iKttlit levijd aai It Mam van oestertedt, laillon, hl
1
K
1622
Zaterdag 15 April 1916.
Twee en dertigste jaargang.
63
EN
Eerste Blad.
P u b I i c a t i n.
Van onze berichtgevers.
)6 31
IER SEKSGHE
THOOLSCHE COURANT
Dit blad verschijnt eiken Zaterdag.
s per kwartaal f 0,65 met Geïllustreerd Zondagsblad f 1.10, franco
t f 1,176. Voor het buitenland 90 cents, zonder geïll. Zondagsblad,
onden stukken, enz. worden uiterlijk op DONDERDAGAVOND ingewacht aan het
ireftU te T h o I e n of v66r DONDERDAGMIDDAG bij onzen medewerker te lerseke.
UITGAVE-
Firma J. M. C. POT, THOLEN.
Telet. Inteec. 16.
Advertentiënvan 1 tot 4 regels 40 centsiedere regel meer
10 centsgrooter letters naar plaatsruimte.
Elke advertentie, 3 maal ter plaatsing opgegeven, wordt sleohti
2 maal in rekening gebracht. Bij abonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
iskatj_
ngloi
per
'ok d~
Etl
ÏOMMUNALE ARBEIDSBEMIDDELING.
District Rotterdam.
isenei
ïsen
ikeoi
landj
wis
en vf
correspondent der intercommunale arbeids-
iling treedt voor deae gemeente op de Heer
aban, die voor belanghebbenden te spreken
werkdagen van des morgens 9 tot 12 en
kostelooze bemiddeling
lt aan WERKGEVERS bij het zoeken naar
rachten en aan WERKNEMERS bij het zoeken
rerk.
bemiddeling geschiedt over het geheele land.
~Jpn, 8 April 1916.
OPNEMING
in wegen, voetpaden en kunstwerken.
jemeester en Wethouders van Tholen brengen,
lenbaie kennis dat, te beginnen op 25 April
anwege de Gemeente eene ALGEMEENE OP-
NTG zal worden gehouden van de wegen en
ten met de kunstwerken io die Gemeente,
den 11 April 1916.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
jjt Burgemeester,
J. W. WAGTHO.
Be Secretaris,
H. J. LABAN.
DE SPOORWEGPLANNEN.
isr we vernemen hebben de spoorwegplannen
i meer kans verwezenlijkt te worden. In
dijk Noord-Brabant is de deelname ver-
d en vinden de plannen io het eiland
>n reeds voldoenden steun. Wij kunnen
io nog toevoegen, vernomen te hebben, dat
Jpoorweg-Comité ernstig er over denkt om
n niet te langen tijd een Naamlooze Ven-
sbap op te richten voor het gansche net
Lokaalspoorwegen in Westelijk Noord-
At en bet eilaud Tholen samen,
todig na de oprichting wordt de lijn, enz.
Uteld in overleg met de Gemeenten en
w, welke verklaard hebben voldoende te
steunen.
Ij prettig is dit laatste vooruitzicht nu niet
de betrokkenen die niet veel voor de
en gevoelen en zich verschuilen achter
ostandigheden etc.
begrijpen is de houding van het spoorweg-
S wèl, nu het plan West Noord-Brabant
wordt betrokken staat men veel, veel
liger, ondanks de tegenwerking zonden we
zijn te zeggen, van eenige belangheb-
en zooals we op de Veluwe ten hnidigeu
g zien, zijn de bewoners van Putten,
Hardèrwijk, Elburg door de kortzich-
indertijd van hun gemeentebesturen,
u van een station io de onmiddellijke
leid van hnn woonplaatsen en moeten ze
een wandeling doen van *20 minuten of
ialf uur voor ze een station hebben bereikt,
is ons meer van medegedeeld dat we niet
publiceeren, doch een ding staat vast
gplaonen voor onze omgeving zijn verder
rd dau men meent en het comité heeft
om degenen die niet willen meewerken
geheel buiten te laten.
LANDBOUW.
Chilisalpeter.
is groot gebrek aan chilisalpeter en de
ter van Landbouw heeft al heel wat ver
ft ontvangen om in dien nood te voorzien,
linister heeft meegedeeld, dat een schip
en Kon. W.-Ind. Maildienst, de „Lodewijk
Nassau", nitsl uitend geladen met Chilisal-
geadresseerd aan de Nederl. regeeriüg,
12 Maart af door de Engelschen wordt
wouden. Twee andere schepen, eveneens
leze meststof geladen en aan onze regeering
fcseerd, zijn onderweg en loopen dus even-
groote kans om vastgehouden te worden.
Onze regeering doet wat zij kan om de Chili
salpeter nog tijdig binnen te krijgen, maar't is
nog niet te zeggen wanneer de schepen zullen
aankomeu.
Uitzaai van Peulvruchten.
De miui9ter van landbouw, nijverheid en handel
vestigt met den meesten aandrang de aandacht
van de landbouwers op de wenschelijkheid dit
voorjaar, indien nog mogelijk, peulvruchten uit
te zaaien.
Door het gemis van voldoenden stikstofmest
zijn daarvan in vele gevallen ongetwijfeld betere
financieele resultaten te verwachten dan van
gewassen, die veel stikstof noodig hebben.
Bovendien verkrijgt men een bodem, waarvan
de volgende oogst met een geringere stikstof-
bemesting zal kannen volstaan.
Ten slotte is het een zaak van algemeen
belang, dat hier te lande over een ruimen voor
raad peulvruchten kan wordeu beschikt. Dit toch
is de beste weg om de leemte aan te vullen
welke voor de voeding van mensch en dier zou
kunnen ontstaan in geval van onvoldoenden
aanvoer van tarwe en veevoeder. (Stct.)
DE TWEEDE KAMER
is met de weisvoordracht Ouderdomsrente nog
niet veel opgeschoten. Zij is nog steeds met de
algemeene beschouwingen bezig.
Voor wie eenigszins met den Bond voor Staats-
pensionneering, met zijn vele jarenlange actie
en propaganda, en met alles wat door de tegen
standers van premievrij staatspensioen ter be
strijding van den Bond is gezegd, voor wie met
dat alles eenigszins heeft meegeleefd, is het
grootste deel van het door de heeren opgedischte
opgewarmde kost. Men behoeft bij die woorden
geen kwaad te denken, want sommige opge
warmde spijzen hebben den naam den tweeden
dag beter te smaken dan den eersten. Zoo is
het ook in de Kamer. Het hangt er veel van
af, hoe een gerecht opgedischt wordt. De spece
rijen kunnen veel goed maken en deu geur van
mindere verschheid verbeteren. Wie b.v. eens
een half of heel uur zijn zinnen verzetten wil
met een prikkelende schotel, die leze in de
Handelingen de rede van den heer Duijs, Dins
dag en Woensdag gehouden. Hij moge tegen
stander of geestverwant van hem zijn, als hij
nog een greintje eerlijkheid bezit, zal hij erkeimen
dat de lezing hem niet verveeld heeft. Hij zal
zich hebben geërgerd of vermaakt, al naar zijn
politieke kleur, maar verveelt niet. 't Is bijna
ondoenlijk in een kort bestek er een schema van
te geven, want de redevoering was lang en veel
zijdig gedocumenteerd. Evenwel, een paar grepen,
die keuze moeilijk.
De heer Duijs betoogde dat door de aan
neming (in 1913) van zijn amendement op
art. 369 der werkliedenverzekeringswet Talma,
de tegenwoordige regeering met een ontwerp in
den geest van het outwerp Treub moest komen
Ieder kabinet dat anders gedaan had, zou geen
steun hebben gevonden. Hoe men dit ontwerp
noemt,s laat spreker koud.
Een vaatje natuurboter wordt geen magarine
door het simpele opplakken van een valsch
etiquet. In Amsterdam wordt tegenwoordig ge-
gespeeld. „Jeanna de gevloekte". Dien naam
zou men ook op dit ontwerp kunnen toepassen.
Dr. Kuijper noemde het Gode onwelgevallig, doch
heeft men dan in Engeland een anderen Heer der
Heeren dan hier, gelijk ook in den oorlog elk
land zijn eigen God heeft? Als het ontwerp
aangenomen wordt zulleu de rechtsche arbeiders
er niet minder van profiteeren dan de linksche
zooals bij de .Rijksverzekeringsbank. Deze werd
bij de behandeling der ongevallenwet in de
Kamar een centralespin genoemd, maar hoeveel
mannen-broeders zijn er benoemd en profiteeren
van de spin. Spreker kwam op tegen het op
hemelen van de welten-Talma. Eigenlijk waren
dit zijn wetten niet eens.
Het waren copieën van Duitsche wetten, zelfs
de motiveering was nageschreven. En wat vaD
Talma zelfs was, was onzinnig of slecht. Spreker
kwam op tegen de bewering van rechts, dat
staatspensioen armenzorg is, en tegen het amen
dement Lohman om de wet te noemen
„Staatsarmenzorg-wet". Het ontwerp is ons kind,
riep spreker en het is een inbreuk op het fa
milieleven, dat de heer Lohman, een vreemde,
aan ons kind, een naam wil geven.
Cp de doorwrochte rede van deu heer Brnm-
mellamp (gelach) zou de heer Duys niet ingaan.
Deztsprak van wonderbare gedaanteverwisselingen,
lnd-rdaad, de heer Brummelkamp is nog niet
veranderd j hij denkt nog net zooals 200 jaar
geleden en beroept zich zelfs op Genisis en den
hof van Eden om het Staatspensioen te bestrijden.
Inderdaad als ieder meuschenpaar nog een pa
radijs had oui te bewerken, zou er geen Staats
pensioen Doodig zijn. De heer Brummelkamp
beriep zich ook op een juffrouw uit een roman
van Dickeu's. Spreker heeft het mensch nooit
gekend. Zij heet Betty Hiddings en sterft uit
vreis, dat zij nog eens bij de armenzorg zal
terechtkomen. Welnu, dit laatste wil ook het
Staatspensioen voorkomen.
De heer Duijs verweet de rechterzijde, dat
zij loor haar vele en laoge redevoeringen de
behandeling der voordracht ophoudt. Werkelijk
wordt de rechterzijde, nu de poging van deu
heer Lohman om het ontwerp te vermoorden,
is mislukt, er van verdacht, dat zij de behan-
del;ng zoo lang wil rekken, dat het vóór de
statenverkiezingen niet meer in de Eerste Kamer
koult. Want auders zouden de linksche partijen,
al? ie Eerste Kamer de wet verwierp, wat waar
schijnlijk is, daarvan een reclame maken tegen
de rechtsche candidaten.
Verschillende sprekers van beide zijden hebben
nog het woord gevoerd. Een dezer, de heer
Teenstra, vroeg wat de sprekers van rechts eigen
lijk willen. Zij zijn tegen de wet-Treab, maar
willen zij, de wetten-Talma Dat blijkt üiet.
De heer Snouck Henkemans bijv. wilde die
wetten verbeteren. Willen de anderen dat ook?
Over de radeowet spreken de heeren van rechts
niet. Het schijnt dat zij eenvoudig niets willen,
ook geen compromis.
In de zitting van Donderdag 11. kwam de heer
De Meester op tegen het onhoudbare verwijt
eener overhaaste behandeling, onhoudbaar, want
het ontwerp is eerst vijf maanden na de ver
schijning der memorie van antwoord aan de orde
gesteld. Is dat overhaast.
De algemeene beschouwingen duren voort.
ST-MAARTENSDIJK. In de heden WoeDs-
dag gehouden vergadering van den gemeenteraad,
wa9 afwezig met kennisgeving de heer P. Gaakeer.
De heer C. M. Quakkelaar werd geïnstalleerd.
Door den voorzitter werd voorgesteld op de
begrooting van 1916 te brengen een bedrag
van f 9000 ten behoeve van de eerste storting
voor de waterleiding; met algem. stemmen aan
genomen.
Door B. en W. werd voorgesteld het schilderen
van binnen en behangen van 19 woningen,
alsmede het schilderen buitenom van 43 wo
ningen hiertoe wordt besloten.
De voorzitter deelt mee, dat C. Kloet heeft
bedaukt als voerman voor de lijkkoets en wordt
voorgesteld oproeping te doen van sollicitanten,
aldus wordt besloten.
Verdér stelt de voorzitter voor namens B. en W.
voor om de zeedijk achter de Keethil te ver-
hoogen, daar deze te laag is bij hooge vloeden,
hiertoe wordt besloten. Aangezien men eerst nog
eeu nader onderzoek wenscht in te stellen om
trent de beste wijze van uitvoeren van dit werk,
wordt dit punt aangehouden tot eene volgende
Namens B. en W. wordt door den voorzitter
voorgesteld tot het leggen van een riool uit de
rioolkolk bij de fam. Van Gorsel, in rechte
richting naar de Westvest, aangezien bij vele
regens dat gedeelte onder water staat.
De heer C. Quakkelaar merkt op, dat de
nieuwe zinkput bij A. Qaist niet op tijd wordt
geledigd.
De heer Rijnberg zegt, zich daarvan overtuigd
te hebben en heeft bevonden, dat er minstens
een meter modder in staat, wal bij feilen regen
het uitloozen zeer belemmerd. Wanneer die put
elke week wordt geledigd zal de toestand
veranderen.
De voorzitter zal hiertoe lastgeven en wordt
het voorstel voorloopig ingetrokken.
Vervolgens werd door het comité bij monde
van den heer Rijnberg verslag uitgebracht zijner
bevindingen aan de gasfabrieken te Wemeldinge
en Krabbendijke en wordt daarna besloten in
een volgende vergadering een definitief besluit
te nemen inzake de gasvoorzieuing.
POORTVLIET. Bij het op 6 April jl. ge
houden examen te Utrecht slaagden voor diploma
jachtopziener, de h.h. H. Speijer en J. J. Besoo
beiden alhier en M. Speijer van Sint-Annaland.
Benoemd met 1 Juli a.s. tot onderwijzeres
aan de Chr. School te Overschie, Mej. A. Vos
onderwijzeres alhier.
- Bij de op 7 April gehouden stemming
voor Lid van den Gemeenteraad, werd gekozen
de heer M. G. van Nieuwenhuijzen.
De familie van de landstorm-soldaat
J. N. v. d. S. die aan nekkramp te 's-Graven-
hage is overleden en 12 dezer aldaar ter aarde
werd besteld, heeft het voornemen het stoffelijk
overschot over een maand naar hier te doen
overbrengen, teneinde in het familiegraf te worden
begraven.
STAVENISSE. L.l. Zaterdag had alhier plaats
de openbare eiodles van den 2-jarigen land-
bouwwintercursus, die door de heeren Minderhout
en Bnijze gegeven is. Aanwezig waren de Rijks-
landbouwleeraar, de heer Stevens, Burgemeester
en Wethouders der gemeente, de leden der
Commissie van Toezicht en eeu enkele belang
stellenden.
Alle leerlingen toonden met vrucht den cursus
gevolgd te hebben, zoodat aan ieder der 5 deel
nemers bij monde van den heer Stevens een
diploma kon worden uitgereikt. De oudste der
leerlingen C. Hage van St-Maartensdijk dankte
alle autoriteiten en als bewijs van dankbaarheid
bood hij namens zijn medeleerlingen den heeren
Minderhoud en Buijze ieder een stoffelijk bewijs
van aandenken aan.
Bij genoegzame deelneming zal de heer
Buijze io de maanden Juni en Juli a.s. te St-
Maartensdijk een cursus houden in „Huishond-
boekhouden", zoowel voor jonge dames uit den
landbouwenden- als uit den burgerstaud.
Aan het jaarverslag van de Coöperatieve
Stoomroomboterfabriek „de Koe" alhier ontleenen
we het volgende:
In 1915 werd er geleverd 350,359 L. melk
waaruit geproduceerd werd 12,253KG. boter,
zoodat men 28% L. melk noodig had voor 1
K.G. boter, liet vetgshalte der geleverde melk
was aanmerkelijk minder dan de vorige jareD,
als een gevolg van het gebrek aan voldoend
krachtvoeder.
De gemaakte boter heelt opgebracht f 18,973,275
dus de gemiddelde prijs per KG. was f 1,545.
Aan de leden werd voor de melk uitbetaald
f 15,707,94, dus per 100 L. melk f4,19, plus
80 taptemelk.
Er werden verzonden 899 postpakketten, ver
kocht werden 2754 L. volle melk en 51,016
L. karnemelk.
Als bestuursleden werden in de laatste ver
gadering herkozen de bh. A. C. van Zorge,
B. M. Suurlaud en A. H. van der Slikke.
Smokkelen en Tholen.
Naar we uit welingelichte bron vernemen
wordt vanuit ons eiland nogal wat smokkelwaar
vervoerd. Voornamelijk B. U. K. vet.
Te Tholen komen groote hoeveelheden B.U.K.
aan die hun weg weder schijnen te nemen via
Bergen op Zoom en waarschijnlijk via Woeus-
drecht de Belgische grens over le gaan.
Onze zegsmau maakte voor aardigheid eens
een paar reisjes per fiets naar Bergen op Zoom
en vandaar naar Woensdrecht, geen enkele keer
werd hij aangehouden. De B.U.K. handelaren
zullen dus hun waar ook wel over de grens
weten te brengen.
Of een en ander bevorderlijk is aao de nale
ving van de N.O.T. bepalingen, is te betwijfelen.