veitllail, pi ij 4 aai de lelaip m oesterteelt, Min», en
No. 1682
Zaterdag 23 Juni 1917.
Drie en dertigste jaargang.
EN
Eerste Blad.
DE OORLOG
IER SEKSGHE
THOOLSGHE COURANT
Dit blad verschijnt eiken Zaterdag.
Prjs per kwartaal f 0,65met Geïllustreerd Zondagsblad fl.10, franco
per post f1,176. Voor het buitenland 90 cents, zonder geïll. Zondagsblad.
Ingezonden stukken, enz. worden uiterlijk op DONDERDAGAVOND ingewacht aan het
bureau te T kol en ol vóór DONDERDAGMIDDAG bij onzen medewerker te lerseke.
UITGAVE
Firma J. M. C. POT, THOLEN.
Telev. Interc. 16.
Advertentiënvan 1 tot 4 regels 40 centsiedere regel
10 cents; grootcr letters naar plaatsruimte.
Bij abonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
Publicatiën.
De Burgemeester van Tholen maakt bekend, dat
in de week van 24—30 Juni 1917 gebruikt kunnen
worden de volgende coupons voor de rantsoeneering
van levensmiddelen
voor boonen no. 2,
voor rijst no. 7, 8 en 9,
voor gort no. 4,
voor bavermont no. 2,
voor bak- en braadvet no. 4,
voor zeep no. 4,
voor varkensvleescb no. 5 en 6.
Op de coupons van 10 ons, welke met een
streep overdrukt zijn, kan sleohts 5 ons ver
strekt worden.
Tholen, den 22 Juni 1917.
Regeeringskaarsen.
Bestuurders van openbare gebouwen en dergelijke,
ziekenhuizen, openbare diensten, industrieën en be
drijven (geen winkelbedrijven) houders van rijtuigen
en rijwielen, die in aanmerking wenschen te komen
voor een zeer beperkt aantal Regeeringskaarsen of
schemerlichten, behooren hiervan schriftelijk opgave
te doen aan het Rem. Distributie Bureau vóór
Donderdag 28 Juni e.k. onder voormelding van
a) hun noodzakelijkste behoefte tot 1 Augustus:
b) bun gemiddelde maandelijksche behoefte.
Tholen, 19 Juni 1917.
De Burgemeester der gemeente Tholen maakt
bekend, dat op bon no. 16, 30 K.G. Förberkolen
A fO,73 zal worden verstrekt op Maandag 25 Juni
a.s. aan het pakhuis van Ph. Sakko in de Berkstraat
te beginnen met letter A.
Op Vrijdag 29 Juni a.s. op bon no. 17, 20 K.G.
eierkolen a 1 0,54 aan het pakhuis van D. Roukema
in den Bebouwdendam te beginnen met letter Z.
Tholen, 22 Juni 1917.
De Burgemeester voornoemd,
A. HOLLESTELLE, 1. b.
In welk teeken zal de oorlog nu komen te
staan in dat van Stockholm de vrede
of in dat van Wassington de bloedige voor
zetting tot het uiterste einde Veler oogen zijn
naar Stockholm gericht omdat men nu eenmaal
gaarne vrede wil en daar men de deelneming
aan den strijd door Amerika nog zooverre ziet.
Amerika is immers nog lang niet gereed. Het
is nu al eenige maanden geleden dat de oorlog
werd verklaard en zeker zal het nog een hall
jaar of misschien zelfs wel negen maanden duren
eer de eerste Amerikaansche strijdbenden deel
nemen aan den wereldoorlog.
Onwillekeurig vragen we ons af of het wel
juist is gezien dat de vrede zoodicht bij schijnt.
De k»redeprofeten vestigen te veel het oog naar
het boorden bd het noord-oosten en zien de
donkere wolken niet die zich in 't verre, verre
westen te samen pakken. Rusland is vechtens-
moede, dit bljjkt maar al te zeer uit de honding
van het leger vooral.
Maar gesteld dat het mogelijk is dat met
Rnsland een afzonderlijke vrede gesloten wordt,
door de centrale rijken, dan is nog de nood
hoog, al is er eenige verlichtingdan staat nog
bijna alle invoer en alle handel in de Centrale
rijken stil, want het vaste land van Europa en
Azië wordt dan als 't ware door een muur van
vijanden omsloteu.
De vrede kan, tenzij Duitschland zich naar
den wensch der geallieerden wil bnigen en zich
vernederen, nog niet komen. Dit ziet ook de
hoofdleider der Soc. Dem. conferentie te Stock
holm, Brauting, wel degelijk in. Immers deze
verklaarde, dat hij den vrede niet mogelijk achtte
zonder geheele bestoursverandering in het Duit-
sche Ryk. En ook wij zien het niet anders.
De Duiische keizerstroon staat vast, want het
is waar het Duitsche volk is tronw aan zijn
tradities, maar de nood stijgt, en het water is
reeds tot de lippen gekomen. Het gebeele volk
als volk wordt met ondergang door uitputting
bedreigd. Verschrikkelijke verhalen bereiken ons
reeds van den nood die vooral onder de minder
welgestelde bevolking wordt geleden. Kinderen
bezwijken op de scholen, de beste krachten
worden ondermijnd door de schaarschte en slechte
hoedanigheden van het voedsel en in alle lagen
der bevolking schreit een kreet om vrede.
En die schreiende kreet zal straks gaan
schreeuwen en zal straks den vrede eischen en
afdwingen tot eiken prijs. En die prijs zal zijn
de iuvoering van het democratische beginsel en
de democratische regeeringsvorm. Reeds nu
is dat merkbaar aan de geloften die de Oosten-
rijksch-Hougaarsche Keizer-Koning zijn volk
heeft gedaan en aan de schoone beloften van de
Duitsche regeering.
De nood stijgt in de centrale rijken, doch
is nog niet op het hoogst gekomen.
Van de Wester- en Oosterfronten weinig
nieuws, alleen schijnt er aan het Oosterfront
eenige verlevendiging in de krijgsverrichtingen
te komen gelijk uit de onderstaande Berlijnsche
berichten blijkt.
Aan het Oostelijk front is de gevechtsactie
ten westen van Loetsk, ten zuidwesten van
Zloczof en in de Karpathen toegenomen. Bij
Brzezany is een aanval van Russische verkenners
afgeslagen.
De levendige actie van Russische duikbooten
en mijnleggers noodzaakte Duitschland tot tegen
maatregelen. Daarom hebben vliegtnigen den
13en Juni met goed gevolg tal van bommen
geworpen op het Russische steunpunt Labara
en den 14en op het vliegstation op het eiland
Runoe (in de Goll van Riga.) In vele hoofd
en bijgebouwen ontstond brand.
Den 15en landde een gedeelte onzer vlieg
tuigen op genoemd eiland en vernielde het nog
overgeblevene.
In Italië is weer een zware artillerie slag
ontbrand op de hoogvlakte der zeven gemeenten
en in het Soeganadal tusschen Anago en de
Brento.
In Griekenland begint de toestand nu wat
beider te worden.
De ex-Koning Konstantijn heeft nu het
Grieksche gebied verlaten. Hij is met zijn jacht
uit Oropus vertrokken, na geweigerd te hebben
aan boord van een Fransch of Engelsch oorlogs
schip te gaan. De militaire club is gesloten
en de opmarch van Fransche troepen naar Athene
is twee mijl van de hoofdstad gestaakt, waar de
troepen kampeeren. Een bekendmaking is aan
geplakt, dat, wie de militaire telegraaf- en tele-
phoonlijnen beschadigt, zal doodgeschotea worden.
Dan moet Jonnart de uitzetting gelast hebben
van alle bewoners van Duitsche afkomst. De
Grieksche Kamer zal worden ontbonden en die
van Juni 1915 zal worden hersteld. Natuurlijk
zal Venizelos weer te Athene komen.
De bladen melden, dat Koning Konstantijn
gisteren in Lugano is aangekomen. Het station
was door militairen afgezet. Een groote menigte
was bij de aankomst tegenwoordig, die den Koning
zwijgend groette. De Koning zag er gezond uit
de Koningin daarentegen lijdend.
En overal kookt en brnischt het in Europa.
Is het Oostenrijkscbe ministerie dezer dagen
onder den drak der Foolsche afgevaardigden in
zijn geheel afgeheel afgetreden ook uit Spanje
komen zeer onrustbarende berichten daar de
republikeinen eu anti-monarchalen het hoofd
opsteken en de troon van den Bourbonschen
Alfonso gevaar loopt. De gebeurtenissen in Rusland
en het laatste in Griekenland schijnen aan
stekelijk te werken, wat trouwens niet zonder
precedent in de historie is. Men denke maar
eens aan de Fransche revoluties van 1830 en
1848, hoe die geheel Europa als het ware om
woeld hebben.
Nu, wat Spanje betreft, het heeft hier al lang
gegist. Het feit, dat reeds een jaar geleden
„verdedigingsraden" in het leger werden opge
richt, wees reeds hierop. Wat zulke verdedigings
raden uitwerken, dat kan men in Rusland zien.
Die raden kwamen met hnn eischen meermaleD
in botsing met de regeeriDg en we weten, dat
zulk een conflict ook oorzaak was van den val
van het ministerie-Prieto. Diens opvolger Dato
heeft het evenwel ook niet gemakkelijk gehad
totnntoe. En daar hebben nu de republikeinen,
die in Spanje steeds een groote partij hebben
gevormd, ook zich laten gelden, temeer, daar
er een gerucht liep dat het kabinet-Dato ver
vangen zon worden door een pro-Duitsch
reactionair minister Mara-Weyler (generaal
Weyler de ^bloedhond van Cuba" genaamd,
die indertijd op vreeselijke wijie huis gehouden
heeft op het toen nog Spaansche Cuba). Leden
uit verschillende groepen der linkerzijde van het
Huis van Afgevaardigden, behoorende tot de
hervormingspartij, de republikeinen, de radikalen
en de socialisten, hebben na een revolutionair
anti-monarchistisch manifest-uitgevaardigd en een
bloc gevormd. Dit is een gevolg van de militaire
crisi» en van de geruchten over een reactionair
ministerie. Dan beeft de hervormingspartij, die
totnutoe monarchistisch was, zich voor de repu
bliek verklaard. Uit een en ander blijkt, dat
de persoon des Konings in het geding wordt
gehaald en dit is een veeg teeken, vooral in
Spanje, het land der proounciamiento's. Nauw
keurige berichten ontbreken totnogtoe, maar
„Daj'v Telegraph" vernam gisteren uit Rome
Het Vatikaan heeft zeer ernstig nieuws uit
Spanje. Het volk is erg opgewonden over de
woelingen onder de militairen en er zijn ver
schijnselen van anarchie. Het nieuwe ministerie
staat niet vast meer en het schiet te kort in
gezag, terwijl er geruchten over een nieuwe
crisis de ronde doen. De geschillen tusschen
Duitschgezinden en degenen, die voor deelneming
van Spanje aan den oorlog zijn, maken den
toestand nog ingewikkelder. Men gelooft, dat
opnieuw een algemeene staking ophauden is.
Omtrent een ondernomen lnchtraid op de
Engelsche kust meldt het Duitsche bericht
Een van onze eskaders marine-lnchtschepen
heeft in den nacht vau 16 op 17 Juni onder
bevel van kapitein Viktor Schutze met zichtbaar
goed gevolg, een aanval gedaan op de belang
rijke vestingen van Zuid-Engeland. De lucht
schepen hadden een verbitterden strijd met ae
Engelsche strijdkrachten te land eu ter zee en
met vliegers te voeren. Hierbij werd na den
uitgevoerden aanval de „L 48" door een vij
andelijken vlieger getroffen brandend stortte
hel luchtschip in zee. Met de geheele. bemanning
vond ook genoemde commandant den helden
dood. De overige schepen zijn ongedeerd terug
gekeerd.
LANDBOUW.
De Kunslmest-Commissie verzoekt ons dringend
de aandacht te vestigen op de in het nummer
van heden voorkomende advertentie, betreffende
de gelegeuheid tot het doen van bestellingen
op verschillende kunstmeststoffen voor den oogst
1917/18.
Er wordt speciaal op gewzen, dat THANS
de gelegenheid voor IEDEREEN, tot het doen
van bestellingen, is opengesteld en latere aan
vragen niet in behandeling zullen worden ge
nomen.
De Kunstmestcommissie waarschuwt, dat
personen, die thans Chilisalpeter ontvaDgen en
ze op het oogenblik niet noodig hebben, ze toch
moeten houden en in geen geval mogen over
doen of verhandelen. Wie zulks doen, zullen
onverbiddelijk van verdere leveringen voor 't
seizoen 1917/18 worden uitgesloten en buiten
dien worden beboet.
BINNENLAND.
A. H. Gerhard, soc.-dein. (aftr.), die 885 stem
men en dr. Z. Kamerling, A.T.A.G., die 639
stemmen verkreeg.
Over het geheel is er slap gestemd.
„Vrederust"
Woensdag werd op de Slichtiug Vrederust bij
Bergen op Zoom de jaarvergadering gehouden
van de Vereeniging tot Christelijke verzorging
van krankzinnigen in Zeeland.
De vergadering werd voorafgegaan door een
bidstond waarin voorgingen de heeren ds J. H.
Donner, voorzitter der vereeniging, die sprak
naar aanleiding van Col 4 2 en ds N. M.
de Ligt, vice-voorzitter, die tot tekst had ge
kozen Lucas 10 17 tot en met 23.
De tijdens debidstoud gehouden collecte
bracht f 601.74*^ op.
Op de vergadering bleken tegenwoordig te
zijn 97 afgevaardigden van 43 afdeeliugen en
16 coöperaties en een aantal belangstellenden.
Uit het jaarverslag van den secretaris weer-
kliekt een danktoon voor deondervonden zegeningen
in het verslagjaar, waardoor de arbeid der ver
eeniging en stichting ongehinderd ko i plaats
hebben, niettegenstaande de velerlei moeilijkheden,
tengevolge van de tijdsomstandigheden. De ver
eeniging telt thans 64 afdeelingen 31 coöperaties,
terwijl 71 correspondenten de belangen der ver
eeniging voorstaan. Tot de vereeniging behooren
3660 leden. Aan het einde van het jaar werden
op de stichting 236 mannelijke en 236 vrouwelijke
patiënten verpleegd en bovendien 4 vrouwelijke
in gezinspleging. Hoewel de voorziening in de
voeding met moeilijkheden gepaard ging, werd
toch in alle behoeften voorzien.
Er werd dit jaar een oienw paviljoen geopend,
waardoor het aantal thans 11 bedraagt. De rekening
van de stichting wijst aan ontvangen f 257928.02'/t
uitgegeven f 268744.03, waar voorts de exploitatie
inventaris vermeerderde met f 11857.27 is er
een goed slot van f 1041.26%.
De winst en verliesrekening van de vereeniging
wijst een goed slot aan van f 420.26, welk be
drag werd afgeschreven op de oprichtingskosten,
die daardoor daalden tot f 79365.55. Op gebouwen
en inventaris werd f 20897.85 afgeschreven. De
balans wijst aan als bezittingen f 1051286.44
en aan schulden f 11306,02.
Met aandrang wordt nog eens een beroep
gedaan op de Christelijke mildadigheid om het
fonds voor den kerkbouw te gedenken, zoodat
de kerk zou knnnen worden gebouwd uitsluitend
van liefdegaven.
De secretaris, de heer P. J. de Kruijter werd
als bestuurslid herkozen en in verschillende
vacatures gekozen de heeren F. S Rothuijzen
te Goes, L. A. Cijsouw te Groede, H. R. Strove
te Middelburg ends J. W. Drost te Wemeldinge.
De Kamer-verkiezingen.
In 49 van de 50 districten, waarin een of
meer tegencandidaten waren gesteld, is men met
één zee aan land gekomenoveral is de aftre
dende herkozeD. Alleen in Amsterdam II moet
herstemming plaats hebben tusschen den heer
Van onze berichtgevers.
IERSEKE. Donderdagavond besloot de Vrijz.
kies vereeniging „Algemeen Belang" bij de ver
kiezing van drie periodieke aftredende raadsleden
alleen den heer C. J. van der Burght (aft.)
candidaat te stellen en das volgens overeenkomst
met de kiesver. Ora et Labora om te laten zitten
wat zit, de anti-rev. aftredende, de heeren D.
Schipper en en I. Willemsen, onbestreden te
laten.
STAVENI8SE. Bij de alhier gehouden tweede
vrije stemming voor een notabele der Ned. Herv.
Kerk (vacature bedanken D. Dane) verkregen de
heeren Jac. Wesdorp en Joh. Leune, resp. 23
en 22 stemmen, zoodat er tusschen hen een
herstemming moet plaats hebben. Deze is be
paald op Zaterdag 30 Juni a.s.
Door de Ingelanden van den polder O. K.
Hofstede is herbenoemd als gezworen de heer
C. L. Dorst, die 1 Aug. a.s. periodiek moet
aftreden.
In eene alhier gehouden vergadering van
Ingelanden van het waterschap Stavenisse werd
met 12 tegen 6 stemmen verworpen een voor
stel van den heer J. A, Snyder te Bergen op