piiji aan k Manpi ïaa pesïerleBlt, laifllwiT, m.
o. 1605
Zaterdag 18 December 1915.
Twee en dertigste jaargang.
EN
Eerste Blad.
N ieu wjaarswenschen.
Zij, die zich met I Januari a.s.
ons blad abonneeren, ontvangen de
t dien datum verschijnende nummers
RATIS.
Wegens het a.s. Kerstfeest zal onze
Jwrant in plaats van Vrijdagavond,
"^nderdagavond verschijnen.
H.H. Correspondenten worden beleefd
rzocht hiermede rekening te houden
y et de inzending van Predikbeurten en
euws.
Firma J. M. C. POT, YHOLEN.
P u b li c a t i o.
De groote plannen
n.
3 "Zo-
Van onze berichtgevers.
IERSEKSCHE
THOOLSCHE COURANT
Dit blad verschijnt eiken Zaterdag.
Prijs per kwartaal f 0,65 met Geïllustreerd Zondagsblad f 1.10, fraDCO
oost f1,176. Voor het buitenland 90 cents, /.onder geïll. Zondagsblad.
Ingozonden stukken, enz. worden uiterlijk op DONBERDAGAVONDIngewacht aan het
bureau te T h o I e n of v66r BBNBERBAGIWIBBAG bij onzen medewerker te lerseke.
UITGAVE
Teler. Jnterc. 16.
Advertentiënvan 1 tot 4 regels 40 ceutsiedere regel meer
10 cents; grooter letters naar plaatsruimte.
Elke advertentie, 3 maal ter plaatsing opgegeven, wordt sleohta
2 maal in rekening gebracht. Bij abonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
In het Vrijdagavond 31 December verschij-
mde nummer onzer courant kunnen weder
leuwjaarswenschen worden opgenomen,
j Inzending tot uiterlijk VRIJDAG 31 DECEM
BER 's MORGENS II UUR.
1 H.H. Correspondenten gelieven hiervan tevens
oede nota te nemen.
doordat de haodel levendiger wordt en niet al
leen de trein krijgt een deel van dat meerdere
goederenvervoer, doch ook de vrachtrijders en
vrachtschippers profiteeren daarvan.
En wat de schipperij betreft en de opbrengst
van de havens, die voor vele gemeenten
een niet onbelangrijke inkomst vormt, die
velen niet gaarne zouden willen missen, ver
wijzen we naar hiervolgende staatje, waaruit-
duidelijk blijkt dat de havenopbrengsten juist
in die plaatsen waar een tramwegverbinding is
tot stand gekomen, enorm vooruitgegaan, en wel
te Zierikzee is gestegen van f 2665 tot f4151,
te Brouwershaven van f 3494 tot f 5054 eu zelfs
te St-Philipsland van f1140 tot f2017.
Verder commentaar lijfet ons hier overbodig.
OPBRENGST van Haven- en Kadegelden, voor
de totstaudkoming der tram SteenbergenBrou
wershaven, ontleend aan de officieele gegevens
1896
De Burgemeester van Tholen maakt bekend
jat de wekelijksche marktdag in beide aan-
laande weken zal gehouden worden op Vrijdag
en 31 December.
Tholen, den 17 December 1915.
Be Burgemeester
J. W. WAGTflO.
Van verschillende zijden ontvingen we be-
vijzen vau instemming met de strekking van
iet artikeltje in het laatste nummer. Dit vcr-
ilijdde ons. Doch ook, we kregen uitbranders,
omdat we een weinig te hard hadden geroepen
ran slapend Tholen, en dit verblijdde ons ook 1
Vaut immers als iemand in zijn zoetste droomen
dechts wordt gestoord door een flinken por in
le zijde, daar hij anders niet wakker is te
krijgen, is dat wel een bewijs dat hij goed onder
teil was. Eu we kunnen het dan ook wel be
grijpen dat hij boos uitroept: Wat verbeeld je
je wel, ik slaap niet zoo vast 1 Enfin, hoe het
s of de flinke por de zwaarslapers heeft wakker
geschud of dat ze werkelijk geen zwaarslapers
rilleu ziju, in beide gevallen constateeren we
nu dat meu werkelijk wakker is en wakker wil
blijven En geeft dat geen reden tot verblijding?
Doch er kwam meer. We hoorden van velen
bezwaren uiten tegen het tot stand komen eener
U 1 J -* TUi iri bei ncrlccl f71111 17 Q n
Brui-
Zie
Brou-
St-Phi
nisse
rikzee
wers-
lips-
haven
iaiid
f4663
(2787
havengeld
(3719
f 987
162
heug
28
schot
4041
2717
haven
3170
1024
137
brug
43812
2951
haven
3209
1008
150
brug
4814
3774
haven
4138
919
237
brug
1897
1898
1899
Dit zijn de vier laatste jaren vooiafgaande
aan de indienststelling van de tramverbinding en
volgende cijfers, wederom ontleend aan de ons
verstrekte officiëele gegevens, doen zien dat ge
middeld zelfs een vermeerdering in de opbrengst
is waar te nemen, nadat de verbinding is tot
stand gekomen.
1900
f4757
f2665
havengeld
f3499
f1140
175
brug
1901
4955
2910
baven n
3754
916
181
brug
877
1905
3713
2955
haven
3035
195
brug
1910
4480
4076
haven
3789
1505
187
brug
1914
4579
4151
haveu t
5054
2017
154
brug
treinverbinding. Dit zou in het nadeel ziju van
enkele categoriën van menschen, die do hun
brood verdienen omdat er geen snelverbinding
is. In de eerste plaats
Betrekkelijk waar. Immers niemand die voor
zaken op reis is naar Oud-Vossemeer, St-Auna-
land, Stavenisse en nu van een rijtuig gebruik
maakt, zal zoo dwaas zijn om een rijtuig te
huren, waar de spoortrein hem sneller, gemak
kelijker eu goedkooper op de plaats van bestem
ming brengt. Maar er staat weer tegenover dat
door opbloeiïng van de verschillende plaatsen
op het eiland meer zal worden gedaan aan plei-
zierrijden, waartoe ook het meerdere bezoek van
vreemdelingen zeker zal medewerken. En boven
dien onze rijtuigverhuurders op Tholen zijn allen
hoteliers en waar deze dus aan de eeue zijde
zullen verliezen, daar winnen ze weer dubbel
aan den anderen kant, daar het reizigersverkeer
zeer zal toenemen.
Verder wierp men ons toe dat de vrachtrijders
en schippers van den ijzeren weg nadeel zouden
ondervinden. Niets is minder waar dan dat.
Immers zien we maar weer de streken waar voor
korter of langer tijd een betere verbinding is
gekomen. Inplaats dat vrachtwagens verdwijnen,
komen er bij. Er wordt meer in- en uitgevoerd;
Tenslotte maakte een zorgzame huismoeder
ons hare bezwaren bekend omtrent het duurder
worden vau de eerste levensbehoeften als tuin
bouwproducten, aardappelen enz. Immers zoo
redeneerde ze in de verslagen der vergaderingen
vau de Telers- en Tuiubouwvereenigingen, heb*
ik meermalen gelezen dat de tuiniers, zoodra
een betere verbinding tot stand kwam, hun
tuinbouwproducten beter kunnen vervoeren en
hoogere prijzen bedingeD. En noodwendig inoet
dan de plaatselijke prijs van verschillende ar
tikelen die thans betrekkelijk goedkoop verkrijg
baar zijn, worden verhoogd, tot schade van den
kleinen burgerman.
't Is waar moeder, wierpen wij haar toe
maarvergeet niet dat ge door U dood te
dé rijtuigverhuurders, staren op kleinigheden, het groote ding over het
hoofd ziet. Ge wilt toch wel gelooven niet waar,
dat waar handel en nijverheid zich uitbreiden
dit tengevolge heeft dat loonen, salarissen en
andere inkomens zullen stijgen, neen moeten
stijgen. In fliak vooruitgaande plaatsen ziet men
immers deu middenstand opbloeien, in de amb
tenaarswereld wordt meer verdiend, in de
arbeiderswereld worden hoogere loonen besomd,
eu men kan daarom ook voor enkele artikeleo
wel wat meer betalen, terwijl andere artikelen
ook weer in prijs zullen dalen.
En ten slotte werd ons door een inwoner van
Tholen het bezwaar geopperd dat de stad Tholen,
als er komt een vrije brug over de Eendracht,
een groot deel van haar inkomsten die nu ge
trokken worden door de verpachting van het
veer, zou moeten derven. En waar we de vorige
week beloofden dat we de overbrugging en trein-
aanleg in verband met het veer zouden behan
delen, is ons dit nu een reden te meer om dat
te doen.
t Veer levert jaarlijks ongeveer f13 500,
op, terwijl bij de 7-jaarlijkeche verpacht ing
een jaarlijksche stijgiög wordt geconstateerd vau
Deze drie wordt dus jaarlijks door passanten
van het veer (dus voetgangers en rijtuigen) meer
betaald.
Nu is in 1909 gebleken dat toen door pas
santen' uit het eiland, ongerekend de gemeente
Tholeii plm. f 7500 veergeld is betaald zoodat,
waar we mogeu aauuemen dat uit l*et eiland
thans'meer wordt gereisd dan vóór 5 jaren we
gerust mogen zeggen dat een vrije brug te Tholen
pl.tn. 65 °/0 als eerste winst doet vloeien in de
zakkeu van het reizend publiek der op het
eilaud gelegen gemeenten, behalve Tholen zelf.
65 die dus de gemeenschap wordt bespaard.
Dezelfde berekening zouden we kunnen maken
betreffende het goedereuvervoer, dat ook de
laatste jaren enorm vooruit gaat en waardoor op
de goederen door de overbrenging met het veer
een onbillijke indirecte belasting wordt gelegd
die zeker niet door deu handel, doch door de
afnemers wordt betaald.
Ook ons zorgzaam huismoedertje dat klaagde
over vermeeende prijsstijging straks, na de
overbrugging, gelieve dit goed te begrijpen
En wat de hooge kosten betreft van den
aanleg van bmg en spoor, wat door velen een
der grootste bezwaren, zoo niet het grootste be
zwaar, wordt gevouden, wel dat geld wordt
immets niet weggegooid! Een groot gedeelte er
van-ijomt weer terug door de besparingen die
we reeds hebben opgesomd en door de meerdere
opbrengst der havengelden en meerdere belasting
die door vooruitgang van den handel straks zal
worden opgebracht, terwijl bet grootste gedeelte
vau het benoodigde geld wordt bijgedragen door
aandeelen-kapitaal, terwijl deze aandeelen bij
eventueele naasting door den Staat tegen de
volle waarde worden overgenomen en die dus
altijd een waardevol rentegevend bezit vormen.
Een spoorliju door het eiland Tholen op
Bergen op Zoom, het kan niet anders of ze
moet en zal rendeeren en na verloop vau eenigen
tijd zullen de bijdragen van polders en gemeenten
hierdoor reeds spoedig voor een groot gedeelte
verminderen.
Waarom, werd ons gevraagd, geen tramlijn
Wel om verschillende redenen niet. Een lokaal-
treio met normaalspoorbreedte slait aan op het
geheele spoorwegnet vau Enropa en wagens met
handelsproducten en landbouwvoortbrengselen
behoeven te Bergen op Zoom dan niet te worden
overgeladen, terwijl bij een tram dit geheel builen
gesloten is en daardoor het vervoer van land
en tuinbouwproducten aanmerkelijk duurder zal
worden dan bij een spoor, waarbij de wagens
kunnen doorgaan op het geheele West-Europee-
sche lijnennet.
Ook in andere streken van ons laod wordt
het groote belang van betere verbinding begrepen.
We wijzen hierbij op de ontworpen lokaaltrein
Gouda-Waddinxveen-Boskoop-Alphen a. d. Rijn.
Door de betrokken 3 gemeenten wordt hier
voor gezamelijk 1 Millioen gulden bijgedragen
d.i. de kleiuste helft der totale kosten die
f 2.400.000,— bedragen. Ook deze lijn zal door
de Mij. tot Expl. v. St-Spoorwegen worden ge
ëxploiteerd. Doch in die streken weet men wat
het waard is een betere verbinding te verkrijgen.
Met het oog op al deze beswaren die geopperd
werden, willen we nogmaals U toeroepeu
Tholenaars z>jt ge goed wakker, wrijft dau uw
oogen uit want ge ziet door de boomen het
bosch niet 1 Ge staart o dood op kleinigheden
en ziet daardoor de groote zaak en het groote
belang over het hoofd.
Zijt ge het met ons eens dat het tijd wordt
dat we eindelijk eens een betere communicatie
krijgen, welnu, we zeiden het reeds de vorige
week, eischt dau bevrediging van uw verlangens
van uwe gemeenteraadsleden.
Waterstaat is bij uitstek het hoofdstuk, waarbij
de afgevaardigden zich voor hun district op de
bres stellen. Dit deed Woensdag de heer De
Muralt met kracht, door den minister evenals
verleden jaar van rijkswege te verzoeken om een
verbindingsweg tusscheu Oostelijk en Westelijk
Zeeuwsch-Vlaanderen. Ter illustratie van de
groote behoefte aan zoo'n weg, vertelde spreker,
dat het bij een bezoek van de Koningin aan
die streek gebeurd is, dat H. M. haar weg over
België moest nemen om van het eene deel in
het andere te komeD, De menschen in Zeeuwsch-
Vlaauderen (zei spreker) klagen over achterstel
ling en beweren dat hun land nog steeds als
een wingewest behandeld wordt. De Staat heeft
millioenen winst gemaakt met het droog maken
van polders langs de Zeeuwsch-Vlaamsche kust,
maar in het belang van de streek doet de Staat
niet9.
Spreker beklaagde er zich over, dat de Minister
hem verleden jaar op een zelfde verzoek niet
eens geantwoord had en drong nu op spoed
aan. Z.E. vroeg den heer De Muralt vergiffenis
voor zijn verzuim van verleden jaar en ver
klaarde gaarne ziju steun te zullen verleenen
als er sprake kwam van Provincialewegen aan
te leggen.
Dinsdag heeft in de Kamer een incident
plaats gehad. Terwijl de heer Voort van Zijp
sprak over den vlootbouw, zat de minister van
Marine met den heer Lohm. io ceu ^ter-
bank te kouten dus zelts de nsiniiter, wier. het
gesprokene onmiddellijk aanging luisterde nist.
Dat vond de spreker natuurlijk ouaangenaam en
en hield daarom een paar malen met spreken
op. Maar het baatte Diet. iinJelnk kw - de
voorzitter tusscheu beide door te cgen„Ik
verzoek de andere leden den minister niet lastig
te vallen en hem in staat te stellen naar den
spreker te luisteren."
Het verzoek was goed op zijn plaats, maar
die de waarheid zegt, vindt geen herberg. De
beide koutende heeren sprongen boos op en
spraken niet goed verstaanbare woorden, en
hardop zei de heer Lohman tot den voorzitter
„Dat is toch ongehoordwelke uitroep de
de voorzitter snedig beantwoordde met de op
merking „U hebt niet het woord 1"
Ook de minister toonde zich later nog erg
verbolgen. Hij had genoeg geluisterd, zei hij,
om den spreker te kannen beantwoorden. Als
de Kamer hem weg wilde hebben, moest zij het
maar zeggeD.
Daarmee was de zaak afgeloopen.
DE TWEEDE KAMER
heeft de algemeeDe beschouwingen over de Staats-
begrooting ten einde gebracht, evenals een paar
hoofdstakken, zooals justitie eu baitenlaudsche za
ken. De sprekers patten zicb niet uit in urenlange
redevoeringen, maar avondzittingen ziju tocb
noodig geoordeeld en men zal spoed moeten
maken om vóór Kerstmis klaar le komeD.
ST-ANNALAND. In de jl. Dinsdag gehouden
Vergadering van den Gemeenteraad, waarbij alle
leden tegenwoordig waren, is tot Lid der Com
missie tot wering van Schoolverzuim herbenoemd
de heer F. Weijter. Mede werd met 6 stemmen
(en een blanco) benoemd tot Geneeskundige be
last met de Weezen Armenpraktijk voor 1916,
de heer D. Quakkelaar alhier.
Met algemeene stemmen werd verder afwijzend
beschikt op het verzoek van het hoofd der school,
den heer H. W, Odink, om verhooging van
salaris en op dat vau de afdeeling Tholen en
St-Philipsland van den Bood vau Nederl. Onder
wijzers om betere salariëering van het onder
wijzend personeel van de O.L. School.
Nog werd besloten niet toe te treden tot de
districts-arbeidsbeors te Rotterdam en mede niet
tot de Vereeniging van kleine stedelijke en
plattelandsgemeenten in Nederland.
IERSEKE. In den naebt van Maandag op
Dinsdag zijn hier op een hoefje even buiten
het dorp uit een schuur steenkolen gestolen
en een konijn werd gevonden met afgeslagen
kop. Er stond daar dicht bij nog al een schild
wacht. De zaak is in handen gegeven van de
rijkspolitie.
OUD-VOSSEMEER. Een sleepboot bracht
een schip alhier des nachts in de haven het
schip kwam tegen de veerpont, welke beschadigd
werd, terwijl een paar meerpalen werden afge
knapt. De schade zou vergoed worden.
In een vergadering van het Groene Kruis
