IERSEKSCHE
THOOLSCHE COURANT
No. 1993
Zaterdag 16 Juni 1923.
Negen en dertigste jaargang
Firma J. NI. C. POT - Tholen
Het Spoorwegplan voor het
Eiland Tholen.
thi De eronderstelling was toen zeer gunstig om
van het rijk de helft al» voorschot te verkrijgen
van 85 der bouwkosten, nadat de Staats-
0| ipoorwegen zich bereid hadden verklaard 15
l jQttor hunne rekeniug te nemen door inbreng van
iet rollend materieel, boven de risico der ex-
ZZTZ loitatie, die zij op zich nam.
!S en
piano
en
enmi
8
p0uj.; -
GEMEENTERAAD.
Dit blad verschijnt eiken Zaterdag.
Priji per kwartaal f0,80 met Oeïllustreerd Zondageblad f1,375, franco
per post f 1,65 -|- 10 ct. disp. kosten.
UITGAVE
Telef. Intero. no. 16.
Advertentiëc van 1 tot i regels 75 cents; iedere regel meer 17'/i cents.
Grootte der letters naar plaatsruimte.
Bij abonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
we
Nadat oorspronkelijk voor de tot standkoming
van een spoorweg op ons eiland dermate belang-
stelling was ontwikkeld, dat alle gemeentebe
sturen en alle polderbesturen sich notarieel bereid
ZO hadden verklaard om financieel het geprojecteerde
plan te stennen en zoowel Rijk als Provincie een
j|f' renteloos voorschot voteerden elk voor een be-
langrijk deel, kon men aannemen dat het kapi
taal ongeveer bijeen was.
Van oit Noord-Brabant is toen een aandrang
hij gekomen om de ontworpen lijn aanmerkelijk nit
Ie breiden eu een groot deel van het Westen
lier provincie te doen bestrijken, doch de san-
lankelijke raming van f 2.650.000 deed stijgen
1,5 millioen.
Voor dit plan interesseerde zich ook de in-
ustrie en met name de suikerfabrieken Bergen
llin p Zoom zeiden een subsidie toe van f 50.000,
v* ie van Dioteloord f 100.000, dio van Ond-
SChe isstel eveneens een ton en de Zeeland f 60.000,
erwijl ook Vrederust haar penningske wilde
39e" Heren.
12 Dat was in 1918.
IntnsBchen is onmiddellijk daarop] een ont-
■^ttecde rijzing van materialen en arbeidsloonen
ivolgd, zoodat de eenmaal gemaakte begrooting
et meer te handhaven was en men op het
f\ 1 ubbele zon moeten rekenen.
Bovendien is.het uitgebreide plan tegen het
orstel van Ged. Staten van Noord-Brabant in,
or de Staten dier provincie aangehouden,
i gulf trdoor eene belangrijke stagnatie is ontstaan.
in weerwil van de groote malaise die inj liet
V "fcemeen is ingetreden, heeft de raad van beheer
l"lfleTn de nog steeds bestaande spoorwegmaatschappij
meend dat het no de goede tijd is om het
itgstnk andermaal onder de oogen te zien. En
afwachting van de betere lijden, die toch weer
men zullen, als uitvloeisel van de natuurwet,
t achter de donkere wolken niettemin de zon
nv, 0 lijnt, zijn de belanghebbenden bijeengeroepen
AAVt te antwoorden op de vraag ot zij de spoor-
nog voldoende belang achten voor deze
eek om aan een nader overleg mede te werken
te overwegen wat mogelijk is.
'Tot dat doel was tegen Vrijdagmiddag der
ige week eeDe bijeenkomst belegd ten Raad-
nze te Tholen waarbij enkele genoodigden
igens ambtsplichten verhinderd waren tegen-
lordig te zijn, doch overigens een zoodanig
liai autoriteiten aanwezig wae, dat over deze
|ote belangstelling een stellige voldoening werd
gesproken, omdat men daaruit meende te mogen
erikzi
Ifj. 19
en bij
enigiög
tot bet
MA
iggen;
IYCK-4 (a
lUT?MTi uu.\a»v U.WU - - - - O
5 tclndeeren dat er Dog wel eenig gevoel voor
plan aanwezig was.
de eerste plaats werd opgemerkt dat er nog
I. sterke drang is naar een vaste verbinding,
er echter niet komen zal als de streek niet
werkt.
Foch beeft zij er heel veel belang bij voor
i betreft de vlngge afvoer der producten, die
niet anders dan langzaam gaan van wege
irgeö
le druk
i^piimige heel gebrekkige haventjes,
Wvlsfowecen werd op de rechtitreeksche spoor-
I I loding met Antwerpen waar in zeer korten
dagelijks de producten ving eu tijdig aan de
i Landbojh kunnen komen.
anciëele t.sn ander voorstander zou niet spreken over
f moet ti (voer Tan producten, oiet ook over de wel-
I der bevolking, die bij een spoorverbinding
dos"® geiend worden, maar over het belang der
r postwieï^V^6 nn^ik^eling dat betrokken is bij de
,liing van dit plan.
door dflj 8treek waarover het hier gaat telt 16000
rerpen en gCüjk terecht opgemerkt, geen dichte
lodel lan^g g0Domen de oppervlakte van het
rtvoudigenjj g0CjJ daar hier geen fabriekswezen bestaat
Leeuwsohe» landbouwstreek daarentegen zeer dicht
Ikt, Texel, dat aanmerkelijk grooter is dan
a met portijD| telt slechts 6500 zielen en Schouwen
26)uiveland dat de dubbele oppervlakte meet
j de uit^us eiland, heeft 23000 bewoners. Trekken
3 POT,^1"" af'die der stad Zierikzee, dan rest
indel. n gelijk aantal, dat is aangewezen op den
Ut.
i°^eD8'e^ 0Dze bevolking ook is, kan nu
verwacht worden, dat zij zal overgaan tot
V1 als proeven, noch tot beoefeniug van nieuwe
Maagxu^eo^ jjebben we das feitelijk een te groote
1 rS iDg tegenover wal de bodem kan opleveren,
Jboort dat surplus zich elders te vestigen.
iP' 'eeds een aanzienlijk contingent van jonge
|Ja|2|/| uwers aan andere streken geleverd, maar
dj pyTcre ambachtsstand zoekt naar spoiing.
S dat alles is in de eerste plaats noodig een
goede geestelijke ontwikkeling, die, daar we hier,
behalve ééue U.L.O.-school, geen enkele andere
onderwijs-inrichting hebben, dan alleen het lager
onderwijs dat als zoodanig goed is, maar niet
aan alles kan aanpassen Zou er een spoorver
binding bestaan, dan is er voldoende gelegenheid
om elders meer en vollediger kennis op te doen,
waarmede men den strijd des levens beter onder
de oogen kan zien. Ook nit dat oogpunt is de
spoorweg een middel dat toejuiching verdient.
Van officieele zijde vernamen we officieos dat
het plan tot verbinding met den vasten wal
nauw samenhangt met het spoorwegplan. De
destijds vanwege de Staten ingestelde commissie
van onderzoek naar de beste wijze van verbin
ding is in zooverre met haar arbeid gereed, dat
nn reeds kan gezegd worden dat eene over
brugging de voorkeur geniet boven eene afdam
ming van de Eendracht, maar de eisch zal
worden gesteld, dat zij in elk geval geschikt
moet zijn voor spoorwegverkeer, wil de provincie
haar stenG die zij tot nu bepaalde, kunnen
handhaven, waarmee dan ook verbonden is de
toegezegde medewerking tot 22,8 °/0 tot den
spoorweg.
In dit verband hoorden we tevens, dat de
regeeriDg, door de aanzienlijke wijziging in het
plan, hare vrijheid heeft herkregen ten aanzien
van de oorspronkelijk toegezegde steun. En met
het oog op de zeer gewijzigde omstandigheden,
zal het ten aauzien van dien steun, goed zijn
zich te 'bepalen bij de gedachte, dat misschien
zal kannen gerekend worden op */3 der bouw
kosten.
Een paar stemmen waren te beluisteren die
nu niet meer zoo sympathiek stonden tegenover
het plan als weleer, grootendeels om de heer-
schende malaise en de daarmede te betrachten
bezuiniging, een woord dat zijn donkere scha
duwen veelal vooraitwerpt, maar ook wel mis
bruikt wordt om zich achter te verbergen.
Overigens bleek men gausch niet ongeneigd
om de draad der verdere besprekingen weder op
te vatten, nader overleg te plegen en alsdan te
overwegen wat mogelijk is.
Voor die niet ongunstige stemming was het
Bestour erkentelijk en dankbaar. Zij opende de
mogelijkheid om de lange weg van onderhande
lingen en wat dies meer zij weder op te gaan.
Want er loopt gewis nog een zeer gemime tijd
mee heen, eer inderdaad de eerste rookplaim
van het snuivende stoomros onze welige lan
douwen zal doorsnijdeu.
Hoe men in onze gemeente tegenover het
plan staat?
Men zou een conclusie kunnen trekken aan
het laatst genomen beslait van den Baad, die
zich verklaarde voor eene overbroggiog zelfs in
dien zin dat zij voor spoorwegverkeer wordt be
stemd, maar daarmede is een offer aanvaard, dat
in het spoorwegplan een waarde vertegenwoordigt,
dat zij meer dan eenige andere gemeente of
corporatie van bescheiden omvang, dat er vaD
kan getuigd* worden, ge maakt zoo ruimschoots
uw deel, dat zelfs eene garantie in een gedeelte
van de rente der overweging waard is.
BUITENLAND.
is, te oordeeleD, zou het kabinet niet geneigd
zich zonder meer bij den Franschen odwü neer
te leggen. Indien Frankrijk uitslaitend reke
ning wenscht te honden met zijn eigen belaDgen,
dan behoort het lang niet tot de onmogelijk
heden dat Eogeland hetzelfde zal doen.
Maar als men nu weer verneemt de uitingen
der strooming die weer de leuze aanheft om
den Rijn als grens aan te nemen eu dus elk
vermeend gebaar tot afwijzing van slechts een
oogenverblinding zon zijn, dan is begrijpelijk
dat Frankryk sal blijven weigeren eenig voor
stel in overweging te nemen.
Tot hoe lang zouden we kannen vragen.
De voorstellen der Duitsche regeering tot
regeling van de betaling der schadevergoeding
zijn verschenen, in den vorm gelijk we daarvan
reeds een schema hebben weergegeven. De ont
vangst er van is weinig anders dan verwacht is,
zoo niet nog grievender dan te voren.
Althans voor wat Frankrijk en België, haar
trouwe schildknaap betreft.
Belachelijk en niet der overweging waard.
Ziedaar, de vracht van veel zwoegenden arbeid,
van veel hoofdbrekende berekening, van veel
zijdige onderhandeling met het groote trio van
het economische leven.
Men zal zich kannen herinneren de destijds
daor oos gemaakte opmerking dat er steeds door
Frankrijk bedenkingen zullen geopperd worden
onverschillig de voorstellen die van Dnitsche
zijde mochten nitgaan.
Opdat het maar immer de draad in handen
zon kunnen honden waaraan het zwaard van
Damocles boven Michel's hoofd te bengelen
hangt.
Hoe is anders de minachting te verklaren
waarmede het Duitsche aaDbod wordt bejegend.,
terwijl het door een volmaakte beschikbaarstel
ling van al zijn hulpbronnen op economisch
gebied geheel en al voldoet aan den eisch die
Frankrijk stelde ter voorkoming van de bezet
ting van het Roergebied.
Wel wil het nu, naar Eogeland'a voorbeeld
een gezamelijk antwoord zenden, maar niet al
vorens Dnitschland zijn lijdelijk verzet laat vareD,
en dan Dog alleen om collectief de voorstellen
van de hand te wijzen.
Engeland's houding is niet te onderkennen,
maar naar den toon van de Morgenpost, een
blad dat in de regeeringskringen goed bekend
St-Maartensdijk 12 Jnni 1923.
De hedenmiddag gehouden mitting werd bij
gewoond door alle ledeu en de Secretaris,
Na lezing en goedkeuring van de notulen
der vorige zitting,) werd mededeeling gedaan
van een ingekomen schrijven van den Raad van
State om zoo noodig de gegevens te verstrekken
iu verband met het ingesteld beroep op de
Kroon tegen de beslissing van Ged. Staten tot
niet goedkeuring van de gemeeutebegrooting
ten aanzien van de restauratie der veelbesproken
schilderijen.
De heer Hage vraagt of de tijd uiet te kort
is om vóór 14 Juui nog een eu ander te zenden
waarop de voorzitter antwoordt, dat Ged. Staten
voldoende van deze zaak op de hoogte zijn en
alles wat noodig ie zullen bijbrengen, zoodat de
gemeente niets meer heeft te zenden.
De ka9 bij den gemeente-ontvanger wees bij
onderzoek een aanwezig bedrag aan van f 7844.855
De winst- en verliesrekening der exploitatie
van het woningbedrijf werd goedgekeurd in
ontvang op f 8515.47 en io uitgaaf op f 9387.48°
waarvan het tekort f 872.01s voor eeD groot
gedeelte door de rijksbijdragen zal worden gedekt.
Op het verzoek vaD gebrs. P. C. A, A.
Hage om op de gedempte kleine kade een gegal
vaniseerd plaatijzer en loods van 10X7 of 15X^0
M?. met betonvloer als bergplaats voor auto
mobielen, motoren, enz. stellen Burg. en Weth.
voor afwijzend te beschikken.
De kleine kade heeft veel geld gekost, zoo
dat er een verbazend canon geheven zou moeten
worden om er van te ontvaDgen, wat ze als opslag
plaats van bieten opbrengt.
De heer Koopman heriunerde er aan dat ver
leden jaar aan gebrs. Muller geweigerd is grond
voor het bouwen van huizen af te staan.
De heer Hage vroeg wat eigenlijk het doel
is van de kleine kade, uitslaitend om bieten
op te slaan? Maar dat kan dan toch, ook al gaat
er van de 600 M2. een 150 M2 af voor zulk
een bouw, waaromtrent van de verzoekers kan
geimfomeerd worden welk een prijs zij zouden
willen besteden.
De heer Vroegop vindt dat beroep op de
groote opbrengst van de kleine kade niet jnist
het is alleen eene verplaatsing. Vroeger wer
den de peeën nedergelegd op de Vesten en
brachten das op wat nu de kleine kada oplevert
Maar daarmee brengt men ook de slijk midden
in het dorp, hetgeen een verkeerde toestand is
omdat het anders kaD.
De heer Hage merkt op, dat op de Vesten
laDg zooveel niet betaald wordt, omdat er een
belangrijk voordeel iogelegen is als men lossen
kan op de kleine kade. Bovendien, men moet
de peëen toch niet uit onze gemeente wereD.
In elk geval blijft hij bij zijn idee om te
vragen welke prijs zij willen besteden.
Met 4 tegen 3 stemmen, die der heeren Hage
De Graaf en Vroegop wordt besloten niet op
de kleine kade le doen boawen.
Adhaesie wordt betuigd aan de pogingen om
ons eiland met den vasten wal te verbinden
hetzij door middel van een brug of van een
dam, en dit ter kennis te brengen van de
Provinciale StateD, die straks bijeen sollen komen
Het verslag vau de kamer Koophandel voor
W.-Noord-Brabant wordt voor kennisgeving
aangenomen.
Evenals een verzoek van het gemeentebestuur
van Smilde om het daarheen te leideD, dat
wijziging wordt gebracht in den aanslag der
gemeentelijke belasting, die thans door het rijk
geschiedt, voor zoover betreft de regeling van
den aanslag waartoe door de gemeente steeds
het gemiddelde van het inkomen over drie jaren
werd genomen, terwijl het rijk alleen rekening
houdt met dat van het afgeloopen jaar.
Het invoeren van een tapverbod bij gelegen
heid van de viering van het regeeringsjubileum
der Kouiugiü, vond de heer Hage niet noodig
daar dit een averechtsche uitwerking zon kunnen
bebbeD, daar hier ter plaatso bij zulke nationale
feesten nimmer wat gebeurt dat niet door den
beugel kan.
De meerderheid bleek het daarmee eens te
zijn, want alleen de heer Koopman was róór
het verbod en de heer Gaakeer onthield zich
van medestemmen, terwijl de overigen er tegen
waren.
Een verzoek van een op te richten gymna
stiekvereniging om een bijdrage voor de aan
schaffing van diverse hulpmiddelen en waarom
trent in eene vorige zitting reeds afwijzend wat
beschikt, doch na weer behandeld werd alsof
het nog niet in den Raad was geweest, werd
op voorstel van Burg. en Weth. van de hand
gewezen. Alleen de heer Vroegop was voor het
toestaan van een klein bedrag omdat de ver-
eenigiDg een goede lichaamsoefening bedoelt en
zelfs ten vorigen jare, toen voor de Vrijwillige
Landstorm ook verschillende hulpmiddelen werden
gevraagd, deze ook toegestaan werden.
Voor een hond van I. de Graaf die door een
auto was overreden, werd vrijstelling van be
lasting toegekend over het 2a halfjaar.
Het adres van Beheer der Waterleiding om
vervroegde aansluiting bij het buizennnet lokte
heel wat discussie uit.
De heer Hage achtte het tarief ongelijk en
daarom onbillijk. Voor kleine woningen zal dit
bedragen 50 cent per M3, als we zien dat f 15
zal worden betaald voor 30 M3. maar voor grootere
woningen zal dit minstens f i. zijn. Daarom zou
hij wilden trachten gelijkheid in het tarief te
bekomen, namelijk 50 cent en dan is hij vóór
directe aansluiting te meer omdat geen ver
plichting bestaat wanneer een attest van de
volksgezondheid kan worden overgelegd dat eene
woning van voldoende en goed water voorzien
is, volgens art. 18 der Statuten.
Tegenover de beweriug van den Voorzitter
dat de raad op 11 Maart 1921 reeds het be
sluit had genomen tot verplichte aansluiting
binnen 5 jaar nadat de Waterleiding in werking
zal zijn getreden, als eene der voorwaarden
waarop het Rijk aan de deelnemende {gemeenten
het geld heeft verstrekt, hield men staande dat
niet deze Raad, maar wellicht wel een vroegere
daartoe had besloten.
De heer Koopman zal nooit met de verplichting
meegaan, evenmin als de heer De Graaf, die de
te korten dan maar liever ziet verhalen op de
belasting.
De heer Quakkelaar is, afgezien van de al
of niet verplichting vóór directe aansluiting.
Destijds was men ziek om een waterleiding
Met 5 tegen 2 stemmen die der heeren
Quakkelaar en Vroegop wees men de vervroegde
aansluiting af.
De verordening betreffende de eischen waar
aan moet worden vodaan met betrekking tot
woningen, welke bij de inwerking treding der
Bouwverordening bestonden of in aanbouw waren
werd goedgekeurd met 4 stemmen tegen 3, die
der heeren de Graaf, Gaakeer en Koopman,
maar bij de lecture van enkele artikeleu]]o.a.
de eisch tot weglating van bedsteden nit nieuw
te bouweu woningen en de afstand 15 meter,
waarbinnen woningen aan de waterleiding moeteu
worden aangesloten, kwam er een kentering en
werd de desbetreffende verordening integendeel
met 4 tegen 3 stemmen verworpeö.
We meenden dit althans nit de hoogst ver
ward geworden situatie waarin de behandeling
vau dit onderwerp was aanbeland, te hebben
kannen opmaken.
Dit alles slnit echter de verplichte aansluiting
niet nit, al is de termijn daarvan nu verlengd.
De vervroegde aansluiting was voor hen die
willen aansluiten een middel tot een mildere
tariefberekening thans zal ieder die daar ter
plaatse Wil aansluiten zich een hoogere uitgave
moeten getroosten dan in plaats waar tot ver
vroeging is besloten.
Uit de reeds vermelde voordracht is benoemd
tot onderwijzeres aan de O.L. School, rnej. J. J.
de Visser, tijdelijk aan die school werkzaam,
met algemeene stemmeD.
De verordening tot regeling van den ge-
meenschappelijken keuringsdiens; omvattende
deze gemeente alsmede Stavenisse, St-Annaland
Poortvliet en Scherpenisse werd goedgekeurd.
In deze verordening, over welk ontwerp le voren
ovarleg is gepleegd met de betrokken besturen,
is belichaamd dat als centram van den Kring
deze gemeente wordt beschouwd, welks raad de
keuriDgsveerrts benoemd, op voordracht van
Burg. 6D Wetb., na overleg van de colleges der
vorengenoemde gemeenten.
De kosten van den dienst worden bestreden
nit {de keurloonen pondspondsgewijze te storten
in de algemeene kas.
De classificatie van de nienwe schoolgeld-
heffiog vond geen algemeene instemming.
De eerste klasse van f 800,f 1500k25 cent
per maand en per kind was een te groote gaping
iemand met een inkomen van f800 zal dus
evenveel moeten betalen als met f 1499 en dal
noemde de heer Vroegop onbillijk.
Doch het was eene ministeriëele regeling waar
aan toch geen ontkomen was, zoodat de meer
derheid zich er maar by neerlegde; de heeren
