet zijn gouden stralen neerglinsteren
het frissche rood-wit-blanw dat in lange banen
Bit menige woning werd ontplooid.
Botermarkt eu Kerkstraat metamorpheerden
lieh in donkergroeBe lanen, verhoogd door kleu-
ige guirlandes, in welks mooie stoffeering der
itad onze gasten het bewijs hebben gezien, dat
burgerij met de Zeeuwscbe Laudbouwmaat-
ichappij meeleeft.
De geestdrift ontwaakte hoe langer zoo meer
;oeu de fanfare zich met een forache marsch
laar het Veer begaf om de leden vau het hoofd-
leitnur af te halen en naar bet stadhuis te
jegeleiden, alwaar de gasten namens het Ge
meentebestuur werden ontvangen door burge
meester Diepenhorst. Hij riep hen een hartelijk
welkom toe en wenschte de maatschappij vau
larte geluk met haar 80-jarig bestaan, welke,
tegenstelling met zoovele andere vereenigingeD,
die op zülk een leeftijd een kwijnend bestaan
hebben, thans nog frisch en krachtig is.
Hij hoopte dat de maatschappij een prettig
feest zal vieren en de dagen, die de gasten hier
tullen vertoeven, genoegclijk mogen doormaken
en daaraan met welgevallen mogen terugdenken.
De dank waarmede de vergadering deze be
groeting beantwoordde werd bezegeld door eeu
Ironk vaD den parelenden eerewijn door eenige
ooge dames op charmante wijze rondgediend.
De voorzitter, de heer Mr. Dieleman, achtte
iet eeu buitengewoon groot voorrecht om te
rholeu te zijn, op bet oudste vau het mysterieuze
silandenrijk, dat men Zeeland noemt en daarvan
oude tijden de ehutel uitmaakte.
Overgevaren roet de pont komt onwillekeurig
herinnering dat Philips de Goede de Stad
Tholen goed heeft bedacht met het rechtop het
veer waarvan tol mocht worden geheven en waar
in de naam der stad is ontleend.
Ons bevindende in de vestibule van dat al-
akhou oude Tholen om na een jaar van noeste vlijt en
ootjei veelzijdige arbeid rust en ontspanning te zoeken
itertol worden we tegemoet getreden met eene gast-
pekki vrijheid die onze verwachting niet heeft beschaamd.
>z. io De stad Tholen was onder de oude republiek
ide pi rau beteekenis en nam de vierde plaats in vai
Telef. steden van Zeeland. En is ze na niet meer
fan die groote beteekenis, ze behoeft ook niet
neer een vloot nit te rusten en kan zich wijden
Np aan den arbeid die de rijke velden vordert, ge-
tuige de drukke korenmarkt die de rij der werk-
D Züd«*cn besluit.
Met een beroep op de stuwkracht om den
iindbonw, de hoeksteen van ons volksbestaan,
te steunen, wenschte hij de goede en gastvrije
Thi üur8erÜ» d® tolgaarders van Tholen, vertolkt in
iet gemeentbestuur, de goede stad en het goede
eiland Tholen alle mogelijke welvaart toe.
Het behoeft nanwelijks gezegd dat een spontaan
pplaus op deze van geestigheden doorspekte
ïeantwoording volgde.
De heer C. H. A. Stontjeesdijk wenschte als
voorzitter van den Kriüg Tholen en St-Philips-
and een woord van dank te breugen aan het hoofd
bestuur voor den steun en de medewerking die
tiet kringbestuur heeft ondervonden tot iuriching
Ier tentoonstelling en naar zijn beste weten en
eonen heeft georganiseerd.
Zeeui
terri
>pen
rechiji
ELSC
Het bestuur rekende het zich tot plicht den
gasten welgemeende hulde te brengen voor hun
aller tegenwoordigheid en hoopte dat de dagen
die zij hier zouden doorbrengen mogen beloond
worden met de verwachtiug en die zij daarvan
koesterdeu en in aangoaaroe herinnering moge
blijven.
De heer Amsing bood den algemeenen voor-
sitter, de eere-voorzitter, Jhr. J. vaa Vreden-
barch en den voorzitter van het Kring bestuur
een op Ond-Hollaudsch papier bewerkt programma
met vergald titelblad aan, opdat ook hierdoor
een aangename herinnering aan dezs dagen zon
worden meegedragen.
De voorzitter dankte hartelijk voor deze attentie
en sprak de hoop nit dat de drukke dagen die
het kringbestnur en niet het minst zijn secretaris
hebben gehad, mogen bekroond worden met het
rijkste succes.
Na deze traditioneele plichtplegingen werd de
ageuda voor deze vergadering behandeld.
Op eene inderdaad aangename wijze, die ge
tuigde van eene goede verstandhouding tusscheu
leden en hoofdbestuur.
Aangaande de uitgave van den almanak, waar
omtrent de afdeeliug Aiel in overweging had
gegeven baar af te schaffen omdat er voldoende
baud tusscheu de leden en de maatschappij be
staat door middel van het Landbouwblad, werd
niettemin besloten, deze uitgave te doen besten
digen en op den ouden voel te laten verschijnen,
waarbij de maatschappij uitsluitend garaDt blijft
tot een maximnal bedrag van f 250, bijaldien
minder dan duizend exempl. wordeu afgeuomen.
Als lid djr gewasaeu keuringscommissie werd
herhen iemd de heer I. P. van der Weele te
Colijnsplaat.
Na eenige gedachtenwisseling werd goedge
vonden de eventueele oprichting van een rechts
kundig bureau nader onder de oogen te zien,
uadat eukele leden het nat daarvan hadden ver
klaard.
Het Dag. Bestunr was daarvan evenwel niet
zoo spontaan overtnigd, omdat ten aanzien van
belastingzaken, pachtcontracteo en meerdere zaken
het algemeea secretariaat en de rechtskundige
adviseur belangrijk^ diensten aan de leden kun
nen bewijzen.
De voorzitter kan dit bovendien met een
treffend voorbeeld illustreeren door mededeeliug
van het succes, dat de maatschappij had behaald
in een procedure, die over het aanzienlijk be
drag van enkele duizenden guldens liep.
Ten opzichte van het landbouwonderwijs dat
tamelijk stiefmoederlijk is bedeeld wil men
evenzeer de bezuinigingsmanie toepassen, waar
tegen de vergadering door middel van eene
motie wenscht op te komen.
Ter overweging aan het Hoofdbestuur werd
gegeven een wenk om bet Zeeuwsch Landbouw
blad om te zetten in eene naamlooze vennoot
schap, terwijl ten aanzien der onderlinge her
verzekering het hoofdbestuur diligent werd ver
klaard.
In de ruime zaal van Non Semper vereenigde
men zich daarna aan een souper, aangeboden
door het kringbestnur, waar de eerevoorzitter
de eerste dronk wijdde aan H. M. de Koningin
en voorts de groote verdiensten huldigde waar
mede de algemeene voorzitter de leden der
maatschappij aan zich heeft verplicht.
Op humoristische wijze, hem eigen, beant
woordde mr. Dieleman deze hem toegedachte
toast.
En de heer van Oeveren huldigde de groote
gastvrijheid van den kring en de aangename
begroeting waarmede de burgerij hen tegemoet
getreden was, die deze wijze van ontvangst deze
van elders overtrof.
Onder aaugeuamen kont was men gezellig
bijeeD, ongetwijfeld met de goede verwachting
op een welslagen van deze landbouwweek, die
onder zoo'n gelakkig gesternte was aangevangen.
Na een verkwikkende nachtrust was het ont
waken des te meer welgemeend naar gelang
moeder Natuur met haar welgevallig oog goed
gunstig op de veelkleurige stad nederzag.
Ook tal vau winkels hadden aan hunne etalages
een meer dan gewoon aanzien gegeven eu waren
in de decroratie bijzonder goed geslaagd.
Er wareu werkelijk heel mooie versieringen,
die een vreedzamen kamp voerden om den eersten
prijs te bemachtigen.
Intnsschen vulde de zaal van „Non Semper"
met tal van belanghebbenden ter algemeene
vergadering, die door den voorzitter mr. Dieleman
werd geopend met een hartelijk woord vau
welkom tot alle aanwezigen.
In de eerste plaats werd op hoogeu prijs ge
steld de aanwezigheid van Z.Ex. de Commissaris
der Koningin voor zijne groote belangstelling
in dien tak van volksbestaan die als de voor
naamste in dit gewest kao worden aangemerkt.
Evenzeer gold dit woord van bijzondere wel
kom de beeren A. van der Weijde en J.A.van
Rompo, leden van Ged. Staten, de inspectenr
van den landbouw, de welbekende Zeeuw Iman
Kakebeeke alsmede het Dagelijksch Bes tuu
der gemeente Tholeo.
Tot zijn groote spijt had de minister van
Binnenl. Zaken bericht gezonden verhinderd te
zijn, zijn voornemen om de algemeene vergade
ring en de tentoonstelling te bezoeken omdat
de behandeling van de jachtwet in de eerste
kamer ziino aanwezigheid aldaar noodzakelijk
maakte. Niettemin had de miniater de beste
wenschen voor de Z. L. M. uitgesproken.
De heer Amsing bood daarna den Commissaris
eveneens een speciaal bewerkt programma aap,
daarna de wensch vastknoopte in de gelegenheid
te zijn een nogbelangrijker programma Ie kannen
aanbieden als het de overbrngging van de
Eendracht zou betreffen.
Voor deze attentie werd vriendelijk dank gezegd
De voorzitter van de Kriog Tholen de heer
Stoutjesdijk was de tolk vau het kringbestuur
om allen een hartelijk welkom toe te roepen
io het bijzonder de Commissaris der KooingiD,
die toont mee te leven in het wel en wee van
do bevolking der provincie. Ook alle andere
autoriteiten en belangstelling hartelijk welkom
die bij den rijtoer getuige zullen kunnen zijn
van de goede gesteldheid van ons eiland en bij
de tentoonstelling zullen kunnen waarnemen het
peil tot waarop de fokkerij is geklommen.
Dank werd gebracht aan allen, zonder ouder
scheid die hebben meegewerkt tot het welslagen
van de tentoonstelling.
Het moest hem echter van het hart, dat de
medewerking algemeeuer had kunnen zijn, als
niet enkele landbouwers opzettelijk hadden tegen
gewerkt.
De Kring Tholen stelt zich voor oogen dat
do Z. L. M. de laodbouwers noodig heeft, maar
ook dat deze wederkeerig zeer veel verplicht zijn.
Hij wenschte allen gcnoegelijke dagen in de
hoop dat deze bij hen io aaugename herinnering
zouden blijven.
Namens de commissie belast met het nazien
der rekening over 1922, die een uadeelig saldo
opleverde van 467.51)5, adviseerde de heer A. L.
Hage te 8t-Maariensdijk tot goedkeuring, waartoe
werd besloten.
Eveueens werd instemming betuigd met de
motie inzake de bezuiniging op het Landbouw
onderwijs.
Hierop hield de algemeene voorzitter de his
torisch overzicht van het 80-jarig bestaan der
Z.L.M., dat we om zijn groote uitgebreidheid
in om beperkt bestek niet kunnen opnemen.
Het was een uitnemend stuk werk, waarin alle
gebeurtenissen wedervaren en leidende per«ouen
de revue passeerden op eene wijze, die meer
malen door zijn geestigheid de lachspieren in
beweging bracht, maar een krachtig applaus ont
lokte als de nog leveude figuren der Maatschappij
een ware hulde ontvingen terwijl eerbiedig werd
ingestemd met de stille waardeeriug die werd
gebracht aan hen die ontslapen waren doch
hunne uiterste krachten hadden gegeven voor
het belang der Z.L.M. op de indrukwekkende
peroratie over den landbouwer, zooals hij ziju
moet volgde een stormachtig applaudissement.
Door de heer J. C. Dorst voor de planten
veredeling van de Friesche Mij. van Landbouw
werd een referaat gegeven over de aardappel
cultuur in de Friesche kleibouwstreek, die aan
merkelijk afwijkt vau die welke ten onzent in
toepassing wordt gebracht doch niettemin zijue
voordeelen bevat, voornamelijk wat betreft de
aanleg van de aardappelvelden, de betere af
watering. De voorkieroing en besproeiing, werd
aau korte bespreking onderworpeu ah een middel
eu voorbehoedsmiddel ter bevordering vau de
aardappelteelt.
Ten gevolge van de beperkte tijd kon de
heer Zwagerman zijne inleiding over de rnarkt-
zetting van de boter io Zeeland niet houden,
welke verhandeling mitsdien iu het Landbouw
blad zal verschijneu.
De voorzitter had de erkentelijk voor zijn
streven in de Z.L.M. ,in ontvangst te nemen
van de heeren W. eu I. G. JKakebeeke waar
na met de gewone plichtplegingen de algemeeDe
vergadering werd gesloten.
De traditioneele rijtoer, ditmaal mot het moderne
voertuig, de auto, had ziju groote belangstelling om
zyn mindere gewoonte.
Een lange file stond opgesteld op de kade, waarin
ieder naar gelang van zijn nummer, zijn plaats
spoedig vond.
Op een sein van den leider den heer J. L, Dorst,
zotte de lange stoet zich in beweging, d»e aan do
watertoren van de waterleidingmaatschappij, halt
hield, alwaar het gezelschap werd ontvaDgen door
den yice-presideut vau den Raad vau Beheer, den
lieer Diepenhorst die namens de maatschappij den
heer Jhr. van lanburoh als ouversaagde stuw
kracht der waterleiding eeu onvergankelijke hulde
bracht in den vorm van een aaD den voorgevel aan
gebrachte gedenksteen te zijner eere.
De heer P. van Rees verwelkomd, de gasten als
burgemeester van Scherpenirse en i toonde in een
vrij lang betoog het nni der waterkidiDg aan.
De alg. voorzitter verklaarde de Z. L. M.
het op buitengewonen prijs stelue le worden
ontvangen. Hij betoogde dat een waterleiding is zoo
dringend noodzakelijkheid in Zeeland. De analen
verhalen van de allereerste bewoners van het oudste
land van Tholen, dat zij geen drinkwater hadden,
terwijl alles zout en brak was, waardoor vele ziekten
onder de nog ruwe en onbeschaafde bewoners voor
kwamen.
Hy weea ook op het belang van een drinkwater
leiding ook voor landbouw en veeteelt en kon in
dit verband de voorzitter van de maatschappij Jhr.
van Vredenburch een woord van hulde niet ont
houden, die met taaie volharding èn uit liefde en
sympathie voor het land, waar hij zoo lang woonde
en werkte dit groote en grootsche werk tot stand
bracht, hetwelk enkele weken geheel voltooid r.al
zyu en door de Z. L. M. op groolen prijs gesteld.
Alle aanwezigen stemden spontaan in met de
dronk die hij op ziju bestendig welzijn insteldo.
De heer P. van Rees, burgemeester vau Poort
vliet on Scherpenisse, sprak een hartelijk woord vau
welkom namens de ingezetenen zyner gemeenten, eu
zette tevens het groote belang uiteen van eene water
leiding, waaromtrent hij zelfs uit de grijze oudheid
treffende bewijzen zou kunnen opdiepen.
De Commissaris der Koningiu dankte hartelijk
voor de wyze waarop hy is ontvangen en onder
schreef gaarne het warme pleidooi voor het niet te
onderschatten voorrecht eenor waterleiding.
Zijne Excellentie Ch. Benoist de Fransche gezant
bij ons Hol had in het eenvoudig versierde beneden
lokaal van den watertoren menig blijk van groote
sympathie met zijne komst naar Tholen in ontvangst
te nemen, doch waarvan door menig oor de harte
lijke toespraken vervaagden, die in de Fransche taal
werden gevoerd.
Na een gezellig samenzijn werd de tocht voort
gezet over Scherpenisse en St-Maartonsdijk naar de
hoeve „Vredenburg" van den heer H. J. Dorst te
Stavenisse, waar het gezelschap allerhartelijkst ont
vangen werd, waarvoor mr. Dieleman, den gastheer
a)3 trouwe vriend en warm medestander der Z. L. M.
hartelijk dank.
De Zeeuwscbe families moeten ons trouw blijvon
en eens naar het verleden zien, wat hun vaderen
praesteerdeu en in de historische lijn voortwerken,
dan is er blyde tinteling van leven en geestdrift
ouder onze schare en s'elt men er een eer in mede
te werken aan het schoone doelde verhelfing van
den landbouw in Zeeland.
Vandaar werd gestevend over St-Annaland naar
Oud-Vossemeer, waar de burgemeester de heer
C. W. Snyder, eeu hartelijk woord van welkom
uitsprak voor de eer de gemeente aangedaan voor
het gebrachte bezoek.
Ook hier werden de honneurs waargenomen door
den president, die namens de Z.L.M. hartelijk dank
zeide voor de vrieudelijke ontvangst.
En na weder de auto's te hebben bestegen werd
koers gezet naar het punt van uitgang, het oude
Tholen, waar eeu dichte menigte de lauge stoet van
tuffende rijtuigen opwachtte.
Hot was inderdaad een mooie tocht en de aan
vankelijke bezwaren zoowel omtrent het karakter,
als hot gevaar voor dezen rijioer met auto's zijn in
de prak ijk gebleken tot een minimum te zijn ge
reduceerd en de ontwerper en leider alle eer aan
doet.
De gedachte om op deze wijze aan de vele gasten
van elders om ons mooio maar vergeton eiland
te kunneu laten zien is wel met succes bekroond,
want ze hebben kunnen waarnemen, dat ons goode
eiland meer en beter verdient dan geïsoleerd te
blijven.
Na zich verfrischt te hebben was andermaal de
de gang naar „Non Semper" waar men zich aan
een gomeenschappelijken maaltyd zou tereenigen
en een 180-tal couverts gereed stonden.
Het kostte aanvankelijk eenige moeite om zoovelen
van een behoorlijk plaatsje te voorzien, maar met
eenigen goeden wil werd toch door elkeen plaats ver-
veroverd en opendon zich al spoedig de sluizen
dor welsprekendheid door het houden van toasten
op ieder en op alles wat meer of minder betrokken
is bij de lendbouwmaatscbappij en de landbouw.
En uit dien milden hoorn des overvlöeda vielen
ook enkele garven neer op den Franschen gozant
dio in den loop van den middag met zijn handels-
attaché, de heer Glaser de Commissaris der Koningin
en Jhr. Vau Vredenburch ten huize van den heer
Amsiug, waren ontvangen en hier eonigen tyd ver
toefden.
Hare Majesteit de Koningin, ook als bescherm
vrouwe der maatschappij werd gehuldigd door deu
voorzitter, die omgekeerd weer de gelukwenscheu
en de sympathie in ontvangst had te nemen var.
zoovelen, dio met zijne leiding hoogelijk instemmen.
De Commissaris der Koningin vertolkte de wel-
meenende gevoelens van het Provinciaal Bestuur
die het koestert voor den landbouw, terwijl aau
Zijne Excellentie warme dank werd gebracht voor
zijne groote belangstelling in Zeeland's hoeksteen
van het volksbestaan.
Jhr. van Vredenburch werd andermaal gehuldigd
als oud- en eerevoorzitter der maatschappij die nog
onvermoeid workzaam is aan al wat strekken kan
tot Tholen's belang.
De kring voorzitter en -secretaris, de heeren Stout
jesdijk en Klompe, moesten de hooge waardeering
in ontvangst nemen voor hunne ijverige bemoeiingen
inzake de belangen van den kring, maar iu bet
büzon'ler van die der 'entoonstelling, waarvan de
hée- viektra, algemeene secretaris, mede een
deel moest wëgdragen, terwijl de tweede secretaris,
de heer van Dijk dien lof niet kon onthouden wordeu
zich op uitnemende wijze van zijn taak te kwijlen,
'jions poëtische vereering van zoovele voormannen
c landbouwbeweging vond een vaak onbedaar-
i 1j instemming.
t landbouwonderwijs en met dit instituut de