c
DE OORLOG.
BINNENLAND.
Van onze berichtgevers.
GEMENGD NIEUWS.
straten, waar het hier om gaat, is niet vol
gens de verordening.
De voorzitter zegt, dat we den aanleg van
buizen voor de gasfabriek in de Juliana-
straat onder oogen dienen te zien.
De heer Wagtho wijst er op dat de ver
ordening bij stratenaanleg een breedte van
4 meter eischt, terwijl deze in de Voorstad
minder breedte hebben en dus
De heer Quistdie zijn minstens 6 meter.
De voorzitterde heer Wagtho heeft het
woord, niet (J.
De heer Wagtho (vervolgend) de ge
meente de straten die hieraan niet voldoen
niet kan overnemen.
De voorzitter antwoordt dat de straten
veel breeder zijn dan 4 Meter.
Slot van alles is dat de straten niet
worden overgenomen.
Daarna rondvraag.
De heer van Hiele sprak laatst de heer
van Loon te B.o.Zoom die de oude ketel
van de gasfabriek voor f 150— had willen
sloopen, nu is deze in eigen beheer ge
sloopt en bracht slechts 1 75,op naar
men hem mededeelde, dit is dus een
schadepost voor de gemeente.
De voorzitter kan de heer van Hiele
mededeelen dat deze niet goed is ingelicht,
buitendien brengt hij een zaak in den raad
ter sprake die bij de gascommissie thuis
hoort, dat kon hij in ieder geval wel weten.
De heer van Vredenburch wijst er op
dat in de vorige vergadering hij het voor
stel van de tijdelijke geldleening niet
begreep, daar hij niet goed was ingelicht
dacht hij dat dit bedrag was voor de
waterleiding, dit wenschte spr. even op te
merken.
Daarna sluiting der openbare vergadering.
Na heropening van de vergadering
wordt op voorstel van den heer Moelker
besloten aan de gehuwde ambtenaren een
duurtetoeslag te verleenen van 5 van
hun inkomen.
DE TWEEDE KAMER
heeft de vorige week nog geheel aan de alge-
meene beschouwingen der ouderdomswet gewijd,
een paar dagen zelfs met avondzittingen. Vóór
de eigenlijke verdediging door minister Lely,
wiens taak dat was, heeft minister Cort van der
Linde, als voorzitter van den ministerraad een
korte rede gehouden, omdat zoo hij zeide
de rechterzijde de aansprakelijkheid van het
heele kabinet in debat gebracht heeft. Hij heeft
het vooral tegen den heer Rutgers gehad, die
gezegd had, volkomen zeker te zijn, dat de
Eerste Kamer de wet toch zou verwerpen. Dit
belette hem evenwel niet een erg lange rede te
houden, van hoeveel kolommen wi9t de spreker
niet, maar hij leidde rit af, dat de heer
Ruigere toch nog zoo ar niet was van die
verwerping door de Eerste K mer. Laatstgenoemde
kreeg nog een andere afstraffing naar aanleiding
vau zijn bewering dat d» regeering gezwicht
was voor pressie van links en van den bond
voor staatspensionneering. De heer Cort van der
Linde ontkende dat en bewees ook dat het niet
waar was.
Nu volgde als spreker minister Lely die in
een uitvoerige rede het ootwerp met krachtige
argumenten en met een overvloed van sprekende
cijfers feiten verdedigde.
De rechterzijde is van het begin tot het einde
der algemeene beschouwingen krachtig op de
bres gesprongen voor de handhaving der Tal ma-
wetten. Deze zijn aangenomen en moeten dus
uitgevoerd worden, werd door verschillende
sprekers geëiacht. Dat wil deze regeering niet,
althans niet dan nadat die wetten gewijzigd zijn,
en daarvoor zal voorloopig wel de tijd ontbreken.
Eon en ander heeft tot een vergelijk van de
regeering met de rechterzijde geleid. De regee
ring zal de uitvoering der verzekeringswetten
van Talma voorbereiden, maar daarmee gaan
jaren heen, de mogelijkheid bestaat, dat in dien
tijd de Kamer weer naar rechts omslaat en als
dit zoo mocht uitvallen, kan een rechtsch kabinet
desgewenscht de weiteu invoeren.
EEN REGEERINGSVERKLARING.
De Kamerleden Schaper en Albarda hebben
den tijdelijken voorzitter van den Ministerraad,
Cort van der Linden bezocht, om te infor-
meeren of niet aan de gemobiliseerden opnieuw
het gewone verlof zou kunnen worden verleend
Zij drongen er op aan, zoo eenigszins moge
lijk, alsnog de Paaschdagen de verloven weder
om toe te staan.
De Minister verklaarde, dat tot zijn leedwezen
de genomen maatregelen om de periodieke ver
loven stop te zetten, nog niet kan worden in
getrokken of gewijzigd. De gevaren, die de
Regeering duchtte, zijn nog niet geheel ver
dwenen; zij zouden door het intrekken van den
genomeu maatregel weder toenemen en wan
trouwen doen ontstaau aan deu ernstigen wil
om onze neutraliteit te handhaven. Het doel
van den maatregel is uitsluitend, ons buiten
den oorlog te houden en ons niet door de ge
beurtenissen te laten verrassen.
Het is volgens zijne excellentie allerminst
uitgesloten, dat de toestanden zich zoodanig
wijzigen, dat de maatregel weder wordt inge
trokken zoodra het eenigszins mogelijk is zal
daartoe worden besloten. Men moet echter, zoo
oordeelde de Minister, begrijpen, dat men zich
thans, om erger te voorkomen, rustig in het
onvermijdelijke heeft te schikken.
|De oorzaak.
Het Volk schrijft uaar aanleiding van den
maatregel der regeering van dl Maart, waarbij
de verloven aan militairen werden ingetrokken
en waardoor in ons land ongerustheid werd ge
wekt, het volgende
zyls het niet mogelijk, dat de militaire antori
teiten zich al te bezorgd maken Deze vraag
stellen wij met bijzonderen nadruk. De Telegraaf
brengt een bericht, dat ongeveer overeenstemt
met wat ook ons ter oore kwam. De plotseliuge
ongerustheid van 31 Maart zou een gevolg zijn
van het voornemen der geallieerden, om een
landing te beproeven op de Belgische kust. Op
de Schelde, zegt De Telegraaf. Dit zou bekend
zijn geworden bij den Duitschen generalen staf,
en deze zou deu Nederlandschen generalen staf
hebben gewaarschuwd, dat, indien dit gebeurde
Duitsche troepen Holland zoudeu biunenvallen.
Onze inlichtingen luiden, dat de Duitsche
genprale staf zich ongerust zou hebben gemaakt,
of Nederland wel sterk genoeg zou zijn om aan
een Engelsch invalsleger te verhinderen, vook
Zeeuwsch-Vlaanderen tot zijn operatie-basis te
maken en in dat geval zou pogen de Engel-
schen voor te zijn, door zelf Zeeuwsch-Vlaanderen
te bezetten.
De berichten komen du9 ougeveer overeen,
en geven epn sleutel op allerlei wat totnogtoe
ODverklaaaibaar scheen.
ST-A.NNA.LAND. In de Gemeenteraadsver
gadering jl. Woensdag gehouden, en die door
al de leden werd bijgewoond, werd besloten voor
alsnog niet in te gaan op het voorstel vau het
gemeentebestuur te Tholen, om vanuit dié" ge
meente, de onze van gas te voorzien, omdat men
nog in onderhandeling is met de Maatschappij
tot Bouw- en Exploitatie van gemeentebedrijven
te Utrecht over de stichting van een eigen gas
fabriek, waarvan de ingezondeu plannen aan een
ernstig onderzoek worden onderworpen.
Met 4 tegen 3 stemmen werd ingetrokken
het raadsbesluit dd. 12 Januari jl. tot niet mede-
werkiug tot het verkrijgen van een locaalspoor-
weg op 't eiland Tholen, en nu met gelijke
stemmen besloten de totstandkoming te bevor
deren, door medewerking dezerzijds en om te
voldoen de bedragen zooals door het spoorweg
comité is voorgesteld.
Tot leden der Commissie tot wering van school
verzuim werden herbenoemd de heeren H. W.
Odink en L. J. Soeters Pz. Aangenomen werd
voor kennisgeving het verzoek van 't gemeente
bestuur van Nieuw-Leusen, om adhaesie te be
tuigen aau het door dat Bestuur aan H. M. de
Koningin gezonden adres inzake Mutatie ouder
wijzers.
IERSEKE. De heer P. J. Lavooij, conciërge
van het huis voor armenverzorging nVredelust"
is door het Burgerlijk Armbestuur weer voor een
jaar, ingaande 1 Juli als zoodanig herbenoemd
en heeft die benoeming aangenomen.
STAVENISSE. In de laat tgebouden geq
raadsvergadering al
gedaan van het 1
de waterleidingmaatschappij „Tholen' dat vóór
1 Mei de eerste storting ad 10% moet plaats
hebben, welke gelden zullen worden verstrekt
door de Thoolsche Bank 3%
Op verzoek werd aan Mej. S. Hont, wegens
huwelijk, eervol ontslag verleend als assistent,
telefoniste en telegrambesteller en in hare plaats
benoemd mej. J. K. A. Tazelaar.
Iu principe verklaarde de Raad zich voor
gascentrale op het eiland Tholen.
In de laatste vergadering van de afdeeling
„Tholen" van het N.O.G. zijn benoemd als
afgevaardigde en als plaatsvervangster naar de
Alg. Verg. in den Haag, resp. de heer Buijze
en mej. M. Rietveld de Ho'ndt, beiden alhier.
De 24-jarige Jac. Wesdorp Az. van hier
vareode aauboord bij schipper Jac. Dane Czu.
had Maandag 11. het ongeluk voor Dordrecht
door de fok getroffen te worden, waardoor hij
overboord sloeg en verdronk.
Met de tweede buitenpostbestelling alhier
is belast P. A. C. Quist, tegen f210 per jaar.
Door de Boerenleenbank alhier is in 1915
aan spaargelden belegd f32273,55 en terugbe
taald f 11278,02. Op 31 Dec. 11. was er belegd
f 71496,025. Op 1 Jan. 1915 bedroegen de
voorschotten f40452,07. Er werd in 1915 ver
strekt f 6100 en terugbetaald f 9994,07, zoodat
op 31 Dec. 11. het totaal der voorschotten be
droeg f 36558,In loopende rekeniDg met de
leden werd uitgegeveu f 90471,945 en terugbe
taald f 77328,675. In loopende rekening met de
Centrale werd outvaugen f44635,10 eu terug
betaald f 38381,26.
Op 31 Dec. 11. waren er uitgegeven 191
spaarbankboekjes, met 113 inlagen en 69 lerag-
betalingen.
De diverse ontvangsten aan renten enz. be-
droegeu f2989,02 en de uitgaven f2736,885,
zoodat er een winst gemaakt is van f 252,135,
welk bedrag gevoegd werd bij het reservefonds,
dat than9 gestegen is tot f 1531,45. Het aantal
leden der Bauk is thans 108. Het salaris van
den kassier werd gebracht op f 250.De rente
der spaargelden is 3% en die der voor
schotten 5 Het totaal bedrag van omzet in
1915 was f 158299,13.
THOLEN. De Duitsche herdershond Consteijn,
eigenaar de heer Jac. v. Noort, verwierf op de
internationale tentoonstelling te Rotterdam den
len specialen prijs, zijnde een zilveren beker,
hoewel de concurrentie zeer groot was door de
vele inzendingen.
Het Bestuur van het waterscüap ue „Vrije
polders" onder Tholen" besloot de dijkwerkers
een duurtetoeslag van 10 te verleeneu.
Diusdagmorgen 11. reed de auto van Jhr
J. van Yiedenborch, bestuurd door den chauffeur
D. v. M., aan het veer van de pont, toen op
den veerdam plotseling de motoras brak en de
auto achteruitliep, doch gelukkig door tegen
woordigheid vau geest van den chauffeur, weer
op de pont terecht kwam. De chauffeur kon
evenwel niet verhinderen, dat de auto in botsing
kwam met een juist vau de poDt afkomeud
Arnemuider vischvrouwtje, waardoor die vrouw
achterover viel, evenwel zonder zich te bezeeren.
Iu December 1914 toen de oorlog nog geen
vijf maauden in Europa woedde werd door een
uitgever hier te lande een nieuwsjaarskaart in
den handel gebracht met de schoone spreuk r
„O vredeszon, laat Uwe stralen.
„Weer zeeg'nend op de aarde dalen."
Dit gezegde kon toen gerust nog voorloopig
in een oude doos óij de z.g. vrome wen9chen"
worden opgeborgen, want de strijd was nog lang
niet tot een einde gekomen en feitelijk in zijn
tweede stadium waarin hij nu 16 maauden verkeert,
terwijl de oorlogsgeesel reeds al ruim 20 maanden
Europa's schoonte streken striemt met al het
verschrikkelijke wat de moderne techniek en
kuituur ten dienste van Mars heeft uitgevonden
en ter beschikking gesteld.
Doch nu schijut er een derde stadium in te
treden het stadium vau de vredesgeruchten.
Ongetwijfeld mag verondersteld worden dat ieder
der in den oorlog betrokken volkeren hoe langer
hoe meer naar het einde begint te verlangen
en dit verlangen wordt kenbaar gemaakt door
redevoeringen en krantengeschrijf.
We hadden anders al zoo langzamerhand den
moed verloren dat het oude Europa van voor
den oorlog het Europa in vrede, in toenemende
welvaart zich ooit weer ia die oude gedaante
zou herstellen. Meu sprak in Engeland en
Fraukrijk van een economischen strijd na dezen
oorlog van een onuitbluschbaren haat tegen al
wat Duitsch heette. Van een verzoening wilde
men niet weten ook al ware de vrede geteekend.
Doch allengs gingen er stemmen op die zich
verzetten tegeu dit onheilig streven. De Eugelscbe
minister-president, de Fransche socialisten zeiden
neen niet alzoo.
Immers de oorlog heeft geleerd dat het eene
volk het andere noodig heeft, en al zal den
eersten tijd der verbittering door den oorlog
gewekt nog na werken, de handelsbetrekkingen
zullen zich tusschen de nu strijdende natiën
herstellen als thans verwacht wordt
hierdoor zal de verbroedering zeker in de
hand worden gewerkt.
Zooals we reeds zeiden hangt er een vredes-
stemming in de lucht. Iu alle landen wordt
gesproken over den komenden vrede, over vredes
voorwaarden enz. De Duitsche Rijkskanselier
sprak over et Duitsche oorlogsdoel en in zijn
belungweka •'■nde rede werd ronduit gezegd dat
Duitschlauó feitelijk heel blij zou zijn als de
oorlog achter den rug was en al9 de toestand
van voor den oorlog werd hersteld. En ook in
de andere landen is dat verlangen uitgesproken.
Van weerszijden wenscht men zekere waarborgen
om later de zelfstandigheid zekerder gewaarborgd
te zien. We zoudeD den eersten stap die hier
gedaan is door den Duitschen Rijkskanselier, al
is hij een onzekere, een der grootste overwin
ningen der Duitschers willen noemen, die ze
tot heden behaald hebben. Een rede van den
Engelschen premier gaf min of meer een ant
woord er op en de pers vond haren weg om
een eu ander in den breede uit te meten eo
uit te pluizen en schrijft over en weer over de
vrede, vredesvoorwaarden enz. Het begin van
het einde schijnt te naderen.
Op de gevechtsterreinen lijkt het echter nog
niet dat er een einde zal komen, de strijd op
het Westelijk front wordt met onverminderde
hevigheid voortgezet en de Duitschers hebben
de meeste successen te boeken, zij het dan ook
tegen ontzaggelijke offers aan menschenlevens.
Veel schieten ze echter niet op de uitstekende
punten vau het Fransche front bij Verdun worden
als het ware afgeknabbeld door de Duitsche
aanvallen en hoewel alles mogelijk is, is het
toch zeer te betwijfelen of Verdun nog eens in
hunne haoden zal vallen. Buitengewoon belang
rijke berichten kwamen deze week niet in om
trent gebeurtenissen van invloed op den staud
van zaken. Het slechte weer zal zijn invloed
doen gelden evenals aan het Oostelijke froDt.
Aan het Russisch-Turksche front hebben de
Russen een groot succes behaald door de inne
ming van Trebizonde, hetgeen Dinsdag geschied
is. De voorgevechten daarvan zijn vervat in het
volgende communiqué:
PETERSBURG. In het kustgebied hebben
onze troepen bij de vervolging van den vijand
het dorp Droua, tien werst ten oosten van Tre
bizonde, bezet.
Ten westen van Erzeroem hebben onze troepen
de Turken, Da een levendig gevecht, uit een
heele reeks krachtig georganiseerde stellingen
verdreveD.
De beteekenis van Trebizondesval is niet te
onderschatten. Na Erzeroem's val op 16 Februari
waarmede de sleutel van Turksch Armenië in
in Russische handeu viel, is dit het tweede
feit van belang in den Kaukasischen oorlog.
De Russische opmarsch door een woeste streek,
w ;ar enkel lichte bergartillerie kan meegevoerd
worden, is een stukje strategie, waarin de Rassen
meester zijn (men denke aan Suwaroff's beroem-
1 den tocht in Zwitserland (1799), aan de tochten
j van Skobeleff en Goerko in den Balkan(1877/78)
I en waarvan met lof zal gewaagd worden. Door-
j t at Trebizonde, aan de Zwarte Zee gelegen,
i thans in Russische handen is, kan de Russische
I vloot met succes medewerken en den aanvoe,
vau Turksche versterkingeu natuurlijk tegi
hetgeen aan de Middellandscho Zee bele
door de schepen der geallieerden. Wanc
de Russen Siwas en Diarbekr kunnen b<
bedreigen zij den spoorweg Konstantin
Bagdad en kunnen zij in het hartje der
landen doordringen.
Op het Zuidelijk gevechtsterrein word
eens met onverminderde woede gestreii
behalen de Italianen in meeste geval
voordeelen.
Van de andere gevechtsterreinen geen
van beteekenis.
De laatste week gingen weder versch
schepen, meest Engelsche naar den bode
zee door het stooten op mijuen of na getorp
te zijn.
Van eenige kwam eeö gedeelte der berni i
om.
Een werkman te Rotterdam ver
een mand met 66 pond ongekeurd v
't Werd aangehouden en bleek te zijn
geslachte hooden. Wie er op getrakteei
worden, is niet bekend in elk geval 't
voor de consumptie afgekeurd.
Cijfers ter vergelijking.
„De Blauwe Vaan" geeft at en toe p
cijfers, om te doen uitkomen hoe schrik!
veel, ook in ons land nog, aau alcohol r
uitgegeven. p
De roggeverbouw beteekent nog al ietsle
land. In totaal wordt er 228.044 H.Ap
mee bebouwd. Dat is een oppervlakte zoo
als de provincie Groningen. 1
1913 was een uitstekend roggejaar. I
geheel bedroeg toen de opbrengst 5.953,751
Ze bracht ruim 30 millioen op, het stroo 1
lioen. Dus samen ruim 48 millioeu guldi 'J
Als de lezer er behoorlijk van doordron
dat dit een enorme som moet worden ge; s
verneme hij daarnaast, dat in Nederland e
113 millioen gulden aan alcohol wordt
geven. Dat is nog 2% maal zooveel.
Een jongeling te Maasland was age
een spaarkas. Hij verduisterde gelden en
van aan zijn moeder, die 't in de huisho
gebruikte, zoodat ook de vader er van profit
Deswege is tegen de beide ouders ieder 3
den gevangenisstraf geëischt. De minder
zoon moet nog terechtstaan.
De welvaart in het landbouwbedrijfgiqI
merkbaar in de jaarcijfers van de Coöp. Cejya
Raiff. isenbank. De omzet van de Centrale
1915 geklommen van 67% millioen tot
millioen. De deposito's vau de Bank zijn irri v
gestegen van 8 millioeu tot 24 millioeje?
voorschotten daalden daarentegen van 2 mi^ij
tot ougeveer 9 ton.
Zomertijd.
Dat wil niet zeggen, de r. -'r tijd ra
komenden zomer, maar drukt kortheidshalf'lV
dat men gedurende den zouier de klokk
uur vooruitzet, om eeu uur langer van het
nelicht te kunnen profiteeren. In Octoberzi
we dan de klokken weer een uur terug en
alles weer op den ouden voet. Maar dan ht
we toch gedurende heel den zomer ons
eigen bestwil lekkertjes gefopt.
Duitschland, Oostenrijk en Fraukrijk he
er reeds toe besloten, Nederland wilde off
er eerst niet aan, maar er kwam zoo'n aaoL
vau de spoorwegmaatschappijen, die belaw
aansluiting hebben, en van naar 't buitet 01^
uitvoerende groentekweekers en vele an(
meer, dat de regeering er reed9 anders
begint te denken. Reeds heeft een wetsout^18
tot vervroeging van den tijd met één uu
departement van Binnenlandsche Zaken ver'$c.^t!
De Minister is hiertoe overgegaan, uada 'le
in de Tweede Kamer zich er van had verge|rer
dat meu over een dergelijk ontwerp niet®)
voerig zou discuteeren. Veel tijd toch is e'
meer, want i9 Mei in 't land, dan treedt
sporen een nieuwe dienstregeling in, die
dan dadelijk zal moeten aansluiteo, en oo
heel het ontwakend voorj aars bedrijf, voor
het coutact houdt met onze Oosterburen, et'
bij willen aanpassen. Nbl. vjn 1
Een Noorsch blad merkt op, hoe nLel(
krachtige houding, die Nederland inzake^
^Tubantia" en de uPalembang" heeft aaDgenol
de duikbootooilog nu ^met inachtuemingoin_
de bevoegde belangeD der neutralen^ bij D
keor zijn aandacht gewijd heeft aan de Noo{r Q
handelsvloot, voor zoover het de neutraler^
treft. Sedert Zaterdag zijn er zes Noorsche set
in den grond geboord. Een der schepeD
//Peter Hamre", werd zonder waarscbuwir
torpedeerd, terwijl het schip voor anke.
waarbij 14 menschen gedood werdeD, Een
lot heeft het zeilschip /ySillus" en het st<
schip //Langell* getroffen, waarbij ook ee
menschenlevens verloren gingen. Het eerste
werd op de reede van Havre, het laatst
Corton tot zinken gebracht, beiden zonder ff
schuwiug.
Absoluut bewijs, wie de daders zijn gewi'jj
hebben ook de Noren niet. Q Q
oiu
iel
lei
le
ku
c
De Tubantia.
(Officieel.) Het ministerie van buitenlaud ^er
11
verzoek der NederlandlBeni
dat de Duitsche regee
zaken deelt mede,
overeenkomstig het
regeering hare medewerking verleent tot
vaststellen der identiteit van de torpedo, di
Tubantia heeft getroffeD. De chef van het torp
atelier der marine te Amsterdam bevindt
iu opdracht der regeering te Berlijn, waar
de in sloepen der Tubantia aangetroffen stuk
metaal aan de Duitsche overheid heeft voo
legd en het ingesteld onderzoek volgt. Inmid
gen,
bei
16
ene
11
!9t
