BINNENLAND.
Van onze berichtgevers.
GEMENGD NIEUWS.
Kerknieuw 8.
vreemdelingenverkeer in deze gemeente van zoo
weinig belang dat men liet daarvoor niet behoeft
te laten.
De heer De Wilde zegt dat 's morgens de R.
Katholieke kerk aangaat men heeft dan nog geen
herbergbezoek, 's voormiddags zou men kunnen slui
ten van 91/2 tot 11 uur 's namiddags van 2 tot 4
uur en 's avonds van 51/2 tot 7 uur.
Do heor De Rijke is voor het voorstel en zal
buiten stemming blijven.
De Voorz. zegt dat men mot sluiting niets be
reikt, het herbergbezoek is. toch al gering op Zondag.
De heer Aarnoudse meent dat er toch gekaart
wordt om gelden ook dat vindt hij niet noodig.
Na eenige discussie wordt het voorstel in stemming
gebracht en aangenomen met 5 stemmen, zoodat
geen sluiting zal plaats hebben.
Aan de orde is de wijziging van de Gemeente-
begrooting dienst 1919.
Na de noodige toelichting wordt comform het
voorstel besloten.
In verband hiermede wordt tevens besloten een
geldleening tot dekking van de kosten vallende op
den aankoop van grond te brengen van f 5300 op
f5700.
Do heer de Wilde zegt dat op dit land aard
appelen hebben gegroeid.
De Voorzitter antwoordt bevestigend en deelt
mede dat saldo zeer gering is.
Thans deelt de Voorzitter mede dat het plan be
staat om voorloopig nog niet te bouwen In wording
is de Stichting ingevolge de landarbeiderswef, krijgt
die stichting nu wat land, dan kan daarop gebouwd
worden inplaats van huurwoningen krijgen de arbeider
dan eigen woningen, terwijl zon mogelijk en noodig
de Raad die arbeiders financieel kan steuuen. De
grond aan de Molen kan daarom verhuurd worden
om in Reserve te houden.
De heer Van Tilbeurgh acht het bouwen door
de gemeente niet in 't belang van de gemeente,
hij heeft de ondervinding dat de medewerking van
arbeiders zoo groot niet is, zelf heeft hij ook reeds
getracht woningen op zeer gemakkelijke condities in
eigendom aan arbeiders te bezorgen doch hoeft daar
weinig pleizier van gehad.
De heor Ooms zegt dat men nog op do toelating
van de Stichting wacht, grond is toegezegd togen
f10 de Roede. Als een arbeider f400 heeft, dan
geeft het Rijk de rest, eerst moet daarvan betaald
worden 40/q later 53/^, indien den Raad dan kan
besluiten om de arbeiders hierin financieel tegemoet
to komen dan was de gemeente van een last af en
voor woningvoorziening was het noodige gedaan.
De Verniet meent dat hetgeen men met den grond
van een ander kan doen, men dit ook kan met
den grond van de gomeente.
De heer Ooms gaat daarmede niet accoord omdat
de woningen van de stichting niet tegen elkaar
mogen staan, 't moeten z.g. plaatsjes zijn.
Na nog eenige discussie worden B. en W. ge
machtigd den grond in tuintjes te verdoelen en te
verpachten.
Hiorop wordt overgegaan tot een besloten ver
gadering ter behandeling van de reclames in zake
hoofdelijke omslag.
De vergadering heropend zijnde wordt medege
deeld dat ontheffing is verleend aan J. Bevelander.
A. Duine is teruggebracht naar de 22e klasse, J. L.
van Gorsel naar de 89e kl., P. Polderman naar de
51e kl„ S. J. Polderman naar de 50o kl., J. v. d.
Reest naar de 10 kl., B. J. van Westen naar de
76e kl. en P. M. van der Est naar de 45e kl.
Aan den heer J. L de Mol Moncourt wordt
wegens vertrek uit do gemeente afschrijving ver
leend over 3 maanden.
Hot presentiegeld van de leden van den raad
wordt van f48 gebracht op f70.
Niets meer te behandelen zijnde zegt de heer Van
Tilbeurgh dat hij gaarne de hoop slik bij de weeg
brug met spoed zag verdwijnen.
De Voorzitter zal hierop letten.
Niemand moer het woord verlangende wordt d
vergaderin
DE TWEEDE KAMER
zette Donderdag de behandeling der begrooting
van ouderwijs, kunsten en wetenschappen, die.
Woensdag begonnen was, voort. Verscheidene
sprekers droegen de belangen ven verschillende,
onderdeelen van dit hoofdstuk voor. Zoo werd
gevraagd om meer vergoeding voor huisvesting
6u kost van leerlingeu aan de rijksnormaal
scholen (dit werd door den minister geweigerd,
om beschikbaarstelling van meer speel- en sport
terreinen, om betere bestaansvoorwarrden voor
onderwijzers aan scholen voor zwakzinnigen,
om hoogere toelage voor 't onderwijs aan
schipperskinderen enz.
De heer van Ravesteijn vroeg het adres van
kunstenaars te steunen, die vragen om her
stelling van 't contract met de kunstenaars in
Rusland. Ncderlaud mocht niet meedoen aan de
blokkade van Rusland. Zijn verzekering dat de
kunst in liuslaud beschermd wordt, verwekte
vroolijkheid.
Een verzoek van een ander lid om meer
subsidie voor leeszalen gaf den minister aan
leiding om zijn beginselen omtrent deze zaak
uiteen te zetten. Hij zei o.a. dat z i. de lees
zalen niet bestemd zijn om leiding te geven
bij de volksontwikkeling, maar zij geven ge
legenheid tot ontwikkeling en
daarom wilde hij uitgaan van het vrijheidsbe
ginsel.
Nu kwam aan de orde de rijkssteun aan bet
tooneel. Van alles wat hierover gesproken is,
trekken het meest de aaudacht de woorden van
den heer de Savornin Lohman, niet alleen' om
hun inhoud, maar vooral om deu persoon van
den spreker, een christenstaatsman, die in deze
kwestie toonde een zelfstandig vrijgevig en vrij
zinnig standpont in te nemen en wars te zijn
van behoudzucht.
Spreker zei o.a.„De overheid mag geen
geld geven voor slechte tooneelstukken, zij moet
streven naar aanmoediging van 't goede in deze
kuDst. Een goed theater kan aan onkerksche
menschen geven wat zij door niet ter kerk te
gaan missen. Spreker heeft menig stuk bijge
woond dat op hem een hoogzedelijken invloed
heeft uitgeoefend. Krachtens zijn christelijk be
ginsel is hij vóór subsidie. Men zal dan maat
regelen moeten nemen dat goede stukken en
ook de grootere klassieke werken opgevoerd
worden.
De subsidiëering der tooneelkunst werd aan
genomen met 4241 st.
Dinsdag werd de behandeling der Staatsbe-
grooting weer onder'roken, ram. door een
wetsvoordracht tot wijziging en aanvulling der
Hooger onderwijswet (hoofdzakelijk een nieuwe
regeling der dociorateu en subsidiëering vau
gymnasia.)
Bij deze gelegenheid bepleitte de heer Troelstra
de iustelliug van een leerstoel in 't Friesch
aan de Rijkhoogescholen.
Ter motiveering voerde hij aan, dat de Friezen
huu eigen taal, hun eigen letterkunde, hun eigeu
gezelschappen voor tooneel en lectuur hebben.
Hun taal is een der oudste Germaansche talen
en geen dialect voor 't Nederlandsch.
Een paar leden schaarden zich aan 's heeren
Troelstra's zijde, hoewel zij eenigszins bang waren,
dat die hoogere studie in 't Friesch aanleiding
zou geven tot tweetalligheid voor ons volk.
zooals in België. De minister wai in begiusel
ook vóór een leerstoel in 't Friesch maar er
waren fioancieële bezwaren en misschien zou niet
gemakkelijk een geschikt boogleeraar gevonden
wordeD.
Tegen 'l in behandeling zijnde wetsontwerp
werden geen bezwaren ingediend maar wel een paar
amendementen.
Men kon nu weer voortgaan met de Staate-
begrooting, waarvan Hoofdst. Landb. Nijverheid
en Handel afd. mijnwezen, aan de beurt kwam.
De minister deed belangwekkende hoopgevende
mededeeliogen omtrent de kolenproductie in
Limburg. Deze vermeerderde sedert 1914 voor
de particuliere mijnen met 40%, terwijl die van
Staatsmijnen tot het 3-voud steeg. Als dat zoo
voortgaal zei de minister zou Nederland over
20 jaar voor steenkolen het buitenland niet meer
noodig hebben.
Vóór deu oorlog bedroeg het kolenverbruik
in on9 land 10 millioea ton en Limburg leverde
daarvan een vijfde deel, in 1918 was't verbruik
7 millioen en daarvan produceerde Limburg
bijna de helft. De minister bracht hulde aan
de Limburgsche mijnwerkers die tijdens den
oorlog het Vaderland niet in den steek hebben
gelaten.
Woensdag werd gestemd over de onderwijs-
begrooting. Zij werd met 71 tegen 2 stem mm
aangenomen.
De behandeling* van de wijzing der hoog.
ond. wet werd voortgezet en voleindigd. De
stemming heeft Vrijdag plaats.
PROVINCIALE STATEN.
In de Dinsdag geopende najaarsvergadering
van de Provinciale Staten waren afwezig de
heeren van Rompu en Stieger.
Bij een ingekomen adres van de vereeniging
van graanhandelaren in Zeeland gesteund door
de ZL.M. om betere verbinding tusschen
Zeeuwsch-Vlaanderen en Vlissingen, bestreed de
heer Adriaanse het in handen van Ged. Staten
stellen van dit verzoek ter afdoening.
Eerst nadat de heer de Casembroot had toe
gezegd, dat Ged. Staten nog in de winterzitting
inlichtingen over deze kwestie zullen doen, werd
van directe behandeling afgezien.
Bij het voorstel tot aanhouding van het ver
zoek om verhooging van het renteloos voorschot
aan de tram BreskensMaldeghem voor de lijn
KnockeBreskens werd door deu heer Van
Zuijen een voorstel gedaan voor directe behan
deling dezer kwestie. Toen de heer Dieleman
aantoonde dat uitstel geen aanleiding zal «orden
voor later rijden vau de tram werd het voorstel-
Van Zuijen weder ingetrokkeu.
De overige voorstellen werden alle naar de
afdeelingen verwezen, sommige met andere van
belanghebbenden ingekomen adressen.
Na trekking der afdeelingen werd als datum
der volgende vergaderiug vastgesteld 12 De
cember, maar niet nadat de heer Lindeijer had
voorgesteld reeds Donderdag te beginnen, waar
tegen echter verschillende bezwaren bestonden.
Ook had de heer Lindeijer den voorzitter
verzocht in de vergaderiug van den 12den eerst
de voorstellen, die op salaris en pensioen slaan
te behandelen en daarna de overige.
De voorzitter had hier echter bezwaar o.a.
daar Ged. Staten hunne houding bij die voor
stellen wel zullen laten afhangen van hetgeen
de Prov. Staten doen bij de vermindering der
bijdragen voor armlastige krankzinnigen.
De heer Lindeijer zeide dat de S.D.A.P. juist
wil weteu wat met de salarissen geschiedt al
vorens zij beslist over de ^krankzinnigenbijslag.
Hierna ging de openbare vergaderiug tot 12
December uiteen.
Bevorderd tot brigadier der Rijksveldwacht
J. R. Ba9tiaause te Anna-Jacobapolder, en
verplaatst uaar Anna-Jacobapolder J. Kooman
thans te Middelburg.
IERSEKE. Maandag kresg een molenaars
knecht een klap vau eeu Molenwiek. Hij werd
bewusteloos op de galerij gevoüden. De dokter
constateerde hersenschudding. Na een paar dagen
was hij evenwel weer beter.
Mejuffrouw S. E. de Veij van Ierseke,
thans onderwijzeres te Oudelaude is als zoodanig
benoemd te Hansweert.
ST-MAARTENSDIJK. In verband met het
genomen raadsbesluit om de subsidiëering der
autoomuibas uiet te doea ingaan met Augustus
1919 is door de Directie dier onderneming be
kend gemaakt, dat de tarieven met 20% worden
verhoogd en geen retourbiljetteu meer worden
afgegeven. -
STAVENISSE. De verbinding met Zierikzee
is weer allerdroevigst. Den mee9ten tijd zijn de
couranten van daar Daar onze gemeente 36 uren
onderweg.
Het mond- en klauwzeer onder de runderen
breidt zich alhier de laatste dagen weer sterk uit.
OUD-VOSSEMEER. In den Hollarepolder
werden Zaterdag jl. met 7 geweren 72 haten
geschoten, een getal juist gelijk aan dat bij de
drijfjacht in 1918 aldaar geschoten.
THOLEN. Naar we vernemen gaal de ook
hier bekende Bankiersfirma Luijlix van Hasselt
te Bergen op Zoom, met ingang van 1 Januari
a.s. over aan de Amsterdamscbe Bank.
Sf-Nicolaas moet tot zijn spijt het bezoek
aan de bewaarschool alhier, eenige dagen uit
stellen. Iuplaat9 van Vrijdag komt Sint echter
Maandag 8 December.
Verongelukt.
Zaterdagmiddag is de Katwijker haringlogger
„Stormvogel" K.W. 85, dicht bij de Engelscbe
kust op een mijn geloopen en gezonken. De
bemanning bemerkte de mijn, maar kon de
ramp uiet verhoeden, omdat het schip niet door
dsn wind wilde. De Scheveninger logger Marta
Agata zette, ondanks de hooge zee, een boot
uit en redde vier leden der benamming, die al
een unr lang in zee op planken hadden rond
gedreven. Eeu andere logger redde den kapitein
Negen personen zijn omgekomen.
Bij Brouwershaven is gestrand de kotter
„Vneta", bestaande uit 5 koppeD. Deopvareuden
zijn door de stoom-reddingsboot „Prins der
Nederlanden" gered en te Hoek van Holland
aan land gezet. Het schip was onderweg van
Har*ich naar Ostende en geladen met haring.
De kapiteiu heeft met de nieuwe bergingsmaat
schappij gecontracteerd voor berging van visch
en goederen.
De tramstaking bij de Rolterdamsohe Tramwegm.
Bij de Rotterdamsche trammaatschappij is het
nog altijd staking De bladen en een groot deel
van het publiek staan aan de zijde van de werk
lieden. De directie wil echter van gee:» verzoening
weten en neemt anderen in dienst als machinist
We knippen het lijstje uit Het Volk.
V. d. V., het vorig jaar outslagen wegens het
veroorzaken van gevaar voor de veiligheid.
V. d. S. vroeger ontslagen wegens het ver
oorzaken van ontsporingen eu breken van een
buikas eener machine.
B., ontslagen wegen9 het viermaal rijden door
krnisingeD.
L., wielendraaier en toevallijder.
De K., bijziende, doof en toevallijder.
R., baas aan de werkplaats, die rijdt en ran
geert, ondanks het verbod van den Raad van
Toezicht.
V. d. H., 16 jaar, die als stoker dienst doet
vau 's morgeus vijf tot 's avonds tien uur.
De betrokken organisatie en het Kamerlid
Ketelaar hebben den minister verzocht de noodige
maatregelen te nemen in 't belang van de
publieke veiligheid.
Belasting-ontduiking.
Iu sommige gedeelten van ons land komt het,
uaar het Hbl. schrijft, den laalsten tijd herhaal
delijk voor, speciaal onder den boerenstand, dat
ouders, die hun kinderen bij zich hebben in
wonen, nog in de kracht van hun leven hun
bezittingen onder die kinderen verdeelen, met
het doel om de verschillende belastingen te
ontduiken.
Van de kinderen is niet veel te halen, om
dat het bedrag, dat ieder l|nnner ontvangt, vaak
niet vermogeusplichtig is, terwijl hun werkelijke
inkomsten meestal betrekkelijk gering zijn. De
vader gaat voor deu vorm als loontrekkende bij
een hunner in dienst en kau straks profiteeren
van invaliditeit?- of ouderdomrente.
Wanneer dit systeem meer algemeene toe
passing gaat vinden en het gevaar daarvoor
is zeer groot zal, zegt het blad, de wetgever
genoodzaakt worden om een middel te zoeken
tot het achterhalen van deze ontduikingen.
Wellicht zou het heffen eener gezinsbelastirg
aanbeveling verdienen voor zulke gezinner,
waarin de vader ontijdig en onnoodig zijn be
zittingen onder zijn kinderen verdeelt. De
toepassing daarvan zou waarschijnlijk na be
trekkelijk korten tijd hoogst zelden noodig zijn.
Immers, de meeste ouders gaan zich niet dan
met tegeuzin uuitkleeden eer ze naar bed gaa^.'
De verlichte eeuw!
Een paartje te Harkema-Opeinde was een
maand geleden getrouwd ze hadden een gezellig
huisje betrokken. Tenmiuste zoo meenden ze.
Maar boe werden hun wittebroodsweken wreed
verstoord 1 't Spookte namelijk in de nederige
stolp, 's Nachts openden en sloten zich op on
verklaarbare, zeer geheimzinnige wijze de deu
ren, de rook wist geen uitweg te vinden, maar
bleet iu dikke wolken tegen de zoldering han
gen. Ook een buurman beweerde, dat het lang
niet pluis was. En nu Zondagnacht deed „het
9pook de denr dicht." Eeu hevige bons tegen
de houten blinden, de muren schndden op hun
grondvesten. Sidderend vloog vrouwlief overeind
en staarde door het duister in de angstige
oogen {van haar tronwen echtvriend, wieD in
middels de haren ten berge waren gerezen.
Geert herkreeg het eerst zijn bezinning. M«
een geweldigen sprong stond hij midden in d ad
kamer, direct gevolgd door zijn trouwe egs ers
evenals hij in nachttoilet.
Haastig wrrden de meubelen bijeengeraap
en marschde gevreesde woning verlate
eu een veiliger schuilplaats gezocht onder d je<
vleugelen van Geert's ouders.
Builen heerschte een doodsche stilte. En vai
„bet spook" is niets meer vernomen. Maar hee|
is er, dat praat men Geert en zijn vrouw nie
uit het hoofd.
Betere tijden.
Naar de *Tel." verneemt, wil de directi
der Nederl. Spoorwegen, indien de kolenvoot
ziening het slechts even toelaat, met den Zomer
dienst, ingaande 1 Mei 1920, het geheele trein
verkeer weer op den ouden voet regelen. All
beperkende bepalingen worden dan opgeheven
Een troost.
Marken zal min haast twee om een dubbeltj^
krijgen en Oosten rij kscbe kronen vier. Troos J
voor gelukkige bezitters kan het misschien gever
dat in 1871, na het sluiten van den vrede, d
Fransche franc op 4 gestaan heeft.
.B'
«j
0r
PRKDIKBEÜRTEN.
THOLEN.
Ned. Herv. Kerk voorm. 9,30 ds. Luyendyb
collecte voor noodlydende kerken en personen, nam ul
2 uur ds. Van Lattervelt, collecte Generale Kas.
Geref. Kerk voorm. 9,30 uur en nam. 2 uujju
ds. A. H. Nieboer te Krabbendyke. Voorbereidin)
H. Avondmaal.
Geref. Gem. voorm. 9.30, en 's avonds 6 ud
ds. Janse nam. 2 uar leeskerk.
Ned. Protestantenbond Afd. Tholen:
GEEN DIENST.
POORTVLIET.
Ned. Herv. Kerk, voorm. 9.30 dhr. Smit vai
Heemstede. Collecte voor de vereeniging van lijder
aan vallende ziekte, nam. 2 uur ds. Verschoor,
Geref. kerk, voorm. 9,30, nam. 2 en avond
6 uur leeskerk.
SCHERPENISSE.
Ned. Herv. kerk, voorm. 9,30 leeskerk en nam Ti
2 unr ds Luije. dijk.
Geref. kerk, voorm 9,30, nam. 2 en 's avond
5.30 uur leeskerk.
ST-MAARTENSDIJK.
Ned. Herv. kerk, voorm. 9,30 ds. Verschoor
Doopsbediening, nam. 2 uur de heer Smit vai
Heemstede.
Geref. kerk voorm. 9,30, nam. 2 en 's avond
5,30 uur leeskerk.
STAVENISSE.
Ned. Herv. kerk, voorm. 9,30 en 's avonds
uur ds. Kamsteeg,
Oud Geref. kerk, voorm. 9,30 nam. 2 en *s avond
5,30 uur leeskerk.
ST-ANNALAND.
Ned. Herv. Kerk voorm. 9,30 en nam. 2 uu
ds. A. G. Oosterhuis, nam. Doopsbediening.
Woensdag 9 Dec. 1919 n.m. 7.30 ds. Oosterhuis
Bijbellezing.
Geref. kerk, voorm. 9,30, nam. 2 en's avond
5 uur leeskerk.
OUD-VOSSEMEER.
Ned. Herv. kerk, voorm. 9.30 en nam. 2 uu
ds. Van GriethuijzeD.
Geref. kerk, voorm. 9,30, nam. 2 uur ds. Staal
's avonds 5.30 leeskerk.
IERSEKE.
Ned. Herv. kerk voorm. en nam. ds. Boer,
Geref. Kerk, voorui. en nam. Ds. Meyer.
Chr. Ev. Gem., voorm. en nam. en avond
ds. Bromet.
Oud Ger. Gem. voorm., nam. en 'a avondi
ds. Kersten.
Veilingsvereeniging „De Eendracht" te Tholer
Veiling van 3 Deo. 1919.
Zore Bellefleur
le soort f 0,07 tot f 0,12
v tt
2e
M
0,055
li
0,07
Goud Reinetten
le
M
0,10
11
rr a
2e
li
0,06
11
0,06
Paradijszoet
le
li
0,09
II
-«r
2e
li
O5O7
li
""l~
Zoete Ermgaard
le
l>
0,10
11
"l~"
n n
2e
li
0,08
11
"l~"
Sterappel
le
II
0,13
11
0,15
M
2e
li
0,08
II
0,09
Bouwmansreinetfen
le
li
0,10
11
"l™"
2e
li
0,07
li
"l""
Grauwzoet
le
li
0,09
li
0,10
n
2e
li
0,07
II
0,08
Pondspeeren
le
li
0,06
li
0,17
2e
ii
0,04
11
0,04
Kleipeer
le
li
0,066
II
0,08
u
2e
li
0,03
II
0,04
G. Wildemans
le
li
0,06s
11
0,12
2e
li
0.05
11
0,07
Drielsche groene
le
li
0,085
11
2e
li
0,06
11
Mispels
li
0,10
11
Spruiten
li
0,8P
II
per K.G
OESTERS.
In de maand November zijn nit Zeeland ver
zonden naar:
Nederland 785.000 oesters.
België 3.324.000
Duitschland 150,000
Engeland 195 000
Frankrijk 363.000
Andere landen 18.000
Totaal 4,835.000 oesters.
