ÏERSEKSCHE EN
THOOLSCHE COURNNT
1
1986
Zaterdag 28 April 1923.
Negen en dertigste jaargang
TT
0.
Firma J. M. C. POT - Tholen
jr-inzage-legging van lijsten van candidaten.
De toewijzing van zetels.
SN
Benoeming Secretaris-Penningmeester Bestuur
der Visscherijen op de Zeeuwsche Stroomen.
1 i a. FPCfols 75 centsiedere
Dit blad verschijnt eiken Zaterdag.
Prijs per kwartaal f0,8t> met Geïllustreerd Zondagsblad
per post f 1,65 10 et. disp. kosten.
I UITGAVE
Telef. Intero. no. 16.
Advertentiën van 1 tot 4 regels 75 cents iedere regel meer 17'/, cent..
Grootte der letters naar plaatsruimte.
Bij abonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
PUBUCATIËN.
)e Burgemeester van Tholen zal op Zaterdag
Mei a.s. des middags te 12 uur, ten Raad-
re aldaar
EEN HOOP COMPOST
bliek verkoopen. 8 30377
te aanwijsing geschiedt door den karreman.
Tholen, 25 April 1923. 9
De Voorzitter van het centraal stembureau voor
verkieiing van de leden van den Raad der ge-
enle Tholen maakt oekend, dat de lijsten van
ididaten voor een ieder op de secretarie der ge-
sente ter inzage zijn nedergelegd, met vermelding
de nummers en letters der lijsten.
Tholen. 27 April 1923.10
Hebben we in bet vorig artikel gezien boe
zetels worden verdeeld over de lijsten door
t behalen van den zetelkiesdeeler, gaan we
"fstts n op welke wijze de plaatseö worden
egewezen aao de candidaten.
Daarbij wordt ook een quotiënt aangenomen
t lijstkieadeeler genoemd en verkregen wordt
het getal aait een lijst toegekende zetels
r uci o
deelen op het gebeele aantal stemmen dat
Ï01 jor zulk een lijst is verkregen.
In ons voorgaand voorbeeld zijn aan lijst I
see zetels toegewezen het aantal stemmen dat
bet geheel op die lijst was uitgebracht be-
roeg 310, zoodat naar den zin van art, 103
er kieswet de lijstkiesdeeler van lijst I 155
edraagt.
Nemen we nu eens aan dat de 310 behaalde
turnen zijn verkregen door een vijltal candi-
aten, waarvan op A 225, B 2, C 5, D 75 en
3 zijn uitgebracht.
leder van de candidaten die 155 stemmen of
neer op zich heeft vereenigd, wordt dus ter-
tond een zetel toegewezen.
Dit stemmenaantal is echter alleen door A
■vhaald, te weten 225, zijnde 70 meer dan bet
oor een zetel benoodigde cijfer.
Het teveel aan stemmen moet dus worden
vergedragen op B, de tweede der lijst, die
laardoor zijn totaal ziet rijzen tot 2-j- 70 72.
Nu hebben we opzettelijk de cijfers zoodanig
ekozen dat de voorlaatste candidaat dezer lijst,
ooze verbeelding iemand die eene groote
ipulariteit geniet, eene nog hooger steramen-
SI,tal bekwam dan B., de tweede der lijst,
ladat deze reeds heeft geprofiteerd van de over-
Iracht der overschotstemmen van A., omdat we
laarmede tegelijk een tweetal analoge vraag-
ranten kuunen oplossen, namelijk wie dan nA
wèl verkozen wordt verkiaard en waarom aan
j de voorlaatste der lijst met zijn hoogste
itemmencijfer der overblijveoden, niet een zetel
sordt toegewezen.
Evengoed als met eene zekere bedoeling door
sene Staatkundige partij door een gro p kiezers
iemaDd boven aan eene lijst wordt geplaatst ten
sinde zooveel mogelijk te bevorderen, dat, als
aan die lijst een zetel zon ten deel vallen, deze
rordt toegewezen aan den meest gewilden per-
IOOD, kent men evenzoo achtereenvolgens aan
andere personen eene opvolgende beteekenis door
hen naar gelang daarvan hooger op de lijst te
plaatsen.
Men zou das kunnen zeggen, dat de hoogere
waardemeter die tot nitdrukking komt in bet
rangcijfer dal meB aan candidaten toekeut, voor
den wetgever een maatstaf is geweest om aan
het nummer der rangorde een bepaalde waarde
toe te kennen.
ovrgaan op G., die daardoor 38 stemmen ver
werft. Zon nu G als de tweede der lijst in
aaomerkiog komeu voor den tweeden aan deze
lijst toegekemlen zetel Neen, want H heeft
49 stemmen behaald zijnde een aantal, hooger
dan de. helft van den lijstkiesdeeler, die 48 was.
Maar ook lijst VI zijn twee zetels toegewezen.
Het itemcijfer dier lijst bedraagt 235 eu bet
lijst quotiënt mitsdien 118. Het viertal candi
daten, die we K, L, M en N zullen noemen
verkreeg successievelijk 112, 40, 48 en 2o
stemmen, zoodat geen hunner de lijstkiesdeeler
of 56 baalde en dus de helft daarvan beslist,
die enkel is verkregen door K. Overdracht van
stemmen kan niet plaats hebben omdat K geen
overschot heeft, zoodat de drie overblijvende
caodidatew op zich zelf zijn aangewezen, waar
van aan L als de tweede op de lijst voorko
mende den tweeden zetel wordt toegewezen, in
weerwil van het grooter aantal stemmen, dat
op M is oitgebracht, doch die niet de helft van
den lijstkiesdeeler verwierf.
Men ziet alzoo dat het iustitunt van de voor-
kenrstemmen tot op zekere hoogte en voorwaar
delijk is blijven bestaan, doch dat overigens de
rangorde van de plaats, die een candidaat op
een lijst inneemt, domineereDd is.
Van de verschillende besproken lijsten, die
voor een zetel en een restzetel in aanmerking
kwamen, is lijst 111, waarop 125 stemmen zijn
uitgebracht, geheel buiten beschouwing gebleven,
omdat deze terstond is uitgevallen, doordien zij
uiet de zetelkiesdeeler behaalde.
Al zou nn op deze lijst slechts ééu candidaat
voorkomen, die dus alle 125 stemmen op zich
had vereenigd, dan nog zou aan dezen geen
zetel kuunen worden toegewezen, in «eerwil
vati zijn aanmerkelijk hooger stemmencijfer dan
op andere caudidaten uitgebracht, die ouder be
gunstiging vau het over het geheel hunner lijst
behaalde atemmenaantal, wel zitting kunnen
nemen.
BUITENLAND.
I
3er
RS,
r.5
351
Tengevolge van dien zal, op eene enkele uit
zondering na, van elke lijst nummer twee de
wettelijke opvolger zijn van nummer een, en
nummer drie weer van zijn voorganger tot aan
het einde der lijst.
De overdracht van de meerdere stemmen dan
die benoodigd zijn om de lijstkiesdeeler te be
halen heeft op precies dezelfde wijze plaats.
Nu zeiden we, dat dit alles geschiedt op eene
enkele uitzondering na, die we thans van nader
bij zullen bezien, omdat die in ons volgend
voorbeeld een rol speelt en in de pas omschre
ven sitaatie niet tot haar recht is kunnen komen.
D toch, die 75 stemmen bekwam, had geen
aanspraak op een zetel, ofschoon hij méér stem
men had dan B, omdat zijn stemmencijfer is
gebleven beneden de helft van den lijstkiesdeeler
of 78 zoodat zijn 75 stemmen minder waarde
vertegenwoordigen dan de 72 op B als tweede
der lijst.
Op lijst II namen we aan dat 190 stemmen
waren vereenigd, aan welke terstond eeQ zetel
en later nog een restzetel was toegekend.
De lijstkiesdeeler zal hier dus 190 2 95
bedragen.
De candidaten dier lijst verkregen daarvan
F 100, G 33, H 49 en J 28 stemmen.
Aan F wordt mitsdien terstond een zetel
toegewezen, terwijl zijn 5 overtollige stemmen
Hoewel we eenigszins van verre (le gebeurtenissen
by onze oostelijke buren gadeslaan, zoo blijven de
gevolgen van het groote conflict toch aan ons niet
bespaard.
De algemeen voorziene malaise staat niet meer
vóór de deur, maar is er leeds binnen geslopen.
Na kan die economische inzinking wel niet worden
toegeschreven aan de hoe langer zoo meer stremmende
bezetting van het Roerdal, maar toch wordt zij een
groote belemmering voor het herstel van de wereld
orde.
Wordt men, gelijk meermalen uitgesproken, aan
alles gewend, en dus ook aan die aiilitairistische
beweging, toch komen telkenmale belangrijke ge-
beartenissen de opleving verstoren.
De langs een hellend vink gaande geldswaarde,
die van ons standpunt beschouwd tot eene ontwrich
ting van handel en nijverheid moet leiden, was voor
onze buren integendeel van dien aard dat de inzin-
king van hun betaalmiddel de mogelijkheid bood om
de handelsbetrekkingen, zelfs met hun ergste vijanden,
te kunnen onderhouden en aan de leidende indas-
triëelen reusachtige winsten deed toeslroomen, zij l
dan ook, dat die winsten in papiermarken werden
uitgedrakt.
Uil dien hoofde is het te verstaan, dat de pogin
gen van de rijksregeering om een einde te maken
aan de papiermark-fabrikatie juist in die kringen
meer tegenwerking dan steun ontmoette.
Er moest echter iets gebeuren om orde op zaken
te stellen, doch men kwam er eerst toe toen de harde,
naakte werkelijkheid het noodzakelijk maakte, de
verdere inflatie van de mark tegen te gaan.
De rijksbank kon door hare steunactie de mark
eelis aanzienlijk doea stygen en haar daarna voor
een paar maanden voor verdere daling behoeden.
Dat nu op eens de mark weder in duizelingwek
kende vaart naar beneden ging, is uitgelegd als eene
mislukking van de pogingen om haar te stabiliseeren.
Nu i9 echter deze veronderstelling spoediger op
geworpen dan bewezen.
Want evengoed als men kan beweren dat de bank
is gekomen aan het einde van haar steunbeweging
door uitputting van de middelen die daartoe moeten
dienen, kan het ook wel manoeuvre zijn om de
industriëelen wat lucht te geven, die in de stelsel
matige stabilisatie de vrees zagen tot verontrustende
verwikkelingen, die in nog sterkere mate dan
vroeger de daling zien uitloopen op een angstwek
kende verstoring der economische orde.
Zulk eene stelling heeft de schyn van een abnor
maliteit te zijn.
En toch, gelijk alles zich daar te lande ontwikkelt,
is zij volkomen aannemelijk.
De stijging van de mark heeft het algemeene
prijspeil niet dermate kuunen regelen dat dit daar
mede gelijken tred hield, terwijl de afzet mogelijkheid
naar het buitenland, waarop het bedrijfsleven zich
zoo gunstig ontwikkelde sterk vermindert.
Om dit door een voorbeeld te illustreeren.
De prijzen van het ijzer, dat een der belangrijkste
factoren van de nationale bedrijven is, staan eenigs
zins boven het peil van de wereldmarkt, als gevolg
waarvan de uitvoer van artikelen uit deze grondstof
vervaardigd en voor zoover er dan uitvoer is, met
verlies moet gepaard gaan. Met tal van andere artikelen
is het al evenzoo. Terwijl de daling van de prijzen
voor sommige grondstoffen en producten mede niet
zonder invloed zal blijven, omdat dan andere landen
I ietwat goedkooper kunnen inkoopen en produceèren.
Ook in ander opzicht had de daling van de mark
beteekenis. Toen juist om deze reden geene leening
kon worden gesloten of althans het te vewacht
resultaat uiterst gering was, is in den laatsten tijd
gepoogd om te voorzien in de behoeften aan crediet
door de uitgifte van leeniDgen, die gebaseerd zyn
op de prijzen van artikelen die een zekere waardo
vastheid hebben en waartoe granen, steenkolen kali
eii dergelijke in de eerste plaats in aanmerking komen.
Het is begrijpelijk dat deze methode succes kan heb
ben in een tijd dat de mark zakt, maar ook weer
lalen moet als zy stabiel blijft, zooals de laatste
paar maanden en de prijzen dier artikelen doet dalen,
dus ali zoodanig minderwaardig doet maken.
Hetzij nu dat een der vorengenoemde redenen de
oorzaak der depreciatie van het betaalmiddel is ge
weest, hetzij dat de vraag naar buitenlandsche wissels
een zoo onrustbarend hoogtepunt bereikte en de voor
raad zoo gering was dat de beschikbare middelen
niet opgenomen waren tegen den vloed van aan
vragen, de situatie wa9 zoo pijnlijk, dat in allerijl
maatregelen moesten genomen worden. En ze zijn
getroffen met het gevolg dal een herstel intrad, m
die mate dat men zeggen kan dat er voorloopig
weder eene opflikkering is om den strijd voort te
zetten, dank ook de aanzienlijke reserve mark in
troud die onbezwaard in het buitenland ligt.
Met de agiteerende mark-crisis is de week tevens
vol gemaakt met eene red3 van Curzon, de Britsche
Minister van Buitenlandsche Zaken, in het Hooger-
huis, op een plaats dus waarvan men mag veronder
stellen dat zijne woorden beteekenis hebben en wel
overwogen zijn.
Aanvankelijk zeide hij dat, als Engeland met
Frankrijk was meegegaan, het deelgenoot zou zyn
geworden in eene onderneming, waarvan het de
practische wijsheid van het begin af aan in twyfel
getrokken en betwist heeft.
Iu die clausole ligt een zakenrol opgesloten.
O, zeker, we begrijpen bot wiel. Als Engeland
met Frankrijk was meegegaan, dan. had het niet de
reusachtige hoeveelheid kolen aan Duitschland kunnen
leveren, die het r.u gedaan heeft.
Maar dat voordeel kan niet blijven vloeien, liu
eene langdurige voortzetting van het conflict, komt
men eindelijk te staan voor een volslagen uitputting
van de beide strijdende partijen waarbij Engeland s
handel niet kan gebaat zijn en zal zy ten slotte
komen te staan voor een gebrek aan een continen
taal alzetgebied,
Aan dien gedachtengang is do meest-officieelo wenk
van den Brilschen minister gespeend, die bestemd is
om in Duitschland weerklank te vinden om toch
eindelijk met -een voorstel voor den dag te komen.
Men moet daar vroeg f laat toch toe komen en hoe
eerder dit geschiede hoe beter.
Moet het nog duidelijker gezegd worde»
Wachten we af wat Duitschland hierop zeggen zal.
Intusschen hebben we in ons vorig overzicht niet
te \eel gezegd, toen we gewaagden van eene be
weging, van eene deining, die in de Roer-bezetting
te bespeuren was.
Eerste Kamer weliswaar wordt bevestigd, doch
met dien verstande dat beide functies door één
persoon kunnen worden waargenomen, mits hl]
als Eerste Kamerlid niet is afgevaardigd door
de groep waarin hij als Statenlid zitting heeft.
Zoodat mr, de Veer te Middelburg die bij de
jongste stemming tot lid der Staten van Zee
land is verkozen, lid der Eerste Kamer kan
blijven, mits hij dezen zomer daartoe door een
Noordergroep zou worden gekozen.
Ook in andere provinciën is dit met enkele
leden bet geval, zoodat men hier en daar wel
stuivertje-wisselen zal sp
GEMEENTERAAD.
BINNENLAND
Kon. Besluit is beuoemd tut Secretaris
«ij
,u het Visscberijbestunr de
Eupen, die thans waarnemend
Penningmeester van
heer J. J. A. van
ils zoodanig was.
Tot nog toe was dhr Vau Enpen klerk ten
kantore vau den secretaris-penn. en als zoodanig
een oude bekende voor de visschers en belang
hebbenden die uithoofde hunuer zaken met dit
kantoor in aanraking komen.
De Minister van Binnenlaudsche Zaken
deelde io de Tweede Kamer mede een bedrag
van t 30.000 beschikbaar tc kunnen stellen aan
de Latidverhuizingsvereeniging, waarvoor begin
Mei 100 werkloozen naar Canada kuunen worden
uitgezonden.
De vereenigiog ^Zeelandia" te Amsterdam,
w-lker doel het is alle ra de hoofdstad woon
achtige Zeeuwen te omvatten, herdacht vorige
week" haar éénjarig bestaau, met het opvoeren
van een revue gewijd aan Zeeuwsche toestanden.
De vele zorgen aan de uitvoering hiervan be
steed werden met een schitterend spcces bekroond.
TWEEDE KAMEIL
THOLEN. Vrijdagmiddag kwam de raad onder
voorzitterschap vau burgemeester Diepenhorst
in openbare zitting bijeen.
Aiwezig waren de hh. Goossen en Singerling,
De notulen der vorige vergadering werden
goedgekeurd.
Van Ged. staten ingekomen voorl. goedkeuring
gemeenterekening en besluit goedkeuring af- en
overschrijving gem.-begrooting.
Worden voor kennisg. aangenomen.
Van het Bestuur der afd. Tholen Z. Ij. M:
is verzoek ingekomen om financiëelen en mo-
reelen steun voor de in Juni te honden Land
bouwtentoonstelling.
De voorzitter deelt mede dat B. en «.voor
stellen een sohsidie te verleeneD van f 100,
beuevens aan hen te verleenen een blanco vol
macht voor te maken onkosten voor ontvangst
van het Dag. Bestuur der Z L.M.
Met alg. st. goedgekeurd.
Van de Gezondheidscommissie overlegging van
haar rekening met verzoek deze goed te keuren,
waartegen geen bezwaar is.
Van J. C. Krijger ingekomen de exploitatie
rekening der autobnsonderneming Tholen
Stavenisse.
Eenige vragen worden dienaangaande gesteld
en door deD voorzitter beantwoordt, waarna de
exploitatierekening wordt goedgevonden.
Procesverbaal van kasopname bij den gemeente
ontvanger, wordt voor kennisgeving aangenomen.
Van den directeur van het centr. bur. voor
ver. van rekeningen van gemeentebedrijven een
rapport omtrent de opname van de boeken van
den administrateur der gemeentegasfabriek, wordt
voor kennisg. aangenomen.
Het voorstel van Ged. StateD om de jaar»
wedden van de wethouders van f 190 te brengen
op 1 180, wordt met alg. st. goedgevonden.
Van den minister van onderwijs bericht dat
hij de huur van een gemeentelokaal ten behoeve
der B.N.L. tegen 1 Mei a.s. opzegt.
De voorzitter stelt voor om met deze op
zegging geen genoegen te nemen, aangezien het
huurcontract bepaald dat opzegging drie maan
den tevoren dient te geschiedeD.
Met alg. st. wordt hiertoe besloten.
Van dhr. D. van de Velde is verzoek inge
komen om hem een uitgang van drie Meter te
verleenen in de Gemeentewandeling voor een in
zijn tuin te bonwen garage, de thans bestaande
uitgang kan dan vervallen, terwijl adressant op
zijn" kosten den toestand ter plaatse weder in
orde zal doeD breDgen.
De voorzitter deelt mede dat B. eu W. geen
bezwaren hebben tegen verleenen van den ge-
vraagden uitweg.
De heer Moelker verklaart zich niet tegen
inwilliging van het gevraagde, doch spr. 1»
bevreesd dat we een precedent scheppen, staan
we het hier toe dan kunnen we het later Die-
mand weigereD. i
De voorzitter meent dat dit inderdaad wel
een gevaar zal kuDnen zijn.
De heer Moelker herhaalt nogmaals zijn be
zwaar en wijst er op dat dit tot minder ge-
wenschte toestanden aanleiding zon kunnen
geveu.
De heer Wagemaker onderschrijft ten deele
de bezwaren van den vorigen spreker, doch zeer
zeker dient hier in aanmerking genomen het
feit dat de afstand van den weg slechts eemge
Meters bedraagt, zoodat het bezwaar hier van
weinig beteekenis is.
De heer Stoutjesdijk vindt ook het bezwaar
niet groot.
De heer Moelker blijft wijzeD dat door toe
staan er hier een precedent wordt geschapen en
volgende aanvragen dus moeilijk door den raad
Nadat uren aan uren over en weer is ge
sproken over en het voor en tegen is overwogen
van het opheffen van rechtbanken o.a. ook die
te Zienkzee oordeelde de Kamer met 47 tegen
36 stemmen haar voortbeslaan onnoodig te achten.
De heer Kleerekooper heeft nog een poging
gedaan om uitstel van executie Ie krijgen door
eene motie in te dienen die tot strekking had
vafdTtesUaJ:
rechtbanken, zoolang niet eenplan was ont
worpen dat het gebeele land omvatte, maar met
52 tegen 32 stemmen werd deze motie ver
worpen. u
Den Haag zal worden uitgebreid met net
nabij gelegen LoosduioeD.
De heer Marchant heeft eene interpellatie
aangekoudigd over de verhouding van (le re
geering tot den Gouverneur vao Suriname.
Ten" slotte is de wijzigiDg van de Kieswet,
Provinciale- en Gemeentewet aangenomen waarin
de vereenigbaarheid van Statenlid en lid der
De voorzitter wijst er op dat zeer zeker B.
en W. niet zullen medewerken om op ieder
plaats in de gemeentewaudeling een uitweg te
zullen verleeneD, zij hebben het voorstel gedaan
omdat de uitweg hier slechts eenige Meters van
een openbaren weg ligt.
Met alg. st. wordt het voorstel van B. en vv
aangenomen.
H. v. d. Eyck verzoekt de keorloonen va»
iu de Gemeente ingevoerd vleesch te herzien.
Adressant slacht met een slager te St-Annaland
eu moet van dit vleesch dat elders is gekeurd,
