IERSEKSCHE
THOOLSCHE COURANT
O L D O
1978
Zaterdag 3 Maart 1923.
Negen en dertigste jaargang
Eerste Blad.
TABAK
Firma J. M. C. POT Tholen
)e voormalige stad Reimerswale.
door C. H.
25 CENT
Dit bind verschijnt eiken Zaterdag,
rij» per kwartaal (0,80; met Geïllustreerd Zondagsblad f 1,S7B, franco
»»j» f
«er post f 1,65 10 ct. disp. kosten.
UITGAVE
Telef. Intere. no. 16.
Advertentiënvan 1 tot 4, regels 75 cents j iedere regel meer 17'cents.
Grootte der letters naar plaatsruimte.
Bij abonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
PUBLICATIËN.
lissingen over ingeleverde candidaaten-
en voor de stemming ter verkiezing van
Leden van de Provinciale Staten.
Voonitler van het hoofdsiemboreau in den
:ring Tholen maakt bekend, dat het hoofdstem-
ia op het 3tadhaii (Raadzaal) deter gemeente
[Maandag 5 Maart 1923 dei voormiddag! ll1^
1 f' in een openbare ziuing tal beslissen over de
'digheid der op 27 dezer voor bovengenoemde
l|iezing ingeleverde lijsten en over de handhaving
de daarop voorkomende candidaten.
27 Februari 1923.
Nadruk verboden.
XV.
Doch nu was de verdrukte bevolking wel
het Spaantche juk bevrijd, maar de Staatschen
>eu geen kans de stad voor zich te behouden,
rreesd als ze waren, dat deze weder io
ijands handen zoude vallen, besloten zij al
gene te verwoesten, wat hen tot voordeel
de kunnen strekken en de magazijnen met
nue voorraden te verbranden.
Door de uitvoering van dit wreede voornemen
1 en de inwoners ten zeerste geschaad. De meesten
lieten dan ook de plaats en vestigden zich
r naburge gemeenleD. Doch de Spanjaarden
ren den moed niet op en de landvoogd Don
s de Requeseus, die ouder'usschen Alva
opgevolgd, rustte weldra na de mislukking
de eerste pogiug te Antwerpen eene nieuwe
sterkere vloot uit, die in het begin van
volgende jaar de Schelde kwam afzakken,
lij het deelpuut der beide armen dei Schelde
diste men ook deze wederom in tweeën. Het
me deel ouder bevel van den aanvoerder
ncho d' Avila was bestemd voor de Honte
Wester-Schelde het andere voor de Ooster-
hehle, stond onder commando van Juliano
Bomero. Het geheel werd aangevoerd door
o vice-admiraal de Qlimes.
De Prins van Oranje van het plan van den
and verwittigd zond dadelijk Lonis de Boysot
it het sterkste gedeelte zijner floot naar Rei mers-
ale en behield het zwakkere te VLissingen, in
hoop den Spanjaarden het doorzeilen of landen
kannen beletten. Doordat echter het smal-
>el van Sancho d' Avila met tegenwind te
mpen had eu zelfs een zijner schepen verging
rd het eerste gevaar afgewend.
Het andere escader der viool, dat onder bevel
nd van Julianas de Roinero was te Bergen
Zoom binnen gevallen en wachtte op eene
nstige gelegenheid, om door te zeilen.
Voor han toebt naar Middelburg stonden
Ijzen twee wegeu open, zij konden met hun
lartuigen door de Oosterschelde voor den Heer
ludewijnspolder of wel door het gat van Machole
ater om Reimerswale en verder door het Gat
n Loodijke het breedere vaarwater der Schelde
reiken en verder door de Zandkreek en het
oe Daar Walcheren zeilen.
Lonis de Boysot, uitstekend bekend met de
euwsche Stroomen, had dit reeds dadelijk
»ezien en met zijne schepen op de Ooster-
lelde ter hoogte van Wemeldinge post gevat
eenige schepen onder bevel van den vice-
miraal Joost de Moor te Vossemeer liggende
gedragen aldaac in de wateren te kruisen en
bewegingen van den vijand te bespieden.
De Spanjaarden draalden eenigen tijd, doch
ndelijk gaf de vice-admiraal de Glimis op
ndringen van Romero toe, ofschoon tegeuzijn
S, om uit te zeilen.
Reeds io den vroegen morgen van 29 Jan.
)74> geraakte de voorhoede met de ZeeuwBch»
hepen onder bevel vau Joost de Moor slaags,
n weldra ontmoetten de beide hoofdmachten
kander op de Schelde bij Yersekendam en ge-
akten in gevecht. In den loop van den dag was
i de zwaar geteisterde bevolking van Reimers-
de getuige van een hevigen zeestrijd, waarbij
in beide zijden zware offers vieleD. De Span
arden verloren ten slotte den slag en hun
•nvoerder de Glimes vond daarbij den dood
et schip, waarop Julianas de Romero zich
svond werd bij het terugwijken door de Zeeuwen
ihtervolgd, geheel ontredderd en tot zinken
ibracht, waarbij deze zich nauwelijks door
m land te zwemmen wist te redden, Het deel
er Spaansche schepen, dat onder Oscorio d'
ngulo de achterhoede had uitgemaakt, doch
egens onbekendheid met het vaarwater geen
Jel aan het gevecht had kunnen nemen, wendde
larop den steven en keerde naar Bergen op
oom terug.
De landvoogd de Reqnesens,, die zelvo tc
ergen op Zoom fijne hevelen had gegeven en
Su loop van het gevecht op den Thoolschen
dijk had gevolgd, was zoo zeer verslagen door
den ondervonden nederlaag en overtaigd van de
meerdere bekwaamheid der aanvoeders van de
Staatsche vloot in de Zeenwsche watereD, van den
moed harer bemanning en de bruikbaarheid
hunner schepeö, dat hij van verdere pogingen
in bovengenoemde richting tot ontzet van Mid
delburg afzag.
De overwinning der Staatschen had ten ge-
volge, dat deze stad niet langer aan de be
legeraar» het hoofd kon bieden en zich op 20
Februari 1574, aan het leger van den Prins fan
Oranje moest overgeven.
Te Reimerswale was echter de toestand voor
de inwoner» nog lang niet rooskleurig, want
1 daar Bergen op Zoom en Tholen nog altijd in
Spaansche handen waren verkeerde men daar
nog steeds iu onzekerheid.
Dat de Zeeuwen in deze streken echter niet
stil zaten en al het mogelijke deden om den
vijand afbreuk te doen, blijkt onder auderen
ook hiernit, dat zij den molen van het Oude
land van Schakerloo op 22 Maart 1578, en dien
le Oud-Strijen op 28 April 1576 verbrandden
en deu dijk van den polder Schakerloo in laatst
genoemd jaar doorstaken, waardoor eene opening
ontstond, die onder den naam vau Gonzeugat
bekend is geweest.
Maar toeo voor hen de horizon wat op
klaarde en eindelijk na de Pacificatie van Gent
en later na de uitroeping fan hot Eeuwig Edict
de Spanjaarden in 1577 de »tad Tholen hadden
ontruimd en das deze iu 's Prinsen handen
waa gevallen, keerden vele ingezetenen naar hun
vroegere woonplaats terug en begonnen zelfs de
afgebrande en terneder geworpen stadsgedeelten
weder op te bouwen.
(Wordt vervolgd.)
Onbillijk werd het geacht dat een landbouwer
die b.v. aardappelen heeft verkocht welke „op
den hoop" worden geleverd en dus niet op de
haven worden gebracht, enkel omdat ze gewogen
zijn, toch kadegeld moet betalen.
Mede kwam ter sprake het vertoeven van
volksmassa's op de brug, hetgeen vaak hinderlijk
is bij het wegen.
Aangezien het bestuur van de brug het
karakter van openbare weg niet kon ontnemen,
kon daarop ook geen verbod worden gelegd,
maar de burgemeester had de overtuiging, dat
't niet «oo'n openbare weg was omdat de gemeente
de grond in erfpacht aan de fairbank had ge
geven en mitsdien wel maatregelen kon nemen.
Aan het bestuar werd overgelaten deze op de
minst kostbare wijze te doen taitvoeren.
Goedgevonden werd de overdracht van een
aandeel door de heeren M. L. Koopman aan
C. J. Koopman en door J. J. Polderman aan
N. M. Polderman.
De voorzitter bracht tenslotte dank aan deu
hnlpweger voor de wijze waarop hij steeds be
schikbaar was voor de fairbaDk en wiene functie
is gevallen als offer aan de meer algemeen toe-
bepaate bezuiniging, terwijl hij een spoedig
herstel toewenschte aan het bestuurslid J. P. Hage
29754
10
VAN ONZE BERICHTGEVERS.
ST-MAARTENSDIJK, 23 Februari.
De «sndeelhonders in de weegbrng .Alge
meen Belang" kwam heden in Jiare gewone
jaarvergadering bijeen die door 17 leden werd
bijgewoond.
De voorzitter, de heer G. C. de Wilde, deed
na opening enkele mededeelingen aangaande
aanvankelijk niet-geaccepteerde nota's wegens
beschadiging van de brug der fairbank, die ten
slotte ten gunste der vereeniging zijn opgelost.
Uit de door den boekhouder overgelegde
rekening bleek, dat was ontvangen f 709.71
aan weegloonen als |vao3.455.437 K.G.
suikerbieten, 1-743 849 K.G. aardappelen.
427.340 K.G. ajuin, 112 288 K.G. voerpeeën,
105.805 K.G. vlas, 614.865 K.G. pnlp. 21.292
K.G. aan diversen en 32 stnks vee.
Voorts f45 wegens vergoeding vau voormelde
beschadiging f 15 van een verkochte oude brug
en f 13 van verrichte wegingen door de Zuster
vereniging, (hetgeen f 26 had behooren te zijn
en dus niet als bijzonder collegiaal kon aange
merkt worden) samen f782.71, terwijl de uit
gaven hadden beloopen 1 737.76'/a zoodat hel
goed slot f45.091/, bedroeg.
Een voorstel om het dividend voor V» aan
deel op f 2 te bepalen, hetgeen dus f 48 zon I
bedragen, waarvan het te kortkomende, benevens
een ten vorigen jare ingestelde kleine verversching
door den weger voor zijne rekening werd ge
nomen, nit overweging dat zijn vol jaarloon
ditmaal ruimer was dan de gepresteerde diensten
tengevolge eene onderbroken rustpoos door de
havenwerken, werd goedgekeurd, evenals de reke
ning.
Naardien gebleken ia dat van de hnlp van
den tweeden weger zeer weinig gebruik behoeft
te worden gemaakt, waardoor bet salaris vaD
f 85 onevenredig hoog is, werd door het bestnur
voorgesteld om het aanbod van den weger te
aan vaarden om de mogelijke hnlp te doen ver
richten door een der hnisgenooten van den weger
zonder bijzondere vergoeding, werd aangenomen,
Als lid van bet Bestnur werd bij acclamatie
herbenoemd de heer J. C. Westerweel eo als
weger de beer N. J. Bierens, die deze functies
weder op zich namen onder dankzegging voor
het in hen gestelde vertrouwen.
Naar aanleiding van genite klachten over de
putten in den weg naast en vóór de brug,
wsardoor een rijden over de brug onvermijdelijk
is en dientengevolge eveDtoëele aan de brug
veroorzaakte sohade niet kan gerestitueerd, bad
het bestnur zich in verbinding gesteld met het
hoofd der gemeente, waarbjj de toezegging de
weg oofniddelijk te herstellen.
Onder voorzitterschap van den beer A. L.
Hage hielden de deelgeDooteD in de onderlinge
weegbrng „Landbouwbelang" hnnne algemeeae
vergadering die door 49 leden werd bijgewoond.
Aan het door den Secretaris-penoingm. W. C.
Boogert uitgebracht financiëel verslag is ont
leend, dat in het afgeloopen jaar gewogen werden
3.481 399 K.G. aardappelen, 799.086 K.G.
ajuin, 4 589,445 K.G. suikerbieten, 51.095
K.G. granen, 103.211 K.G. hooi en strooi,
59.058 K.G. knnstmestsloffeD, 170.196 K.G.
vlas, 125.877 KG. voerpeeën, 24620 K.G. grint,
1.079.157 K.G. pulp, 4489 K.G. steenkolen en
440 stuks vee, bevens 1 stukgoed, gezamelijk
opbreugende f 1203.20, terwijl de verkoop van
de oude brug f 35 beliep, in totaal alzoo f 1238,20.
Uitgegeven was met inbegrip van het jaarloon
van den weger f 808.43, zoodat er een batig
saldo was van f 429.77 en een totaal kassaldo
van f 544.52.
De rekening werd goedgekeurd, evenals het
voorstel van het Bestnur om het dividend te
bepslen op f 3 per aandeel.
De aftredende bestuursleden A. L. Hage,
W. M. Kloet en W. C. Boogert werden met
schier algemeene stemmen herbenoemd eo ver
klaarde het hernienwd blijk van vertrouwen
weder te aanvaarden.
Als weger werd herkozen C. Ondesluis en
dieüs echtgenoote als hulpweegster.
Ten behoeve vau C. Kloet Az. en A. Goede-
gebnnre te Ond-Vosseroeer werden 6 aandeelen
geveild, die werden toegewezen aan M. J. de
Graaf, J. W. Hoek Mz., 1. W. do Wilde J.Jz.
M. W. Kloet en Iz. Hage-Elenbaas (2 stuks)
allen alhier.
loopig tot Staatk. Geref. Kiesvereeniging
17 leden toegetreden.
Voor de bewoners van Nieuw-Vos-
meer is een verbetering bekomen in de
mogelijkheid des nachts alhier de hulp
van den arts in te roepen het gemeente
bestuur dier plaats heeft een roeiboot aan
gekocht en iemand aangewezen die des-
verlangd des nachts den arts alhier waar
schuwt dat zijne hulp wordt verlangd.
Een der oudste niet de oudste
ingezetene de Wed. A. Verhees is op 95-
jarigen leeftijd overleden.
SCHERPENISSE. Op de algemeene jaar-
lijksche vergadering van de weegbrug
«Eendracht maakt Macht", gehouden op
de bovenzaal «De Gouden Leeuwa, waren
van de 96 slechts 40 leden en 13 verte
genwoordigers opgekomen. Nadat de ver
gadering door den voorzitter geopend was,
werden de notulen voorgelezen, die onver
anderd werden goedgekeurd.
Medegedeeld werd dat er in het afge
loopen jaar in totaal zijn gewogen 9942926
K.G. producten van verschillenden aard
en 149 stuks hoornvee en varkens. Door
de commissie, die daarvoor was benoemd
werden, nadat alle bescheiden waren na
gezien, de rekening en verantwoording
goedgekeurd. Het weegloon werd voor het
loopende jaar vastgesteld op 8 cent per
1000 K.G. Doordat de weger zich niet kon
vereenigen met het voorstel van zijn sala-
rieering, werd hij niet herbenoemd, zoodat
besloten werd een oproeping te doen voor
een n euwen weger. Ten slotte werd vast
gesteld hoeveel dividend zal worden uit
gekeerd, waarop na gewone rondvraag de
vergadering gesloten werd.
ST-MAARTENSDIJK. De Burgemeester
dezer gemeente heeft de bekende zilveren
bekers van het «Sint Jacobsgilde overge
bracht naar Middelburg en ter beschikking
gesteld van Zijne Excellentie den Heer
Commissaris der Koningin.
Door Zijne Exelenlie zullen de bekers
geplaatst worden in het gebouw van het
Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen.
De bekers zullen aldaar bewaard worden
in een vitrine, vervaardigd van triplex
glas, en eikenhout met dubbele afsluiting,
zoodat de bekers zeer veilig bewaard zullen
zijn. Gedurende den nacht worden ze in
een brandkast geborgen, en zijn voorts
tegen een voldoend bedrag verzekerd.
Zoolang de bedoelde vitrine niet is af
geleverd zullen de kostbaarheden bewaard
worden in de kluis van een der Bankin
stellingen te Middelburg.
OUD-VOSSEMEER. In de jaarvergade
ring van de fokvereeniging «De Geit" werd
door den voorzitter het 10-jarig bestaan
der vereeniging herdracht en er op gewezen
hoe zij in bloei is toegenomen. De financiën
waren dit jaar door bijzonderen steun
eenigszins verbeterd zoodat het boekjaar
met een klein goed slot eindigde. Aan de
bokkenhouders moet f 200 uitgekeerd wor
den, een hoog bedrag in vergelijking met
wat op andere plaatsen moet gegeven wor
den' De heeren M. Daane en Wiskerke
werden als bestuursleden herkozende
laatste wenschte als voorzitter niet meer
in aanmerking te komen, maar op dringend
verzoek der vergadering zal hij voorloopig
nog in functie blijven.
Hierna werd door den heer Sietema van
Middelburg een mooie causerie over de
Voeding der geit gehouden. Het was een
leerzame avond.
Naar men ons mededeelt zijn voor-
STAVEN1SSE. L.l. Vrijdagavond hield
de heer W. Sietema, znivelconsulenl, alhier
namens de Provinciale vereeniging ter
verbetering van het geitenras in Zeeland,
een lezing over het melken, de melkbe-
handelitig, de boter en de kaasbereiding.
Jammer, dat er geen vrouwen van geiten
houders waren opgekomen, want deze zijn
toch meestal met de verzorging dier dier
tjes belast. Na de lezing kreeg men een
mooie vertooning met lichtbeelden, betrek
king hebbende op het melken, de bacte
riën in de melk voorkomende en de boter
en de kaasbereiding.
De melkprijs is alhier van 14 cent
op 12 cent per Liter gebracht.
THOLEN. De iepen3iekte heeft onze wande
ling aardig kaal gemaakt en we hebben allen
geklaagd over de kale vlakte die door het rooien
van de boomen, voornamelijk in de omgeving
van de Oud-Vossemeersche poort, is onlBta&n.
Gelukkig is er thans nieuwe aanplant gekomen
io plaats van het gerooide, meuw plantsoen is
er aangelegd en zoo kan daü onze wandeling
na verloop van eenige jaren weer eeD aaoge-
narneu aanblik opleveren, waarvan ieder inwoner
kan profiteereD.
We moeten echter een beroep doen op onze
Inwoners voor wie de wandeling bestemd is.
Prent Uw kiudereD, in het houtgewas te sparen,
zelfs het jonggeplante hout is niet eeDs veilig
voor den vernielzucht van de jeugd en dat ia
jammer. Het is de plicht gvan de ouders hun
kinderen te verbieden het houtgewas te ontsieren,
waarschijnlijk kan ook het onderwijzend perso
neel onzer scholen in die richtiDg meewerken,
doch voornamelijk ia dit de plicht der ouders.
Op een ander envel moeten we ook wijzen.
We hebben een politieverordening die het los-
loopen van kippen verbiedt en mogen weden bosch
wachter gelooveo, dau kost het onderhoud en
herstel van de schade die de losloopende kippen
in de wandeling Teroorzaken, der Gemeente
ettelijke tientallen guldens per jaar. Ophouden
van die kippen dus in het belang van het in
goedeu staat houden der wandeling en geld be-
spareD, twee nuttige zaken.
Duizend gulden boete.
Tholen. Deze week stond hier voor het Kan-
tongereeht de landbouwer M. Goorder, beklaagd
van vervalsching van melk. Het was dan ook
geen kleiuigheid, de keuringsdienst te Goes
maakte nit dat de melk met zeventig procent
water vervalscht was. Dus niets anders dan
diefstal, daar men melk koopt en tegen 16 cent
per Liter betaalt. De melkprijs wordt zoodoende
voor eeu Liter melk zeven en twintig cent, een
voordeelige zaak das voor den landbouwer. Min-
I der geweuscht echter voor de zieken of kleine
kinderen, die de melk als voedsel hoog nooaig
hebben.
Het Bpreekt vanzelf dat de ambtenaar van het
openbaar ministerie en de Kantonrechter alles
behalve over deze zaak te spreken waren. G,
