IERSEKSCHE
THOOLSCHE COURANT
No. 1804
Zaterdag 18 October 1919.
Vijf en dertigste jaargang
Firma J. M. C. POT Tholen.
Publicatiën.
GEMENGD NIEUWS.
toriiliii.ini rprtrrmn mrrlr dut
HERHALINGSONDERWIJS.
Burgemeester en Weihouders der gemeente Tholen
maten bekend, dat «oor degenen, die het gewoon
lager onderwijs, heizij op eene openbare, hetzij op
eene bijzondere school, hebben genoten, in de lokalen
der openbare lagere school, gelegen aan de Dalesn-
sche straat, gelegenheid bestaat lot het ontvangen »an
HERHALINGSONDERWIJS.
Ouders of verzorgers, die hunne kinderen het her-
halingsonderwijs wenschen te laten volgen, worden
verzocht daarvan vóór 3 November 1919 aangifte te
doen bij het Hoofd der school.
Tholen, 13 Oclober 1919.
Dit blad verschijnt eiken Zaterdag.
Prijs per kwartaal f 0,65 met Geïllustreerd Zondagsblad f1,15, franco
per post f 1,22». Voor het buitenland 90 cents, zonder Geïll. Zondagsblad.
UITGAVE
Telef. Interc. no. 16.
19
De Burgemeester,
J. W. WAGTHO.
De Secretaris
H. J. LABAN.
Invordering 's Rijks Directe Belastingen.
De Burgemeester van Tholen maakt bekend, dat
het kohier der Personeele Belasting no. 4, over het
belastingjaar 1919, invorderbaar is verklaard en aan
den Ontvanger ter invordering ter hand gesteld.
Ieder daarop voorkomende belastingschuldige is
verplicht zijnen aanslag, op den bg do wet bepaalden
voet, te voldoen.
Tholen, 15 October 1919. 10
De Burgemeester van Tholen zal, op Zaterdag
25 October a.s., des middags te 12 uur, ten Raad-
"iaize aldaar
EEN HOOP COMPOST,
publiek verkoopen. 25012 10
De voorwaarden van den verkoop liggen van beden
i af ter lezing ter secretarie, iederen werkdag des
roormiddag8 van 912 uur.
Tholen, 18 October 1919.
De Burgemeester der gemeente Tholen, maakt
lekend, dat eene openbare Vergadering van den
Gemeenteraad is belegd tegon Donderdag 23 October
1919, des namiddags te 21 /2 ure.
Punten van behandeling
le. Ingekomen stukken.
2e. Wyziging der begroofing voor de gemeente,
dienstjaar 1919.
3e. Wijziging der begrooting voor de gasfabriek,
diensijaar 1919.
4e. Verleenen van subsidie aan de gemeentelijke
Armbesturen voor 1920.
5e. Vaststelling begrootingen der gemeente enz.,
voor 1919.
Tholen, den 17 October 1919.
er winst wordt gemaakt. De opbrengnt van het
bedrijf is voor den eigenaar van het bedrijf.
Onder de leiding van den zetboer zijn boeren
zoons als bovenbedoeld als leerlingen werkzaam.
Zij zijn verplicht als arbeiders een vol jaar te
blijven en worden naar bekwaamheid beloond.
De leerlingen moeten nauwkeurig een dagboek
aanhouden, waarin alles wordt aangeteekend,
wat door de leerlingen wordt opgemerkt en wat
zij leeren van den zetboer.
Voorts moet de zetboer een eenvoudige doch
volledige boekhouding voeren, overeenkomstig
de voorschriften daartoe door een commissie van
toezicht gegeven.
De leerling-arbeiders maken deze boekhouding
mede, die zij om de twee weken moeteu bij
schrijven. Op de boerderij worden de lessen ge
geven direct aan de haod van de practijk.
De dagboeken der leerlingen worden tegen
een bepaalden datum door deD zetboer ter be-
oordeeling aan de commissie van toezicht toege
zonden. De eigenaars van de best ingevulde
boeken ontvangen een prijs en een diploma.
Op deze wijze zouden ook de miuder ontwik
kelden onder de landbouwers gelegenheid vinden
zich „practisch-theoretisch", zooals men dat
haast zou kunnen noemeD, te ontwikkelen.
Dr. Molhuijsen van Den Haag lichtte een en
ander toe.
Het blijkt, dat dit vraagstuk is aanhangig
gemaakt door Z. K. H. Prins Hendrik, die zelf
ook bij de behandeling er vau aauwezig was.
Na eeuige discussie, werd een commissie be
noemd, die een nader onderzoek zal instellen of
het plan van den heer Carstens voor verwezen
lijking vatbaar is.
Adverteutiënvan 1 tot 4 regels 60 centsiedere regel meer 15 cents.
Grootte der letters naar plaatsruimte.
Bij abonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
Van 2026 October 1919 kannen gebruikt worden:
10 on no. 3 van de suikerkaart voor l/2 pond suiker.
Rij Cense eo Marico ia zooder bon macaroni to
arkrijgen a f 0,14 per ona.
n Bij Cense en M. Laban is kindermeel te verkrijgen
JJ t 0.32 per pond.
geldigheidsduur van couponnen der BROODKAAR-
EN voor het 113e tijdvak van 16 Oct.24 Oct.
n voor het 114e tijdvak van 25 Oct.2 Nov. 1919.
De broodkaarten voor wittebrood, waarop geen
f en geen nummer voorkomen zijn voor het 113e
idvak oranje en voqg het 114e tjjdvak zwart gekleurd.
Tholen, den 17 Oct. 1919. 19
De Burgemeester,
J. W. WAGTHO.
LANDBOUW.
Vakkennis voor den Landbouw.
De boer van tegenwoordig is een heel andere
in die van vroeger. Meer en meer komt de
odbouwer tot het besef, dat hij met een
actische opleiding voor zijn bedrijf niet meer
e kan, maar dat deze gerugsteund dient te
Jtden door een uitstekende theoretische op-
iding. Toch zijn er ook nog maar al te veel
inderwetsche" ^boeren, die van alles wat naar
eorie zweemt, niets moeten hebben en er de
houders voor optrekken, 't Gevolg is, dat ook
zoons van dergelijke landbouwers dikwijls
et de opleididg krijgen, die wel wenschelijk
s.
Hoe kan daarin verandering worden gebracht
sze zaak is op het te Breda gehouden Land-
lishondknndig congres een onderwerp van
spreking geweest. De heer V. Cartens, van
•sterbeek, had in een schriftelijk prae-advies
fS n methode uiteengezet, volgens welke derge-
7 ke eenvoudige, minder ontwikkelde boeren-
ons, voor wie toch het bezit van elementaire
eoretische vakkennis een zegen zon zijn, zonden
nnen worden geholpen. Zijn plan komt op
l t volgende neer.
Enkele groote grondeigenaren, domeinen of
chtingen stellen boerderijen ter beschikking
or de volgende wijze van exploitatie. De
erderij komt onder beheer van een practisch
'dege bekwamen zetboer. Hij moet voor alles
3 n en blijven practicus, doch in het bezit zijn
o een zekere mate van kennis, die het hem
•gelijk maakt de oogen open te honden voor
t goede, dat door de theoretische kennis van
i landbouw wordt aangeboden.
V He zetboer krijgt een vast jaarloon en een
•deel in de te maken winst. Een eiseh is
De slechte treinverbinding van Zeeland met
Holland.
Door het dagelijksch bestaur van de Vereeni-
ging van handelaren in graneD, zadeD en peul
vruchten in Zeeland, is een adres aan den mi
nister van Waterstaat verzonden, waarin gewezen
wordt op de zeer ongunstige positie, welke
Zeeland inneemt in zake bet spoorwegverkeer
vergeleken bij het overige Nederland. Slechts
eens per dag vertrekt een sneltrein van Vlis-
15 singeneu wel des avonds te 6.56. De Zeeuwen
vragen zich af waarom bijv. Maastricht 4 snel
treinen per dag heeft. De bezoekers van de
Maandagbeurs te Rotterdam moeten reeds 5,55
des morgens weg om dan nog bijna twee uar
na de opening der beurs ia Rotterdam te zijn,
terwijl de Provinciale stoombootdiensten op de
Schelde het onmogelijk maken, dat men bijv. van
Breskens de Maandagocbtendbeors te Rotterdam
bezoekt. De verbinding met het Zeeuwsch-
Vlaant^eren O. deel maakt noodzakelijk, zeer in
de vroegte of nachtelijk reizen noodzakelijk.
Men vraagt zich dan ook af, of men met
geweld de bevolking van Zeeuwscb-Vlaanderen
naar de markten te Brugge, Gent en Antwerpen
wil doen gaan.
Pogingen van kamers van koophandel bij de
directiën had geen succes en adressanten ver
wachten meer steun van de Nederlandsche re
geering en verzoeken den minister een onderzoek
te doen instellen of de Zeenwsche klachten ge
grond zijn en zoo ja of dan Diet het belang
van Zeeland in de eerste plaats, maar niet veei
minder het belang van Nederland eischt, dat
de spoortreinverbindiogen in Zeeland worden
verbeterd eü/of uitgebreid.
Waarom de sigaren zoo duur zijn?
Omdat er zoo weinig uitvoer is, beweren de
sigarenfabrikanten.
Er is echter ook nog wel een andere reden,
meent Het Volk.
In het jaarverslag der Internationale Tabak
handel-Maatschappij te Amsterdam, loopende van
1 Aug. 191831 Juli 1919, wordt medege
deeld, dat het dividend dezer vennootschap, over
dat jaar uit te keeren, bedroeg 65]/2 pCt., be
halve de zeer belangrijke bedragen, tot bijna de
helft van het dividend, daarenboven nog uitge
keerd aan directeuren en commissarissen.
Intnsschcn is het ten minste een aaDgename
gedachte, als wij dure sigaren verdampen, dat
het dan niet door de hooge loonen der sigaren
makers komt, maar wel van de circa één milli-
oen netto winst van maatschappijen als deze.
Een zaakje voor de woekercommissie om eens
netjes uit te zoeken.
Tegen de duurte.
De nachtmerrie van den tegenwoordigen tijd.
Overal zijn of worden staatscommissies ingesteld
om te onderzoeken wat toch wel de oorzaken
van die duurte zijn. Ook in ons land.
Het is ons wel, schrijft het Hbl., mits men
het maar niet bij zoo'n geleerd onderzoek wil
lateD, mits men niet wacht op de resultaten
van dat onderzoek om van overheidswege maat
regelen tegen de dnurte te nemen voor
zoover die binnen 't bereik der overheid liggen.
Het blad ziet al vast drie groote oorzaken
van de duurte, n.1. het tekort in de wereld
productie, de loonhonger der arbeiders met de
daaruit volgende stakingen en de prijzenwoeker
van een deel van den tusschenhandel. Alleen
tegen dit laatste kan de overheid maatregelen
nemen, meent het blad.
Niet tegen het tekort aan productie. Men
moet de werking der prodoceerende krachten
in de vrije maatschappij afwachten, die reeds
waarneembaar is, die echter veel tijd noodig
heeft om de productie op het oude peil te
breDgen eu die bovendien een sterk tegenwerkend
element vindt in de stakingsziekte.
Tegen het wilde gestaak is door de overheid
weinig of niets te doen. Zij kan trachten be
middelend op te treden, maar daarmee is ze
dan ook uitgepraat. Desgelijks wat den onzinnigen
loonhonger der arbeiders betreft. Men moet hier
gelaten afwachten, in de hoop, dat de, aldus
door stakingslust en loonhonger bezeten, arbei
ders tot kalmte komen en tot beter inzicht.
Aan het derde element van dunrte echter,
aan den prijzenwoeker vao een deel des tusschen-
haudels, kan de overheid wèl wat doen. Eu
doet zij, volgens het blad, in ons land tot nn
toe, niet genoeg.
Het denkt waarlijk niet aan een herstel van
de goddauk bijna uitgestorven distributie eo
rantsoeoeeriDg. Maar waarom doet men het niet
op de wijze als in Fraukrijk en Engeland?
Door overheidswinkela, niet in plaats van, maar
in concurrentie met deo tusschenhandel. Wanneer
in zulke winkels de meeste noodige goederen
tot matigen prijs worden verkocht, zóó dat men
den fatsoenlijken kleinhandelaar Diet onderkruipt,
maar den woekeraar den wind uit de zeilen
neemt, dan heeft men daarin het meest afdoende,
het meest billijke en een niets dan de op- en
inrichting van zoo'n winkel kostend middel om
althans d i t element van de duurte den kop in
te drukken.
Ook ten aanzien van de huurwoningen dringt
het blad aan op iugrijpen. Door een Huizen-
vorderingswet op de wijze als de Schepenvor-
deringswet. Wanneer bij de. wet de gemeente-
besturende bevoegdheid verkregen om huurhuizen
te vorderen, zou het met den bestaanden woeker
in de huurprijzen gedaan zijn.
Natuurlijk moest daarnaast ook worden ge
bouwd.
In een Engelsch geneeskundig blad wordt
gepleit voor het verplicht stellen der voorbe
hoedende inenting tegen de Spaansche griep in
epidemietijd. De voorbehoedende inenting moet,
zoolang de epidemie duurt, elke maand of zes
weken herhaalt worden. Het aantal ziektegevallen
daalt dan sterk, de voorkomende gevallen zijn
bijna uitsluitend van goedaardig karakter, het
sterftecijfer is in verband daarmede zeer laag.
De onvatbaarheid treedt eerst in op ongeveer
vijf weken na de eerste inspuiting.
De dure boter.
Wij dachten, dat er in de praktijk wel
iets af zou gaan van den gestelden winterprijs
van f 1.85 per pondje boter, maar nalezen we,
dat op last van den minister van landbouw alle
bij den groothandel opgeslagen boter in beslag
genomen is, omdat de prijs gesteld was op
f 2. Dus zou f 1.85 den groothandel nog niet
Vlekfyphus-gevaar.
Uit het Oosten dreigt steeds het gevaar.
Dat geldt niet alleen het sluimerende z.g.
,jgele gevaar" of Bolsjewistische besmetting,
dat gtldt evenzeer de volksgezondheid in het
Westen.
In Oost-Europa heerschen de epidemieën,
heerscht bovenal de vlektyphus, welke ziekte
dezen zomer in bedenkelijke mate eveneens naar
het Westen, ook over ons land, werd verbreid.
Behalve Rusland, zijo het voornamelijk de
nieuwe staten, welke uit het verbrokkelde oude
Oostenrijk-Hongarije zijn ontstaan, waar de ziekte
hevig om zich heen grijpt. En de ontredding
in die staten is te groot, om aan de ziekte
het hoofd te kunnen bieden.
Op aandringen van de Roode Kruis-commissie
te Genève hebben zich daarom de sanitaire af
gevaardigden van de geteisterde en bedreigde
landen vereenigd tot een centraal burean voor
het bestrijden van de epidemie in Oost-Europa
hopende dat de overige Earopeesche staten hem
hierbij zullen steunen om aan de oostgrenzen
een dam op te werpen tegen een epidemischen
stortvloed.
In Rusland werden gedurende de maaöd
Febrnari j.1. meer den 100.000-gevallen van
vlektyphus geconstateerd. De wegen waarlangs
de krijgsgegvangenen van alle volkeren huis
waarts keerden, zijn ware wegen des doods ge
worden.
Ook Polen bleek machteloos in den strijd
tegen de epidemie. Uit de Oekraine wordt een
sterftecijfer van 13—15 procent gemeld. Geheele
streken zijn daar ontvolkt, wijl ook de arten
omkwamen. Iu Servië heeft de vlektyphus vrij spel.
In Roemenië wordt het aantal slachtoffers
van den vlektyphus op eenige honderdduizenden
geschat. Voortdurend nadert het gevaar de
westelijke staten.
Het centraal bureau doet thaus een beroep
op de verantwoordelijke regeeringspersonen van
alle staten en op de Roode Kruisgenootschappen
in alle landep, om medewerking en materieelen
Indrukken uit Kopenhagen.
De Hollander is berucht om zijn liefhebberij
in een stevigen borrel of een goed glas wijn.
Maar hij kan het in doorsnee lang niet
tegen den Deen houden. Zoo werd de Hbl.
medewerker G. Nijpels, die de Deensche hoofd
stad Kopenhagen, bezocht, reeds dadelijk den
eersten avond, dien hij er doorbracht, getroffen
door het vrij groole aantal.... dronken menschen.
In een groot, deftig restaurant, schrijft hij, had
ik zoo om me heen door heeren en dames stevig
zien pimpelen en daarna in Kopenhagec's reuzen
amusentspark, het prachtige Tivoli, had ik wer
kelijk in de late avonduren meer dronken menschen
gezien dan ik op een gewonen weekschen dag
verwacht had.
Ik vertelde dat den volgenden dag aau enkele
hooggeplaatste Deneü, die me om mijn eerste
impressies van hun hoofdstad vroegen, en die
keken elkaar en mij toen heel verbaasd aan
dat hadden ze nooit opgemerkt, had ik me
niet vergist Maar dit moet een bijzondere reden
gehad hebben, zeker eeu leest of zoo iets. Ik
moest niet generaliseeren, enz.
Dat heb ik ook niet, doch ik heb, na ge
constateerd te hebbeD, dat het andere avonden
net zoo was en 's Zondags nog erger, er de
officieele 3tatist;sche gegevens van de Deensche
regeering eens op nageslagen. En daarin vond
ik, dat de Denen per hoofd van bevolking
(zuigelingen en alles meegerekend dus) en per
jaar vóór den oorlog zoowat 9 liter alcohol van
50% (Nederland 51/*), 1% liter wijn (Neder
land l1/.) en 83 liter bier (Nederland 28) ver
werkten. Zoodat we dus gerust kunnen aannemen
dat de Deen zoowat bet dubbele drinkt van den
Hollander. En sedert dei oorlog drinkt men
in Denemarken nog eerder meer dan minder. Alle
vreemdelingen zijn het er over eens, dat de
Denen eten en drinken als geen ander volk
ter wereld en het eenige excuus isdat
het „ook allemaal zoo eeuwig lekker is"
betgeen ik gaarne beaam 1
Ik herinner me een Engelscbman en een
Amerikaan, die bij twee verschillende gelegen
heden toevallig haast in precies dezelfde be-
woordingeu, slechts met een ander accent, de
zelfde opinie over Deuemarfeeo, waar ze beiden
sedert jaren woonden tegenover mij uitten
Denemarken, zie je is een zeer goed land om
in te leven het is alleen een gevaarlijk land...
je wordt er te dik, zei de Amerikaan; je eet
en drinkt er te veel, de Engelscbman.
Ook het rookgenot wordt door den Deen
niet versmaad. Men ziet in Kopenhagen ook
de dames sigaren rooken.
Kopenhagen heelt evenals de meeste Neder-
landsche steden, een winkelsluitingsnnr. Maar
voor de liefhebbers van rooken, die ook nadat
sluitingsuur sigaren of sigaretten wenschen,
heeft men er automaten staan, die meestal vier
soorten sigaren één soort sigaretten leveren, heel
den nacht door. En die sigarenautomaten schijnen
prachtig te werkeü, staan in alle stations en
openbare lokalen en er wordt druk gebruik van
gemaakt... door heereo en door dames.
Want wel een van de meest frappante dingen
die je in Denemarken ziet zijn de sigarenrookende
dames. Op straat rooken vronweD en meisjes
niet veel, en dames uit hoogere kringen in het
geheel niet, doch iu de deftige restaurants en
theegelegenheden ziet men naast de bevallige
sigaret, in slanke damesvingers, ook donkere
dikke sigaren.
Waarom niet Eens het ptincipe van rooken
door vrouwen aangenomen, waarom dan Diet
de z.g. gezondere sigaar iu plaats van de on
gezonde sigaret
Maar ik heb niet hooren bewereD, dat de
pijp nog gezonder is dan de sigaar, en dat
de pruimtabak eigenlijk het summum van ge
zond is...
Dat kan mooi worden.
Houten huizen.
Men kan er tegen inbrengen, dat ze minder
duurzaam zijn, meer aan verven kosteu, meer
brandgevaar opleveren dan steenen huizen,
maar wat drommel, het gaat er hier omeen
bouten huis of géén huis.
Zoo ziet men iu Engeland de zaak ook onder
de oogen. In de oorlogsjaren hebben de geïn
terneerden en vluchtelingen zich ook al beholpen,
en al, men houten gf,TififfilÜli jnfinUt
