reillal, pwp ui it tóupi ui oesterteelt, laiiliw, ai
1644
Zaterdag 16 September 1916.
Drie en dertigste jaargang.
EN
Eerste Blad.
DE OORLOG.
Firma i. NI. C. POT, THOLEN.
BINNENLAND.
Van onze berichtgevers.
IERSEKSCHE
THOOLSGHE COURANT
Dit blad verschijnt eiken Zaterdag.
'8 per kwartaal f 0,65 met Geïllustreerd Zondagsblad f 1.10, franco
it f1,175. Voor het buitenland 90 cents, zouder geïll. Zondagsblad,
ondon stukken, enz. worden uiterlijk op DONDERDAGAVOND ingewacht aan het
ureau t8 T h o i e n of v66r DONDERDAGMIDDAG bij onzen medewerker te lerseke.
UITGAVE
Telkf. Interc. 18.
Advertentienvan 1 tot 4 regels 40 c-uts; iedere regel meer
10 cents; grooter letters naar plaatsruimte.
Bij abonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
■achtige nawerking van het Chilisalpeter.
meer men de verschillende stikstof houdende
ffen met elkander vergelijkt, bijv. zwa-
amrnoniak met chilisalpeter, dan rekent
ak in het voordeel van de eerste, dat ze
awerking heeft dan het chilisalpeter. Dat
altijd juist is en dat ook het chilisal-
iijii nawerking niet mist, is reeds vaak
aangetoond. Een trappant staaltje van
erking vau het chilisalpeter is eeu on
gepubliceerde proef, genomen door den
udbouwieeraar voor Utrecht, en medege-
n de bekende verslagen, uitgeg ven op
het ministerie van Landbouw,
irende 4 achtereenvolgende jaren werd
werking van een chilisalpeterbemesting
an naast die van een kali- en fosforzuur-
iling en wel op bouwland.
e jaren 1912, 1913, 1914 en 1915 was
ge«as, waarop achtereenvolgens de proef
legepastlo. voederbieten, 2o. klaver,
irdeboonen, 4o. wilhelmiuatarwe.
1912 werd op de voederbieten 600 Kg.
eter gebruikt. Door deze" bemesting was
meeropbrengst van 22040 Kg. voeder
met een waarde van f 154.Na aftrek
leuiesilugskosten'bleef eLongevetr i To.
tanties tot en met eeu gulden is verschuldigd
5 cent, van een gulden tot en met 25 gulden
/Y2 cent, 25 gulden en hooger 10 cent, terwijl
men bovendien voor kwitanties uit iedere plaats
het postwisseltarief moet betalen eu niet zooals
tot op hedeu voor het totaal bedrag bet post
wisseltarief wordt toegepast.
Postpakketten. Tot een K.G. 20 cent, van
1 tot 3 K.G. 25 cent, van 3 tot 5 K.G. 30 cent.
Telegrammen. De prijs wordt voor ieder tele
gram 5 cent hooger.
1914 werd op de haver 300 Kg. cbilisal-
gegeven. Deze bemesting gaf een meer
kat van 1660 Kg. haver en 1785 Kg.
Fr waarde van f153.Na attrek der
Bngskosten gaf de chilisalpeterbemestiug
lust van ongeveer f115.
1914 werd aan de paardeboonen geen
ipeter gegeven. Toch was er op het per-
|»i de vorige jaren met chilisalpeter wa9
een meeropbrengst van 240 Kg. ter
van f 24.Dezn meeropbrengst kan
(os anders door veroorzaakt zijn dan door
Trerking vau het chilisalpeter der vorige
pen mooiere proef voor de nawerking van
beter i9 wel niet mogelijk.
1915 werd op de wilhelmiuatarwe 200 Kg.
peter gegeven. De meeropbrengst was dat
[00 Kg. tarwe eu 3460 Kg. stroo, Ier
Ivau 189 gulden. De chilisalpeterbemes-
Ipaakte hier een zuivere winst van 160
lntu9schen zal deze grootere tarweop-
Iwel te danken zijn aan den totaal-toe-
jan het land, veroorzaakt door de vorige
1 in verband met de teelt van het
Woemige gewas en bet is zeker niet ge-
te veronderstellen, dat de werking van
MSatiog in '12 en '13 zich ook nog heeft
woelen in 1915. Een bewijs te meer voor
ferkmg van het chilisalpeter. Wanneer
geheelen uitslag beschouwen der vier
3 jaren, dan komen we tot de conclusie,
een totaal-uitgave van f 150.voor
f r er een meeropbrengst is geweest ter
f 520,en er dus met f150.
V' behaald van f 370.zijnde ouge-
pCt.
^od. besluit is de heer M. de Lange,
van Tholen, beooemd tot reserve 2e
bt.
De nieuwe posttarieven.
[zullen binnenkort in werking treden.
1 hieronder de gewijzigde tarievea volgen,
(erken. Alleen boven de 500 gram wordt
keuing hooger dan het tegenwoordige
(geacht het gewicht wordt per 50 gram
(erekend.
darten. Het port wordt gebracht op 3
gJor stadsbriefkaarten 2 cent, wie echter
JMmulieren gebruikt is duurder uit, van
B krijgt men het formulier gratis.
Q- Hiervan zal voor het gewone publiek
e merken zijn, tot en met 20 gram
port 5 cent, boveu 20 tot en met 100
cent en voor iedere 100 gram of ge-
rboif 'ervan 5 cent. Stadsbrieven tot en met
3 cent, 50 lot en met 100 gram 6
voorts voor iedere 100 gram meer 3
ties.
Dit is vrij wat hooger, voor kwi-
De voornaamste berichten van het westerfront
laten zich samenvatten iu de mededeeling 7/de
Franscheu en E'igelschen maken langzaam vor
deringen en wionen iederen dag terrein". Zoo
namen de Engelscheu dezer dagen Gincby ge
heel nadat het door de Duitschers bij een
tegenaanval gedeeltelijk heroverd was, terwijl
de Pranscben Bauchavesnes binnendrongen. Het
Pranscbe legerbericht van Woensdag deelt hier
omtrent mede.
Verder Damen de Franscheu iu een storm-
aauval de hoeve iu bet Labebosch, 600 meter
teo Oosten van den weg naar Bethuue, gelegen
teu Zuid-Oosten van het zooeven genoemde
Bouchavesnes. Tijdons deze gevechten vielen veel
v aogeoer. iu uua handen eu vnroverdeu ze
veel materiaal.
Aan den rechter Maasoever maakten zij verder
vorderiügen in het Noordelijk gedeelte van het
bosch van Vaux-Chapitre.
Het Duitsche legerbericht deelt hieromtrent
mede
Legergroep Kroonprins van Beieren. Opnieuw
is de slag teu Noorden van de Somme ontbrandt.
Onze troepen staan tusschen Combles en de
Somme io zwaren strijd. De Franschen zijn
Bouchavesnes binnen gedrongen. Het artillerie
gevecht duurt aan beide zijden van de rivier
met groote hevigheid voort".
Hieruit blijkt dus wel duidelijk hoe verwoed
er gestreden wordt. De Duitschers betwisten den
voortdringenden vijaüd iederen voet gronds en
op deze wijze zal de strijd om de Duit°che
stellingen op bet Westerfront nog lang kunnen
duren en we gelooveu dan ook, behoudens dat
een nieuwe onverwachte aanval der geallieerden
op onderscheidene punten van het front onge
dachte verrassingen brengt, de beslissing van
den oorlog niet op het Westerfrout zal vallen
maar io het oosten, waar de krijgsverrichtingen
belangrijker zijn, omdat alles daar veel grooter
afmetingen aauneemt en er daar om belangrijker
einddoel wordt gestreden. Daar zal het uitge
maakt worden of de Duitsche drang naar het
Oosten tot de onvervulde idealeo zal behooren
of dat de Russische drang naar bet Zuiden, naar
ConslauHinopel en de Middellandscbe zee tot de
vrome wenschen moet worden gerekend. Daar
moet het uitgestreden worden of de Balkanstaten
zich' zullen vergenoegen met de vaak opgelegde
heerschappij van honne meest Duitsche vorsten
huizen, die niet schijnen te willen luisteren naar
de stem des volks en de wenschen der uatie's
waarover zij den scepter voereo. Men zie slechts
naar Griekenland, Bulgarije eu ook Albanië.
Vandaar ook dat eukele oorlogsprofeten voor
spellen dat de beslissing van den Europeeschen
oorlog zal uitgespeeld worden in de Donau-
vlakte en de gebeurtenissen der laatste weken
wijzen er op dat deze voorspellers het wel eens
bij het rechte eind kunnen hebbeö, ofschoon
natuurlijk verrassende slageu op de andere ge
vechtsterreinen belangrijken invloed zullen kun
nen uitoefenen.
De opening van den veldtocht door Roemenië
is nu niet zoo heel gunstig voor de Roemenen
ingezet. Na eeuige successen aan de Westergreus
is eensklaps een klap ontvangen in het Zuiden
die zeker belangrijk genoemd mag worden en
waar de Bulgaren en Duitschers voorzeker de
vreugdetrouipet over mogen steken.
Daar heeft een vereenigde Duitsch-Bulgaar-
scbe legermacht na een zesdaagsch gevecht de
versterkte stad Toetrakao veroverd. Troetrakan
ligt ten zuiden van Silistra.
Het ligt aan de Donau en vormt het brug
genhoofd naar de plaats- Oiteuita, dat aan de
overzijde van de rivier is gelegen. Vandaar loopt
een spoorwegverbinding naar Boekarest, die den
reiziger in een uurtje naar de Roemeensche
hoofdstad brengt. Dat die thaDs onmiddellijk
gevaar gaat loopec gelooven wij niet. De Duitsch-
Bulgaersche legermacht zal vooreerst wel een
andere- taak hebben dan zich in een avontuur
tegen de Roemeensche hoofdstad te storten.
Immer de Russen staan op den linkervleugel,
bij L\»bric en doen daar, naar luid van het
Duitscha legerbericht, heftige aanvallen. Wel is
waar ijn die aanvallen afgeslagen, maar het
Russische leger schijnt toch ook niet achteruit-
geworpen te zijn. Keerde de'«egeviereude linker
vleugel van het Duilsch-Bulgaarsche leger zich
nu naar het westen, naar de Roemeensche hoofd
stad, dan zou hij ernstig in de flank bedreigd
worden.
De inzet van den strijd is niet kwaad voor
de Bulgaren. Want de val van Toetrakan kost
den Roemenen een verlies van 20,000 man, d.i.
meer dan een geheele legerdivisie, die ongeveer
14,000 man Pterk is. Onder die 20,000 man
zijn ruim 400 officieren en zelfs 2 generaals.
Verdei verloren de. Roeiueenen 100 stukken
geschut, dat is het geschut van twee divisies.
Nu za! dat wel niet onoverkomelijk zijn, maar
een k'eiu leger als het Roemeensche, hoe goed
't oveVige.ns ook moge zijn, kan niet veel malen
100 k .nonnen tegelijk verliezen of de voorraad
zal ui'yeput zijn.
Boy 'tdien veroverden de Bulgaren nog de
óiad o.ujina die met een groot aantal kanunnen
van 30,5 en 42 cM. werd bestookt, welke iu
eukele uren de forten vernielden.
Het gevolg is, dat de Roemenen hun offen
sieve bedoelingen naar het westen voorloopig
hebben opgegeven en daar een verdedigende
houding zullen aannemen. Wel werden nog eenige
voordeeleu behaald, doch op audere punten houdeu
nu de O.-Hongaarsche troepen stand. De Roe
menen zullen zich nu allereerst tegen de ver
eenigde Duitschers en Bulgaren in het zuiden
moeten keereo. Dezen hebben bereikt, wat zij
vermoedelijk nastreefden. Hun offensief zal wel
begonnen zijn om het Zevenburgsc'ne front te
ontlasten. Roemenië1 s kwetsbare zijde ligt daar
enboven eer naar het zuidoosten dan naar het
westen. Naar het zuidoosten zal het nu zijn
volle kracht aanwenden, waarbij het ongetwijfeld
op krachtigen steuu van de Kussen zal kunueu
rekenen. Daar zulleu zich dus eerlang gewichtige
gebeurtenissen afspelen, de inleiding op den
tocht der Russen naar Koustantinopel.
Van het Macedonische front komen wellicht
nog de belangrijkste berichten. Aan de Stroema
zijn Engelsche troepen den opmarsch begonnen.
Ter hoogte van Orljak zijn zij onder vijandelijk
vuur over de rivier getrokken en hebben op
den linkeroever een tweetal dorpen aangevallen,
waar de Bulgaren zich hardnekkig verdedigden.
Verscheidene plaatsen boven het Tachenomeer
werden bezet.
Van de Wardar tot aan het Doiranmeer heeft
de artillerie de stellingen van de Bulgaren hard
nekkig beschoten. Alle Bulgaarsche loopgraven
werden hier veroverd over een front van 38 K.M.
eu ter diepte vau ongeveer 800 Me'.er.
Aao het Servische gedeelte van hel front
wordt nieuwe achteruitgang van de Bulgaarsche
voorposten gemeld.
Een Fransche troepenafdeeling nam in saineu-
werking met de Engelscheu het dorp Yeuimak.
Van het oosterfrout komt niet veel belangrijk
uieuws. De Russen maakten slechts hier en daar
geringe vorderingen, overigens werden hunne
aanvallen afgeslagen. Aan het Russisch-Turksche
front blijven zij ook eenige vorderingen maken.
De Italianen maakten eenige vorderingen iu
bet Laindal eu bij den Pasubio.
1ERSEKE. Donder lagavui d vergaderde de
gemeenteraad. Ingekomen was de goedkiuring
door Ged. Si. van het kohier der schoolgelden
en van een leeniug groot f 6500 voor den aanleg
en de verbetering van straten.
Mejuffr, T. D. M. v. d. Vliet zond een
kennisgeving in, dat zij 1 Aug. de acte voor
hoofdonderwijzeres had verworven.
Naar aauleidiug van het verzoek van den
Minister van Binnenl. Zaken, om bij voorbaat
maatregelen te beramen ter voorkoming van
drankmisbruik bij de nog in onbekend verschiet
liggende demobilisatie, stelden B. en W. een
onl werp-verordeniug aan de orde, volgens het
welk alle dranklokalen eu bierhuizen tijdelijk
gesloten zullen worden en alle andere gelegen
heden tot drankverkoop worden verboden.
De verordeuing werd met alg, st. goedgekeurd.
Eveneens met alg. st. werd aan mejuffr. E.
de Veij eeu gratificatie toegewezen groot 180
voor de tijdelijke vervanging eener zieke onder
wijzeres aan de school 1.
Een voorstel van B. en W., om bun een
crediet te verleenen in verband met de distri—
butiewet, lokte een langdurige gedachten wisseling
uit, waarvau het resultaat was, dat een blanco-
crediet werd verleend voor de distributie van
tarwemeel voor bruinbrood, aardappelen, boouen
en erwten, varkeasvleesch, spek, boter, rijst,
suiker, pekelhariug, bokking, zuurkool eu inge
legde boonen.
Bij de laatste rondvraag werd op voorstel van
den heer Willemsen aan L. Nieuweubuijze, ge
meentewerker, een duurte,-toeslag gedureude den
oorlog verleend van 50 van zijn loon.
Donderdagmorgen werd het tweemast-
aakschip Eben Haëzer vau Wemeldinge bij den
Iersekeodam door den storm van voor zijn ankers
geslagen en op den berm bij Kijkuit gezet. De
korstoomboot van deu heer Jhs. Prins trachtte
het schip in vlot water te brengen, maar slaagde
daarin niet geheel en brak zijn staaldraadtros
(waarde f 60.) Toch zou de kapitein ziju po
gingen heöben vervolgd, maar de schipper der
Eben Haëzer zag gevaar voor zijn roer. Die vrees
bleek gegrond, want toen d? met den vol
genden vloed vlot kwamen, wfj,> 4 roer onklaar,
en moest het vaartuig opgesleept worden.
ST-MAARTENSDIJK. In de Maandag ge
houden vergadering van den Gemeenteraad deelde
de voorz. mede, dat was ingekomen een schrijven
van het gemeentebestuur van Oud-Vossemeer
betrekking hebbende op het in leven roepen van
bepalicgeu tegen bet plaatsen vau woonwagens
in de gemeente. De voorz. merkte op, dat in
de vergadering van burgem. eu secr. van 't
eiland Tholen een uniforme regeling zou in be
handeling komen, die dan later in de Politie
verordening opgenomen zou worden. Verder
kwam weder in behandeling de verkoop van het
reeds vroeger gemelde perceel weiland. Het re
sultaat der besprekingen dezer zaak was, dat
thans met 4 tegen 2 stemmen (de heeren
Quakkelaar en Rijnberg tegen) besloten werd
het weilaud te verkoopen aan de familie Groene-
wege voor f 1405 per Blooisch geniet.
Daarna kwam in behandeling eeu adres van
de afd. Tholen van den Bond van Ned. Ouder
wijzers verzoekende een verbetering van salaris.
Na eenige bespreking bleek, dat er drie leden
voor salaris-verhoogiiig waren eu drie voor een
duurtetoeslag, één lid afwezig, zoodat de zaak
in een volgende vergaderiug zal afgehandeld
worden.
Omtrent de toepassing der distributiewet wer
besloten, dat de geheele gemeenteraad telkens
voor elk artikel, dat aangevraagd zal wordei
het bedrag zal vaststellen hetwelk de gemeente
beschikbaar stelt.
Met betrekking tot de bekende missive van
den Commissaris der Koningin iuzake het sluiten
der vergunningslokaliteiten en bierhuizen op de
dagen der demobilisatie werd besloten deze lo
kalen niet te sluiten. De voorz. zal echter tot
sluiting overgaan indien mocht blijken, dat er
op die dagen wanordelijkheden plaats vonden.
Door het Bestuur van de Vereenigiog
„Het Groene Kruis" werd Dinsdagavond aan
besteed het maken van een ligbal. Het werk
werd gegund aan de minste inschrijvers, zijnde
voor het timmerwerk de heer A. v. d. Hoek,
die inschreef voor f151,50 en voor hel schilder
werk de heer M. Laugejan die ingeschreven
had voor f17.
OUD-VOSSEMEER. Woensdag jl. had het
echtpaar W. Boogaard en Jaunelje Jagt alhier,
het voorrecht iu deu kring van tal van kinderen
en kleinkiuderen hun gouden bruiloft te vieren.
Naar ons werd medegedeeld is J. de Weijze
van hier, thans dienstdoende als postiljon op
het traject Bergen op ZoomStaveuisse, benoemd
in eeu betrekking aan deu tram te 's-Graven-
hage.
Een schip geladen met vlas, viel iu de
haven op zijde, waardoor de geheele last moest
afgeladen wurdeD. Met de schade zou het, naar
wordt gezegd, nog al afgeloopeu ziju.