I, piijJ aan Ie lelaipi ra oesterteelt, lullm, m.
1689
Zaterdag 11 Augustus 1917.
Vier en dertigste jaargang.
FEUILLLETOH.
OVER VIJF JAREN.
OURANT
Dit blad verschijnt eiken Zaterdag.
Pr;s per kwartaal f 0,65met Geïllustreerd Zondagsblad f 1.10, franco
per post f 1,J75. Voor het buitenland 90 cents, zonder geïll. Zondagsblad.
Ingezonden stukken, enz. worden uiterlijk op DONDERDAGAVOND Ingewacht aan het
bureau te T hol en of v66r DONDERDAGMIDDAG bij onzen medewerker te lerteko.
UITGAVE
Firma J. M. C. POT, THOLEN.
Tblep. Intkrc. 16.
Advertentiënvan 1 tot 4 regels 40 centsiedere regel meer
10 centsgrooter letters naar plaatsruimte.
Bij abonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
P u b I i c a t i n.
MILITIE.
Zitting van den Militieraad.
De Burgemeester van Tholen maakt bekend, dat
de zitting van den Militieraad voor de ingeschreve
nen voor de militie, lichting 1918, dezer gemeente
zal plaats hebben te Middelburg, in het Stadhuis,
ingang Helm, op Vrijdag 7 September 1917, des na
middags te 1 uur.
In deze zitting wordt uitspraak gedaan omtrent
vrijstelling wegens
lo. eigen vrgwilligen dienst
2o. broedetdienst;
3o. aanwezigheid van in hetzelfde jaar geboren
broeders of halfbroeders.
Er heeft geen geneeskundig onderzoek plaats.
Tbolen, 9 Aug. 1917.
De Burgemeester van Tholen maakt bekend, dat
in de weok van 12 Ang.18 Aug. 1917 gebruik
kunnen worden de volgende coupons voor de rant
soeneering van levensmiddelen
voor erwten no. 7,
voor ryst no. 17,
voor havermout no. 7,
voor gort no. 11,
voor bak- en braadvet no. 11,
11,
leesc
Op de coupons van 10 ons, welke met een
streep overdrukt zijn, kan slechts 5 ons ver
strekt worden.
Tholen, den 10 Augustus 1917.
De Burgemeester voornoemd,
J. W. WAGTHO.
GEMEENTEREKENING.
Burgemeester en Wethouders der gemeente Tholen
brengen ter openbare kennis, dat de rekening van
de inkomsten en uitgaven der gemeente, over het
dienstjaar 1916, is overgelegd aan den raad gedu
rende veertien dagen, ter gemeentesecretarie voor een
ieder ter lezing ligt en, tegen betaling der kosten,
algemeen verkrijgbaar is gesteld.
Tholen, 6 Aug. 1917.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Burgemeester
J. W. WAGTHO.
De Secretaris,
H. J. LABAN.
VERGADERING
van den Raad der gemeente Tholen, gehouden
Maandag 6 Augustus 1917.
Afwezig met kennisgeving de hh. P. A. de Jong
en W. Moelker.
De voorzitter opent de vergadering.
I. Ingekomen stukken.
a. Goedkeuring wijziging begrooting.
b. Benoeming gemeentevroedvrouw.
De eenige sollicitante is mejnffronw C. A. Blom,
thans als zoodanig werkzaam.
De voorzitter stelt bij moode van B. en W.
voor mej'. Blom te benoemen op een salaris van
f 350 en verder volgens de instructie.
Met algemeene stemmen wordt mej. Blom
hierna benoemd.
c. Ingekomen is een voorstel van de Gezond
heidscommissie tot wijziging der bouwverordening.
Op voorstel van den voorzittter wordt be
sloten deze ter visie te zenden aan de leden
van den raad.
d. Procesverbaal van kasopname bij den ge
meente-ontvanger, wordt voor kennisgeving aan
genomen.
e. Verzoek van den heer M. J. Engelvaart,
onderwijzer aan de o. 1. school alhier, thans
tijdelijk ooder de wapenen, waarbij deze den
raad verzoekt, dat de raad pogingen in het werk
stelle om hqm weder in zijn functie als onder
wijzer geplaatst te krijgen.
De voorzitter deelt mede, dat van het hoofd
der school een rapport omtrent deze zaak is
ingekomen. Indertijd is op verzoek aan den heer
Engelvaart door den raad vergunning gegeven,
dat deze zich verbond bij het reservekader, daar
dit op den gang van het onderwijs later geen
invloed zon uitoefenen, daar zijn opkomst onder
de wapenen in den vacantietijd zou vallen. Het
hoofd der school merkt op, dat door een tijdelijke
hulp wordt voorzien in de vacature van den
heer Engelvaart, zoodat het onderwijs nu niet
beslist nadeel ondervindt door de afwezigheid
van den heer Engelvaart. Spr. is eveneens van
meening, dat het nu niet opgaat de juffrouw die
tijdelijk dienst doet, zoo maar op eens los te
laten en daarom moeite bij de regeering te doen
om den heer Engelvaart weder als onderwijzer
aan de school te krijgen.
De meening van B. en W. is om geen stappen
hiervoor te doen en af te wachten totdat de
heer Engelvaart met verlof huiswaarts komt.
Er zou op zichzelf niets tegen zijn, dat de heer
Engelvaart ,zijn plaats weder innam, doch juf
frouw Noteboom neemt nu eenmaal zijn plaats
in, zoodat het onderwijs geregeld zijn gang gaat.
De heer Noske vraagt of de heer Engelvaart
redenen opgeeft voor dit verzoek.
De voorzitter antwoordt, dat geen redenen zijn
opgegeven.
De heer Quisl is van meeniug, dat het recht
zijn loop moet hebben. We hebben den heer
Engelvaart voor vast benoemd, deze is onze
wettige onderwijzer. Toen deze vroeg om ser
geant-majoor te mogen worden heeft de raad
hiermede genoegen genomen, wij zijn dns ver
plicht den heer Engelvaart met eere in zijn
betrekking als onderwijzer te herstellen. Me
juffrouw Noteboom weet, dat ze tijdelijk is be
noemd, het is wel niet lekker als dat ze zal
moeten vertrekken indien Engelvaart terugkomt.
De voorzitter meent dat de weg die volgens
dit verzoekschrift zou moeten worden ingeslagen
niet de juiste is. Zijn er motieven, die een der
gelijk verzoek aan den minister wettigen Dit
gelooft spr. niet. Het onderwijs gaat zijn ge-
regelden gang. Ware dit niet zoo en was er
stagnatie dan zou het eeu geheel andere zaak
zijn. Nu blijkt dat juffrouw Noteboom voor haar
taak geschikt is, zou het een slag ia haar ge
zicht zijn indien we gingen verzoeken om den
heer Engelvaart terug te mogen hebben daar de
gang van het onderwijs stagnatie ondervindt.
Is het mogelijk op een andere wijze den beer
Engelvaart terug te krijgen dan zijn B. en W,
er niet op tegen om dit middel aan te wenden.
De heer Quist is het eens met den voorzitter,
doch zou er voor zijn om indien er een andere
weg ware te vinden, dan te trachten den heer
Engelvaart terug te krijgen.
Op des voorzitters voorstel wordt vervolgens
besloten om nader met adressant overleg te
plegen op welke wijze verlof kan worden aange
vraagd.
II. Onderzoek geloofsbrieven van de nienwge-
kozen raadsleden. De voorzitter verzoekt de
heeren van Hiele, Wagemaker ev Noske dit te
willen doen.
Nadat de heeren zich van hunne taak hebben
gekweten brengt de commissie bij monde vau
den heer van Hiele rapport uit en stelt toelating
der nieuwgekozen heeren voor. Met algemeene
stemmen besluit de raad zoodanig.
III. Duurtetoeslag gemeente-ambtenaren.
De voorzitter herinnert er aan, dat het vorig
jaar werd besloten een duurtetoeslag toe te
keunen tot 1 April. Deze termijn is verstreken
en B. en W. stellen voor wefler met ingang
van 1 April aan de gemeente-ambtenaren een
zoodauigen toeslag van 10% hunner jaarwedde
of salaris toe te kennen.
De heer van Vredenburch zegt volstrekt geen
bezwaar te hebben tegen de duurtetoeslag van
10 0/o, doch zou gaarne vernemen of het perso
neel zonder vaste aanstelling ook hieronder valt.
De voorzitter antwoordt toestemmend, spreker
deelt tevens mede, naar aauleiding van een
»,-«-zoek van J. Denrloo om duurtetoeslag voor
onderhoud van zijn paardje, B. en W. meenden,
een toeslag van f 180 alleszins billijk is, aan
gezien dit ongeveer het bedrag is, dat Denrloo
meer moet besteden voor onderhond.
De heer Christiaan.se merkt op dat in de
vergadering van B. en W. is gesproken om van
dit bedrag af te trekken f52, zijnde de toeslag
die Deurloo genoot in normale tijden.
De heer Wagemaker valt hierin den heer
Christiaanse bij.
De voorzitter zegt dat dit de bedoeling is,
hoewel hij zich wellicht niet duidelijk heeft uit
gedrukt.
Met alg. stemmen wordt het voorstel van
B. eu W. aangenomen.
IV. Wijziging begrooting.
Met alg. st. goedgekeurd.
V. Wijziging begrooting gasfabriek. Als voren.
De voorzitter brengt ter sprake de afrastering
der gasfabriek.
De heer Quist zegt dat deze zaak geheel on
bekend is, hij weet biervan niete.
Waar blijkt, dat de stukken niet ter inzage
hebben gelegen wordt met alg. at. besloten dit
punt een volgende zitting te behandelen.
VI. Aanbieding der gemeenterekening, die der
armbesturen, gasfabriek en die der distributie,
worden in handen gesteld van de gewone
commissie.
De heer Wagemaker merkt op, dat de heer
Moelker binnenkort op zal houden lid van den
raad te zijn.
De voorzitter zal voor dezen een ander aanwijzen.
VII. Verbouw gemeentehuis.
De voorzitter deelt mede dat naar aanleiding
19)
Met het gelaat in de handen verborgen, de
ellebogen op den kleinen tafel voor haar, bleef
zij in gebogen houding zitten en slechts een
zacht, kreunend geluid kwam over de half ge
opende lippen. Zijns ondanks werd von Altorffer
getroffen door haar smart, en op zachter toon
vervolgde hij
„Als dat zoo is, als ge toch uw geheim niet
bewaardet, waarom dan niet liever terstond alles
aan uwen man gezegd Nu was het, neem 't
mij niet kwalijk, onnoodig en hoogst onverstandig.
Wanneer ge hem niet boven mij steldet, mij
niet moedwillig vergeefs op u deed wachten,
waarom trouwdet ge hem dan toch. Gedwongen?"
Héléne schudde het hoofd.
ffHet doet mij leed", vervolgde hij, na weder
eenige oogenblikken op antwoord te hebben
gewacht. „Het doet mij leed, dat ik de on
middellijke oorzaak geweest ben van het huis-
selijk misverstand, waaronder u zoo schijnt te
lijden. Misschien denkt uw man, dat de zaak
erger is dan zij zich heeft toegedragen. Kan ik
iets voor u doen kan ik eene verklaring
afleggen, waardoor gij u weder met hem ver
zoent Ik ben bereid die te geven."
„O 1 Ga heen laat mij alleen 1" steunde
Héléne dof. „Altoos hetzelfde verwijt zelfs
van hem
Von Altorffer wilde weder iets zeggen, maar
zij herhaalde nog eens //Ga weg 1 Laat mij
alleen, als ge nog eenig gevoel hebt. O in
Gods wil ga weg 1"
Hij schudde het hoofd, trok de schouders op
eu keerde zich om.
Langzaam wandelde hij weder den weg naar
het huis terug, met den twijfel in het hart of
de schaduw van de eens zoo beminnelijke en
mooie Héléne Werner wel goed bij het hoofd was.
Het had er maar al te veel van. Reeds door
het verraden van een geheim, dat een geheim
had moeten blijven. Niemand wa9 door het
stilzwijgen geschaad niemand door de ontdekking
hiervan een schrijveD van jhr, van Vredenburch
is ingekomen, die op de oudheidkundige waarde
van het gebouw wijst en met het oog hierop
verzoekt advies van een deskundige in te roepen.
De voorzitter doet naar aanleiding van dit schrij
ven het voorstel om den heer Muller te ver
zoeken een en ander eens te willen nagaan.
De heer van Hiele meent, dat in de gemeente
bekwame mannen genoeg zijn, die zulks kunnen.
Over een en ander worden nog eenige dis
cussies gevoerd en besloten om indien de kosten
niet te groot zullen zijn, den heer Muller te
verzoeken hieromtrent advies uit te brengen.
Daarna wordt de kwestie behandeld om bij
verbouw het werk in eigen beheer uit te voeren.
De heer van Vredenburch zegt, dat het hem
hindert, dat, waar de aanbesteding van de gas
fabriek is gehouden om mensclien uit Tholen
werk te verschaffen, de aannemer metselaars uit
Bergen op Zoom laat komeD. Neemt men het
werk in eigen beheer dan is men zeker dat
hiervoor ingezetenen worden te werk gesteld.
De voorzitter zegt eveneens met den heer
Wagemaker over deze zaak te hebben gesproken,
deze was van meening dat in dit geval misbruik
zou worden gemaakt door de eventueel in het
werk te stellen werklieden.
Ia stemming gebracht wordt besloten tot het
nemen van den verbouw in eigen beheer, tegen
is de heer Wagemaker, buiten stemming de heer
van Vredenburch.
Met alg. st. wordt besloten de huurovereen
komst van een huis in deu Bebouwden dam te
doen eindigen en tevens met alg. st. goedge
vonden de heffing van schoolgeld te bestendigen.
De voorzitter deelt mede dat B. en W. van
den heer van Vredenburch verzoek hebben
ontvangen om als lid van de commissie voor de
mosselpellerijen den heer A. Avé te benoemen,
daar wegens drukke bezigheden dit te bezwaarlijk
is voor hem. Dit gaat niet daar het een com
missie is van leden van den raad. Spr. vraagt
daarom den heer van Vredenburch of hij deze
functie niet zou willen waarnemen.
De heer van Vredenburch meend, dat hij was
gekozen als voorzitter van de Gezondheidscom
missie en als zoodanig beval hij deD heer Avé
aan. Zelf kan hij zich niet beschikbaar stellen
daar hij te drukke bezigheden heeft.
De voorzitter benoemt na goedkeuring van
den raad daarna den heer Wagemaker als zoo
danig. Deze neemt de benoemiug aan.
Rondvraag.
De heer van Vredenburch deelt mede, dat
binnenkort van de Gezondheidscommissie bij den
raad zal inkomen een uitgewerkt plan voor den
bouw van woningen. Het is geblekeD, dat met
rijkssteun zeer wel kan worden overgegaan tot
het bouwen van woningen. Hij hoopt, dat als
deze plannen B. en W. binnenkort bereiken,
het niet te lang zal duren voor ze bij den raad
aanhangig worden gemaakt.
De voorzitter zegt alsdan spoedige behandeling
toe.
De heer van Hiele vraagt hoe het staat met
het houden vau de kermis.
De voorzitter deelt mede dat het doel is om
geen kermis te houden dit jaar en vraagt of de
gebaat. Het gaf maar onrust en verdriet. Hij
zou wel dwaas zijn, wanneer hij zijne bruid iets
van de dolle streken uit zijn vrijgezelsleven wilde
bekennen, Bah 1 Wrie brengt geen geheimen
mede ten huwelijk
In dezelfde houding, waarin von Altorffer
Héléue verlaten had, vond Ida haar een half
uur later terug. Het scheen als sliep zij. Maar
toen Ida haar arm liefkoozend om haar zusters
schouder legde en haar op deelnemenden toon
vroegof zij niet liever mede naar huis ging
en wat op haar kamer wilde rusten legde
Héléne het bleeke gelaat tegen haar borst en
zeide zacht
„I-lieve I Verleden week verbood ik je om
aan Marion te schrijven over mijn zwakte en
vermoeidheid. Nu vraag ik u doe hetEn zeg
er bij, dat ik hem vriendelijk verzoek zoo spoedig
mogelijk over te komen.*
XIV.
Dominé Marion zat op zijn studeerkamer.
Het was doodstil in huis. Geen deur werd hard
toegeslagen, geen stap dan soms die der meid
naar de voordeur, eu dan nog bijna onhoorbaar,
werd door de gang gehoord, 't Was Zaterdag
middag, dominé moest zjjn preek maken, en dau
moest alles als uitgestorven zijn in huis.
Vroeger was dit niet het geval geweestmaar
sedert mevrouw weg was, was dominé heelemaal
veranderd. Zenuwachtig, ongeduldig en prikkel
baar. Het minste geluid verschrikte hem een
vreemde stap in de gang deed hem nit zijn
stoel opspringen en angstig naar de denr kijken,
als verwachtte hij op klaarlichten dag spoken
te zien.
En heden namiddag scheen het wel erger dan
ooit. Hij had nog niet eenmaal een tekst waar
over hij zijn preek zoude houden.
Nu drie maanden lang was Héléne bij de
familie Schwenke in huis, waar Ida en zij hadden
gekozen heen te gaan. Geregeld eens in de maaud
ging hij zijne vrouw bezoeken, nit plichtgevoel,
schoon Ida bij haar besluit gebleven was en
iedere som gelds, die hij medebracht, door haar
werd teruggezonden, schoon hij voor Hélénes
onderhoud geen cent mocht betalen. Die be
zoeken kenmerkten zich door koele vragen eu
