IERSEKSCHE EN
THOOLSCHE COURANT
Ird
m>- 1796
Zaterdag 23 Augustus 1919.
Vijf en dertigste jaargang
Publicatie n.
Firma J. M. C. POT - Tholen.
Eindelijk weer Chilisalpeter in
den Herfst.
GEMENGD NIEUWS.
an I
Dit blad verschijnt eiken Zaterdag,
per kwartaal f 0,65 met Geïllustreerd Zondagsblad f 1,15, franco
post f 1,22». Voor het bnitenland 90 cents, zonder Geïll. Zondagsblad.
.JURGEMEESTER der Gemeente Tholen, maakt
l»r(d, dat eene Openbare Vergadering van den
fl, gnteraad is belegd tegen Donderdag den 28
tos 1919, des namiddags te 21/2 ure.
jlen, den 22 Angostos 1919. 5
l&JBURGEMEESTER van Tholen zal op Zater-
^0 Aogastus a.s., des middags te 12 nar. ten
fftize aldaar
■'VT EEN HOOP COMPOST,
io ll verkoopen.
q 1'! voorwaarden van den verkoop liggen van
RKÈaf ter leziD« ter «ecretarie, iederen werkdag
tenl'
UITGAVE
Telef. Interc. no. 16.
Advertentiënvan 1 tot 4 regels 60 centsiedere regel meer 15 cents.
Grootte der letters naar plaatsruimte.
Bij abonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
fcrmiddags van 912 uur.
Aagustus 1919.
12
2329 Augustus 1919 kunnen gebruikt worden
Igende coopons uit de LEVENSMIDDELEN-
«IES, die geen overdruk hebben
30 voor 31/2 ons suiker.
Cense en Marico is zonder bon macaroni te
1 a f0,14 per ons.
de KINDERBOEKJES is geldigs
1 no. 90 voor 31/2 ons suiker,
jbeidsduur van couponnen der BROODKAAR-
voor het 107e tijdvak van 2331 Aug. 1919.
[broodkaarten voor wittebrood, waarop geen
geen nummer voorkomen zijn voor bovenge-
Itijdvak rood gekleurd,
tien, den 22 Aug. 1919. 16
De Burgemeester,
J. W. WAGTHO.
KANTONGERECHT TE THOLEN.
#u$tu8 1919. Door het Kantongerecht alhier
pei zijn heden veroordeeld wegens:
Loopen over bezaaiden grond
O. van S. te Sint-Maartendijk tot f 3.—
een week tuchtschool.
)1§ Overtreding der Jachtwet.
V. te Poortvliet tot twee maanden tucht-
gal met proeftijd van een jaar. L. V. te
Afliet tot twee maanden tuchtschool met
jd van een jaar. J. V. te Poortvliet tot
kaanden tuchtschool met proeftijd van een
M. V. te Poortvliet tot twee maanden
jhool met proeftijd van een jaar.
Overtreding Politieverordening
te Sint-Philipsland tot f 1.— boete 0^
week tuchtschool. J. K. aldaar tot f 1.
of een dag hechtenis.
Overtreding Visscherijwet.
IV. Mz., te Ierseke tot f100, boete of
Tgen hechtenis.
Overtreding der Jachtwet
L. te Poortvliet tot f 5.— boete of 5
hechtenis. C. G. te Poortvliet tot f5.—
of 5 dagen hechtenis met verbenrdver-
van het niet inbeslaggenomen geweer,
irel dit uit le leveren, te betalen f 10,
dagen heehtenii.
Loopen over bezaaiden grond.
B. te Poortvliet tot f 5.boete of
hechtenis.
Overtreding der Jachtwet.
V. H. te Sint-Philipsland tot f 5.—boete
igen hechtenis.
'■rireding Binnenaanvarings-reglement.
A. S. te Clinge tot f 10.— boete of 10
hechtenis.
Overtreding Fisscherijwct.
S. Cz., te Tholen tot f 1.— boete of 1
ichtenis. C. B. te Tholen tot f 1,boete
dag hechtenis. M. S., J. B. en C. B.
1 te Tholen ieder tot f 2.— boete of 2
itohechtenis voor ieder hunoer. J. F. d. K.
telen tot f 8.— boete of 3 dageu hechtenis.
B. te Tholen tot f 2.— boete of 2 dagen
•cis. S. C. Hz. te Tholen tot f 8.— boete
dagen hechtenis.
Overtreding Politieverordening.
d. R. te Sint-Philipsland en M. A. F.
«erpenisse ieder tot f 1.— boete of 1 dag
huis voor ieder hunner. A. G. d. B. te
te tot 50 cent boete of 1 dag hechtenis.
Strooperij
M. te Sint-Annaland tot f 5.boete
dagen hechtenis, met verbeurdverklaring
w inbeslaggenomen sikkel en zak.
Loopen of rijden over een verboden weg.
P. J. V. te Rotterdam tot f 5.boete of
5 dagen hechtenis. J. Q. te Anna-Jacobapolder
tot f 1.boete of 1 dag hechtenis.
Openbare Dronkenschap.
H. d. G. te Amsterdam en P. C. d. H. Ie
Tholen ieder tot f 5.— boete of 5 dagen hech
tenis voor ieder hunner.
Rijden tonder HM.
A. P. W. te Stavenissc. J. y. V. te Sint-
Maartensdijk. G. J. de W. te Oud-Vossemeer.
J. A. te Sint-Philipsland. J. y. P. en C. y. E.
te St-Annaland, ieder tot f 1.boete of 1 dag
hechtenis yoor ieder hunner. H. C. B. te
Poortvliet tot f 5.boete of 5 dageu hechtenis.
LANDBOUW.
Gedurende den oorlog, dus gednrends vijf
lange jaren, is het chilisalpeter ons zoo mondjesmaat
toebedeeld geworden, dat er aan een bemesting
met chilisalpeter in den Herfst Diet gedacht kon
worden. Het weinige, dat we machtig konden
worden, hadden we noodig in het voorjaar en
den vroegen zomer voor suikerbieten e. d. No
echter weer normale tijden gaan aanbreken, de
kunstmest vrij is, en er genoegzaam chilisalpeter
voorradig zal zijn, moeten we weer met verdub
belde energie aan 't werk. We zijn aan ons zelf
en aan de gemeenschap verplicht den bodem
zooveel mogelijk te doen produceeren. Tot de
voornaamste producten behoort nog altijd het
graan. De rogge en de wintertarwe, ziedaar de
twee cultures op welker intensieve verbouwing
wij ons moeten toeleggen. En daarom moeten
we in den herfst even na den uitzaai of na de
opkomst, zoo mogelijk na beide een kleine hoe
veelheid chilisalpeter uitstrooien op de tarwe en
rogge.
De granen zijn daardoor véér den winter reeds
wat krachtiger van bouw en doorstaan de vorst
beter dan de kleinere tengere plantjes. Per Hec
tare kan men voor de herfstbemestiog met chili
salpeter volstaao met 50 5 100 K.G.
Krachtens Rechterlijk bevel zal a.s. Vrijdag
te Goes een belangrijke verkooping plaats hebben
van landbouwhoeven en wel een hoeve onder
's Heer-Arendskerke groot ruim 64 H.A., be
kend als Renéhoeve verder de Antoniushoeve
aldaar groot circa 50 H.A., benevens plm. 15
H.A. bouw. en weiland en dijk in den West
Craeijertpolder aldaarde Mariahoeve onder
üinteloord groot plm. 68 H.A. en onder Krab-
bendijke 42 H.A. dijk.
West-Noord-Brabant krijgt nn ook zijn
Landbonwwinterschoolvan R. Cath. zijde wordt
met 1 October a.s. te Roosendaal deze school
geopend; 25 leerlingen zouden geplaatst kunnen
worden en 23 zijn geslaagd op het toelatings
examen, bijna allen uit de omgeving; één der
leerlingen komt uit Zeeland.
De „vrije" rogge.
De boeren mogen voor rnim f 30 de 300 kilo
de rogge leveren aan de regeering, waarbij echter
rekeoing wordt gebonden met de boeveelheid,
die zij het vorige jaar leverdeD. Deze regeerings-
prijs is hoog. Misschien heeft de regeering ge
dacht hiermede die boeren te straffen, die het
vorige jaar rogge achterhielden voor zichzelf en
hun vee, de eerlijke boertjes zoudsn dan nn hun
belooning krijgen doordat ze veel rogge tegen
hoogen prijs aan de regeeriog mochten leveren.
Evenwel, nn wordt in het Oosten van oos
land nabij de grenzen, de rogge opgekocht tegen
rnim f30 het mud (70 kilo) door hande
laren, En .handelaar bij de grens" is een sy
noniem voor „smokkelaar*. De boertjes, die
het vorige jaar de regeering fopten, lachen nu
weer genoeglijk.
De oude geschiedenis, zegt het Hbl.s De
kinderen der daisternis zijn slimmer dan de
kinderen des lichts, ja zelfs dan.... de kinderen
der Regeering 1
Als het onweert.
Ga dan geen beschutting tegen den regen
zoeken onder eiken, populieren, wilgen ot iepen.
Benken en kastanjes daarentegen worden zelden
door den bliksem getroffen en leveren dus een
vrij veilige schuilplaats.
Hebt ge een rijwiel bij u, zet dat dan onder
en anderen boom, dan dien waaronder ge zelf
schuilt.
Een zilveren jubilé.
Mejnff. P. Schoonen herdacht 18 Aug. 11. den
dag, waarop zij voor 25 jaren bij de firma P. J.
Asselbergs Chz. aan de stoomwasscherij en machi
nale strijkinriehting in dienst trad, waar zij
thans hoofdopzichtster is.
Dien dag wapperde dan ook de Vaderlandsche
driekleur van den nok der fabriek ter eere van
dit zeldzaam feit.
Naar aanleiding daarvan werd dan ook de
machine omstreeks elf uur een poosje stopgezet
en werd de jubilaresse door den legen woordigen
directeur-eigenaar dhr. J. C. Asselbergs met
eenige waardeerende woorden toegesprokeu en
baar een geschenk aangeboden onder couvert,
benevens een zeer mooi chromo-diploma namens
den .Bond ter Bevordering der Waschindustrie
in Nederland.»
Ook van Mevr. de Wed. P. 3. Asselbergs Chz.
de oprichtster der zaak werd haar een geschenk
onder couvert en een fraai bloemstuk aaDge-
bodeD, terwijl Mevr. Joh. C. Asselbergs en
kinderen haar eveneens eene mooie bloemenhulde
brachten.
Het kantoorpersoneel bleef niet achter en
schonk haar prachtige bloemen, terwijl het tal
rijke hooger en lager personeel blijken van
waardeering gaf en haar verraste met een gouden
horloge met inscriptie vergezeld van bloemen.
Verder mocht de jubilaresse nog vele blijken
san belangstelling ondervinden op dezen voor
haar gedenkwaardigen dag, waarvoor zij zeer
dankbaar bleek te zijn.
Daarmede was de plechtigheid in verband met
de groote drukte in het bedrijf geëindigd, een
sigDaal met de stoomfluit, en de machine werd
in werkiog gesteld en weldra snorden weer de
motoren en exhansters, bromden de centrifuges,
klosten de waschmachines en het regelmatig
getiktak der mangel- en strijkmachines leverden
het bewijs, dat allen, hoewel onder den aange-
namen indruk van het zeldzame feit weer op
hnn post waren en bleken allen weer ordelijk
als altijd met lust aan den arbeid.
Een 60-jarige alleen wonende dame te
Breda, mej. Van Gooi, werd in haar woning
door een heer, zekeren Stadhouders uit Soubnrg
(Zeel.), aangevallen. Mej. Van G. werd door een
schot in den rng getroffen en vluchtte de deur
uit. Hare blouse, die in brand stond, trok ze
vlug uit, waarop de man nogmaals vunrde en
haar zeer ernstig verwondde. Hij wilde vluchten,
maar werd achtervolgd en bracht daarop zich
zelf een hoogst erostige schotwonde toe. Beider
toestand liet nog geen verhoor toe.
De wereld van boven gezien.
Een verslaggever van de N.R.Ct. is met een
handelsvliegtuig mee geweest boven Amsterdam
en verder de provincie in. Hij geeft nn zijn in
drukken weer. Kalm zien wij, zegt hij, door de
raampjes vao de hut naar buiten over het groene
Noord-Holland, met overal de vaarten en plas-
sen als stukjes spiegelglas en verderaf de dampige
blauwe Zuiderzee. Heel de rose vlek Amsterdam
ligt als in een oase; een oase van groene, sap
pige weiden. Het is één smaragd.
Weer vlieg ik over Amsterdam en ik verwon
der mij er over; niet dat alles zoo klein is
dat weet ik nn wel maar dat op deze groote
hoogte wij vliegen op circa 1500 meter
alle verhoudingen van het aardsche zoo veran
derd zijn. De Munttoren bijv. lijkt niet kleiner
dan do Westerloren, die minder is dan het op
gestoken vingertje van een kind. Duizenden
voeten hooger dan de trotsche Keizerskroon, die
zoo fier de locht insteekt, zweven wij in het
luchtrnim en ik denk, al mijmerend dat de
luchtscheepvaart de menschen misschien zal lee-
ren wat minder op te zien tegen veel wat daar
beneden omhoog staat; dat zij de betrekkelijk
heid van veel aardsche grootheid en macht
zullen leeren begrijpen
Wij varen in Oostelijke richting: het Gooi
inj en ik gevoel mij als Gulliver in het land
der liliputters. Och, die poppige lappendekenljes
van veldjes beneden mij; wat hebben die Lilli-
putters, de aarde toch in kleine stukjes geknipt!
Eu hoe klein zijn de nederzettinkjes, die zij
steden en dorpen noemen I Het lijken niet meer
dan hoopjes dooreengeworpen bonte steenen. En,
als de goden op den Olympus, lachten wij om
dat menschelijke kinderwerk.
Wij herkennen Weesp en Muiden. Wij volgen
de kust van de Zuiderzee, die is als een wazige,
blauwe wondergoot. Wij herkennen natuurlijk
dadelijk de vesting Naarden, die daar als een
gestrande zeester ligt, en komen dan boven de
zomerdorpen Bussum en Hilversum. De Gooische
hei lijkt wel een zwartgemaakt glas met scherpe
krassen er op: de wegen. Vooral hier valt het
mij op, hoe klein toch al het menschelijk gedoe
ia; hoe psuterachtig eu protserig in verhouding
tot de groote dingen, die ik zie: de lucht en
de aards. Eu ik denk aan het beeld, dat een
mijner kennissen gebruikte, toen hij een dezer
dagen een groote overlandvluoht had meegemaakt:
de aarde is een kaaskorst en de menscben zijn
de maden, die er gangetjes in graven.
Zie dat stippeltje daar op het gele lintje: het
is een auto, die voortjaagt over een grooten
straatweg; zie dat moeizaam voortkruipende
rupsje; het is een spoortrein, die met ratelend
geweld over dtn stalen weg dondert.
Onze B. A. T. vervult prachtig haar taak.
En ik zit dan ook rustig te schrijven, rustiger
dan in een spoortrein of auto.
Vriendschap bij de dieren.
Iemand te Hengelo (O.) had in de veranda
van zijn woning een kauarie in een kooitje.
Eiken morgen, als de veranda ontsloten werd,
kwam een musch binnenvliegen, die op een
tafel of op het kooitje ging zitten. Dan ontspon
zich tusschen de beide vogeltjes een intiem ge
sprek, dat een heelen tijd uit snel opeenvolgende
piet- en tsjielptonen en daarna uit beurtgezang
bestond. Als de kanarie met slagen en rollers
begon, luisterde de musch aandachtig toe en
vulde de ruimten tusschen de strophen met
luide tsjielpklanken aan. De musch week nooit
langer dan eeu uur van de zijde van haar vriendje.
Voor de hnisgenooten, die de veranda in- en
uitgingen, toonde ze niet de minste vrees.
Thans is door een noodlottig toeval de mnsch
om het leven gekomen. De kauarie heeft in
geen veertien dagen gezongen.
Dreigende hongersnood in Europa
Zoover is 't nu gekomen de vrede, die ons
zoo tegenlachte, eu met zooveel blijdschap werd
begroet, hij heeft ons den innerljken vrede niet
gebracht—-nbg niet gebracht althans. Integen
deel, indien niet alles samenspant, om het te
verhoedeD, staat straks de hongersnood voor de
deur van geheel Europa. Treurig beeld, dat in
de nabije toekomst ligt, en werkelijkheid dreigt
te worden 1
Amerika s voedselregelaar Hoover, die naar
Europa is overgekomen, laat in duidelijk ver
staanbare taal zijne waarschuwende stem hooren.
De productie vau leveoabehoefteu voor Europa'»
bevolkiog van 450 millioen zielen, met inbegrip
van Rusland, is, zegt hij, nog nooit op zulk
een laag peil geweest als thans. Minstens 15
millioen gezinnen krijgen in den een of anderen
vorm werkloosheidsuitkeeriug; nemen dus, voegen
wij er aan toe, geen deel aan de productie,
welke ons er weer boven op moet helpen. Een
inwe schatting wijst nit, constateert Hoover
verder, dat Europa's bevolking ten minste 100
millioen zielen grooter is dan zonder invoer kan
worden onderhouden en dat zij moet leven door
de productie en distributie van uitvoer-artikelen.
In hel algemeen is, wat de productie betreft,
Europa niet alleen ver onder het peil van den
tijd der onderteekening van den wapenstilstand,
maar ver beneden het benoodigde voor onder
houd van leven en gezondheid zonder een bui
tengewone mate van invoer.
Hoover gelooft, dat het westelijk halfrond
en hier zal hij wel voornamelijk het oog hebben
op Amerika tijdelijk nog in staat zal zijn,
Europa s tekorten aan te vullen, maaar hij ver
zekert, dat dit niet lang kan worden volgehouden.
Hoe het dreigend onheil af te wenden P Het
eerste en voornaamste wat de Europeesche staats
lieden moeten doen, is den arbeiders grondstoffen
en gereedschappen te geven, om hen weer aan
het werk te doen gaan. Verder zal een ieder,
van welke politieke richting ook, het inzicht
moeten worden bijgebracht, dat een maximum
van individueele inspanning noodig is ten bate
van de productie. Het 19 ook nooit zoo nood
zakelijk geweest als thaos, om de weelde eu het
gebruik van andere niet-noodzakelijke artikelen
tot een minimum te beperken. Het prikkelen
der productie kan volgens Hoover geschieden
door het vermijden van alle beperkingen der
belooning van den werkelijken producentpo
gingen om de prijzen te coutroleereu, anders
dan in de beteekenis van controle op verkeerde
speculatie, ziju het tegenovergestelde van prik
keling der productie eu kunnen slechts bijdragen
tot een verdere beperking van bet totaal aan
artikelen beschikbaar voor het totaal aan men
schelijke wezens, die gevoed, gekleed en gehuis
vest moeten worden. Hij betoogt ten slotte, dat
van eene vermeerdering der producite geen sprake
zal zijn, zoolang de onbevoegde politici voort
gaan met blokkades, uitvoerverboden, censuur,
mobilisaties, groote legers en vloten en oorlog.
