IERSEKSCHE EN
THOOLSCHE COURANT
'WAT IS WMkd
er pms op snoer dat,
VIM IS 'HET MODERNE
FRACT1SCHE MIDDEL VOOR
IEDERE HUISMOEDER DIE,
HMH POTTEN EN PANNEN
HESSEN EN ALLE METALEN
KEUKENGEREI' OP DE MEEST
AFDOENDE EN SNELLE WMl
WOEDEN GEREINIGD.
No. 1971
Zaterdag 13 Januari 1923.
Negen en dertigste jaargang
OVEBAL VEJ3KEK7GBAAR
Iti PBACTLSCHE .STROOIBUSSÏH
DE Ï.&VEBLS ZËEPTALT.
VLAABD1MGEM,
Dit blad verschijnt eiken Zaterdag.
Prijs per kwartaal f 0,80 met Geïllustreerd Zondagsblad fl,87E, franco
per post f 1,65 -f- 1" ct- di«p. kotten.
UITGAVE
Firma i. M. C. POT - Tholen
Telef. Interc. no. 16.
Advertentiëu van 1 tot 1 regels 75 cents; iedere regel meer 17'/i cents.
Grootte der letters naar plaatsruimte.
Bij abonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
De voprmalige stad Reimerswale.
door C. H.
Nadruk verboden.
X.
Dit geluk gaf hem moed tot nieuwe onder
nemingen, want toen 's Graven vloot zich daarna
op Dordrecht terug trok, wendde hij zich naar
Schoonhoven, waar Nicolaas van Cats een vau
zijn partijgenooten, heer was. Doch aldaar onder
vond hij weldra een zwaren tegenslag, doordat
de iuwoners de poorten dier stad voor hem ge
sloten hieldeD, waardoor hij genoodzaakt was af
te trekken. Aldus overal iD zijn omgeving ver-
stooten wordende en geen onderkomen meer
vindende voor zijue soldaten, was hij genood
zaakt met achterlating vau al zijne schepen de
wyk te nemen naar Zeeland.
De Graaf had echter ook daar al het moge
lijke in het werk gesteld om het oproer in dat
gewest te fuuiken. Hij had zijn zoon JaD, Graaf
van Oostervant, met een leger derwaarts ge-
zouden, om zijne wil door te zetten. De afge-
zoDdene had weldra met onwederstaanbaar ge
weld het eiland Walcheren ten ondergebracht,
terwijl Witte van Haamstede) Schouwen aan zijn
gezag onderwierp. De eerstgenoemde bad door
zijn hardvochtig optreden deu bijnaam verkregen
van Jan zonder Genade en was met zijn krijgs
verrichtingen in Zuid-Beveland bezig, toen hij
vernam, dat een 500-tal ZeeuweD, die waar
schijnlijk tot het ontbonden leger van Jan van
ReDesse behoord hadden van uit Bergen op Zoom
een inval in het gebied van Zeeland wilden be
proeven. Hij begaf zich daarop met zijn leger
naar Reimerswale, om den vijand af te wachten.
Doch de Zeeuwen waren zoo bevreesd geworden
voor dezen geduchten krijgsman, dat zij aftrok
ken en de wijk namen naar Vlaanderen. Toen
Jan van Oostervant na de verovering van het
huis Troyen te Borseele, zijne krijgsbedrijven
had beëindigd en zoo goed als geheel Zeeland
onder de knie bad, werd hij door zijn vader te
Arnemuiden verwelkomd en met het bewind
over dit gewest belast.
De Graaf begaf zich daarop zelf naar Hene
gouwen, doch na een kort verblijf aldaar in deze
landeu teruggekeerd zijnde, outhief hij ziju zoon
van het bewind en zond hem zelf daarheen.
Oudertosschen hadden de met Renesse naar
Vlaanderen uitgewekene Zeeuwen het hoofd niet
in den schoot gelegd. Hun aantal zal door het
optreden van Jan zonder Genade oog wel zyo
vermeerderd. Herhaaldelijk ondernamen zij stroop
tochten op deze kusten en werden hoe langer
hoe stouter in hunne ondernemingen. Vooral
na het vertrek vau dien strengeu bewindsman
staken de ontevredenen in den lande weder het
hoofd op en sloten zich openlijk bij de opstan
delingen aan.
Jan van Renesse en de zijnen heroverden bij
bppne invallen weder het oostelijke gedeelte van
^pid Beveland en drongen zelfs door tot voor de
poorten der stad Goes, waar zij het slot genaamd
Oost Ënde, dat toen in aanbouw was, belegerden
en waarover Boudewijn Kervinck van Reimers
wale het bevel voerde.
De Graaf destijds te Zierikzee zijnde, dit ver
nemende, haastte zich een leger, dat onder bevel
stond van Willem Hollander van Reimerswale,
maarschalk van Zeeland, op hem af te zenden,
hij zelf leidde de onderneming van uit Kats in
Noord-Beveland. De beide strijdmachten ont
moeten elkander eindelijk in de nabijheid van
Loodijke, alwaar na een hevigen strijd de opstan
delingen een zware nederlaag werd toegebracht
eo waarbij 1800 van Jan's geliefde Zeeuwen en
Vlamingen sneuvelden (1 Januari 1301).
Na deze nederlaag week van Renesse met
zijn overgebleven manschappen weder naar Vlaan
deren om andermaal nieuwe plannen te smeden.
Zijne levensgeschiedenis is hiermede uog lang
niet ten einde, doch het ligt niet in de bedoe
ling een geecb* 'kondig verhaal van de daden van
dezen woelzieken maD te geven, doch alleen datgene
te vermelden, wat gedurende zij nkrijgsbedrijven
in betrekking tot deze streken, in 't bijzonder
in het gebied van Reimerswale is voorgevallen.
Hij eindigde zijn leven door dat hij achtervolgd
door zijne vijanden in der haast met eenige van
zijne metgezellen de rivier de Lek^wilde over
steken in een vaartuig, dat te zwaar geladen
zijnde, kantelde, waardoor zij te water geraakten
en hij met de anderen, waaronder ook Jhr. Arend
van Amstel, vsrdronk op 16 Augustus 1304.
Zijn lijk werd eenige dagen later teruggevonden
en te Beusichem ter aarde besteld.
Ook in de gebeurtenissen die nu volgen
hebbende stad of hare Heeren een min of meer
belangrijke rol gespeeld. (Wordt vervolgd.)
ONDERWIJST"
St-Annaland. Benoemd aan de Bijzondere
school op Gereformeerden grondslag alhier tot
hoofd de heer C. Hage, tot onderwijzer de heer
C. van Houdt thans te Bruinisse en tot onder
wijzeres mej. C. Buteijn thans te Leerdam,
VOOQ. HET
OEmiGEM OPWfö
vpi En poLosïÊri
VAM
ÜGtiTW ERK M AOT8f
SCHILDERWERK
ifA AWfêWEWGlASWfc
(XVtUA XtEP
VLAARomCCïT
VAN
VIM
FABRIKANTEN
S U/V LfGUT £N
LIFEBUOV
BINNENLAND
Bij Kon. besl. dd. 6 dezer is dhr. A. van
der Minne, thans surnumerair, benoemd tot
ontvanger der reg. en domeinen te TholeD.
VAN ONZE BERICHTGEVERS.
ST-ANNALAND. De bevolking bestoud op
1 Januari 1922 uit 1253 M. en 1287 V., totaal
2540 zielen.
Geboren 35 in. en 23 vr., gevestigd 16 m.
en 18 vr. totale vermeerdering van 51 m. en
41 vr. 92.
Overleden 17 m. en 13 vr., vertrokken 41 tr.
en 34 vr. totale vermindering van 58 m. en
47 vr. 105.
De gemeente telde op 1 Januari 1923, 1246 m.
en 1281 vr. totaal 2527 zielen.
Er werden 24 huwelijken gesloten.
ST-ANNALAND. Jl. Donderdag hield de
scherpschutters vereenigiug „Prinses Juliana"
alhier haar 13de jaarvergadering, welke door
49 van de 84 leden werd bijgewoond.
Uit de rekening bleek, dat de ontvangsten
met inbegrip van het goed slot 1921, hadden
bedragen f 699.755 en de uitgaven f487.315,
zoodat er een batig saldo was van f212 44.
De Voorzitter de heer A. Goedegebuure Az., Jr.
eu de baan commandant, de heer M. P .Duijzer,
werden beiden als zoodanig herbenoemd.
Besloten werd nog voor rekeniug der gemeente
een buks aan te schaffen, daar de munitie voor
dit wapen nu betrekkelijk goedkoop te verkrijgen
is j terwijl pogingen zullen worden aangewend
om een ring vau Scherpschutters vereeuigingen
in dit eiland op te richten, met het doel meer
samenwerking te verkrijgen en om beurt onder
ling schietwedstrijden te houden.
OUD-VOSSEMEER. De heer M. A. Verraet
alhier herdacht dezer dagen den dag waarop
hij een kwarteeuw de betrekking van gemeente
geneesheer te dezer plaatse en te Nieuw-Vosmeer
aanvaardde.
Uit de geboorte- en overlijdensakten en
de opgaven vau vertrek oit- en de vestiging in
de gemeente over 1922 blijkt, dat het getal
geboorten bedraagt 65, dat van overlijden 23,
terwijl er 20 uieer vertrokken, dan er zich
vestigden, de vermeermeerdering is alzoo 22 zielen
waardoor het totaalcijfer der bevolking op 1 Jan.
1923 is, 2319 personen.
ST-PH1LIPSLAN D. Op 31 Dec. 1921 be
droeg het aantal inwoners 1092 m. en 1044 vr.
totaal 2136 inwoners.
In den loop van het jaar 1922 werden ge
boren 22 m. eu 25 vr. eu vestigden zich 40 m.
en 39 vr. inwouers, sameu 62 m. eu 64 vr.
Er overleden 14 m. en 7 vr. personen eu er
vertrokken 37 ro. en 46 vr. sameB 51 m. en
53 vr.
In totaal vermeerderde de gemeente dus met
11 in. en 11 vr. zoodat op 31 Dec. 1922 aan
wezig waren 1103 m. eo 1055 vr. Samen
2158 inwoners.
Er werden 14 huwelijken gesloten.
STAVENISSE. Met ingang van 1 Jan. 1.1.
is de gemeentewerkman I. Moerland alhier door
den heer Commissaris der Koningin tevens be
noemd tot onbezoldigd rijks-veldwachter in deze
gemeente.
De foop der bevolking alhier in 1922
was als volgt:
Op 1 Jan. 1922 waren er 957 m. en 977 v.
totaal 1934 inwoners.
Er werden in dat jaar geboren 24 m. 23 v.
en er vestigden zich 29 ld. 26 vr.
Er o erledeu in dat jaar 10 in. eu 12 v. en
er vertrokken 31 m. 38 v., zoodat de bevolking
op 31 Dec. 11. bestoud uit 969 m. 976 v., totaal
1945 iu weners, wat dus een vermeerdering aan
wijst van 11 iuwoners. Er werdeu in dat jaar
gesloten 21 huwelijken ea echtscheidiugen kwa
men niet voor.
De beer A. F. Hanssens alhier heeft be
dankt als Kerkvoogd der Ntd. Herv. gemeente.
In 1922 zijn op het telefoor kantoor alhier
verhandeld 7014 gesprekken en 1255 tele
grammen.
Door den Dijkraad der Waterkeering van
de Cal. polders Oud-Kempenshofstede en Mog-
gershil is besloten tot teruggaaf van t 620 aan
den heer P. ten Rezendaal te EukhnizeD, mijnde
de toegepaste korting wegens te late oplevering
van de door hem aangenomen werken aan het
dijkvak Moggershil.
SCHERPENISSE.Loop der bevolking over 1922
Het aantal zielen op 31 December 1921 be
droeg 714 m. en 680 vr. te zameu 1394. Ge
boren werden 12 m. en 13 vr. totaal 25.
Ingekomen 23 m. en 28 vr. totaal 51, totale
vermeerdering 35 m. eo 41 vr. Er vertrokken
22 m. en 17 vr. totaal S9, terwijl 9 m. en 7
vr. overleden, totale vermindering 31 m. en 24
vr. zoodat de bevolking op 31 December 1922
bedroeg 718 m. en 697 vr. totaal 1415 zielen.
Er werden 8 huwelijken gesloten terwijl 1 von
nis vau echtscheiding werd ingeschreven.
THOLEN. Reeds meermalen is ook in dese
courant de klacht gehoordwat moeten wij be
woners van het platte land toch veel missen van
wat de stedelingen volop konnen genieten.
Dit geldt zeker niet het minst, wat betreft
de schoone kunsten. Eén ding moeten we hierbij
echter niet uit bet oog verliezenwie alle dag
roomtaarten eet, verlangt ten slotte toch naar
een snede roggebrood, wie steeds tusschen de
bergen zit, kan wel eens een verlangen krijgen
naar de laagte. Men proeft ten laatste het fijne
van de taart niet meer, men ziet de hoogten
niet meer. Daar tegenover staat, dat hij die
maar eens een enkelen keer kan genieten, dan
dnbbel geniet, ja zelfs op dat ééne genot kan
teren voor een heele poos, de smaak blijft hem
weken lang bij. Zoo zal dat dan ook wel ziju
met beD, die verleden week Vrijdag het voor
recht hebben gehad op de bijeenkomst vau het
Dept. Tholen van het Nat, bet schoone spel te
kunnen genieten van den heer J. J. v. EUacker
van Rotterdem.
Gekleed in Middeneeawsch costuum speelde
de heer Van Eltacker het schoone middeleeuw-
sche mysteriespel „Maryke vau Nitumeghen.*
Alsvoren tot het eigenlijke spel over te gaan,
gaf de beer Van EUiicker een korte iuleidiug
eu verklaring van eenige middeleeu «sche uit
drukkingen en woorden, teneinde daardoor de
toehoorders in staat te stellen, het eigenlijke
spel gemakkelijk te kunneu volgen en begrijpen.
Toen hij daarna het eigenlijke spel begon,
kwam men al spoedig onder den indruk, lu
ademlooze stilte werd door het talrijke publiek
het schoone spel gevolgd eu het was als kou
men op de gezichten lezen, de harmonie, die zy
vonden tnischen den schoooen inhoud van *het
stuk eu de meesterlijke wyze, waarop het werd
gespeeld.
Het was een mysteriespel uit de Middeleeuwer,
doch ook voor onzen tijd eu door alle ernwen
heen, zal de verhevene waarheid blijven die in
dit spel is vertolkt, de zocdige mensch, de
rnensch die zich aan den duivel had gegeven,
zal, wanneer hij in oprechtheid den duivel van
zich jaagt eo zich in dienst «telt van den Aller
hoogste ook bij Hem genade vinden.
Uit het bovenstaande, zal ook degene, die het
spel niet heeft bijgewooud, wel willen gelooven,
hoezeer het spel de hoorders aangreep te eer
nog wauneer hij daarbij hoort op welke een
voortreffelijke wijze en met fijn gevoel de heer
Van Elsacker met zijn heerlijke stem, ziju fijne
gebaren, ziju schoone houdingen het spel speelde
(laat ik dit liever zeggen dan voordragen). Geen
wonder dan ook, dat bij het einde van het spel,
het publiek met eeo daverend applaus den heer
Van El-acker dank eu hulde bracht.
Na de pauze gaf den heer Van Elsacker nog
eenige echt humoristische gedichten vau Adama
van Scheltema, van Rooé de Clercq en een paar
Falklandjes. Ook hierbij deed de heer Van
ELacker zich als een knap declamator kennen,
Mei fijn gevoel, met keurige mimiek werden
de stukjes voorgedragen cd geen wonder dat
telkens eu telkens weer het publiek in vroolijk
gelach volgde.
Aan het eind van het program gekomen sloot
de voorzitter onder hartelijken dank aan den
beer Van Elsacker do bijeenkomst. Hij getuigde
dat hij tot zijn spijt geen woorden kon vioden
die ook maar eenigermate de waarde zonden
uitdrukken van het heerlijke en kunstrijke genot
ons dezen avond door den heer Van Elsiickei
verschaft.
Het Departement Tholen heeft een schoonen
avond gehad. Mogen velen zich geroepen ge
voelen het Departement en zijn werk te steunen
en zich d artoe als lid laten inschrijven.
Zaterdag 13 Jaunari 1923 zal iu Non
Semper een carsus in huisvlijt geopeud worden.
Twee clubs van 16 jongens eo meisjes en
