L bot 1625 Zaterdag 6 Mei 1.916. Twee en dertigste jaargang. itvi EN Eerste Blad. 3oc I •kf DE OORLOG. keur ot - :n p Firma J. M. C. POT, THOLEN. Publicatiën. ICï ikelf rijk van Maten en Gewichten. rcE- uit 0pZomertijd en de muntgasgebruikers. M IER SEKSCHE THOOLSCHE COURANT L/l Dit blad verschijnt eiken Zaterdag. Js per kfrartaal f0,65; met Geïllustreerd Zondagsblad f 1.10, franco Voor het buitenland 90 cents, zouder geïll. Zondagsblad, •nisn stukken, enz. worden uiterlijk op DONDERDAGAVOND ingewacht aan het ureau te T h o I e n of v66r DONDERDAGMIDDAG bij onzen medewerker te lerseke. UITGAVE Telf.f. Inteee, 16. AdvertentiënTan 1 tot 4 regelt 40 cents; iedere regel meer 10 cents; grooter letters naar plaatsruimte. Bij abonnement aanmerkelijke prijsvermindering. erze en e| >1 is MILITIE. Vrijstelling van Kostwinners, burgemeester der gemeente Thole» maakt dat omtrent de hieronder genoemde revene voor de militie, dezer gemeente, aanvrage om vrijstelling van den dienst kostwinnerschap, door Gedeputeerde dezer provincie de achter zijn naam ver- )|Huitspraak 19 gedaan: Adam Kot, vooreen nzet nen ere o en >T, N. 1( ijgesteld als kostwinner. 2 Mei 1916. emeester en Wethouders van Tholen, bij deze bekend ondlat dit jaar voor den herijk der maten en iteii zitting zal worden gehouden in #waarschool te Tholen, op 15, 16 en 17 j i.s. en wel als volgt Jf )T hen wier familienaam begint met de if Bop Maandag 15 Mei van 10 tot 12 1), E, F ot Q, Maandag 15 Mei van 5 unr; 1, J of K, Dinsdag 16 Mei van 8 tot 12 M, N, O, P, Q of RDinsdag 16 Mei tot 5 uur GO U, V, W, X, IJ of ZWoensdag 17 pjO ,n 8 uur; ER! '"1 de maten en gewichten schoon, droog ZII estvrij moeten worden aangeboden om ocht te kunnen worden lat betaald moet worden voor het justeeren ewichten en wel ten bate van 's-Rijka- ist; dat maten en gewichten, die gestempeld Lj fc met het afkenringsmerk EffetB winkels enz. ternggebracht mogen worden dat de maten en gewichten vóór het einde et einde van het jaar 1917 gestempeld i zijn met de letter X en dat er, bij pvaifcn of verhindering om van de onder A ode zitting gebruik te makeD, nog ge- tot eid bestaat maten en gewichten te laten en aan het ijkkantoor te Middelburg op 1 19 Mei, 8, 9, 15 en 16 Juni, 6, 7,27 eelt Juli van 9 tol 12 en 1 tot 4 uur en na Iguslus eiken Donderdag en Vrijdag van 1 aar Wed dat de milligram-gewichten niet op de zitting, maar alleen aan de ijkkaDtoren DijKit kunnen worden. (Opzending per post ilen, den 1 Mei 1916. De Burgemeester voornoemd, J. W. WAGTHO. Dol E. 1 ike: leven we dus sinds Maandag een uur t. We staan een uur eerder op, ontbijten en een uur eerder en hebben een nur »r gedaan met ons dagelijksch werk. We n das 's avonds een uur langer van het ht genieten en besparen een niet onbe- n som door minder gebruik van kunst- De nieuwe zomertijdregeling heeft dus economische waarde, die in dezen duren -*eleu te pas komt, vooral voor ben die s over een kleine beurs te beschikken n. luurlijk doen er zich ook onvoorziene be- voor, doch met eenigen goeden wil zijn wel op te lossen. a der grootste bezwaren komt wel voor in laatsen waar gasverlichting bestaat, van de der muntgasgebruikers. Wat toch is het OP geval P De meeste muntgasverordeningen, of we kunnen gerust beweren alle muntgasverorde ningen, bevatten een bepaliüg dat, zoo de muntgasverbruiker bet minimam-aantal kubieke meters gas Diet gebruikt, hij de ongebruikte hoeveelheid tegen een minderen prijs moet bij betalen. Hierin ligt dus een onvoorziene onbillijkheid opgesloten, waarin echter met wat tegemoet koming van gascommissie en gemeentebestuur wel is te voorzien. Wel betalen de muntgas- verbruikers voor de te min gebruikte meters gas een billijker tarief, maar tegenover de gewone metergasgebrciker8 betalen ze nu altijd teveel. Ed dat is jammer. Immers bet muDtmeterstelsel is bedoeld als een tegemoetkoming voor den kleineren man en nu zal io vele gevallen bet voordeel dat dezen door den iogevoerden zomer tijd wordt geboden, voor een groot deel verloren gaao, wat natuurlijk niet in de bedoeling van den wetgever heeft gelegen en ook niet in de bedoeling ligt van bet muntmeterstelsel. We hopen dan ook maar dat de gemeente besturen, ook die te Tholen en lerseke deze kwestie onder de oogen zullen zien en bevre digend zullen oplossen opdat de muntmeter- gasverbruikers geen indirecte schade ondervinden van den ingevoerden zomertijd. Het Chilisalpeter en de Zwavelzure Ammoniak. Zooals algemeen bekeud mag verondersteld worden, is één der voornaamste voedingsstoffen voor alle cnltuurgewassen, d.w.z. voor alle land en tuinbouwgewassen de stikstof. Het is voor namelijk iu drie vormen dat de stikstof in den bodem wordt gebracht n.1. lo. in den organi- schen vorm b.v. door middel van Stalmest, Pero-Guano e.d. 2o. in den ammoniakalen vorm b.v. door middel van zwavelzuren ammoniak en 3o. in den salpetervorm, b.v. door chilisalpeter. Tevens mogen we tegenwoordig als bekend ver onderstellen, dat de planten de stikstof slechts in den salpetervorm tot zich nemen en dat de beide andere vormen eerst omgezet moeten worden, alvorens ze voor opneming vatbaar zijn. Vandaar, dat chilisalpeter en andere salpeter- bevattende meststoffen direct werken dat bij deze de minste kaus bestaat voor verliezen in den bodem. Vaudaar dat chilisalpeter in kleine hoeveelheden gegeven kan worden, juist op het oogenblik dat de planten de stikstof noodig hebben. En vandaar ook dat ten allen tijde 1 stikstof in chilisalpeter hooger aangeslagen is dan in ammoniak ot organische meststoffen waarin nog geen vitrificatie heeft plaats gehad. Er zijn wel eens verboudingscijfers gegeven, doch het komt me voor, dat deze Diet gegeven kunnen worden zonder een groote mate van willekeur. Maar waar is, dat èu langs theore tische èn langs empiriscben weg vastgesteld is dat één K.G. stikstof in chilisalpeter meer effect sorteert dan 1 K.G. stikstof in zwavelzuren ammoniak. Intusschen kunnen ze elkaoder gedeeltelijk vervangen. En in tijd van nood gebruikt men ammoniak inplaats van salpeter. Als er door omstandigheden zooals tegen woordig niet genoeg chilisalpeter is, profiteert daarvan de vervangende en concurreerende mest stof in casu de zwavelzure ammoniak. Dat kan men tegenwoordig merken aan de enorbitante prijzen, die men durft te vragen voor 100 K.G. zwavelzuren ammoniak, die tegenwoordig f 40 f 42 kost, dat is dus meer dan f 2 per K.G. stikstof. In normale tijden was de prijs van 1 K.G. stikstof in chilisalpeter ongeveer 75 ets. Het is daarom te wenscheD, dat er maatregelen geDomen kunnen worden, die tengevolge hebben, dat er meer chilisalpeter in het land komt, want de landbouw kan het chilisalpeter niet missen. De oogst van 1916 verkeert in gevaar, als er geen chilisalpeter of niet meer kan worden doorge laten. DE TWEEDE KAMER heeft de vorige week art. 1 nog klaar gekregen en dit aangenomen. Het wordt met de ouder domsrente nu zoo, dat, kort gezegd ieder die bet noodig heeft, op 70-jarigen leeftijd f 2.— 's weeks uitkeering krijgt. *Ieder die het noodig heeft" wil dan zeggen *ieder die zonder uit keering niet in de behoeften van zich en zijn gezin kan voorzien. Er worden over het algemeen bij de behan deling der artikelen een macht van amende menten voorgesteld, maar slechts enkelen worden aangenomen, zoo b.v. dat van Dr. Bos om de uitsluiting der bedeelden te schrappen. Van verlaging vau den leeftijdsgrens kwam niets, en merkwaardigerwijze werd bet amendement dat 65 io plaats van 70 jaar wensebte door den soc •democratischeu voorsteller, de heer Duijs, ingetrokken. Hij moest daarover heel wat van de rechtscbe heeren hooreu, maar de heer Dnijs liet ze prateD, want hij had het in de gaten gel regen dat de rechterzijde bet amendement zou aannemen, om de wet voor de Eerste Kamer verwerpelijker te maken. Art. 20 sluit van de rente uit liedeo die na hun 60e jaar tot een jaar of meer gevangenis of rijk werkinrichting zijn veroordeeld, alsmede vaste dronkaards en losbandigen. De rechterzijde wilde nog anderen uitsluiten, de soc. democraten daarentegen wilden niemand wegens zijn gedrag niet met inhouding der rente straffen doch geeu van beiden kregen hun zin het artikel bleef onveranderd. Men zegt wel eens men moet kinders niet te veel verbieden, want dan brengt men ze soms o-- gedachten v?n kwaad waar zij anders nooit aan gedacht zouden hebben. Aan dat paedagogische voorschrift had de heer Rutgers wel eens mogeu denken. Het wetsvoorstel be stendigt den reeds bestaanden regel dat ge huwden, die beiden de ouderdomsrente trekken niet 2 maal f104 krijgen doch slechts 1 !/2 maal Nu was de heer Rutgers bang dat een gehuwd paar wel eens tot echtscheiding kon overgaan om ieder f 104 te ontvangen. Daarom wilde hij in de wet opnemen dat gescheidenen voor de ouderdomsrente toch als gehuwd zouden be handeld worden. De Kamer deelde echter die ergdeukendheid niet en verwierp het amen dement. Art. 17 regelt de uitkeeriDg d.er rente door de gemeenten: Deze krijgen voor ieder 70-jarige die iu de gemeente woont een vaste rijkstoelage en daarvan moeten zij dan de rente betalen ad 2 of 1 gld. per week aan die het noodig hebben. Dit vond geen onverdeelden bijval. De soc. democraten wilden den gemeenten eenvoudig vergoeden wat zij uitkeeren. De heer Suoock Henkeman stelde voor dat de gemeenten 80% zouden terug krijgen, maar de minister Lely bleef aan het beginsel der wet vasthouden, om te voorkomen, dat de ge meenten in toepassing brengende't is goed riemen snijden van een andermansleer, te royaal met de uitkeeringen zouden zijn. Toch werd het ameudeinent-Duijs (vergoeding der werkelijk uitgekeerde renten) met groote meerderheid (45—17 stemmen) aangenomen. De Kamer vordert langzaam met deze wet; daarom dreigde de voorzitter met een avond- zitting op Dinsdag a.s. als de wet dan niet af gewerkt was. Het in Ierland uitgebroken oproer schijDt vau ernstiger aard te zijn geweest als de Engelsche regeering in het begin vermoedde. Men is nu echter den opstand, waarbij heel wat broeder bloed is gevloeid geheel meester. En het waren niet alleen de opstandelingen die als slacht offers van de moordende kogels vielen, doch ook vele onschuldigen vielen het moordende lood ten prijs. Hoe groot het aantal omgekomenen is zal wel nooit woiden bekend gemaakt. Vreeselijke tooneeltjes speelden zich af. Kinderen werden op speelplaatsen door het moordende lood getroffen. In Dublin werd door de menigte een speelgoedwinkel geplunderd vele kinderen waren onder de plouderaars. Plotseling stond het gebouw in braDd en velen werden een prooi der vlammen. Verschillende verhalen doen de ronde over koelbloedige moorden den eersten dag van den opstand op opgewapende officieren en soldaten gepleegd. Er waren vrouwen die officieren met revolvers van achteren troffen. Toen de leider vau den opstand, Pearee ge wond was gaven de rebellen zich over. Van de te Dublin gevangen genomeo personen zijn er 489 naar Engeland gezonden. De opstand was een heele teleurstelling voor de Eogelsche regeering. Trouwens Engeland krijgt in den laatsten tijd meerdere harde noten te kraken. Een der ergste naast de reeds ge noemde Iersche onlnsten is wel de val van de Engelsche stelling bij Koet-el-Amara ia Meso- potamië. Wel moet ter eere van den Engelsche bevel hebber gezegd worden dat hij het tot het laatste oogenblik heeft uitgehouden, maar de slag die Engeland hier wordt toegebracht is ernstiger nog dan de val van Trebizonde was voor de Turken en de centrale mogendheden. Ook hier is weer het groote organisatievermogen van het Duitsche militarisme gebleken. Immers de bevel voering der Turken in Mesopotamië was in handen van Duitsche officieren. Niemand minder dan de reorganisator van het Turksche leger Vod der Golz Pacha, de eerste Duitsche gouver neur van België, stond hier aan het hoofd. Von der Golz heeft echter de zegepraal vau Koet-el-Amara zelf niet meer mogen beleven. Hij is enkele weken geledeo aan vlektyphus overleden. Waar de Turken alleen staan, zooals in Perzië eu in den Kaukasus strijden ze met minder geluk, maar de hoop, dat de Russen van Perzië oprukkende, het Engelsche leger via Kirmandsjah zouden kunnen ontzetteo, is ijdel gebleken. De expeditie in Mesopotamië is ondernomen om de Turken nit het zuidoosten in het nauw te brengeD. In het einde van September werden een aantal Engelsche troepen aan de Perzische Golf, bij Basra, geland. Van daar uit ging het noordwaarts laDgs de Tigris tot Amara, waar een versterkt kamp werd aangelegd. In de dagen dat Servië zeer in het gedrang kwam en de Entente meende nog redding te kunnen brengen werd in Mesopotamië een expeditie naar het noorden gezonden om ontspanning te brengen door de inneming van Bagdad. Aanvankelijk had de expeditie succes. Zij wist door te dringen en de Turken voor zich uit te drijven tot Ketsi- phon, op korten afstand van Bagdad. Bij Ketsi- phon kwam 't eind November, tot eeu hardnekkig gevecht, waarin de Turken overwinnaars bleven. De Engelschen trokken terug, werden audermaal door de Turken bij Koet-el-Amara aaogegrepen en omsingeld. Dit was op 5 December. De be legering duurde 143 dagen, toen viel de Engel sche positie. Een vesting was 't niet; het Engelsche leger had zich eenvoudig ingegraven en verschanst. Van Engelsche zijde zijn verschil lende pogingen gedaan om generaal Towshend eu zijn leger te ontzetten. Uit Amara werd andermaal een legermacht naar het noorden gezonden. Zij stond ooder bevel van generaal Aylmen en droDg tot in de buurt van Koet-el- Amara door, maar slaagde er niet in onzet te brengen. Toen deed Engeland, wat alle staten doen als de krijgsoperaties niet naar wensch gaan, het bracht wijziging in de bevelvoering. Generaal Aylmer werd vervangen door generaal Gorringe, terwijl de algemeene leiding in Mesopotauië uit John Nixon's hand werd gelegd in die van air Percy Lake. Generaal GorriDge had aanvankelijk meer succes eu 't leek er op of hij zoo slagen. Hij deed tot tweemaal toe aanvallen op de sterke Turksche stellingen bij Sanna-i-jat, dat ongeveer 8 mijlen van de Turksche hoofdstelling bij Es Sinn is gelegen. De laatste fase der gevechten begon op 5 April, toen generaal Gorringe op den noordelijkeu oever der Tigris 7 mijlen en generaal Keary op den zuidelijken oever 10 mijlen vorderde. Een oogenblik scheen 't er voor de Turken slecht uit te zien. De Engelschen dron gen tot Felahieh door en maakten ook op andere punten der Tarksche stellingen vorderingen. Nog slechts 20 K.M. scheidde hen van het belegerde Koet-el-Amara. De TurkeD, den ernst van den toestand inziende, gingen met een sterke leger macht tot den tegenaanval over, haddeu succes en verijdelden het ontzet. Toen was het lot van generaal Townshends leger beslist. Enkele dagen later begonnen reeds de onderhandelingen over de overgave.

Krantenbank Zeeland

Ierseksche en Thoolsche Courant | 1916 | | pagina 1