IERSEKSCHE EN
THOOLSCHE COURANT
I
o. 1803
Zaterdag 11 October 1919.
Vijf en dertigste jaargang
Firma J. M. C. POT Tholen.
Onverantwoordelijk gedoe.
een
Van onze berichtgevers.
Dit blad verschijnt eiken Zaterdag,
rija per kwartaal f 0,65 met Geïllustreerd Zondagsblad f 1,15, franco
sr post f 1,225. Voor het buitenland 90 cents, zonder Geïll. Zondagsblad.
UITGAVE
Telef. Intero. no. 16.
Adverteutiën van 1 tot i regels 60 centsiedere regel meer 15 cents.
Grootte der letters naar plaatsruimte.
Bij abonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
172
105
Vij krijgen op het eiland Tholen thans de
erleiding. Zes van de zeven Gemeentebesturen
beu met groote meerderheid van stemmen
vooorgestelde vergrooting van hel aandeelen-
itaal goedgekeurd en terwijl we dit schrijveu
de overeenkomst te Den Haag voorbe-
die de waterleidingmaatschappij in de ge-
snheid kan stellen zich te voorzien van de
oodigde waterleidingbuizen.
Uléén de Gemeente Stavenisse is niet in de
ibinatie opgenomen. Dit spijt ods voor
inwoners dier gemeente die niet kunnen
fiteertn van de gelegenheid om goed drink
er te kunnen betrekken en dus achter zulleu
in bij e.en groot aantal inwoners van ons
,od die tengevolge van den goeden kijk op
zaken van hun gemeentebestuur, zullen
1D63 genieten van goed drinkwater.
Sen gedeelte van den Gemeenteraad van
venisse meent dat de gemeente geen behoefte
ft aan overvloedig en goed drinkwater
De Regeering zegt het planteland heett be
fte aan goed drinkwater
De adviseurs van den Minister zeggen Exel-
tie ziet hier de uitkomst van een door ons
ïwkeurig ingesteld onderzoek, op welke wijze
drinkwatervoorziening voor het platteland
worden geregeld en wat na nauwkeurige
atting de kosten zullen zijn.
Excellentie zegt de Staatscommissie ingesteld
het platteland te voorzien van goed en over-
edig drinkwater, wij hebben de gegevens
derzocht en hebben bevonden dat de cijfers
zijn aangetoond juist zijn.
De Minister stelt de Tweede Kamer en Eerste
mer voor om vijf en veertig millioen gulden
Bchikbaar te stellen voor den aanleg van drink-
terleidingen op het platteland, de Kamers
bben deze zaak onderzocht, de cijfers bleken
het onderzoek juist en beide Kamers konden
ook het voorstel aannemen. Van die 45
llioen golden is l1/* millioen voor de Thoolsche
terleiding uitgetrokken.
Een gedeelte van den Raad van Stavenisse
itant wijzer te zijn dan al die ingeneurs en
kondigen die de watervoorziening van het
itteland in studie hebben genomeu Die zeggen
berekening kan niet goed zijn want
dan komen de bezwaren.
Die heeren meeuen dat èn de Minister èn
adviseurs onbekwame menschen zijn, die
rgens vanaf weten en maar met de Millioenen
oien.
En we zouden zeggen wat een mentaliteit
mden die heeren Raadsleden van Stavenisse
op na dat zij zich wijzer achten dan den
inister met zijn ambtenaren en de leden van
reede en Eerste Kamer die met den Miuister
edegiDgen.
De inwoners van Stavenisse worden het slacht
er, ofschoon ze het in de hand hadden bii de
t jaar gehouden verkiezing voor den Raad,
den te kiezen die hun belangen beter begrepen.
Nog fraaier is dat toen uit de stemming
r vergadering van Gemeentebesturen gehouden
rijdag 3 dezer te St-Maartensdijk bleek door de
ededeeling dat door Rijk ea Provinciezooianigen
ean is toegezegd dat voor de Gemeenten er geen
»ico bestaat en dat de waterleidingplannen wel
>or de verschillende gemeentebesturen zouden
arden aangenomen, het Stavenisser Gemeeute-
adslid Potappel den treurigeu moed heeft gehad
n collega's raadsleden van andere gemeenten in
it eiland brieven te schrijven met verzoek om
ch tegen de aanneming van de waterleiding-
annen te stemmen. Dit Gemeenteraadslid heeft
vrijheid genomen om te trachten plannen
oor de Regeering nauwgezet voorbereid, door
eide Kamers aangenomen, te doen schipbreuk
len l
Bizonder fraai zich te bemoeien met zaken
i hem niet aangaan, en die verband houden
iet volksgezondheid. Gelukkig dat de invloed
in deu heer Potappel zich niet verder uitstrekt
an tot Stavenisse Gelukkig dat de Raadslieden
an den Minister en de leden van onze Kamers
erstandiger menschen zijn en breeder blik hebben.
Gelukkig voor de inwoners van de zes andere
emeenten in ons eiland dat althans hun ge-
leenteraden vertrouwen stellen in deu opzet
oor de Regeering en toondeu de zaak te hebben
egrepen en goed in te zien, en met verpletterende
leerderheid hebben getoond, dat het eiland
'holen voornit wil.
Vooral voor de Gemeenten die zelf woning-
oqw ter hand nemen i9 de aanleg reeds een
;root voordeel. Regenbakken kunnen worden
ntbeert hetgeen per woning reeds een voor-
eel geeft van f 200. De Gemeente Oud-Vossemeer
"ie plan maakt om 14 woningen te doen bouwen
an hierdoor reeds een som van f 2800 besparen.
VERGADERING
van den Raad der gemeente Tholen, gehouden
Zaterdagavond 4 Ootober.
Aanwezig alle leden.
De Voorzitter opent de vergadering, zeggende met
genoegen te constateeren dat alle leden avnwezig zijn,
vooral waar het hier betreft het nemen van een zoo
gewichtig besluit, als het vergrooten van het aan
deelenkapitaal in de N.V. Waterleidingmaatschappij.
Voorgelezen wordt een uiteenzetting van den
Secretaris van de N.V. waarin nadere toelichtingen
worden gegeven.
De Voorzitter meent dat ieder Raadslid zich wel
genoodzaakt zal gezien hebben, zich op de hoogte
te stellen van een zoo gewichtige zaak, en opent de
discussies.
De heer Geluk zegt zboeven te hebben hooreu
voorlezen dat er voor arbeiderswoningen een bedrag
is genoemd als kosten voor wekelijksch watergebruik
van ongeveer 22*^ cent. Hoeveel water kan hier
voor gebruikt worden?
De Voorzitter meent dat het hier wel eveneens
zal gaan als in andere plaatsen en men door onder
ondervinding geleerd, hiervoor een zekere basis
aanneemt.
Do heer Van Vredenburch zegt dat aangesloten
arbeiderswoningen een kraan in de gang ontvangen
met een emmertje er onder, een kraan onder een
gootsteen wordt niet verstrekt, dit om waterver
spilling door den kraan open te laten staan, tegen
te gaan. Het watergebruik is niet aan beperking
onderhevig. Alleen wordt natuurlijk gewaakt tegen
watervermorsing, terwijl afgifte van water aan niet-
aangestetenen verboden is.
De heer Geluk vraagt of de aanlogkosten geheel
worden betaald door de maatschappij of dat de
eigenaren der woningen hiervoor dienen te zorgen.
De heer Vaa Vredenburch antwoordt dat de
aanleg van uit de hoofdbuis naar de huizen door
de eigenaren moet worden betaald, dit is echter
slechts een eind van eenige metera en dus betrek
kelijk goedkoop.
De heer Van Hiele vraagt welk kapitaal de ge
meente moet bijdragen in de totstandkoming van do
maatschappij.
De Voorzitter antwoordt dat dit voor de gemeente
niets bedraagt.
Met op een na algemeene stemmen, de heer Joh.
Janssen tegen, besluit de Raad tot deelname in
het verhoogde aandeelenkapitaal.
De Voorzitter wenscht de gemeente geluk met
dit besluit en hoopt dat wij zelf van de waterlei
ding mogen profiteeren en dat degenen die na ons
komen nog dikwijls dit besluit als een gelukkig
besluit zullen kunnen roemen.
Na nog eenige discussies wordt besloten het
salaris van den klokkenluider te brengen op f100
per jaar en de benoeming over te laten aan B. en W.
Hierna wordt de vergadering gesloten.
VERBETERING.
In het verslag van de vorige Raadsvergadering
lieten wij do heeren Van Hielo en Goossen zeggen
betreffende de kermis dat „rechtsche en linksche
raadsleden" de kermis gaarne zouden zien verdwijnen.
Het woord „raadsleden" is hier niet op zijn plaats.
Dit moet zijn „rechtsche en linksche inwonors onzer
gemeente".
Openbare Raadsvergadering
gehouden te OUD-VOSSEMEER op 4 Oct. 1919.
De heer de Wilde verklaart voor de water
leiding te zijn en zou gaarne vernemen wie de
aanlegkosten binnensbuis moet betalen.
De Voorzitter verklaart hierop niet voldoende
te kunnen antwoorden, alleen heeft hij vernomen
dat meu van af de hoofdleiding 6 M. leiding
krijgt om niets.
De heer de Wilde viudt, dat indien een ar
beider f 25 ft f 30 moet betalen voor de leidiüg
binnenshuis en dan nog f 0,22Yj of f 0,25 per
week voor 't water, de druk voor een arbeider
te zwaar wordt.
De heer Ooms zegt dat toen hij 2 September
werd geÏQ9talleerd hij niet heeft kunnen ver
moeden dat binnen zoo korten tijd de Raad voor
zulke belangrijke besluiten zou worden gesteld.
Wij zijn verplicht het algemeen belang te be
hartigen, maar evenzeer acht hij het zijn plicht
om er voor te waken dat te groote belasting
druk gelegd wordt op de schouders der inge
zetenen. Hij is te Sint-Maartensdijk geweest,
veel wijzer geworden is hij er niet. De Voor
zitter, de heer Van Vredeubnrch, deelde daar
mede, dat wij de Regeering en Provincie achter
ons hebben, dit zegt voel, maar nog niet alles.
We hebben het in het verleden al dikwijls ge
zien dat wat de eene Regeering soms opbouwt,
de andere weer afbreekt. De heer Van Niftrik
besprak de vraag ook wat er gebeuren zou,
wanneer men niet verder kon. Het faillissement.
Z. i. is het niet goed dat deze vraag nu reeds
onder de oogen gezien moet worden, naar zijn
meening dreigt er dan gevaar in de toekomst.
De behoefte aan goed drinkwater is groot, hij
heeft als buurman iemand gehad die het water
tegen 2*/2 cent de emmer verkocht en wanneer
hij nagaat hoe om dit water werd geloopen, dan
acht hij de waterleiding eeu uilkomst. Bij hem
rijst de vraagis het niet te zvraar voor den
arbeider f30 ft f 40 voor aanleg in woning dan
nog de waterprijs, dat vindt hij te veel. Op een
vergadering spiegelt men de fiuanciëele kant
mooi af met de mededeeling dat de gemeente-
b*g:oOting niet behoeft te worden verhoogd,
doch dit staat voor hem alleen maar vast zoo
lang de reserve bestaat. Rente van f 200.000
ft 4ih°/0 geeB f9000, rekent men in den be
ginne op aansluiting van de meest gegoeden,
pl. m. 50 h f 0,50, dan geeft dit per jaar f 1300,
en een tekort van f 7700, en dergelijke tekorten
te dekken van 7 gemeenten is een reservefonds
van f 100.000 spoedig uitgeput.
De Voorzitter zegt dat bij den opzet is ge
rekend op pl. m. 50 aansluitingen, zijn deze er
dan komen er wel meer en loopt het spoedig
tot 100 en meer, de berekeningen zijn hierop
gebaseerd, we kunnen als leeken de zaak niet
in fioessen bezien, duch dit wordt ten deele een
zaak vau vertrouwen in Rijk en Provincie.
De heer Ooms zegt dat doel van de handel
wijs van thans de lage markenkoers is, hij voor
zich hecht daaraan weinig waarde, gezien het
feit dat Duitschland zijn prijzen verhoogd, bij
daliug van de koers van de marken. Hij vindt
dat men nooit ongelegener tijdstip heeft kunnen
■.ifnnAiran 'Pü Q. i o O 4 O r* öfl II lf ÏPIflP mPIl Tl II
groote arbeidersgezinnen dan noemt hij de water
voorziening treurig, te meer waar die bakjes
soms nog bestemd zijn voor 2 gezinnen. En
Waterleiding zou een uitkomst zijn, en hij kan,
waar Ged. Stalen de desbetreffende raadsbesluiten
moeten goedkeuren, niet gelooven dat dit College
onze besluiten zal goedkeureu, wanneer deze
voor de toekomst een ramp zouden kunnen
worden.
De heer Ooms vraagt of iudieu tot aanleg be
sloten wordt de gemeente ook medezeggenschap
heeft met het oog op richting van buizeD, gaarne
zag hij ook dat bij uitvoering van het werk ter
vermiudering van werkeloosheid arbeidors uit
deze gemeente werden belast met graafwerk etc.
De Voorzitter meent dat men bij den aanleg
in de gemeente wel invloed zal kunnen uitoefenen.
Het werk wordt in het openbaar aanbesteed, de
aannemer brengt dus zijn werkvolk mede, hoog
stens kan men er de aandacht op vestigen.
De heer Den Eugelsman vraagt waaruit de
exploitatiekosten betaald worden, als machinist
en machineriëu.
De Voorzitter antwoordt dat dit komt uit de
opbrengst van het bedrijf.
De heer Ooms vraagt of wauneer sommige
gemeenten niet aansluiten de bedragen hooger
worden.
De Voorzitter zegt dat dit niet bekend is,
voorgesteld wordt f 120,750, nemen we dit be
sluit dan moeten we later weer zien.
De heer Aarnoudse zegt dat dit in Zuid-
Beveland ook zoo ging, in het eerst wilde men
niet, de zaak ging toch door, en toen meu zag
dat men uitgesloteu werd, wilde men gaarne,
dit is ook toegestaan, duch de uitgaven werden
daardoor grooter.
Niemand meer het woord verlangende werd
het voorstel om deel te nemen in het vergroote
aandeel kapitaal tot een bedrag vau f 105,000
en storting in het reservefonds van f 15,750 in
stemming gebracht en met algemoene stemmen
aangenomen.
Hierna wenscht de Voorzitter den Raad geluk
met dit besluit en geloott dat bet in hel belang
van de gemeente zal zijn.
De heer Ooms verklaarde dit te hopen.
Niemand meer het woord verlangend wordt
de vergadering gesloten.
Voorzitterde Burgemeester.
Aanwezig alle leden.
Na opening der vergadering worden de no
tulen gelezen en onveranderd vastgesteld.
Hierop deelt de Voorzitter mede dat nft de
vaststelling van de verordening nopens de uit
betaling der jaarwedden van het onderwijzend
personeel in de vergadering van 29 September
jl., nog een brief is ingekomen van Gedeputeerde
Staten, waarin in overweging wordt gegeven een
bepaling op te nemen betreffende aitbetaling nit
overlijden van een gehuwd ouderwijzer.
Niemand bezwaren hebbende tegen den wensch
van Gedeputeerde Staten, wordt, waar de ver
ordening nog niet ler goedkeuring is opgezonden,
de verlangde toevoeging aangebracht. In behan
deling komt de vraag of de gemeente zal deel
nemen aan het benoodigde nitbreidingskapitaal
der waterleiding.
Ter inleiding deelt de voorzitter mede, dat
indertijd een leening is aangegaan van f 80.500,
zijnde f70.000 voor aandeelenkapitaal eu 15 °/0
ten honderd voor het reservefonds of f 10.500.
Wordt op de voorstellen van de N. V. ingegaan,
dau zal thans moeten besloten worden tot het
aangaan vau een geldleening groot f 120.750,
zijnde f 105000 voor het aaodeeleukapitaal en
f 15.750 voor het reservefonds.
Dit geld wordt door het Rijk aan de ge
meenten geleend tegen 4^2 jaars, en brengt
dus in deze een belangrijk offer, waaruit men
afleiden dat ook het Rijk doordrongen is van
het groote belang der waterleiding.
De rente wordt, zoolang de Mij. niet rendabel
is, betaald uit het Reservefonds aan de ge
meenten, en mocht te eeniger tijd het reserve
fonds uitgeput zijn en het bedrijf nog niet met
goed gevolg geëxploiteerd wordefif, dan zal zeker
niet het Rijk de maatschappij c. q. de gemeeute
in nood laten, doch het fonds aanvullen. Met
Rijk en Provincie achter ons moeten we ver
trouwen in de zaak hebben.
uitzoeken. Te Siat-Maartenedijk zeide men nu
of nooit, dit gelooft hij niet, bij een paar jaar
wachten wil men de zaak nog wel ter hand
nemen.
Het Rijk staat achter on9 en geeft het geld
tegen 4'/2 doch het Rijk weet wat het doet,
het geeft zijn geld aan een bloeiende landbouw
streek, het staat dus goed.
De Voorzitter zegt dat als men eenmaal de
waterleiding heeft, niemand deze meer zal wil
len missen.
De heer Vermet deelt mede dat hij als een
fel tegenstander naar St-Maartensdijk is gegaan
met het oog op de groote uitgaven, te St-
Maartensdijk is hij bekeerd tot eea groot voor
stander toen hij vernam wat het Rijk in deze
deed. Daar kreeg hij deu iudruk dat de Water
leiding in hoofdzaak Rijkszaak is en blijft^ doch
dat de gemeenten slechts gebruikt worden om
de plannen door te zetteD.
Hoe kunnen in Zeeuwsch-Vlaauderen en Zuid-
Beveland de lasten gedragen worden, kunnen de
gemeenten het daar, dau kunnen ze het hier
ook. Met het Rijk en de Provincie achter ons
zal hij daarom voorstemmen.
De Voorzitter meent dat men als leek de
zaak niet goed kan overzien, vertrouwen is in
deze ook een belangrijke factor.
De heer De Wilde vestigt nogmaals de aan
dacht op de aanlegkosten in de wouingen en
zou gaarne hieromtrent een nader onderzoek
wenschen.
De heer Aarnoudse meent dat de aanlegkosten
in de woningen in Zuid-Beveland makkelijk
geregeld zijn. Ko9t het water bv. f 0.25, dan
werd de prijs eenigszins verhoogd tot de aanleg
kosten betaald wareD.
De heer De Wilde verklaart dat hij daarmede
ook voor deze gemeente genoegen zou kunnen
nemeo.
De heer De Rijke verklaart dat als men hier
nagaat de dikwijls kleine regenbakjes voor de
ST-MAARTENSDIJK.
Zaterdagmiddag kwam de gemeenteraad, onder
voorzitterschap van den burgemeester, in open
bare zitting bijeen, die door zes leden werd bij
gewoond, terwijl de heer A. L. Vroegop met
kennisgeving afwezig was.
In tegenstelling met de vorige vergadering,
die zich had gekenmerkt door emotievolle voor
vallen, was deze bijeenkomst een inderdaad
kalme zitting, die werkelijk aan zaken gewijd
was.
Tal van punten der agenda gingen zonder
of na slechts een enkele korte opmerking ouder
den hamer door.
Deze afdoening van zaken was blijkbaar de
vrucht van ean gemeenschappelijk overleg in
bijzondere bijeenkomsteu of voor-vergaderingen.
Nu heeft ongetwijfeld zulk eene behandeling
dit voordeel dat de onderscheidene punten beter
ouder het oog kunnen worden gezien, dan
wanueer ze pas ter kennis der leden komen
staande de vergadering.
Maar niettegenstaande dat, meenen we noch
tans dat de wet zich eenigszins tegen zulk eene
behandeling van zaken verzet.
Nietwaar, we krijgen nu eene beraadslaging
in eene vóór-vergadering, die hierom het ka
rakter van besloten zitting verkrijgt, omdat
daartoe alle leden speciaal worden bijeengeroepen.
Zeker, men zon zich kunnen beroepen op bet
feit dat de Kamers eu de Provinciale Staten in
afdeelingen vergadereu, juist om den nat-ODalen
tijd al niet meer vol te praten als nu vaak
gebeurt.
En al zijn die bijeenkomsten niet openbaar,
toch verkrijgeu ze eeu publiek karakter, door
dat vóór de openbare behandeling een resumé
der gehouden beraadslagingen wordt gegeven.
Bovendien, de leden behoeven zich niet eerst
te oriëuteeren op het oogenblik dat de verga
dering wordt gehouden, immers, de stukken
liggen te huoner beschikking aleer ze in open
bare zitting behandeld wordeD, zoodat er alleszins
gelegenheid bestaat, althans behoort te bestaan
om zich geheel op de hoogte te stellen.
Intusschen werden de notulen der vorige
vergadering onveranderd goedgekeurd en ge
schiedde mededeeling van een ingekomen dank
betuiging namens II. M. de Koningin voor de
Haar en Haar Huis op 31 Aug. gezonden
telegram van gelukwensching, en van een missive
van Ged. Staten tot goedkeuring van de ge-
oieentebegrootiog voor 1919.
Zonder beraadslaging wordt besloten tot
wijziging der vorenbedoelde begrooting tot een
