Mam ui onttilt, ïiiitm, in
ïhifc 1538.
Woensdag 23 September 1914.
Een en dertigste jaargang.
DE OORLOG.
Firma J. M. C. POT, THOLEN.
lat
'die zich met ingang van I October
blad abonneiec£n, ontvangen de
en datu
of hij
ementsgeld
een practisch
ter waarde van f0.35.
nde nummers
>an het voile
,ri a.s. a
voor zilver-
IERSEKSGHE
atseo
I Dit blad verschijnt voorloopig eiken Woensdag en Zaterdag,
fis per kwartaal f 0,65met Geïllustreerd Zondagsblad f 1.025, franco
|t f 1,10. Voor het buitenland 90 cents, zonder geïll. Zondagsblad,
fonden stukken, enz. worden uiterlijk op DONDERDAGAVOND ingewacht aan het
Rireau te Tholen of v66r DONDERDAGMIDDAG bij onzen medewerker te lerseke.
UITGAVE
Tei.ef. Inteec. 16.
10 cents
'i'ant
reken
Bi
pen
5.95|
5.
Ier
steeds bulderen de kannonnen en knettert
|ur der geweren, nog steeds vinden de
die boven de slagvelden azen, hun buit,
wordt aan de doctoren en beambten
Roode Kruis Ambulances overvloedig
trschaft. Ieder oogen blik worden 10-tallen
m aangebebracht om te worden verbonden,
rorden verpleegd en gedeeltelijk om straks
iterven, evenals hnu gesneuvelde makkers
straks uit hun ziekenbarak of uit het
d te worden ontslagen, voor geheel hun
mgelukkig, strompelend op krukken ot
lere wijze vreeselijk verminkt, heel. het
leven gedoemd tot niets doen, wel
doch niet kunnende werken, afhangend
pa nn groot deel van de geDade en de barm-
- npid van de medemenschen. O, hoevele
lijden zijn er die mei een schöóne schitterende
jt voor oogen thans hun heele toekomst
Dj<y fwoesthoevele jonge mannen die. straks
men in de armen van een liefhebbende
oote omringd door zijn kinderen, zullen
zeggeu geen werk en geen brood!
lijn heele leven ben ik ongelukkig,
og heeft me niet alleen uit m'n zaken
m'n goed betaalde betrekking gesleept,
evens veroorzaakt dat ik gedoemd ben
keloosheid. Wat kan ik doen met mijn
ind, waaraan nog -siéchtó* drie vingers
wat kan ik doen terwijl, ik moetstrom-
|p twee krakken, daar dié granaatskogel
rdun m'n beide beênen "afinee. O, hoe
jkkelijk' zali deaïaanblik sttafk' tfijïi van
ichtoffers van den vërschritfkelïjken strijd,
fers die als mannen vol moed ten
trokken om als gebroken overblijfselen
ischen terug te keeren, zonder hoop, zonder
Jouder kracht, zonder bestaau
moeten er meerdere slachtoffers ge-
worden, het is uog niet genoegOch,
[P( eekenen die paar honderdduizend dooden
onden als het doel wordt bereikt als
8 overwinning wordt behaald, d* zege
ïvochten. De gesneuvelden, zij hebben
hun leven opgeofferd voor hpt vaderland,
den heldendood gestorven, gesneuveld
^.'Meld van eer En wat deert het dat moeders
f ers, dat vrouwen en kinderenweenen,
i het schelen ot een vader zich in wau-
haren nit het hoofd trekt, omdat zijn
zoon, zijn trots, de hoop zijns levens is
;d, of dat een verloofde of een bruid in
i uitbarst omdat ze haar Wilhelm, haar
haar Tommy hebben vermoord op het
Och dat is allemaal niets Het doel
reikt worden Wat voor doel Wel de
;ing van het een of andere volk. de
;ing op commercieel gebied, die zoo
jn, dat de overwinnaar na dezen oorlog
;gen, nü zijn wij de overheerschers van
wij hebben de macht en al de andere
moeten zich nu naar onzen wil schikken.
IsNnog gaau de hoofdleiders der partijen
landen voort de volkeren op te zetten,
aan te wakkeren, om steeds meer ver-
B teweeg te brengen tusschen de Daties,
mmers, wij strijden voor het recht, zegt
qJ) zijn beurt en zingt ieder op zijne wijs.
[Hiel
Og steeds is de slag onbeslist, de groote
tusschen Verdun en Soissons. Wel
dan eens op dit punt, dan esns op een
ant door den een of ander verliezen geleden
behaald, maar steeds duurt de slag
de eindbeslissing, d.w.z. het terug
trekken in overhaaste vlucht van eeD der beide
partijen, want d&t moet het hier wordeu, is nog
niet gevallen.
Zoowel van Pransche als van Duilsche zijde
bereiken ons de berichten dat alles gunstig is
noemen en op de meeste punten de toestand
onveranderd is.
Ineen Vrijdagavond ontvangen telegram, dat
we nog gedeeltelijk in een deel van ons vorig
nummer konden opnemen werd door het Wolffs-
buream bericht, dat de Duitschers een groote
ovq^ufaing' op den vijand behaalden. Twee
Fran^tyq legercorpsen werden nabij Noyon totaal
vernietigt^ en bij de bestorming van Chateau
Bremont werden 2500 man krijgsgevangen
gemaakt. 2500 man I Anders telt men ze liefst
bij zooveel duizenden. We gelooven dan ook,
dat dit bericht moest dienen om weer een weinig
geruststelling te geven omtrent de Dnitsche
verliezen van de laatste week. Een bericht uit
Parijs bevestigt het hernemen door de Duitschers
van de hoogten van Bremont, maar zegt dat
daartegenover het Pransche leger de hoogvlakte
van Pompelle bezette.
De aanval tegen de sperforten van Verdun
is voorbereid, eindigt het communiqué van het
Daitsche hoofdkwartier. De Duitsche Vorwarts
bevestigt dat de Duitsche troepen zijn terugge
trokken.- Begin-September lagen zij slechts 60
K.M. van Parijs en thans zijn zij bij Noyon,
waar Dondercfag de twee Pransche legercorpsen
zijn verslagen en teruggedreven,, en Noyon ligt
120 K.M. ten Zuid-Oosten van Parijs. Sedert
1 September schrijft het blad, toen ons het ge
lukkig opdringen der Duitsche troepen werd
gemeld, hebben we niets van de krijgsbedrijven
in deze streken gehoord. Een schrijven van een
Doitscheu officier bevatte de volgende regels
Wij hadden 24 uur lang geeD voedsel gehad,
maar ruimschoots champagne. We marcheerden
dagélijks 30 K.M. en onze manschappen waren
uitgeput. De Britten vochten als duivels, maar
door de Pranschen, werden we teruggeslagen.
In een kasteel waar Daitsche ofScieren hadden
gelegen, vond men dan ook honderde ledige
champagneflesschen.
De jongste berichten melden dat over het
geheel de toestand stationnair blijft. De bewe
gingen der troepen worcleb door de véle zware
regeDS zeer belemmerd, de wegen zijn moeilijk
Advertentiënvan 1 tot 4 regels 40 cents j iedere regel meer
grooter letters naar plaatsruimte.
Elke advertentie, 3 maal ter plaatsing opgegeven, wordt slechts
maal in rekening gebracht. Bij abonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
dat de verbonden legers lot het defensief worden
gedwongen. De Duitsche troepen staan in den
Ehas dicht bij de Pransche strijdkrachten.
Boven Antwerpen verscheen Vrijdagmorgen
weer een vliegmachine en werd weer met bom
men geworpen volgens een bericht van het
telegraafagentschap Reuter. Dit bericht werd
later tegengesproken uit Antwerpen. De toestand
te Brassel is rustig, maar de Duitschers gaan
voort in alle plaatsen onrust en verschrikkingen
valt in het noorden veelal niet mee. Ook de
erwten beantwoorden over het geheel niet aan
de verwachting. De knol- en wortelgewassen
hebben zich flink ontwikkeld. Op de klei en
het zand geven de aardappelen groote opbrengsten
van zeer goede qualiteit. Van de fabrieks
aardappelen schijnt de opbrengst niet geheel aan
de verwachting te beantwoorden. De knollen
zijn veelal m'et groot van stuk. De achterlijke
stukken saikerbieteD, die in het begin van den
i«u.uo. ou ToiBourifcüuigeu ««"^aou auuvciuiciicu, uie in net oegin van den
brengen. Ze verschijnen plotseling in kleine zomer zeer talrijk waren, zijn uitstekend bijge-
mies in domen pn sf.flkpn rlan /-lo linifinn Vnmpn
Uit het verre Oosten van Europa komt thans
ook niet veel bizonder nieuws. Een telegram
uit Petrograd ($t-Petersborg) igeldt dat de Russer
de versterkte stellingen van Simova en Sambor
naaien en dat ook daar weer de Oostenrijkers
met verliezen werden teruggeworpen. Jarloslav
werd door de Oostenrijkers ontruimd, nadat ze
de plaats eerst in brand hadden gestoken. Nabij
Przemysl zijn de vijandelijkheden begonnen.
De artillerie van deze vesting opende het vuur
De Weensche berichten omtrent de overwin
ningen der Russen blijven, hoewel niet meer
ontkennend, toch moedgevend, en beschouwt
men de toestand der Oostenrijkers in Galicië
niet onbevredigend.
Te Reims, dat door de Duitschers gebom
bardeerd wordt, is de Kathedraal in brand-
geschoten. De Kathedraal is een der oudste
van Frankrijk en gelijk bekend is, zijn alle
Pransche Koningen daar gekroond. Frankrijk
ziet hier dus een zijner belang wekkenste monu-
munten in de vlammen opgaan. Te Parijs schijnt
nog geen bevestiging te zijn ontvangen van de
overgave van Maubeuge en gelooft men de
niet vernielde forten in ieder geval nog in
handen der Fruoschen. Het Saksische leger is Het bieronder volgende overzicht van den
ontwricht. De opperbevelhebber van dit leger stand der landbouwgewassen is, onder mede-
generaal Von Hansen vroeger Minister van oorlog werking van de fiijkslandbouwleeraren, samen-
in Saksen, is van zijn bevel ontheven, de cavallerie- gesteld naar gegevens verstrekt door de
divisie van deze legerafdeehng, die bij den correspondenten van de Directie van den
aanvang van den veldtocht in Lotharingen had Landbouw.
gestreden en later naar Galicië werd gevoerd, Ten gevolge van het voortdurend droge en
is meegesleept in het debacle der Oostenrijkers zonnige weer vau begin Augustus tot omstreeks
en moet zeer zware verliezen hebben geleden. 0 September is de oogst der stroogewassen
De Lngelscbe berichten spreken van Dnitsche overal uitstekend binnengekomen. Alleen de
tegenaanvallen, die met gemak worden afgeslagen qualiteit van de tarwe beeft in sommige streken
met verliezen aan de zijde der Duitschers. De van de regens in bet laatst van Juli en begin
Duitsche berichten melden hieromtrent echter 'Augustus geleden. De opbrengst van de tarwe
troepjes in dorpen en steken dan de hnizen in
brand. Te Leaneken had Zondag een treffen
plaats tusschen een afdeeling Belgen en 'een
kleine troep Dnitschers. De Duitschers waren
plotseling in het dorp verschenen en hadden
post gevat bij den ingang der kerk. Belgiesche
karabiniers die te Heckheim lagen, ontvingen
hiervan telegrafisch bericht en waren spoedig
ter plaatse. De afdeeling Duitschers werd
teruggedreven, hierbij eenige gewonden en doo
den achterlatende. Later op den dag kwamen
ze echter in grooter getal terug.
Het Engelsche blad De Times maakt melding
dater ouder Beiersche troepen muiterij was
uitgebroken. Een afdeeling Beiersche soldaten
had in opdracht een trein met Fransche ge
vangenen te bewaken. De Franschen grepen de
gelf;enheid aan om de treinen te verlaten en
zie nabij zijnde huizen te verborgen waar
de ingezetenen van Brussel hen vau bnrgei-
kleeren voorzagen. Het aautal ontsnapte ge
vangenen wordt op 8000 geraamd. Ze behoorden
allen tot het gevangen genomen garnizoen van
Maubeuge.
De muiterij moet veroorzaakt zijn door be-
leedigingen, die Pruisische soldaten de Koningin
van België hadden aangedaan, voor wie de
Beieren partij trokken.
Ter zee hebben ook verschillende kleine
voorvallen plaats, tusschen verschillende gewapen
de schepen en hulpkruisers van Engeland en
Dnitschland. De Engelsche hnlpkruiser Carmania
bracht een gewapende Duitsche stoomboot tot
iot zioken en een Engelsche kanonneerboot een
Duitsch schip dat deze boot wilde overvaren.
De Dnitsche kruiser Emden van een Chineeschê
haven, waarvan in eenige weken niets gehoord
was was, is den lüen September plotseliug in de
Baai van Bengalen verscheceneo nam daaï zes
Engelsche schepen, waarvan 5 in den grond
werden geboord en het zesde met de bemanningen
naar Calcutta werd gezonden.
In de Amerikaansche pers loopen geruchten
dat Duitschland naar dén vrede zou verlangen
en- bereid zou zijn vredesvoorstellen te doen.
De Nord-Deutsohe Allgemeine Zeittnng deelt
echter mede dat dergelijke berichten er op
zijn berekend den indruk te wekken, dat
Dnitschland niettegenstaande zijne overwinningen
in het Westen en het OostsD, strijdensmoede
is. Duitschland denkt er in het huidige oogen-
blik geheel niet aan, onverschillig welk vredes
voorstel te doen. Wij herhalen, het eindigd het
blad, dat Dnitschland slechts één doel heeft
in den roekeloos tegen ons opgedrongen oorlog
eervol tot het einde door te vechten.
Zwitserland verkeert evenals ons land in
oorlogstoestand, en voelt ook de economischen
druk, daar alles stilstaat en daardoor de prijzen
van levensmiddelen en verbruiksartikelen enorm
zijn gestegen.
Stand der Landbouwgewassen omstreeks
12 September 1914.
komen.
Voor de ontwikkeling van de kleine plantjes
van jonge klaver, karwij, herfstknollen en spurrie
was je felle droogte uit den aard der zaak
weinig gunstig. De herfstvoedergewassen
van het zand staan er dan ook veelal zeer on
gunstig bij. In hoeverre de in de laatste dagen
gevallen regen nog verbeteriog kan breDgen, zal
vooral van het weer in de eerstvolgende weken
afbangen.
De droogte was voorts weinig bevorderlijk
voor den grasgroei. Vooral op de hooge en de
zware gronden is het gras in den laatsteD tijd
sterk ingekort. Io de meeste streken is er dien
tengevolge weiüig hooi tweede snede gewonnen.
Wat er echter verkregen werd, is van uitstekende
qualiteit.
Van schadelijke dieren of ziekten wordt weinig
melding gemaakt.
Tarwe. Hoewel de oogst zeer goed is binnen
gekomen, heeft de qualiteit in het zuiden des
lands nogal van de regens geleden. In Zeeland
schat men, dat 10 °/Q vau de tarwe meer of
minder in de aar gekiemd („geschoten") is.
Mooie tarwe komt er van uit die provincie niet
veel aan de markt. Elders is de qualiteit beter.
In Groningen valt echter de opbrengst tegen.
De oogst is vrij goed tot goed in Groningen
en in de Betuwe. Elders is de oogst goed, in
Noordbolland zelfs zeer goed.
Haver. De oogst is overal goed of zeer goed.
Boonen. De stand van de boonen liep nogal
uiteen. In sommige streken was het gewas sterk
door luis aangetast en was het slecht gepeuld,
terwijl elders de stand bevredigend was, De
oogst is matig in Utrecht en Zuidholland, matig
tot vrij goed in Noordbrabaot, vrij goed in
Gelderland en Noordholland en vrij goed tot
goed in Groningen. Elders is de oogst goed.
Bruine en witte stamboonen. Deze worden
thans geoogst. Het gewas was overal goed. De
boonen schijnen over het geheel niet groot van
frt.uk te zijn.
Erwten. De oogst is in Zeeland, «ettelijk
Noordbrabant en Noordholland vrij goed, in
Groningen en Gelderland vrij goed tot goed.
De oogst vau kanariezaad en mosserdzaad is
overal goed, die van blauwmaanzaad vrij goed
tot goed.
Klaverzaad. Veel perceelen klaver voor zaad-
winning hebben van den regen in Juli en het
begin van Augustus geleden. De oogst is in
Iriesland matig, in westelijk Noordbrabant vrij
goed, in Groningen vrij goed tot goed. In
Limburg is de oogst op klei vrij goed, op het
zand goed tot zeer goed.
Jonge karwij. Ten gevolge van de zware ont
wikkeling van de dekvrucht, alsmede door de
felle droogte is de karwij veelal zeer fijn gebleven,,
zoodat reeds meerdere perceeten zijn omgeploegd.
De thans gevallen regen zal de ontwikkeling
ongetwijfeld zeer ten goede komen. De stand is
in Groningen vrij slecht tot matig, op de klei
in Noordholland en op het veen in Utrecht
matig, in Noordbrabant matig tot vrij goed, in
Zuidholland en Zeeland vrij goed en in Noord
holland op veengrond goed.
Consumptieaardappelen. De aardappelen be
loven een ruimen oogst vau zeer goede qualiteit.
Van ziekte wordt zeer weinig gewag gemaakt.
Het rooien ging op kleigrond aanvankelijk met
eeoige moeite gepaard, ten gevolge van den
bodem. Uit Friesland wordt bericht, dat de
aardappelen, mede ten gevolge van de droogte,
te blank voor den dag kwameD, waardoor de
duurzaamheid niet wordt bevorderd. Na den
gevallen regen zal hierin waarschijnlijk verbe
tering zijn gekomen. In Zeeland zijn dit jaar
