weeniad, pwijfl aan is Maipi ?ai oesterteelt, lamtloei, enz.
No. 1653
Zaterdag 18 November 1916.
Drie en dertigste jaargang.
EN
Eerste Blad.
DE OORLOG.
IERSEKSCHE
THOOLSCHE COURANT
Dit blad verschijnt eiken Zaterdag.
Prjs per kwartaal f 0,65 met Geïllustreerd Zondagsblad f 1.10, franco
per post fl,J75. Voor het buitenland 90 cents, zonder geïll. Zondagsblad.
Ingezonden stukken, enz. worden uiterlijk op DONDERDAGAVOND Ingewacht aan het
bureau te T holen ot vóór DONDERDAGMIDDAG bij onzen medewerker te leneke.
UITGAVE
Firma J. M. C. POT, THOLEN.
Telef. Interc. 16.
Advertentiënvan 1 tot 4 regels 4C centsiedere regel meer
10 centsgrooter letters naar plaatsruimte.
Bij abonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
Werken.
I.
Prentice Muiford schijft in een van zijn Essays,
dat uit luchtkasteelen de paleizen der aarde te
voorschiju komen. De gemoedstoestand waarin
wij het meest verkeeren, deze is een kracht, die
gebeurtenissen voor of tegen ons doet ontstaan.
Muiford bad het recht zoo te spreken zijn
eigen leven was hem ten voorbeeld. Een mensch
moet nimmer bij de pakkeu gaan neerzitten,
doch aanpakkeu, in de veronderstelling en in
het vertrouwen dat hij slagen zal en dat hij
ten slotte alle bezwaren welke opdoemen, zal
overwinnen. Men moet nooit zeggen tot dit of
tot dat ben ik geheel onbekwaam en ik kan
dat nimmer verrichten. We kannen alles wat
anderen ook kunnen, mits we er ons maar met
zelfbeheersching en doelbewust op toeleggen.
Hoe kunnen we zeggen iets niet te kunnen vol
voeren als we het nooit probeeren. We moeten
datgene dat wij gaarne zouden willen als het
hoogste doel in ons leven voor de oogen stellen
en dat trachten met alle inspanning te bereiken.
Zeker, we zullen het niet bereiken in één
dag, één maand, één jaar, doch we hebree im
mers een geheelen menscheuleeftijd véór ons.
We moeten ons niet overhaasten om ons doel
te bereiken. Een oud Hollaudsch spreekwoord
zegt terecht„zachtjes aan, dan breekt het lijntje
niet." Dit gezegde komt nog tot ons uit deu
trekachuitentijd, den tijd die we zoo vaak met
'n zekere minachting plegen te noemeD. Doch
juist hieriD hebben we zoo'n mooi voorbeeld dat
ons toont dat langzaam, doch dan ook zeker het
doel kan worden bereikt. Wel met inspanning
en met volhardend geduld en vaak met eeuige
verpoozing, maar toch steeds vooruit, steeds nader
tot het doel.
In den tegenwoordigen tijd gaan we als we van
Amsterdam naar Leiden moeten, tusschen de
wielen van den spoortrein zitten en denken er
niet bij na hoe we op de plaats van bestemming
aan zullen komen, 't Is ons voldoende te con-
stateeren dat de trein met 'n zekere snelheid
voortstoomt en we ons doel spoedig bereiken.
Zoo zijn er zooveel menschen die in den trein
van hun tijd meerijden en feitelijk onbewust
het eene station van het leven na het andere
achter zich laten. Zeker ze komen tenslotte ook
aan het eindstation waar de tijd hen uitnoodigt
tot uitstijgen voor altijd.
Zoo zijn er duizenden tegenover enkelen die
aan de machine staan en de raderen als het
ware ia beweging brengen.
Een zelfbewust machinist op de locomotief
kan met veel meer voldoening zeggeD, als bet
eindpunt van de reis is bereiktziezoo we zijn
er, dan de rijke reiziger die uit de gemakkelijke
eerste-klasse appartementen stijgt. Immers de
eerste heeft de trein veilig binnengebracht en
de andere liet zich slechts meevoeren, zonder er
ook maar een oogenblik aan te depken dat hij
het aan dien man op de locomotief te danken
heeft dat hij zoover is gekomen.
Machinisten die den levenstrein vooruitbrengen
zijn er ook maar enkelen, maar zij die zich mede
laten voeren zijn velen.
Wij genieten in het leven zooveel van de
vindingen en het werk dat enkelingen tot stand
brachten, zonder er bij na te denken en zonder
ooit maar eens te probeeren of wij ook niet eens
iets tot stand zouden kunnen brengen tot profijt
en genot van anderen.
't Is voor velen helaas voldoende als ze hun
bestaan vinden en de toekomst gewaarborgd
wanen. Ze hebben hnn vast inkomen of salaris
en verrichten hun werk in volle tevredenheid,
doch zonder ook ooit maar iets meer te geven
van hnn wezen en hun werkkracht dan van
hen wordt geëisoht. Ze leven voldaan verder en
meenen hun plicht te doen. Maar in werkelijk
heid zijn ze de man in de gelijkenis van Jezus,
die het eene talent ontvangen had en hiermede
niet handelde, doch hetzelve begroef, omdat hij
vreesde het te zullen verliezen. Ze zijn in wer
kelijkheid geen plichtvervuilers, doch plichtver-
zakers, omdat ze niet woekeren met de gaven
die ze ontvangen hebben. Ze verdienen dan ook
geen loon doch slechts verachting en smaad.
Zij die echter hunne gaven gebruiken, verwerven
waardeering loon en lof en daardoor succes.
„ATEN".
BELA8TINGEN.
Wij maken onzen lezers er opmerkzaam op
dat deze maand geheel moet betaald zijn de
personeele- en grondbelasting.
Nog steeds blijven aan het Westerfront de
Franschen en Engelschen het ingezette offensief
behouden. Ze schijnen daar koste wat het kost
de pogingen tot doorbreking van het front te
willen doorzetten en, al gaat het schijnbaar
langzaam het steeds verder dringen van de
troepen der geallieerden en het voetje voor
voetje prijsgeven van terrein door de Duitschers
wijst er op dat de eersten succes hebben met
hun pogingen en kan misschien reeds zeer spoedig
den dag komen, waarop de Duitschers om z.g.
strategische redenen genoodzaakt zijn de ge-
heele of althans een groot gedeelte der linie
op het Westerfront achteruit te brengen. En
op dat oogenblik schijnen de geallieerden te
wachten, als dat gebeurt kunnen ze hun slag
slaan.
De laatste berichten maken melding dat de
Engelschen en Franschen opnieuw hun linies
naar voren hebben gebracht.* De Franschen
maakten zich meester van het reeds veel ge
noemde en gedeeltelijk reeds in hun handen
zijnde Sally-Salliael, terwijl de Eugelschen hun
aanvalslijn boven Thiepval ea in de richting
Gneudecoart hebben uitgebreid.
Na hardnekkige gevechten zijn zij er in ge
slaagd zich meester te makeu van St- Pierre
Divion, dat nog ten zuiden van de Ancre ligt
en van Beaucourt en BeaumontHamel, ten
noorden dier rivier gelegen. De Duitschers er
kennen het verlies dier dorpen. Ook dat zij bij
de verdediging er van zware verliezen hebben
geleden. Wat bij de aanvallers ook het geval
is. De Engelschen geven op, dat nu reeds meer
dan 5000 Duitsche krijgsgevangenen zijn binnen
gebracht. Dit wijst wel op de beteekenis van
den strijd.
In een offiqjeus Havas-overzicht wordt er van
gemeld »Het offensief aan de Somme is in stede
van te minderen, nog toegenomen iu uitgebreid
heid. De Engelschen hebben na eeu tweedaagsch
bombardement in hun aanval van benoorden
Thiepval tot Gommecourt, in een sector waarin
nog niet gevochten was en waarin zij nog voor
de voorste Duitsche linie stonden terwijl
zij tusschen Ancre en Somme reeds de derde
linie voorbij zijn de eerste verdedigings
linies, die met buitengewone zorg waren ver
sterkt, genomen en belangrijke dorpen en
loopgraven ten noorden van Serre bezet, waar
door het vooruitspringend frontstuk op den
Duitschen rechtervleugel belangrijk werd ver
kleind. De Doit8chers leden ernstige verliezen.
Deze offensieve beweging, die sedert weken werd
voorbereid, was door de slechte weesrsgesteld-
heid, mist en regen, vertraagd. De vijand gaf
zich, na een bloedigen strijd, over, toen hij zag
in St-Pierre-Divion omsingeld te zijn.
In Beaumont-le-Hamel wordt de strijd nog
voortgezetin den avond boden de Duitschers,
krachtig door mitrailleurs gesteund, wanhopigen
Latere berichten melden, dat Beaumont-le-
Hamel eveneens is genomen. Het aanzienlijke
aantal gevangenen voor een front van 8 K.M.
bewijst de beteekenis der overwinning. Er is
ook een groote buit gemaakt.
Op bet Oosterfront gebeurde weinig belang
rijke feiten.
Wij laten bieronder een paar uittreksels nit
de Duitsche en Russische legerberichten volgen.
Een Duitsch communiqué meldt:
In het Gyergyo-gebergte hebben Duitsche
en Oostenrijkscb-Hongaarscbe bataljons den
Bitea Arsurilor genomen. Daar, alsmede op de
hoogte ten oosten van Belbor en op den ooste
lijken oever der Putna trachten de Russen ons
hej door herhaalde aanvallen gewonnen terrein
weer te betwisten, doch tevergeefs.
Ook op de bergen ter weerszijden van den
vijand afgeslagen.
Ten N.W. van Campolung is Candesti door
onze troepen genomen. Ten Z.O. van den Rooden
Torenpas en den Szuduk-straatweg, alsmede ten
N. van Orsowa, kouden de Roemeensche strijd
krachten in hnn sterke tegenaanvallen geen enkel
succes behalen.
Behalve de door hen geleden bloedige ver
liezen, moesten zij weer meer dan duizeud ge
vangenen in onze handen laten.
Het laatste Russische legerbericht deelt mede
Aan de Narajofka bij de hoogten ten O. van
Lipnitsa Dolna nameu Russische troepen het
offensief en verdreven de troepen der Middenstateu
uit da Russische loopgraven, welke zij aan
weerszijden vau den weg naar het dorp Sla-
venty hadden bezet. De Russen namen gevan
genen en maakten 2 machinegeweren buit. Te
genaanvallen van de bondgeoooten hadden geen
succes.
Aan het front in Zevenbergen maken de Cen-
traleo, ondanks den hefdgeu tegenstand der Roe
menen, gestadig vorderingen.
Ten Zuiden van Gyergo en de andere zuide
lijke passen in het gebergte rukken zij voor
waarts. Alleen bij de Ortospas behouden de Roe
menen het offensief. Een Oostenryksch bericht
schrijft
»In de voor ons gunstig verloopeude berg
en boschgevechteu langs de naar Walacbije lei
dende wegen verloren de Roemenen gisteren aan
gevangen 23 officieren en 1800 man, terwijl wij
hun 4 kanonnen cd verscheidene machinegeweren
ontnamen."
In de Dobroedsja is het betrekkelijk stil en
schijnt men zich op eeD slag voor te bereiden.
In Macedonië is het leger van Sarrail eindelijk
het offensief begonnen de Duitsoh-Boelgaareche
troepen moesten huune stellingen verlaten.
Het Bulgaarsche legerbericbt meldt hierom
trent
Gedurende den heelen dag bevonden de stel
lingen in de vlakte van Bitolia (Monaslir) zich
ouder eeu zeer hevig artillerie-vuur der gealli
eerden, vooral teD O. van den spoorweg.
Krachtige aanvallen der geallieerden mislukten
door den hardnekkigeu tegenstand der Duitsch-
Bnlgaarsche troepen. De troepen der geallieerden,
welke op zekere punten in de Bulgaarsche stel
lingen waren doorgedrongen, werden vernietigd.
Slechts voor het front van een der Bulgaarsche
bataljons werden meer dan 400 doodeu geteld.
In de Tsje.rna-bocht levendige gevechten.
De Duitsch-Bulgaarsche troepen trokken terug
op de stellingen ten N. van de dorpen Tepavtzi
en Sjegel.
Van het Italiaansche front komen niet veel
berichten, ten Oosten van Görz namen de Oos
tenrijkers een Italiaansche loopgraaf en uameu
hierbij 5 officieren en 475 man gevangen en
maakten 7 machinegeweren buit.
De actie der duikbooten der Duitschers wordt
nog steeds voortgezet, bijna gaat geen dag voorbij
of er worden schepen getorpedeerd en neutrale
schepen opgebracht.
LANDBOUW.
Men meldt uit het Eiland Het eenige arti
kel waar op het oogenblik handel iu is, zijn de
uien, een gewas dat der traditiegetrouw, steeds
verrassingen geelt. Er wordt thans tegen deu
prijs van circa f8 per H.L. veel opgeruimd.
Onder sommige gemeenten is nog al wat voor
raad, maar er zijn ook reeds aanzienlijke par
tijen verzonden.
Er is eindelijk een aanvang gemaakt me1
de Octob r-aflevering van het veevoeder, althans
er werd gerst en haver aangevoerd lijnkoeken
moeten nog geleverd worden. Het gaat wel lang
zaam en als straks de staltijd in zijn vollen
omvang is aangebroken kan dat nog al zorgen
baren
RECHTSZAKEN.
De rechtbank te Middelburg veroordeelde
heden (Vrijdag) wegens strooperij, beleedigiug
ambtenaar en omkooping J. v. d. P. 20 jaar,
A. v. d. B. 19 jaar en M. d. T. 19 jaar allen
te lerseke, de beide eerste ieder tot f 15 boete
subsidiair 15 dagen hechtenis en de derde tot
f 7 boete subsidiair 7 dagen hechteuis.
DE TWEEDE KAMER.
Naar wij reeds meldden zijn de algemeene
beschouwingen over (de groudswetswijzigingen
afgeloopen en kwam de vorige week art. 80
(algemeen kiesrecht) in behandeling. Daarop
werden verscheidene amendementen ingediend,
die meerendeels werden verworpen of ingetrokken
o.a. omdat de minister Gort van der Linde
enkele ervan onaannemelijk verklaarde. We
vermelden dus nu alleen die aangenomen werden.
De heeren Lohrnan en de Geer stelden voor
in art. 80 in te lasschen, dat meervoudig kies
recht niet op maatschappelyken welstand mag
berusten. Hieruit leidden auderen leden af en
bij de stemming over bet amendement Troelstra
bleek dit niet zonder grond, dat die heeren en
misschien anderen met hen, voorstanders van
meervoudig kiesrecht zijn en dus aan den ge-
wouen wetgever de bevoegdheid willeu geven,
dit kiesrecht bij de toekomstige kieswet in te
voeren.
Om dit te keeren stelde de heer Troelstra
als amendement voor„Iedere kiezer brengt
slechts één stem uit". De minister achtte het
overbodig, doch de heer Troelstra hield vol en
het werd links tegen rechts aangenomen. Daar
mee verviel het amendement Lohman, de Geer.
Nog werd aangenomen een amendement van
een heer Duijmaer van Twist, waarbij het schorsen
van het kiesrecht niet alleen voor militairen
beneden den rang van officier, maar ook voor
officieren zelf mogelijk wordt.
Het kiesrecht voor vrouwen werd door den
heer Lohman verdedigd met de volgend op
merking ((Wanneer ik zie hoe de toestand
der vrouw in de laatste 80, 40 jaar is veran
derd, hoe zij belang stelt in veel zaken van
zedelijkeD aard, waarvoor wij mannen niet zooveel
belangstelling toonen, dan is het t« begrijpen,
dat men haar gelegeuheid wil geven, invloed
te oefenen op de samenstelling van het par
lement".
Woensdag werd art. 80 zonder hoofdelijke
stemming aangenomen. Zoo ging het ook met
art. 81, dat handelt over evenredige vertegen
woordiging en mei art. 82, waarin bepaald is,
dat de benoeming van leden der Eerste Kamer
aan de Provinciale Staten blijft opgedragen.
De beer Schaper was fel tegen het laatste,
omdat hij de Eerste Kamer eeu nutteloos en
schadelijk lichaam achtte.
Donderdag verdedigde de heer Lohman een
amendement om het passief vrouwenkiesrecht
(het recht om gekozen te worden tot lid van
vertegenwoordigende lichamen) niet iu de grond
wet op te nemen.
Hij vreesde voor een verkeerden invloed van
de vrouw op den man. Verschillende linksche
leden kwamen daar krachtig tegen op.
We krijgen dus nu, zonder onverwachte hin
dernissen het zoolang door de vrijzinnigen ge-
wenschte algemeen kiesrecht. Uitgesloten zijn
alleen gevangenen, zwakzinnigen en zij aan wie
het kiesrecht tijdelijk of blijvend door den rech
ter ontnomen wordt, wegens bedelarij, landloo-
perij of dronkenschap.
Daarna werd doorgegaan met de Grondwets
herziening en kwam art. 89 aan de beurt be
vattende presentiegeld der Kamerleden. De
schadeloosstelling zal bedragen f 3000 's jaars
