ralllai, pwijd aan de klanpi m oesterteelt, landden, enz.
No. 1544.
Zaterdag 17 October 1914.
Een en dertigste jaargang.
EN
DE OORLOG.
FEUJLLETOS.
Dolly en de Vrek.
IERSEKSCHE
THOOLSCHE COURANT
Dit blad verschijnt eiken Zaterdag.
Prijs per kwartaal 0,65met Geïllustreerd Zondagsblad f 1.025, franco
per post f 1,10. Voor het buitenland 90 cents, zonder geïll. Zondagsblad.
Ingezonden stukken, enz. worden uiterlijk op DONDERDAGAVOND Ingewacht aan het
bureau te T h o I o n of véér DONDERDAGMIDDAG bi) onzen medewerker to lerteko.
UITGAVE
Firma J. M. C. POT, THOLEN.
Tklkf. Intekc. 16.
Advertentiënvan 1 tot 4 regels 40 centsiedere regel meer
10 centsgrooter letters naar plaatsruimte.
Elke advertentie, 3 maal ter plaatsing opgegeven, wordt slechts
2 maal in rekening gebracht. Bij abonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
Belgische vluchtelingen.
Bij het bureau dezer courant zijn ingekomen
de volgende giften J. M. Ie T. f 1.P. te T.
f2.40. J. M. C. P. te N. f 10.—A. te T.
f 0.50, K. te T. f 0.25. W. J. v. N. te II.
f2.50, K. te T. f0.88. Verder werd toezegging
gedaan van V. te T. van 1 van zijn salaris
over 1 maand. Totaal f 17.58.
Publicatiën.
Burgemeester en Wethouders ran Tholen maken
bekend, dat hel Herh&lingsonderwgs voor Jongens en
voor Meisje» zal aanvangen op Dinsdag 3 eu Maan
dag t November 1914.
Aangifte van Leerlingen vóór 1 November e.k.
by het Hoofd der School.
Tholen, den 14 October 1914.
Burgemeester eu Wethouders voornoemd,
M. G. VAN STAPELE.
De Secretarie,
H. J. LABAN.
De Burgemeester van Tholen maakt bekend, dat
alechts brood mag verkocht worden, gebakken van
80 procent ongebuild tarwemeel en 20 procent bloem.
Op medisch voorschrift kan brood, gebakken met
een grootere hoeveelheid bloem, geleverd worden.
Tholen, den 13 October 1914.
De Bargemeeeter voornoemd,
M. G. VAN STAPELE.
Weer een nienw en belangrijk hoofdstuk is
in de geschiedenis van den Enropeeschen oorlog
opgeteekend de belegering en den val van Ant
werpen.
Het valt voor de verbonden mogendheden
niet te loochenen dat dit een zeer belangrijke
tegenslag is voor hnnne wapenen. Immers te
voren is door de gezaghebbende Engelsche en
Fransche bladen verzekerd, dat het behoud van
Antwerpen van het grootste belang is voor de
verbonden legers. Natuurlijk zal nu door Franschen
en Engelschen beiden, gezegd worden dat de val
van Antwerpen inderdaad niet zooveel beteekent,
maar wie als buitenstaander met een nuchter
oordeel de zaken bekijkt, moet als resultaat van
zijn beschouwingen zeggen dat de val van Ant
werpen een geduchte tegenslag is voor de ver
bondenen, terwijl de Duitsohers hem als een
groote overwinning zullen boekstaven. Antwerpen,
met zijn sterke verdedigingswerken en zijn for
tengordel, Antwerpen, «en der sterkste vestingen
der wereld, is binnen enkele dagen in het
bezit van den belegeraar geraakt. Bij de
Duitschers laid gejuich en bij de Franschen en
Engelseben neerslachtigheid P Wel neen, het
Fransche karakter leent zich niet voor pessi
misme. Men vertrouwt in Frankrijk nog steeds
op den toekomst en de Engelschman heeft
immers verzekerd, er moge gebeuren wat er wil,
wij blijven volhouden tot het einde. Duitsch-
land moge in het begin van den oorlog zege
op zege behalen, de eindoverwinning moet aan
de zijde der Engelsche wapenen zijn.
Tusschen de slag aan de Aisne en de ver
dediging van Antwerpen bestoud een nader
(9)
Gedurende eenige minnten at hij en zeide
niets meer. Toen zijD eerste honger gestild
was keek hij op, er lag nu werkelijk een glans
van tevredenheid in zijn diepliggende oogeD,
en hij zeideJe lijkt wel wat op mijn znster
Betty."
„Was die ook zorgeloos en verkwistend?"
„Ja dat was ze." Hij meesmuilde een oogen-
blik en begon toen weer te eten. Na een poos
hield bij weer op en zeide„Ze zat op moe
ders plaats na moeders dood, en ze was geen
halve duim grooter dan jg. Ze had de gewoonte
in den suikerpot te roeren, net als jij nu doet.
Vader zat hier en Ben daar. Er is geen van
hen over, geen een leeft meer.
„Waarom bleef je alleen over
verband dan een oppervlakkige beschouwing
te denken gaf. Immers de Engelsche troepen
machten, die naar Antwerpen werden gevoerd,
hadden andets in Frankrijk assistentie kannen
verleenen. Had de vesting Antwerpen stand
kunnen hondeD, dan was de slag aan de Aisne
zonder twijfel in het voordeel van de ge
allieerden uitgevallen, terwijl nu de uitslag
nog twijfelachtig is door de spoedige aanvoer
van de troepen van Dnitschland, die aan de
belegering van Antwerpen hebben deelgenomen,
naar de operatieterreinen in Frankrijk. Welis
waar trachten de vereenigde Belgische en En
gelsche troepen, die zich in zuidwestelijke rich
ting hebben teruggetrokken, zich met het legar
der bondgenooten in Ffankrijk te vereenigen,
maar het zal de groote vraag zijn of ze hierin
zullen slagen, daar het Duitsche leger hen op
den voet volgt en alle mogelijke moeite zal doen
om den vijand den pas af te snijden. Hierdoor
komen beide legers in een moeilijke positie en
de hierna volgende slag zal bloediger zijn dan
alle tot nn toe plaats gehad hebbende, daar bf
een deel van het verbonden of een gedeelte
van het Duitsche leger op deze manier in den
knel zal geraken.
Wat verder .den aanval op Antwerpen betreft,
reeds de vorige week koDden we melden dat de
beschieting der stad was begonnen en dat er
een hevige brand woedde, veroorzaakt door het
in brand geraken van petroleumtanks en van
de gashouders vau de gasfabrieken te Hoboken
en te Bcrchem. De succesievelijke inkomende
berichten, meest opgevangen nit den mond van
vluchtelingen, bleken bijna alle verschrikkelijk
overdreven te zijn. Uit deze berichten maakte
men bijna op dat de geheele stad in vuur stond.
Natuurlijk heeft het bombardement wel ver
schrikkelijke verwoestingen aangericht, maar niet
zoo erg als men ons eerst deed vermoeden. Het
Zuidelijk gedeelte der stad is het zwaarst be
schadigd en ook Berchem heeft veel van het
vuur te lijden gehad.
Beeds Vrijdag waren de Duitschers zoover ge
vorderd dat ze de stad konden binnentrekken,
's Morgens te 11 uur werd de witte vlag ge-
heschen en de stad was in handen der Dnitschers.
Antwerpen is das ondanks zijn sterke forten
gordel van 42 forten, gevallen binnen een paar
dagen. Het heeft evenmin als Luik, Namen,
Longwy en Maubenge de vernietigende uit
werking van het zware Duitsche belegerings
geschut kannen weerstaan. De kostelijke ver
dedigingswerken schijnen das in den modernen
oorlog van nul en geener waarde te zijn 12
dagen heeft de geheele belegering en 3 -gen
het bombardement gedonrd. Het verlies van
Antwerpen wordt na geweten aan de ontijdige
hulp der Engelschen, deze zijn minstens 4 of 5
dagen te laat aangekomen en hadden moeten
medewerken om de Duitschers vbbr de eerste
forteulinie te verslaan, want toen ze daar een
maal doorheen geslagen waren, was er geen
houden mee aan. De laatste twee dagen van de
verdediging moesten slechts nog dienen om de
terugtocht van het leger te verzekeren, anders
was de stad reeds eerder in handen van den
vijand overgegeven. Gedeeltelijk is dit ook ge
lakt, doch een der deel van het bezettingsleger
„Ik ben een taaie 1"
„L)at is misschien de reden niet," zeide zij,
schepte een lepel vol op, en liet er toen de
suiker weer afloopen.
„Waarom denk je dan?"
„Ik heb niets geen lust het te zeggen."
„Wat is het?"
„Je weet wat je bent." Ze sprak zacht, ter
wijl zij de oogen strak op de suikerpot ge
vestigd hield.
„Neen ik weet het niet." Hij scheen zich
te vermaken met haar verlegenheid.
„Een vrekhernam zij.
Het woord kwam plotseling, als een kogel
uit een geweer en trof hem, maar veel kwaad
deed het nietwant hij antwoordde bijna on-
middelijk „Een vrek is een man die geld heeft
Juffertje Dolly, en ik heb geen geld
„Ik dacht dat je veel geld hadt."
„Neen, neen, ik ben arm. Er is geen dollar
in dit huis."
„Dat is er welEr is goud hier in huis 1"
ze schudde dreigend haar vinger, en strekte de
hand over de tafel naar hem nit.
werd tusschen de Hollandsche grens en de Duitsche
troepen ingesloten en verkoos liever zich op
neutraal Hollandsche grondgebied te laten in
terneeren, dan als krijgsgevangenen in handen
van den vijand te vallen. Ongeveer 22000 ge-
interneerden vertoeven thans in ons land.
Bezoekers van Antwerpen na de overgave,
deelen mede dat de Dnitsche militairen zeer
gematigd optreden en namens bnigemeester en
schepenen is eeD proclamatie uitgevaardigd aan
de bewoners die gevlucht zijn om zoo spoedig
mogelijk terqg te keeren. Eigenaren van maga
zijnen van levensmiddelen worden door het
Dnitsche gouvernement met straf bedreigd als
ze niet binnen een bepaalden tijd zijn terugge
keerd. Vele der uitgewekenen vertrouwen de be
lofte van het Duitsche Gouvernement, dat aan
terugkeerenden de volle burgerrechten en vrijheid
waarborgt, niet, en zijn van meening dat het
slechts zoet gefluit van een vogelaar is, die de
bewoners in de stad tracht te lokken om straks
te voorkomen dat ook de verbonden legers de
stad zullen gaan bombardeeren. Ook is men
bevreesd dat de Duitschers personen tusschen
18 en 50 jaar zullen pressen om diensten voor
het militaire gouvernement te verrichten.
Ook Gent is thans door de Duitschers bezet
en de Belgische regeering die naar Ostende ver
trok, heeft thans haar zetel naar Frankrijk over
gebracht. Koning Albert bevindt zich nog bij
zijn leger en moet naar geruchten melden
*vwle arm gewond zijD.
Omtrent den val van Antwerpen meldde
Keizer Wilhelm aan een tanteAntwerpen is
hedenmiddag zonder strijd bezet. God zij voor
dit heerlijke resultaat in diepen ootmoed gedankt;
Hem zij de eereWilhelm. Vergeet de Keizer
hierbij niet al de verliezen die niet voor de
stad maar voor de forten zijn geleden, zoowel
door Duitschers als door Engelschen en Belgen.
Vergeet de Keizer bierbij niet al de ellende die
de arme vluchtelingen hebben moeten doorstaan.
Ja, dit was wel ge 'i strijd, dit was alleen ellende
door den strijd. Maar het bloedvergieten voor
de forten behoeft niet te worden getelt en de
nasleepende ellende, daarmee behoeft niet te
worden gerekend, want de zege is behaald en
dat is in dezen oorlog het voornaamste. Met
menschenlevens behoeft niet te wordeD gerekend.
Het doel heiligt alle middelen. Zooals de
Keizer zich hier uitdrukt, schijnt het als kostte
de val van Antwerpen geen bloed en geen
menschenlevens, en juist het tegendeel is waar.
De val van Antwerpen koste duizende menschen
levens. Duizende aan beide zijden.
De Dnitsche legerberichten bevatten tal van
bizonderheden over de beschieting en den val
van de stad. Er klinkt een zekere jubel door
deze berichten en het is Diet te ontkennen het
is een groot sncces en de Duitschers hebben
alle recht, om hierop trotsch te zijn. In de stad
werden reusachtige voorraden voedermiddelen en
andere voorraden buit gemaakt. Dit bewijst dat
de val van de stad nog onverwachts kwam, daar
anders de bezetting deze voorraden wel had
trachten te vervoeren of vernietigd had.
Van het groote operatieterrein is nog zeer
weinig nieuws. Hier en daar winnen de Franschen
„Goud, Dolly," stamelde hij „Goud
Hij had zich zonder hulp van de tafel af-
gestooten en poogde nu op zijn voeten te staan.
„Waar komt dat van daan, kind?"
„Van een zeeman."
„Wie vertelde je dat Zijn mager gelaat
scheen zich uit te rekken. „Heeft je moeder
het gezien
„Wel zeker, ik liet het haar zien. Het gaat
je niet eens aan, het behoort niet aan jou."
Hij richtte zich met moeite overeind, doch
viel hulpeloos in zijn stoel terug. „Waar is
het nn fluisterde hij. „Waar is het nu,
Dolly P"
„In mijn kamertje, in een doos."
Hij scheen zoo verward dat ze zijn hand
greep en poogde hem te kalmeeren.
„Ja, ja, mompelde hij, zich aan haar vast
klemmende. „Je zult me bijstaaD. Marianne
zou het niet doen, en je moeder ook niet,
maar jij, Dolly, jij zult me helpen. Ik heb
het voor jon bewaard, omdat je zoo verkwis
tend bent, jelui allemaal. Net als Betty, weetje."
„Wat bewaarde je voor mij
„Het goud."
eenig terrein, om het op een ander pant weer
te verliezen. Op verschillende punten worden
hevige gevechten gevoerd, o.a. bij Arras en
Atrecht. Het belangrijkste feit is, dat de Dnitsche
troepen hun front trachten uit te strekken naar
de westkust van Frankrijk en dat deze poging
schijnt te gelukken ondanks den krachtigen
tegenstand van de verbonden legers. En in het
Vlaauderenland schijnt de strijd tnsichen de
Duitsche en BelgischEngelsche troepen te
worden voortgezet.
Het land der arme Belgen is dns wel het
tooneel van den strijd het schijnt wel voor
beschikt te zijn het land der verschrikkingen
te wezen.
De Kathedraal van Reims, het grootste bouw
werk van Frankrijk's glorieus verleden wordt
opnieuw door de Dnitsche kanonnen bedreigd.
Het Dnitsche Hoofdkwartier deelt medeWij
hebben Bijssel bezet en bij die gelegenheid 4500
gevangenen gemaakt.
De stedelijke overheid had aan de Dnitsche
troepen verklaard, dat de stad opeD was. Noch
tans bracht onze tegenstander bij een poging
tot omsingeling, troepen derwaarts met de in
structie er stand te houden tot het omsingelings-
leger ter plaatse aanwezig zou zijn.
Daar dit natuurlijk uitbleef, was het eenige
gevolg dat de doelloos verdedigde stad bij de
inneming door onze troepen beschadigd is.
Voor het overige geen nieuws van het front,
behalve dat men voor Reims twee Fransche
batterijen heeft opgemerkt, alsmede lichtsignalen
nit een van de torens van de kathedraal.
Het spreekt vanzelf dat al dergelijke maat
regelen en strijdmiddelen van den vijand, die
onze troepen tot nadeel strekken zullen worden
te keer gegaan, ZONDER OP HET ONTZIEN
VAN DE KATHEDRAAL TE LETTEN.
De prachtige kathedraal wordt das opnieuw
met verwoesting bedreigd. Bij voorbaat voegt
het Dnitsche nieuwsbureau reeds aan zijn be
richt toe„De Franschen zijn er no, evenals
vroeger, de schuld van, als dit eerwaardige
bouwwerk verder het offer van den oorlog wordt'.
Een der laatste Fransche comuniqué's deelt
mede dat de Fransch-Engelsche troepen Yperen
hebben bezet, terwijl een Dnitsch legerbericht
meldt dat deze plaats door de Dnitschers is
ingesloten.
Verder is de toestand vrijwel onveranderd.
In het Oosten hebben de Duitschers eveneens
weer succes te boeken. De Oosten rij ksche vesting
stad Przemysl is door vereenigde Duitsche en
Oostenrijksche troepen ontzet. En ook Lemberg
was weder in de handen der Dnitschers heette
het in officieuze berichten. Dit laatste is echter
nog niet door de Russen vermeld. In elk geval
is het een vaststaand feit dat de Russische op*
marsch in Galicië is tot staan gebracht en dat
de vereenigde legers het offensief hebben her
vat en dat de Russen hier en daar hebben moeten
terugtrekken.
Ook in Zuid-Polen blijven de Duitschers nog
steeds aan de winnende hand. De Russische
voorhoede werd naar Duitsche berichten terug
geslagen terwijl een poging der Rnssen om ten
Zniden van Iuwangorod de Weichsel over te
„Welk goud, mr. Perkins f"
„Het goud dat de zeeman bracht."
Wel, hij bracht het eerst vandaag
„Hoe kwam hij er aan, Dolly Sliep ik
Zeg, sliep ik
Het was een naar tafereel. De onde man
onmachtig op zijn voeten te staan, rondtastende
naar zijn armstoel en het versleten kussen met
zijn trillende vingers opnemende.
Wanneer wanneer heb je hem gezien,
Dolly", zijn stem klonk niet luider dan een
zacht.
„De zeeman meen je?"
„Ja, ja, de zeeman 1"
„Gisteren. Hij kwam naar je zien. Hij kent
je."
„Heb je het goud zelf gevonden, Dolly
„Wel neen, mr. Perkins, Wat doe je zotte
vragenHij gaf het mij maar alleen om bet
voor hem te bewaren."
„Nam hij het hieruit?" fluisterde de vrek
terwijl hij het kassen tegen zich aandrukte.
Dolly zag den vrek verwonderd aan „Of de
zeeman dat goud uit uw kussen haalde? Wel
neen, zeker niet 1 Hij nam het nit een lederen
