t
trekken werd verijdeld. Een poging om het
Duitsche leger om te trekken nabij Wirballen
werd eveneens afgeslagen en hierbij verloren de
Rnssen 1500 man krijgsgevangenen en een
20-tal stokken geschat. Bij Schirwindt werden
de Russen eveneens teruggeslagen. Lyck is door
de Doitschers hernomen, terwijl ook Bialla weer
in handen de Duitsche troepen viel.
In de Oostzee werd een Russische kruiser
aangevallen door onderzeeërs en getorpilleerd.
Later werden door Russische Kruisers twee
Torpedobooten der Duitschers in den grond
geboord.
In Zuid-Afrika is een opstand uitgebroken
onder leiding van den Boerenkolonel Marits,
die zich met zijn troepen aan de zijde der
Duitschers heeft geschaard. Men schijnt in
Engeland bang te zijn dat het voorbeeld van
Marils niet goed zal werken, hoewel de pers
Engelsch gezind is en ook de toonaangevende
voormannen met Botha meegaan. In Engelsch-
Afrikaansche kringen heerscht diepe veront
waardiging omtrent het verraad van Marits en
het gouvernement doet alle moeite om den op
stand te smoren. Invloedrijke predikanten der
Hollandsche Kerk dringen bij de bevolking aan
om het gouvernement in deze troebele tijden
getrouw te blijven.
ONZE THOOLSCHE VLUCHTELINGEN.
Vrijdag en Zaterdag bleef de stroom uitge
weken Belgen naar onze gemeente maar steeds
aanhouden. De Zondag was betrekkelijk kalm,
hoewel toen ook nog menigeen het veer over
kwam. Ongeveer 4000 personen zijn hier
gepasseerd en het comité had de handen vol
om voor al deze metischeu te zorgen en hen
onderdak te brengen. Zooveel mogelijk werden
ze over het eiland gedistribueerd terwijl een
gedeelte uit Stavenisse naar Zierikzee werd
doorgezonden, om vandaar verder over de noor
delijke eilanden te worden verdeeld. Ook deze
week bleef de stroom nog steeds aanhouden,
daar de menschen geleidelijk uit de grensplaatsen
worden verder getransporteerd. Eiken tram brengt
iederen dag nog vluchtelingen aan, zoodat het
getal hier ^vertoevenden steeds aan groote
schommeling onderhevig is. En voor ai deze
menschen zorgt het comité voor ligging en
verzorging.
Reusachtige voorraden brood en andere levens
middelen zijn noodig en worden gereed gemaakt.
De keuken staat onder beheer van twee Ant-
werpsche Koks, twee jonge mannen die de zaak
flink aanpakken en die hiervoor een woord van
hulde toekomt. Ook het andere kenkenpersoneel,
een zestal mannen en vrouwen, gerecruteerd
uit de vluchtelingen, doen zoo goed mogelijk
hun best, terwijl bereidwillige handen om de
pataatjes te schillen en de kool te snijden of
de mosselen te kosschen niet ontbreken. Van
regeeringswege ontvangt het comité nu iederen
dag een flinke voorraad brood, scheepsbeschuit
en boter, terwijl Donderdag bovendien 3 a 400
ponden vleesch aankwamen. Er wordt voor ge
zorgd dat de kost degelijk en voedzaam is, en
het doet dikwijls genoegen om de dankbare ge
zichten van velen te zien en de dankbetuigingen
van de menschen aan te hooren. België zal nooit
vergeten wat Nederland in deze dagen voor onze
menschen gedaan heeft, Mijnheer, verzekerde mij
een Antwerpenaar. Wij weten niet hoe we onze
dankbaarheid moeten uiten. Och, mijnheer, dank
hiervoor kan niet worden gegeven, we vertrou
wen dat u ons, als we in hetzelfde geval had
den bevonden ook zoo zoudt hebben ontvangen.
We zijn deze ontvangst verplicht aan onze
medemenschen en van ouds is Holland immers,
een toevluchtsoord voor velen geweest. We weten
niet beter of we zijn dit ten volle verplicht.
Zelfs de hardvochtigste mensch wordt ontroerd
als hij de ellende aanschouwt, die door de on
gelukkige en onschuldige slachtoffers van den
oorlog wordt geleden. Het harte wordt week,
als men ziet dat een oud moedertje bij het ont
vangen van een stuk brood de tranen in de
oogen komen, als men net gekleedde menschen
ontmoet wien men het kan aanzien dat ze tot de
goede burgerstand behooren, die werkelijk met
den honger op het gelaat naar het schaftlokaal
komen en u verzekeren in 4 dagen niet te
hebben gegeten en 5 dagen te hebben geloopen,
totdat ze hun lichaam moesten meesleepen, om
dat ze niet meer konden, menschen die flauw
van den honger ineen zakken.
In de werkzaamheden van bet comité, dat
door den plotselingen komst van zoovelen feite
lijk werd verrast en daarom overkropt werd met
werkzaamheden, is thans een weinig meer regel
gekomen. Met behulp van een paar jongelui uit
Antwerpen wordt thans een burgerlijken stand
opgemaakt van de hier vertoevenden, terwijl de
in de verschillende dagbladen voorkomende lijs
ten van vermisten worden gecontroleerd met de
hier opgegeven adressen van vermiste familie
leden. Reeds eenig resultaat mocht worden be
reikt, hoewei het een werkje is van belang al
de namen te controleeren. Tevens worden de
lijsten van de hier opgegevenen naar de uit
gevers van lijsten en de dagbladen gezonden.
Door een paar hier vertoevende fotografen
worden verschillende opnanen gemaakt van de
in de school en kerk vertoevende vluchtelingen
en van het schaftlokaal, de keuken, het comité
en het sub-comité. Deze foto's zullen bij ons
verkrijgbaar worden gesteld tegen door de foto
grafen vast te stellen prijs, terwijl als meer
wordt betaald, deze meerdere opbrengst ten
goede zal kernen van het Vluchtelingencomité.
Het comité heeft zich de hulp van een 12 tal
jongelui verzekerd, die dienst doen als burger
wacht, terwijl tevens een vrijwillig politie-coaps
is opgericht dat des nachts voor do veiligheid
zorgt. In aanmerking genomen dat onder de
hiervertoevenden ook zeker wel miuder gunstige
elementen zullen zijn is deze maatregel zeker
een goede voorzorg van het hoofd onzer gemeente.
De leden van de vrijwillige politie zijn allen
beëedigd.
Handmoffen en Handschoenen voor de Militairen.
De vorige week publiceerden we op verzoek
van het Steuncomité een oproep aan onze vrouwen
en meisjes om voor de militairen handschoenen
te breien. Verschillende dames hebben reeds
aan dezen oproep gehoor gegeven, ook Belgische
dames betoonden zich bereidwillig om hieraan
mede te werken. Voor minder gegoeden stelt
het hiervoor indertijd opgerichte comité gratis
wol beschikbaar.
De sajet is aan het bureau van onze courant
verkrijgbaar.
Thans komt in de Staatscourant de volgende
oproep voor.
De Minister van Oorlog hrengt ter kennis
dat, behalve de in een vroegere mededeeling
genoemde wollen handschoenen, ook de ver
vaardiging en toezending van gebreide wollen
handmoffen, ter lengte van 25 h, 30 cemtimeter,
met vrijen duim, de uiteinden der vingers on
bedekt latende, zeer op prijs zal worden gesteld.
Een bepaald model hoeft hierbij niet te worden
gevolgd, terwijl ook de kleur der wol, mits niet
te licht, aan geen bepaalde eischen behoeft te
voldoen.
Dit laatste geldt eveneens, voor de hand
schoenen.
De waarde der handmoffen zal onder gelijke
voorwaarden als die der handschoenen worden
vergoed. (St. Ct.)
Dus ook polsmoffen zijn noodig. Met aan
drang herhaalt comité zijn oproep.
De Middelburgsche Courant geeft het volgende
„recept" aan zijn lezeressen
Handschoenen voor onze soldaten.
zakje. Maar wat scheelt er aan Mr. Perkins?"
„Ging bij weer naar zee, Dolly Ging hij
direct weer naar zee
„Neen, dat niet. Hij komt hier om je te zien."
yNeen, neen Laat hem niet binnen. Hij wil
me komen beschuldigen van diefstalmaar je
zult me helpen niet waar? Je weet wel beter
dat ik niet wilde stelen".
„Natuurlijk niet!" {Wordt vervolgd).
We spraken onlangs den wensch uit dat er
ook een recept zou worden gepubliceerd van de
wollen handschoenen, zooals het legerbestuur die
die het beste acht voor onze soldaten.
Aan den wensch is voldaan. We kregen van
wege de leger-intendance de volgende leiddraad
voor het breien van wollen handschoenen vqor
het leger.
Men begint met 64 steken op te zetten.
24 toeren worden in den boord gebreid.
Vervolgens 24 toeren boven den boord breid»,
om dan aan den duim te beginnen.
Voor den duim neemt men 12 steken, om bij een
volgenden toer weer 12 steken op te zetten
voor de opening van den duim, zoodat men
dan 24 steken in de ronde krijgt.
Alsuu weer 26 toeren breien, om dan aan
de vingers te beginnen.
16 steken voor den ringvinger.
18 middelvinger.
16 wijsvinger.
14 pink.
Om de wijdte van de vingers te verkrijgfen,
moet bij eiken vinger 2 steken bijgemaakt
worden.
In den wijsvinger (binnenzijde) van den
rechterhandschoen moet eene opening komen,
lang 3 a 3J/j cM., beginnende 2 cM. van af
den top van den vinger. Deze opening moet
bij het begin en het einde van eene trens wor
den voorzien.
De afmetingen van de vingers moeten zijn:
lengte van den duim 7Va °M.
wijsviuger 9 cM.
middenvinger IOV2 cM.
ringvinger 10 cM.
pink 7 cM.
Tragisch.
De grijze staatsman, mioister Cort van der
Linden en zijn familie wordt wel beproefd. Een
zijner zonen kwam om bij de spoorwegramp te
Hooghalen en thans is zijn andere zoon door
een noodlottig ongeluk getroffen.
De heer Cort van der Linden, student te
Leiden, reisde als geleider van Belgische vluch
telingen van zijn woonplaats naar 's Hertogen-
boch. Bij den Vughtschen overweg heeft hij
waarschijnlijk zijn hoofd te ver uit het portier
gestoken, dat tegen een telegraafpaal sloeg. On
middellijk werd aan de noodrem getrokken en
de trein tot stilstand gebracht.
Bij onderzoek door een geneesheer, die spoe
dig ter plaatse was, bleek, dat de beer Cort v.
d. Linden in zorgwekkenden toestand verkeerde
en niet verder per trein mocht worden vervoerd.
Per auto-ziekenwagen werd hij toen naar het
Prolestantsch Ziekenhuis gebracht.
Aan den minister werd van het droevig on
geval kennis gegeven. Per extra-trein is deze
toen onmiddellijk naar 's Herlogenbosch ver
trokken.
De toestand moet volgens latere berichten be
vredigend zijn.
ticulioren onder dak zijn, worden van gemeente
wege goed verzorgd en zijn zeer tevreden. Hon
getal bedraagt 260.
Woensdag bevond zich onder de vluchtelingen
een soldaat hij meldde zich terstond aan om
geïnterneerd te worden.
Een der predikanten hier, die zich veel
voor de vluchtelingen interesseert, hoorden we
gisteren door de Belgen „protestanten deken"
noemen.
Donderdag vond iemand op de Damstraat
een portefeuille die bankpapier scheen te be
vatten. De vinder, Corn. Steketee geheeten,
bracht haar bij den burgemeester, die vaststelde
dat er f 754,50 aan bankbiljetten en zilverbons
in zat. De eigenaaar meldde zich terstond aan.
OUD-VOSSEMEER. Zooals in elke gemeente
van ons eiland heeft ook hier het comité het
enorm druk met de vluchtelingen. De hoogste
lof over den ondervonden steun van de zijde
der uitgewekenen moet tot daukbaarheid stemmen.
Een dames-comité, 't welk om financiëele hulp
aauklopte, heeft ook succes gehad. Er zouden
in deze gemeente zoo ongeveer 400 vluchtelingen
zijn.
Ook hier zijn enkelen, die familieleden zoek
zijn en dus ook informeeren elders, waar ze
gebleven zijn. Een gedeelte der armsten is ge
borgen in een tweetal lokalen der O. L. S., een
ander deel iu een lokaal der Kath. School.
Door den secretaris zijn alle namen der aan
wezigen genoteerd, zoodat omtrent de aanwezigen
steeds inlichtiugen kunnen gegeven worden.
Men meldt ons, dat waarschijnlijk in het
gerestaureerd wordende kerkgebouw, het schip
geheel zal ingericht worden voor vrouwenzit-
pjaatsen, zoodat in de zijvleugel de manuenzit-
plaatsen zouden komen.
POORTVLIET. In deze gemeente bevinden
zich ongeveer 240 Belgen uit Antwerpeu en
Berchem, die de vorige week Zaterdag en ook
nog in deze week zijn aangekomen. Ongeveer
160 worden ondersteund. Deze zijn ondergebracht
in loealen van de Openbare en Chr. School,
omdat deze zoo noodig verwarmd kunnen worden,
daar auders misschien ziekte onder deze menschen
de ellende nog zou vermeerderen. Zij werden
door de inwoners van onderkleeren voorzien,
terwijl velen toonen dat de Hollandsche gast
vrijheid zich niet uit in woorden maar in daden.
STAVENISSE. Bij de vele vluchtelingen uit
dgië die hier reeds vertoefden en in de Be
waarschool en in een paar lokalen der Openb.
School waren ingekwartierd, kwamen Zondag
middag nog 9 boerenwagens uit de richting
St-Maartensdijk er een groot aantal brengen.
Daar er vernomen was, dat Zierikzee nog
meerderen kon bergen, stelde schipper A. Braat
van Made, die hier gekomen was met zijn vaar
tuig „Pieter Leendert" om bieten te laden,
zich dadelijk bereid op verzoek van het comité,
öm, gesleept-door dén motor „Van 't Hot"
194 van die ongelukkigen gratis naar Zierikzee
te vervoeren, alwaar die ongelukkigen een onder
dak werd bezorgd. Allen klaagden over groote
dorst, 't Offervaardig en medelijdend Nederland
toont in deze dagen, wat bet voor de arme en
ongelukkige bewoners van den Zuidelijken na-
buurstaat kan en wil doen. Een woord van dank
aan Schipper Braat en Van 't Hof is hier zeker
op zijn plaats.
De heer J. A. Beneker, organist in de
Ned. Herv. Kerk alhier, heeft met ingang van
heden zijn ontslag als zoodanig genomen.
Op de diverse lijsten in deze gemeente
voor het Kon. Nat. Steuncomité enz. is totaal
ingeteekend voor f 530.55.
PER TELEGRAAF.
DEN HAAG. Uitvoer van aardappelen,
boter, kaas en varkensvleesch zal worden ver
boden opdat voor binnenlandsch gebruik voldoende
in ons land blijft, de rest mag worden uitge
voerd.
LONDEN. De Engelsche kruiser „Hawke*
door een onderzeeër in de Noordzee tot zinken
gebracht. 3 Officieren en 49 manschappen werden
gered, 350 worden vermist.
dieke aftreding van de h.h. Nic. Polderman, Joh.
Bastiaanse, J. W. van Gorsel, en een wegens vacature
door overlijden van den heer G. Moerland.
Voor de verkiezing van de periodieke aitiedingen
waren uitgebracht 120 geldige stemmen; de aftre
denden bovengenoemd werden met bijna algemeene
stemmen herkozen.
Voor de verkiezing in de vacature G. Moerland
waren uitgebracht 108 geldige stemmen. Gekozen
werd de heer 1,. J. Koopman met 67 stemmen, terwijl
de overige stemmen over verschillende personen ver
deeld waren.
Aangenomen het beroep naar de Ned. Herv. Ge
meente te St-Annaland door Ds. J. de Bres te
Bleskensgraaf.
Roomsch Katholieke Kerk te Tholen.
Zondag 17 October
Heilige Missen 's morgens 7 uur.
Hoog 8I/2 uur.
10 uur Mis met preek.
Kruisoefening smiddags 3 uur.
Eiken dag Opening der Kerk 6l/2 uur.
Uitreiking der H. Gomunie ö3/^ uur.
71/2 uur H. Mis, waaronder H. Comunie.
Gelegenheid tot biechten 's morgens 61 /27l/2 uur,
en 's avonds voor en na het gebed.
PREDIKBEURTEN.
THOLEN.
Ned. Herv. Kerk. Zie afzonderlijk gedrukt kerkbriefje.
Ned. Protestantenbond Afd. Tholen
GEEN DIENST.
Oer. kerk voorm. 9.30, en avonds 6 uur Ds.
Lanting, nam. 2 uur leeskerk.
Geref. Gem. voorm. 9,30, nam. 2 en 's avonds
6 uur leeskerk.
POORTVLIET.
Ned. Herv. kerk, voorm. 9.30 leeskerk en nam.
2 uur ds. Klomp.
Geref. kerk, voorm. 9.30 en nam. 2 uur de heer
en 's avonds 6 uur Ds. W. Sieders van Vlaardingen.
SCHERPENISSE.
Ned. Herv. kerk, voorm. 9.30 en nam. 2 uur
ds. Steenbeek.
Geref. kerk, voorm. 9.30, nam. 2 en 5.30 uur
leeskerk.
ST-MAARTENSDIJK.
Ned. Herv. kerkvoorm. 9,30 ds. Broekers en
2 uur leeskerk.
Oud. Geref. kerk, voorm. 9.30, nam. 2 en 5.30
leeskerk.
STAVENISSE.
Ned. Herv. kerk, voorm. 9.30 en 's avonds 6 uur
Kamsteeg. (Voorm. Oogstpreek.)
Oud Geref. gem. voorm. 9.30, nam. 2 en 's avonds
5.30 uur leeskerk.
ST-ANNALAND.
Ned. Herv. kerk, voorm. 9.30 ds. Klomp van
Poortvliet (H. Avondmaal) en nam. 2 uur leeskerk.
Geref. kerk, voorm. 9.30, nam. 2 en 5 uur
leeskerk.
OUD-VOSSEMEER.
Ned. Herv. Kerk, voorm. 9.30 er
ds. Klomp van Meeuwen.
Geref. kerk, voorm. 9.30, nam. 2
Bruijn, en 's avonds 5,30 uur leeskerk.
IERSEKE.
Ned. Herv. kerk, voorm. 9.30 en nam. 2 uur
ds. Kijne, Voorm. Avondmaalsbediening, nam. dank-
nam. 2 uur
uur ds. De
Geref. Kerk, voorm. 9,30 Ds. Akkerhuis, nam.
2 uur lezen en 's avonds 6 uur Ds. Akberhuis,
afscheid.
Chr. Ev. Gem. Voorm., nam. en 's avonds
Ds. Bromet.
Oud Ger. Gem. voorm., nam; en 's avonds 6 uur
ds. Kersten.
Ingezonden Stukken.
Van onze berichtgevers.
IERSEKE. Er bevinden zich alhier ongeveer
700 Belgische vluchtelingen. Bij 't begin van
hon komst dacht men hen 0. a. in de oester-
loodsen te bergen, doeh dit is niet geschied,
omdat het visscherijbestuur er zich terstond tegen
verzet heeft. De vluchtelingen, die niet bij par-
0N DE RW IJS.
Mej. J. de Klerk van Oud-Vossemeer is be
noemd tot onderwijzeres aan een Kath. School
te Dordrecht.
Burgerlijke Stand.
Gemeente IERSEKE van 9 15 October 1914.
Geboren: Jacobus, zv. Anthonie Larooij en Neeltje
Gebraad, l'ieternella Adrians Wilhelmina, dv. Abra
ham Cornelia van der Endl en Tannelje Bouvtense.
Bastiana Johanna, dv. Johannes Steketee en Bastiana
Rijnhout.
Gemeente THOLEN van 29 October. 1914.
Geboren: Aaltje, dv. S. Schot en P. C. Quis».
Willem Kornelis, zv. J. Quist en H. Schot.
Cornelia Pieternellia, dv. L. M. Bijnagte en
G. Jagt. Pransiscus Johannes, zv. C. Koppen-
hol en C. Keij. Jan, zv. M. M. Kurvink en
M. van Vessem.
OndertrouwdW. Baaij jm. eu W. J. Bergers jd.
Overleden: Elizabeth Deurloo 4 j.
UITSLAG verkoopingen en aanbestedingen.
St.-Maartensdijk, 15 Oct. Ten overstaan van notaris
Meulenberg werd gisteren avond ten verzoeke van
den heer O. Gaakeer in tweede veiling alhier verkocht
Het huis en erf aan de haven te St-Maartensdijk,
genaamd „Schippershuis", waarin herberg wordt uit-
geoefend voor f 1600.
Kerknieuws.
St-Maartensdjjk, 15 Oct. Dinsdag werd alhier een
verkiezing gehouden van 4 gemachtigden voor het
kiescollege by de Ned. Herv. kerk3 wegens perio-
AAN THOLEN1
Zou 't niet ondankbaar wezen indien we de gan-
sche bevolking van Tholen niet uit ter harte dankten
voor wat ze voor ons Belgen en Antwerpenaars in 't
bijzonder, doen? Allen, geestelijke en burgerlijke
overheid, Steuncomité, politie en burgerwacht wed
ijveren om onze ongelukkige bevolking ter hulp te
komen. Nooit had ik kunnen verdenken dat menschen
die zich nooit gezien hebben, op zulke hartroerende
wyze smart en ellende koryjen lenigen oud en jong,
rjjk en arm helpen helpen om ter meest I
Mochte er echter soms onder onze volksmenschen
hier en daar één enkele zjjn die de gastvrybeid niet
verstaat zooals zooals het hoeft, neem 't niet ten
kwade, geachto bovolking. Dat is slechts gemis aan
opvoeding. Wjj die het geluk gehad hebben meer
onderwijs te genieten, wjj zullen dit vergelden door
onzen dank dubbel te bewyzen. Nimmer zullen wjj
uwe liefde, uw weldoen, uwe broeder!jjkheid in het
ongeluk vergeten 1
Ook hopen wjj wel, by betere tjjden, als het
vernielde zal heropgebouwd zjjn, als de lucht zal
gezuiverd zjjn van kruitdamp en vuur, als klaagtonen
en gekerm zullen vervangen zjjn door beiaardgeklingel
en lustigen zang, en wie weet komen die tjjden met
Gode's hulp niet eerder dan wo denken, U brave
bewoners van Tholen in de Scheldestad, elk in zijnen
huiskring ook te mogen ontvangen. Dan ook zullen
wjj U innig toeroepen Wees harteljjk welkom
Hier is men rustig, hier ademt men vry I
Als ge bjj valavond rustig gezeten op die frissche
groene dijken, langs heen het kalme, kabbelende
water, uw oog Iaat ronddwalen, en ge de schoone
Octoberzon in bloedrood ziet wegsmelten, dan wordt ge
onwillekeurig weer melankoliek, dan denkt ge weer
aan al dat bloed dat vergoten wordt, aan broers,
vrienden en landgenoten die op dit oogenblik wel
licht op 't slagveld diezelfde zonneschijf zieltoogend
en kermend, met half gebroken verglaasde oogen
aanschouwen dan pinkt ge een traan weg en voelt
u moedeloos
Maar hoor, daar op eens de beiaard eenige vroo-
lijke, zachte noten ge keert u om en aanschouwt
in 't grijsblauwe van den kalmen avond den toren
en de nederige, roode daakjes van 't stadje. Dan
krjjgt ge weer Dieuwen moed, ge staat op en keert
stil aan huiswaarts. De beide rustieke molens strekken
hunne armen tot u uitde lichtjes die hier en daar
ontstoken worden pinken u tegen, alles schjjnt u toe
te roepen, Kom, vriend, wees niet moedeloos, wees
welkom Wij uwe taalgenoten begrjjpen uwe ellende,
uwe droefheid wjj zullen uwe wonde heelen. Ge
i
20903
14
