intllil isiiji aai ie lelaipi ?ai eesterteelt, laidboiw, eiz.
No. 1675
Zaterdag 5 Mei 1917.
Drie en dertigste jaargang.
EN
Eerste Blad.
DE OORLOG.
IERSEKSGHE
THOOLSGHE COURANT
Dit blad verschijnt eiken Zaterdag.
Prjs per kwartaal f 0,65 met Geïllustreerd Zondagsblad f 1.10, franco
per post f 1,J75. Voor het buitenland 90 cents, zonder geïll. Zondagsblad.
Ingezonden (tukken, enz. worden alterlljk op DONDERDAGAVOND Ingewacht aan het
bureau te Tkolen el v66r DONDERDAGMIDDAG bij onzen medewerker te lerteke.
UITGAVE
Firma J. M. C. POT, THOLEN.
Tblct. Intero. 16.
Advertentiënvan 1 tot 4 regels 40 cents; iedere regel
10 cents; grooter letters naar plaatsruimte.
«onnement aanmerkelijke prijsvermindering.
Pubiicatiën.
De BURGEMEESTER van Tholen maakt bekend,
dat op Zaterdag 5 Mei uil het pakhuis van D. Rou-
kema op Bon no. 2 der Brandstoffenkaart zal worden
verstrekt 20 Kgr. Eierkolen k 55 cent. En op
Maandag 7 Mei uit het pakhais der Kolenvereen.
«Volharding» op Bon no. 3 30 Kgr. turfbriketten
83 cent.
De pakhuizen sullen daartoe geopend zyn van
des v.m. 91 en des n.m. van 25 uur, terwyl
in alphabetische opstelling zal worden uitgereikt te
beginnen met letter Z.
Losse bons zijn ongeldig.
Verder wordt bekend gemaakt, dat het kantoor
der BrandatofTencommissie voortaan zal gevestigd zyn
Hofstraat No. 12 by den Heer M. P. de Wilde al
waar nadere inlichtingen te verkrijgen zyn.
Het kantoor zal geopend zyn van des v.m. 912
en des n.m. van 2i uur.
Tholen, Mei 1917.
De Burgemeester voornoemd,
J. W. WAGTHO.
Waarom is Chilisalpeter de beste stikstof/nest.
Het is een feit, waarvan dc waarheid pas in
tijdeu van nood grondig beseft wordt, dat men
de waarde van iets pas ten volle leert kennen,
als men het missen moet.
Zoo gaat het op het oogenblik met de chilisal
peter. Zoolang ze er was, zoolang men ze volop
en vergeleken by nu goedkoop k ju krijgen,
begreep men eigenlijk nog niet goed van welke
onschatbare waarde ze voor den landbouw en
dos voor iedereen was. Toen was het gebruik vau
chilisalpeter een onbewuste sleur en men geloofde
zoo nog half en half, dat ze toch wel te ver
vangen zou zijn b.v. door ammoniak, kalkstikstof
of andere. Men deed het wel niet, maar men
had toch een vaag idéé, dat het wel zon kannen.
Nu is dat vage idee absoluut verdweneD. Nu
men de chilisalpeter geheel of gedeeltelijk missen
moet, nu ze althans slechts met heel wat moeilijk'
heden en in beperkte hoeveelheden te krijgen is,
nu roept, nu schreeuwt men slechts om chilisal
peter, men vraagt niet om zwavelzuren ammoniak
niet om kalkstikstof, men wil sleohts chilisalpeter.
Nu men ze missen moet, nu begrijpt men, dat
men niet zonder haar kan. Eu al dat geschreeuw
om chilisalpeter is wel het beste bewijs, dat er
op stuk van zaken maar één stikstofmeststof is,
één waarbij alle andere Diet veel schijnen te
beduideD. „Chilisalpeter" roepen da boereu„als
we maar chilisalpeter krijgen, dan komt de zaak
in orde. En geen wonder. Kr is geen enkele
meststof, waarvan men zoo direct het nuttig
effect bespeurt. Veertien dagen nadat men de
chilisalpeter gezaaid heeft, begint het gras er
naar te groeienschiet de tarwe omhoog en wordt
ze donker groenstaan de suikerbieten in rijen
enz. Er is geen enkele meststof, waarvan een
hooger procent in den bodem tot zijn recht komt
dan van chilisalpeter als men ze tenminste
onder geen ongunstige omstandigheden, zooals
plasregens e.d. zaait immers chilisalpeter
lost in zijn geheel op en de planten hebben de
gelegenheid de gansche hoeveelheid tot zich te
nemen. Het is dan ook te hopen voor de land
bouwers en wie beseft het tegenwoordig niet
voor ons allen, dat er nog wat chilisalpeter-
schepen ongehavend binnenloopen.
Zeeuwsche Coöperatieve Kunstmestfabriek.
Sinds de statntenwijziging van 29 December
1916 is het aantal aandeelen nog belangrijk
toegenomen en thans gestegen tot ruim 28400.
In de verschillende districten zijn de volgende
afgevaardigden aangewezen 1. Schouwen-Dui-
veland A. C. de Oude te Noordwelle; A. N.
van Langeraad te Ouwerkerk Jb. Klompe te
SchuddebeursE. D. van Vessem teBruinisse;
J. H. Boot te Haamstede. 2. Tholen en 8t-
PhilipslandC. H. A. Stoutjesdijk en D. W.
Klompe te Tholeu. 3. Zuid-Beveland P. Lin-
denbergh te WemeldingeD. van den Dries te
's-HeerenhoekA P. WoutersenteKrabbendijke;
H. van Iwaarden te Heinkenszand en K. van
der Slikke te Wolphaartsdijk. 4. Noord-Beveland:
P. de Bruyne te Kats. 5. WalcherenJ. H.
Geachiere te Grijpskerke. 6. W.-Zeeuwsch-
VlaanderenR, Stnrm te Biervliet en J. P. de
Hullu te Nieuwvliet. 7. Land van AxelJan
de Putter Jz. te Axel en M. de Putter te
Terneuzen. Land van HulstP. S. van Jole
te Hontenisse en C. F. de Deckere te Clinge.
9. Noord-Brabant bewesten Dintel M. P. Sneep
te DinteloordJ. Lnykx en H. Timmers te
Steenbergen en A. Eist te Wuuw. 10. Idem
beoosten Dintel A. Punt te Fijnaart. 11. Noord-
Holland R. Visser te Berkhout, W. Steen te
Wijdenes en K. Kant te Zijpe.
Deze 28 afgevaardigden, overeenkomende met
1 per 1000 aandeelen, vormen nu de algemeene
vergadering der Z. C. K. Ze kwamen op 16
April jl. bijeen om een nieuw bestuur te kiezen.
Vooraf werd het aantal, dat minstens 7 moet
bedragen, op dat getal bepaald. Gekozen werden
de heeren P. Lindenberg, A. C. de Oude,
Jan de Putter, R, Visser, C. H. A. Stoutjesdijk,
D. vau den Dries en A. Puut. Op deze ver
gadering werd tevens in overweging genomen
een nieuwe statutenwijziging, noodzakelijk ge
bleken wegens een vonnis van den Amsterdamscheu
kantonrechter, omdat een coöperatieve vereeni-
ging in haar statuten niet opgenomen had een
bepaling, aangevende tot welk bedrag de leden
boven hun aandeelen aansprakelijk zijn. Hoewel
de afgevaardigden gerechtigd waren tot wijziging
over te gaan, werd toch besloten een en ander
eerst nog aan de verschillende groepen toe te
zenden ter bespreking.
Op 26 April werd een vergadering gebonden
van de 2 zusterverenigingen te Utrecht, ten
einde te komen tot vorming van een nieuwe
coöperatie, de Eerste Nederlandsche Coöperatieve
KuQ3tmestfabriek, die voor gemeenschappelijke
rekening een fabriek zal stichten en exploiteeren.
Van de Z. C. K. waren 24 en van de N. N. C. K.
13 afgevaardigden aanwezig. Statuten werden
vastgesteld en ver ier ook een bestuur van 7
leden benoemd. Gekozen werden de navolgende
Heeren P. Lindenbergh, A. C. de Oude,
R. Visser en P. S. van Jole van de Z. C. K.
en D. Kloppenburg, H. D. Hamming en Potsma
van de N. N. C. K. Omtrent bouw, enz. werd
nog geen besluit genomen.
K. VAN DER SLIKKE.
In het groote offensief op het Westerfront is,
ofschoon de actie nog niet geheel tot stilstand
is gekomen, de actie der geallieerden toch
aanmerkelijk verflauwd. In het laatst der vorige
week en de eerste dagen dezer week is er zeer
verwoed gestreden doch de successen door de
ententetroepen behaald waren zeer gering in
vergelijking van de eerste veroveringen.
Achtereenvolgens zijn de aanvallen, die de
Eugelschen bij Atrecht hebben gedaan, in waarde
afgenomen. Maar ofschoon misschien het eind
resultaat thans niet volkomen door hen is bereikt,
voordeelen hebben zij in elk geval toch behaald.
Echter niet dan ten koste van zware verliezen,
zóó zwaar, dat men zelfs de verandering in het
Fransche opperbevel er mede in verband brengt.
Nu is generaal Pétain, die beroemd is geworden
door de verdediging van Verdun en sinds dien
een der populairste hoofdofficieren van het Fran
sche leger is, tot chef van den generalen staf
benoemd. Een te Milaan verschijnend blad de
„Italia" verzekerde dan ook, dat de afgetreden
opperbevelhebber Nivelle feitelijk is afgezet om
dat hij het Fransche leger, door zijn niets ont
ziende aanvalsmethoden zulke zware verliezen
heeft berokkend.
Maandag ziju de Franschen weer tot plaatse
lijke aanvallen overgegaan.
Na een heftige vnurvoorbereiding aldus
het Fransche avondrapport viel de Fransche
infanterie vanmiddag in Champagne de vijandelijke
linies aan weerskanten van den berg Cornillet
aan. Zij vermeesterden verscheidene versterkte
linies tusschen de Cornillet en een punt be
zuiden Beine over een diepte wisselend tnsscheo
500 en 1000 meter. Zij hebben hun linies ten
noorden van de noordoostelijke hellingen van den
Moot Haat tot den weg MaryMoronvilliers
vooruitgebrachl. De mededeeling, dat de hevige
ge8chutstrijd voortduurt, wijst er op, dat de
Franschen hun aanvalsbeweging zullen voort
zetten.
Doch blijkens de laatste berichten is deze be
weging teniet geloopen.
Luidde het Fransche avond commanuiqué van
Dinsdag reeds een wi
het slechts sprak van
vallen en over de gevs
gemaakt, het Duitsche
dag bevatte reeds mee
Het houït Tef
vuur-activiteit i»,
Engelsche aanvallen te.
en Fontaioe. Van 's mi
vuur weer toe eu blee
van den nacht krachtig, t
het aanbreken vau den c
Fransche verkenningsaanvancu
de Aisue, welke werdeD afgeslagen. Onze aan-
valstroepeu maakten in nachtelijke ondernemingen
ten N. van de Aisne krijgsgevangenen en ver
overden machinegeweren. Bij de zuivering van
een Fransche stelling ten N.W. van Sillery leed
de vyand zware verliezen. Wij maakten 50 ge-
vaugenen. Nieuwe Fransche aanvallen aan deu
Chemin des Dames-heuvelrug weiden in hand
gemeen afgeslagen.
Van het Oosterfront en de overige froDten
bereiken ons weinig berichten, die buitendien
niets bizonders inhouden.
Over den duikbooten oorlog wordt officieel door
den Duitschen marinestaf medegedeeld:
«In de maand Maart zijn volgens definitieve
opgaven in totaal 450 handelsschepen met
885.000 bruto registertou door de oorlogsmaat
regelen der centrale mogendheden vernietigd.
H "van waren 345 vijandelijke schepen met te
zamen 689.000 ton. Bij deze waren Engelsche
schepen met een totaal van 536,500 ton. Verder
werden 6 schepen, waaronder 3 vijandelijke, met
te zamen 39,500 ton zwaar beschadigd, zoodat
zij voor langen tijd nit het handelsverkeer moeten
blijven. Sedert het begin van den oorlog tot
deu 31en Maart 1917, zijn daarmee, de inden
loop van het laatste kwartaal naderhand bekend
geworden verliezen meegerekend, 5,711,000 ton
van de vijandelijke scheepsruimte verloren gegaau.
Het verlies voor de Engelsche vloot bedraagt
4,370,500 ton, dit is 23 pet. van de geheele
Engelsche vloot bij het begin van den oorlog.
In de centrale commissie van den Rijksdag
heeft staatssecretaris Helffericb erop gewezen,
dat de uitslag van den duikbootoorlog de ra
mingen der marine in de eerste maand al met
25, de tweede met bijna 5Q procent heeft over
troffen.
Op het oogenblik is blijkbaar meer dan
1,600,000 ton en daarvan meer dan eeti mil-
lioeu ton Engelsche scheepsruimte tot zinken
gebracht. Of men nu ook de geheele voor den
handel nog beschikbare Engelsche tonnenmaat
op zeven of tien millioen stelt, het ia duidelijk,
dat de Engelsche handelsvlootverliezen op deze
wijze en in zoo'u omvang toegebracht, niet laug
kan uithouden. Toereikende vergoeding door
aanbouw is uitgesloten."
Een vijftiental van onze Nederlaudsche schepen
die sinds het begin van den verscherpten duik
bootenactie in Engelsche havens lagen zijn Woens
dag te IJmuiden tinnengeloopeo. Zooals men
weet waarborgde Duilschland voor deze schepen
veilige vaart. Ze ziju alle geladen met graan,
veevoeder en kunstmeststoffen.
Deze schepen houden de volgendedadingen in
de „Akaid» gerst, de Ambon,, en de „Kam-
bangan" een gemengde lading, de „Kennemer-
land" maïs, wol en diverse audere goedereD, de
„Alcor" eu de „Bellatrix" respectievelijk haver
en gerst, de „Gorredijk* tarwe, lijnkoeken en
rogge, de «Jobshaven" haver, de „Merak* en
de «Procyon" respectievelijk maïs en gerst, de
«Rijswijk" lijnkoeken. De „Sommelsdijk" tarwe
en lijnkoeken, de „Waalhaven" gerst, de
„Winterswijk" mais, de „IJsselhaven» gerst.
De Nederlandsche schepen, welke sinds den
aanvang van den verscherpten duikbootoorlog
nog steeds in Engeland liggen, zijn de „Ameland"
met 5600 ton salpeter, de „Terschelling" met
4200 ton maïs, de „Malang" met 4200 ton
maïs en lijnkoeken, de „Themisto" met 6000
ton kunstmest en katoen, de „Veenbergen" met
7000 ton salpeter en de „Maasdijk" met 11000
ton kunstmest. Omtrent het tijdstip van thuis
komst dezer scbepen is, naar wij uit goede bron
vernemeD, op het oogenblik nog niets bekend.
De ladiDgen van de booten „Hercules", „Sventa"
en „Thalia", welke in Maart en April hier te
lande met kunstmeststoffen en superphosphaat
voor de kunstmestcommissie aankwamen, zijn
van de N.O.T. Donder-
'edesgeruchten niet van
vertrok Dinsdag naar
it in verband met vredea-
e Rijkskanselier Donder-
doen toekomen,
lingen moeten afwachten
eronderstellingen grond
in op Zierikzee.
kri.~ noden.
Nu heeft dan een onzer eigen Nederlandsche
steden ondervonden, wat het zeggen wil, wan
neer een officieel legerbericht kort en zakelijk
meldt: „Onze vliegers hebben met waarneembaar
succes bommen geworpeu op de „versterkte plaats
X".
In den nacht van Zondag op Maandag zijn
op Zierikzee door een vlieger van onbekende
nationaliteit eeD zestal bommen geworpen, met
het treurig gevolg, dat niet alleen veel materieele
schade werd aangericht, maar ook drie menschen,
een heel gezin van mao, vrouw en kind, op slag
werd en gedood.
Twee huizen in de Sint Dominiusstraat werden
totaal vernield. Bovendien zijn verscheiden daken
afgerukt en ontelbaar vele ruiten gesprongeu.
Het huis vau de familie Leydekker in de
Dominiusstraat, waarop eeu der bommen terecht
kwam, is een ruïnë gelijk. De lijken van man,
vrouw en een kind werden vreeselijk verminkt
op grooteu afstand gevonden.
In de Molenstraat zijn twee pakhuizen in
vlammen opgegaan. De woningen van notaris
Biermaszen mr. Pol vliet, in dezelfde straat ge
legen, werden deerlijk gehavend. In den tuin
van notaris Biermasz kwam eveneens een bom neer
Aan de Oude Haven is schier geen enkel huis
ongedeerd gebleven. De meeste ingezetenen, die
schade hebben geleden, zijn niet verzekerd.
Ziedaar in 't kort de feiten. Dat het gebeurde
in het vredige stadje groote ontsteltenis en ont
roering heeft veroorzaakt, ia wel te begrijpen.
Van welke nationaliteit het vliegtuig is ge
weest, is nog niet met zekerheid bekeDd.
Het H b I. vraagt zich af, hoe zoo iets kan
gebeureD. .Opzet is natuurlijk geheel buitenge
sloten. Het is soms moeilijk voor een vlieger
om zich te oriëuteeren. Van den bekenden Ne-
derlandschen vlieger Wijnmalen vernam het blad,
dat eeu uit Engeland vertrokken op het compas
reizend vlieger zich bij aankomst boven het
vasteland heel wel een 50 K.M. kan vergissen.
Maar, schrijft het, evenzeer als wij vau een
duikboot eischen wij erkennen, volkomen te
vergeefs dat zij geen schip aanvalt voor zij
zekerheid heeft met een vijand te doen te hebben,
evenzeer mogen wij van een vlieger eischen, dat
hij geen stad zal aanvallen voor hij zekerheid
heeft met eeu vijandelijke sterkte te doen te
hebben.
Wij twijfelen er niet aan of de vijand, die
deze misdaad begaan beeft, zal met evenveel
leedwezen als wij, vernemen, welk een ernstige
fout gemaakt is. Er zal wel geeu poging gedaan
worden om schnld te ontkennen en het zal onze
regeering geen moeite kosten om verontschul
digingen en schadevergoedingen te verkrijgen.
Bewijst deze aanval op Zierikzee niet nog
iets vraagt het blad. N.l. dat als oorlogswapen
die bommengooierij toch al zeer weinig te be-
teekenen heeft
Daar zijn op een stad een aantal bommen
gegooid. Drie bewoners werden gedood. Als dat
nu eens geen rustige burgers, maar militairen
waren geweest, wat had daD die beele tocht nog
voor militair nut gehad
Het meest te verwonderen is, dat er niet meer
slachtoffers te betreuren zijn. Er is b.v, een huis
ingestort, waarin zich tien personen bevonden
(man, vronw en acht kinderen). Geen van allen
bekwam ernstig letsel.
De zes bommen vielen in de volgende volg
orde op de stad de eerste op een huis bij de
Oude Havende tweede ongeveer vijf huizen
verder in een tuinde derde veroorzaakte den
dood van de familie Leydekkers; de vierde den
brand in de Molenstraat. Van de twee andere
viel een bij de gasfabriek in het water, de laat
ste in den grond bij de voormalige zoutkeet,
waar evenals bij de andere bommen vrjj veel
