Zaterdag 15 September 1917.
Vier en dertigste jaargang.
Eerste Blad..
DE OORLOG
Firma J. M. C. POT, THOLEN.
Publicatiën.
BINNENLAND.
RECHTSZAKEN.
Van onze berichtgevers.
GEMENGD NIEUWS.
Dit blad verschijnt eiken Zaterdag.
Prijs per kwartaal f 0,65 met Geïllustreerd Zondagsblad f 1.10, franco
er post f 1,J76. Voor het buitenland 90 cents, zonder geïll. Zondagsblad.
Ingezonden stukken, enz. worden uiterlijk op DONDERDAGAVOND Ingewacht aan het
bureau te T hol en ot vóór DONDERDAGMtODAG bij onzen medewerker te terseke.
UITGAVE
Telbf. Jntbrc. 16.
Advertentiënvan 1 tot 4 regels 40 centsiedere regel meer
10 cents; grooter letters naar plaatsruimte.
Bij abonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
Kohier van den Hoofdelijken Omslag.
Burgemeester en Wethouders der gemeente Tholen
aken bekend, dat een afschrift van het primitief
ohier van den Hoofdelykcn Omslag voor het dienst-
lar 1917, gedarende vijf maanden, van den 11
eptember 1917 tot en met den II Februari 1918,
Ifer gemeente-secretarie voor een ieder ter lezing ligt.
Tholen, 11 September 1917.
De Burgemeester voornoemd,
J. W. WAGTHO.
De BURGEMEESTER van Tholen maakt bekend,
at voor een aantal dienstplichtigen van de lichting
918, niet ingedeeld bij de zeemilitie of bij het eerste
alaljon van een der regimenten infanterie (Grena-
iers en Jagers hieronder begrepen), de gelegenheid
estaat, nader te worden toegewezen aan den Motor-
ienst.
Zij die hiervoor in aanmerking wenschen te komen,
moeten hun verlangen daartoe voor 1 October a.s.
schriftelijk mededeelen aan den Commandant van de
Depotafdeeling van den Motordienst to Delft. Zij
^behooren daarbij op te geven hun naam en voor-
cfiamen, voorts de gemeente, waar zy voor de militie
n ingeschreven, en den datum van geboorte. Het
wenschelijk, dat zij bij huu schryven verklaringen
erleggen,. .waaruit hun bekwaamheid als motorrijder
|f in bet chaoffeursvak blijkt.
Zij, die alsnog voor den Motordienst worden he
md, ontvangen daarvan bericht. Zij zullen te
ijnertijd worden ingelijfd bij de Genietroepen en na
leze inlijving bij de DepotaldeeFmg van den motor-
lienst worden overgeplaatst.
Tholen, den 13 September 1917.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Burgemeester,
J. W. WAGTHO.
De Secretaris
H. J. LABAN.
p Vredesstemmen uit het Duitsohe centrum.
Het Woff bureau heeft eeu onderhoud bekend
gemaakt, dat de bekende Duitsche Centrumaf-
evaardigde Erzberger gehad heeft met een
orrespondent van *Az Est". Het Wolftbureau
eelde mede, hoe Erzberger op scherpe wijze
.Iritiek had uitgeoefend op de Nota van Presi-
ent Wilson in antwoord aau den Paus en hoe
e heer Erzberger evenals de Duitsche pprsden
oon van President Wilson's nota en zijn be-
aoeiingen met de Duitsche binnenlandsche aan-
elegenheden veroordeelde.
Intusschen blijkt thans uit de „Vorwiirts" van
September dat de heer Erzberger in zijn on-
erhoud met den vertegenwoordiger van //Az
!st" nog meer heeft medegedeeld, dat niet door
tfolff is getelegrafeerd en toch zeer de aandacht
aard is. Erzberger heeft nl. in het licht ge-
.eld, dat de materieele inhoud van het ant-
oord van Wilson op tal van punten overeen-
temt met de nota van den Paus en in menig
pzicht ook mét de vredesresolutie van den Duit-
Dhen Rijksdag. Op de opmerking van den corre-
Dondent van de „Az Est" dat deze opvatting zeer
wijkt van die, welke men in de Duitsche pers
an lezen antwoordde Erzberger het volgende
Dat is zoo, ofschoon opvattingen met de mijne
vereenstemmend ook in eenige Dui sihe couranten
te vinaen zijn. Meo mag iu de politiek zich,
I iet door verontwaardiging en gevoel laten be-
eerschenmen moet het hoofd koel houden en
et potlood in de hand. Men wijst krenkende
eschuldigingen en onrechtvaardige inmengingen
iet alle beslistheid van zich af, maar men is
)k tegenover den tegenstander verplicht, den
aterieelen inhoud van zijn antwoord te onder-
leken. Wilson blijft president tet 1921. Eischen
raaf Reventlow en Von Heijdebrand wellicht
at Wilson vroeger uit zijn ambt zal worden
erwijderd? Ik geloof ook niet, dat beide heeren
meeniug zijn dat de oorlog met Amerika
do lang moet duren, totdat Amerika een nieuwen
resident kiest; dus zal naar alle waarschijnlijk-
eid Duitschland met Wilson vrede moeten slui-
>d. Alleen reeds deze eenvoudige overweging
*ingt iederen rustig nadenkenden Duitscher
ii, hoe beslist ook zijn eigen standpunt moge
jn, toch niet door booze woorden nieuwe ver-
ttering in het moeilijke vredeswerk te brengen,
aardoor deze vredesarbeid verstoord en in ge
ur gebracht zou worden."
Niet minder opmerkelijk is een artikel van
it voornaamste orgaan van het Beijersche Cen-
trum: „De Augsburger Pos'zeitung", dat het
volgende schrijft over „onze plicht tegenover
België": „Meer dan ooit bestaat thans iu de
Belgische que9tie behoefte aan een eerlijke en
onomwondeu verklaring, dat het Duitsche volk
er niet aan denkt België politiek, economisch
of zelfs miltair te onderdrukken. Dat is het
begiii9el dat aan alle onderhandelingen over
mogelijke schadevergoedingen onzerzijds of waar-
borgeu vau de zijde van België ten grondslag
moet liggen. Aan ons, Duitsche Katholieken,
is door de pauselijke vredesboodschap een nieuwe
krachtige aansporing gegeveu om aan den on-
christelijken geest vau represaille maatregeleu
en waarborgen berustend op geweld, waarnaar
ook meenigen van uus streefde, voor goed de
deur te wijzen. Van onze hondiog tegenover
België hangt nu eeumaal door een tragisch
noodlot de beslissing af over oorlog of vrede,
over de vraag of de wereld nog verder zonder
zin zal doodbloeden. Als dus de weosch naar
vrede van het Duitsche volk eerlijk gemeend is,
dan moet het in dit opzicht hel zijne doen!
Dr. Michaelis hic Rhodus, hic saltal"
Van de verschillende fronten komen de laatste
week slechts weinig belangrijke berichten. De
Engelschen doen op het Westerfront nog steeds
verwoede aanvallen en hebben daarbij eenig
succes. Verder kwam er van dit front weinig
nieuws.
Na den val van Riga bereiken ons van het
Oosterfront ook niet veel inhoudvolle commu
niqué'?. Hier en daar en vooral aau het
Rumeensche gedeelte van het front wordt echter
nog wel hevig gevochten, doch de binnenlandsche
toestand van Rusland, waarover we straks een
en ander zullen vertellen, schijnt krachtige
actie vau Russische zijde tegen te gaan.
Ook p het Zuiderfront, aan de Inzonso duurt
de stiUtand in den strijd, na het ontbranden
van den. elfden slag, nog steeds voort. De
Italianen kunnen wel eenige successen boeken,
maar het is te betwijfelen of dir wel opwegen
tegen de geleden verliezen. Een gdeelte van
een uitvoerig Oosten.-H. bericht laten we hier
volgen
Op de Karst-hoogvlakte is de inneming van
het dorp Se'lo, dat bij het begin der gevechten
in onze (de O.-H.) voorste linie lag, het eenige
voordeel van dien tegeustander.
Wat wij aan den zuidelijken vleugel der
Karatstelling tijdelijk verloren en wei enkele
afzonderlijke loopgraven werd in eeu tegec-
aauval heroverd. Hadden al onze bevelhebbers
en hun generale staf, onverpoosd en grondig
hun tijdens den oorlog opgedane onderviadingeD
in dienst stellend van een zegevierenden afweer,
voorbereidselen getroffen, toch verwierven onie
dappere troepen eu als steeds in de eerste plaats
de infanterie, als wie roemrijk de spits afbijten, in
voorbeeldigen heldenmoed opnieuw ouverwelk-
baren roem.
Even voorspoedig verliepen voor onze dapperen
de gevechten in het dal van de Wippach en bij
Görz, waar niet één smal schansstuk ia 's vijands
hand bleef.
Op de hoogvlakte van Bainsizza (Heilige
Geest) was den Italianen aanvaukelijk succes
beschortn, hetgeen ouze aanvoering noopte, 15
K.M. der frontlijn van twee tot zeven K.M.
terug te nemen. Van toen af mislukten alle
pogingen der tegenpartij, om de ten koste der
zwaarste offers behaalde terreinwinst tot een
succes voor hun verdere operatiën te ontwikkelen
door forsche aanvallen op den Mocte San Ga-
bnele en tegen het vak ten N.O. daarvan.
De Italianen hebben in den elfden slag aan
de Isonzo 48 divisies op nauwelijks evenveel
K.M. ingezet. Dit aantal zoekt in alle aanvah-
slagen van den wereldoorlog ziju wederga. De
verliezen van de Italianen houden met deze wijze
van vechten gelijken tred, ze bedroegen, de
20 000 gevangenen medegeteld, volgens zeer
nauwkeurige berekening 230.000 man, dus bijna
een kwart millioen. Boroevic's legergroep mag
uit het jongste succes het volste vertrouwen
putten, dat op zijn zegevierenden tegeostand ook
voortaan alle stormloopen der op landroof be
luste vijanden zullen afstuiten.
Zooals we zooeven opmerkten vraagt de bin
nenlandsche toestaud van Rusland onze aandacht.
De wildste geruchten doen daaromtrent de ronde.
Het schijnt met de eensgezindheid in de nieuwe
republiek niet al te best te willen vlotten. Kor
niloff, de Russische opperbevelhebber, stelde
Kerenski, de Ministerpresident, den eisch met
de militaire dictatuur te worden belast. Of dit
was om het Russische vaderland te redden, of
wel zooals Kereuski scheen te veronderstellen,
dit was uit lecaristische neigiugen, valt niet te
zeggen. In elk geval Kereuski ontzette den
generalissimus vau het opperbevel eu benoemde
een ander tot opperbevelhebber.
Iu een proclamatie waarin Kerenski de ver
wijdering van Korniloff eischte, werd het vol
gende gezegd: Den 3 September kwam het
Doema-lid Lwoff naar Pelrograd en verzocht mij
dringend iu naam van generaal Korniloff om het
geheele burgerlijke en militaire gezag aan den
generalissimus over te dragen, die naar zijn goed
dunken eeu nieuwe regeering vormen zal. De
juistheid van dit dringend verzoek van Lwoff
werd mij daarop door generaal Koruih ff zelf in
een mededeeling langs de rechtstreeksche telegra
fische verbinding tussclien Petrograd en den gene-
ralenstaf bevestigd.
Daar ik dit, tot de voorloopige regeering in
handen van mijn persoon gerichte verzoek als
een poging beschouw van bepaalde kringen der
bevolking om de moeilijke positie van het land
te gebruiken om aldaar een toestaud te herstelleD,
die in tegenspraak met de veroveringen der
revolutie is, hield de voorloopige regeering het
voor noodzakelijk voor het welzijn des vaderlands
eu de vrijheid vau het republikeinsche regeerings-
stelsel mij toe te vertrouwen dringende en ge
biedende maatregelen te trtfLn om alle aan
slagen op het hoogste gezag en op de door de
revolutie vervoerde burgerrechten bij den wortel
af te snijden.
Daarom tref ik voor de handhaving der vrij
heid en de openbare orde in het land alle maat
regelen, welke ik der bevolking te gelegener
tijd zal aankondigen.
Verder beval hij aan Generaal Korniloff het
opperbevel neler te leggen en kondigde den
staat van beleg af over de stad en het district
Petrogad.
Daarmee was de teerling geworpen tu*schen
Kerenski en Korniloff en wat niet», uit k< n
blijven is gekomen de burgeroorlog want
Korniloff is met zijn troepen op weg naar
Petrogad.
De spoorbaan tus^cben Loega en Petrogad is
opgebroken. De eerste afdetlingen van Korniloff's
troep?u zoudeD reeds te Loega zijn aangekomen,
een afstand ongeveer 100 werst van de hoofd
stad. De divisie, die genoemd wordt „de. wildt",
aangevoerd door Korniloff, verliet Pskoff en
gii g op rnarsch iu de rich iig Petrogad. Zij
kwam aau het station Wysnitzy, 30 K.M. van
Petrogad aan de spoorlijn PetrogadRybinsk,
waarop het geheele treinverkeer is gestaakt.
Berichteu uuelden reeds dat Kerenski door
kozakken vermoord zou zijn. Van dit bericht is
echter nog geen bevestiging gekomen.
Waarop dit alles uit zal loopen valt nog niet
te zeggeu. Iu alle geval zal er een sterke hand
noodig zijn om het Russische Rijk te redden.
In de pers der entente landen wordt ook vei 1
stof opgejaagd over een Amenkaansch-Zweedsch
incident.
Het was sinds laDg bekend, dat de Zweedsche
officieele wereld met het hof aan 't hoofd sterk
Uuitschgeziod was. Op zich zelf is dat van geen
beteekenis. Maar wat nu geschied is kan minder
goed door den beugel. Er is Damelijk uitgelekt,
dat de Zweedsche diplomatie handlaDgersdiensten
verrichtte voor de Daitsche. Het blijkt, dat het
Zweedsche departement van Buit. Zaken de laatste
3 jaar regelmatig ot vcoitdurend telegrammen
in Duitsch cijferschrift heeft doorgezonden onder
het mom van Zweedsche regeeringstelegrammen.
Cijfertelegrammen, ouderteekend door den Zweed-
schen minister van Buit. Z ken en geadresseerd
aau de Zweedsche legaties in zekere neutrale
landen, zijn door de Zweedsche legatie iu het
land, waar de telegrammen werden heengezonden,
aan het Duitsche gezantschap overhandigd in
werkelijkheid waren deze telegrammen iu Duitcbe
code gesteld. Op dezelfde wijze hebben de
Duitsche gezauten in verschillende neutrale
landen vrijelijk in telegrafische verbinding met
Berlijn gestaan, door hun cijfer telegrammen aan
den Zweedscheu gezant te geven, die ze teekende
en als Zweedsche regeeringstelegrammen recht
streeks aan het departement van Bnit. Zaken te
Stockholm seinde, vanwaar zij naar Berlijn
werden doorgezonden. Wat het Amerikaan8che
vasteland betreft, de meeste telegrammen zijD,
naar het schijnt naar de Zweedsche legatie te
Bueno9 Aire9 gezonden. De Duitsche legatie
aldaar ontcijferde die en zond ze door aan Je
Duitsche gezanten in andere landen.
In 't voorjaar 1915 heeft de Britsche regee-
ring de Zweedsche gewaarschuwd eu blijkbaar is
het toen een tijdlaug niet geschied.
Maar het is toch weer gebeurd en nu heeft
de Amerikaansche staatssecretaris van Buit. Zaken
Lansing officieele documenten in het licht gegeven,
welke aantoonen, dat het Zweedsche gezantschap
in Argentinië als geheim bemiddelaar tusschen
den Duitschen zaakgelastigde te Buenos Aires
en het ministerie vau Buit. Zaken te Berlijn
optreedt. Duikbooten hebben inlichtingen over
het uitvaren van schepen alsmede richting ea
bestemming overgebracht.
In de telegrammen werden aan de Duitsche
regeering aan wijzigingen gegeven van het vert rek
van vijandelijke en ook reutrale schepen uit de
Argeutijnsche havens. In de telegrammen worden
o.a. genoemd eenige Argeutijnsche schepen, die
ook werkelijk door Duitsche duikbooten zijn
vernield. De Argentynsche regeering zal er nu
wel spijt van hebben het voorbeeld van de an
dere Zuid-Amerikaansche Staten niet te hebben
gevolgd en of de diplomatieke betrekkingen met
de centralen te hebben afgebroken of eveneens
den oorlog te hebben verklaard. Argentië heeft
dus in waarheid de slang aan zijn boezem ge
koesterd.
Intosschen hebben die onthullingen vooral
in Engeland, dat toch zijn waarschuwende stern
te Stockholm had laten hooren, groote sensatie
gewekt. Zoo zegt de *Ob9erver" in een hoofd
artikel //Het n'euws uit Washington betreffende
de bewijzen van Zwedeu's medeplichtigheid aan
den duikbootoorlog is vau een zeer ernstig
karakter. Een definitief oordeel over de kwestie
kan nog niet uitgesproken worden zonder nauw
keurige 'oestudeering van de officieele documenten
met begrip van decompromitteerende telegrammen
zelf. Als de deelneming van Zweden aan deze
afschuwelijke wijze van oorlogvoering niet op
zettelijk is geweest, maar slechts een onvermijde
lijk gevolg van zijo toegeven aan Duitschlands
pressie, dan is dat land niettemin iu een zeer
leelijke positie gebracht, die de zwaarste ver
antwoordelijkheid met zich brengt".
Enkele andere bladeu stellen in vet gedrukte
titel de vraag of de geallieerden met Zweden
zullen breken.
Bij Kon. Besluit is met ingang van 1 October
benoemd tot burgemeester der gemeente Sint-
Philipslaud de heer L. Nilant, thaus burge
meester vaD Ouwerkerk.
De rechtbank te Middelburg veroordeelde
heden J. S. 33 jaar en H. B. 56 jaar, beiden
schipper te lersekr, wegeus verboden goederen
vervoeren met een visscbeisvaartuig ieder tot
f25 boete subsidiair 25 dagen hechtenis.
IERSEKE. Er ziju hier (rn zeker o >k elders)
carbidlampen te koop een soort vau gewijzigde
carbidlantaarn.
Zij geven mooi licht, maar om te besluiten
er een te koopen zou men eenige zekerheid
moeten hebben, dat er ook carbid te koop zal
zijn.
Bij wijze van reclame heeft een handelaar
in het nieuwe artikel zulk eeD lamp op de
hoeken van een paar straten brandende ten loon
gesteld.
OUD-VOSSEMEER. Naar wordt medegedeeld
wordt hier eeue poging in het werk gesteld om
eene installatie te krijgen voor electrische ver
lichting. Wanneer men van 100 lampen verze
kerd was, zou deze tot stand komen.
STAVEN1SSE. Door een ingezetene alhier
worden ernstige pogingen aangewend om de gf-
meente (voorloopig een gedeelte) van electriech
licht te voorzien.
De oude tijd
wordt met ingang van 17 dezer weder inge
voerd. Zet dus uwe uurwerken Zondagavond
een nur achteruit.
