rolIM, tnijl aai li iilaipi m aesteftetli. tuttin, ui
Van Ho ut en's
w
N». 1992.
Zaterdag 20 December 1913.
Dertigste jaargang.
EN
Eerste Blad.
Nieuwjaarswenschen.
IH
et
Firma J. M. C. POT, THOLEN.
W Zij, die zich met I Januari
s. op ons bisd abonneeren, ontvangen
iet dr.ium verschijnende num-
ners GRATIS.
Pubiicatiën.
0
<S>
S
0
813.
1913.
Faillissementen in Nederland.
BINNENLAND.
Vau ouse berichtgevers.
ika
IERSEKSCHE
THOOLSCHE COURANT
Dit blad verschijnt eiken Zaterdag.
Prijs per kwartaal f 0,65 met Geïllustreerd Zondagsblad fl.025, franco
ter post f 1,10. Voor het buitenland 90 cents, zonder geïll. Zondagsblad.
Ingezonden stukken, enz. worden olterlljk op DONDERDAGAVOND Ingewacht aan het
__bureau__te_T_h o I o n ot v66r DONDERDAGIVIIDDAG bij onzen medewerker te lerseke.
UITGAVE
Telct. Intekc. 16.
Met het oog op de Kerstdagen en Nieuwjaar
tal on9 blad op Woensdagavond 24 en 31
.j. December verschijnen, inplaats van 27 December
P 3ii 3 Januari. Heeren Correspondenten gelieven
hiervan* goede nota te nemen.
In het Woensdagavond 31 December ver-
ichijnende nummer onzer courant kunnen weder
Hieuwjaarswenschen worden opgenomen.
Inzending tot uiterlijk WOENSDAGMORGEN
I UUR.
H.H. Correspondenten gelieven hiervan goede
lota te nemen.
Predikbeurten voor Oudejaarsavond en Nieuw-
ïar uiterlijk Woensdag 24 dezer 's morgens
ts zenden.
10 cent. Advert|!ntlenyan 1 tot 4 regels 40 cents; iedere regel meer
10 cents, grooter letters naar plaatsruimte.
5 maal 'n l"*8- advepton!le' maal ter plaatsing opgegeven, wordt slechts
2 maal in rekening gebracht. Bij abonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
iS e
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Tholen
Gelet op artikel 175 der Gemeentewet;
Maken bekend, dat gedurende drie maanden, op
Secretarie der Gemeente voor een ieder ter lezing
nedergelegd en tegen betaling der kosten algemeen
erkr^gbaar is gesteld, de op heden afgekondigde
erordening tot wijziging van de Algemeene Politie-
erordening.
Tholen, den 17 December 1913.
Burgemeester en Wethouders van Tholen,
M. G. VAN STAPELE.
De Secretaris
H. J. LABAN.
De BURGEMEESTER der Gemeente Tholen, maakt
ikend, dat eene Openbare Vergadering van den
iemeenteraad is belegd tegen Woensdag den 21 De-
amber 1913, des namiddags te 2 ure.
Ponten van behandeling
Ingekomen stukben, waaronder betreffende de
gasverlichting.
Vaststelling pensioengrondslagen van gemeente
ambtenaren.
Mededeelingen.
Tholen, den 19 December 1913.
De Burgemeester voornoemd,
M. G. VAN STAPELE.
RüNA
Ie.
2e.
3e.
Zooals aaa het slot vaa mijn vorig artikel
erd gezegd, was de stad Bergen op Zoom cog
ltijd in handen der FranscheD, wat voor deze
aats vele bezwaren opleverde. In de eerste
laats moest men nog altijd op gebeurtelijkheden
edacht zijn en gedurende dat beleg mocht
iemand zonder toestemming van de Overheid
het veer, en de brug over de vest voorde
01 re:
□d- Vossemeersche-poort was zoodanig „be-
ibadigd (I?) dat ook zij niet te gebruiken was.
Ook kwamen daarbij nog de lasten aan eene
ngdunge inkwartiering der troepen van de ge
lieerde legers verbonden terwijl de tijd der
urgers meestal in beslag werd genomen door
ifeniugen in den wapenhandel.
Bovengenoemde door vestingwerken zoo zeer
irsterkte stad werd door eene ruim 2000 man
erke bezetting onder aanvoering van den wak
ken generaal Bazc.net verdedigd.
Eene afdeeling va.n het geallieerde leger van
ostenrijk, Pruisen, Rusland en Engeland kwam
weldra te hulp en eene Eugelsche vloot,
in de Ooster-Sc,belde kruiste, noodzaakte
Fransche troepen, die binnen Zierikzee lagen,
Tholen terug te trekken.
En werkelijk leest aren in de stukken ait die
igen van troepenbewegingen; in het begin van
'ecember werden deze Fier verwacht en voor
hunne inkwartiering door de Overheid maat
regelen getroffen; doch de* iin h'er ni« t lang
gebleven, waut kort daarop trokken zij door
naar Bergen op Zoom.
Daar nu ook de stad Zierikzee vrij was,
zochten we steuu bij deze plaats en weldra ont
vingen de burgers van daaruit ook eenige wapenen.
Intusschen naderdeu de Eogelsche troepen,
inmiddels ontscheept, onder Generaal Sir Thomas
Graham, de muren der stad Bergen op Zoom
en steunde eene afdeeling Kozakken deze bele
gering. Doordien ook te Steenbergen en te
Halsteren troepen gelegerd waren, was Tholen
voor uitvallen van den vijaud alsou grootelijk
beveiligd.
Toch ging men voort de burgerij hier in den
wapenhandel te oefenen en er werd zelfs ook
een tweede compagnie gewapende burgers op
gericht beiden stonden onder bevel van den
kapitein Hendrik Christiaan Sauer. Tevens werkte
men ijverig aan bet in tegenweer brengen van
de 9tad, bestaande in het opwerpen vau batte
rijen, zoowel aan deze als aau gene zijde der
rivier; ook bield men zich bezig met het weg
kappen van boutgewas, welk een en ander
aan vele handen werk verschafte in den strengen
winter van 1813 op 1814; terwijl de vrouwen
zich onledig hielden met bet maken van pluksel
en verbandmiddelen voor gewonde soldaten.
Op stroom lagen toen eenige oorlogsvaartuigen
gestationeerd, die de rivier moesten bewaken.
De Engelsche troepen stonden, zooals gemeld
is, onder bevel van den Generaal Sir Thomas
Grahamterwijl een aanzienlijke afdeeling onder
Colonel Carleton bier ter stede was in
gekwartierd. Op een bord in bet koor der
groote kerk te Bergen op Zoom vond ik den
naam van dien dapperen officier onder de ge
sneuvelden vermeld.
Dat er in die dagen in deze streken ook een
bevigen strijd is gevoerd, bewijzen ons de vele
gedenksteenen, waarvan ook één alsnog in de
kerk to Scberpenisse aanwezig is.
Op 18 Januari 1814 kwam de bekendmaking,
dat op den avond van dien dag de Hertog van
Clarencezoon van Zijne Majesteit den Koning
van Engeland, zijn zegerijken iatocht binnen
deze veste zou doen. Den inwoners werden ver
zocht des avoDds te beginnen ten vijf ure ten
minste twee brandende kaarsen voor hunne
schuiframen te plaatsen en hunne gevels te
illumineeren, hetgeen als bewijs van dank en
vriendschap zon gelden voor onzen bondgenoot.
Intusschen ging men voort met het belegeren
van Bergen op Zoom. Deze stad werd eindelijk
bijna bij verrassing genomeu, doch door hunne
wakkere aauvoerders werd deze aanval nog tijdig
afgeslagen.
Doch steeds kwamen meerdere berichten in
omtrent de glansrijke overwinningen op Napoleon
en toen ook eindelijk op 3 April 1814 liet bt
richt kwam van de inname v'an Parijs, werd dit
feit ook hier feestelijk gevierd.
Maar hoe hevig ook de aanvallen der bond-
genooten op Bergen op Zoom waren, deze vesting
bezweek niet, doch moest eindelijk voor den
drang deromstandigheden zwichten.
Gp 19 April deelde de Russische admiraal
hier te Tholen zijnde mede, dat hij van Gene
raal'Graham bericht had ontvangen, dat tusschen
de geallieerden en den Frauschen generaal Carnot
te Antwerpen een wapenstilstand was gesloteö,
en werkelijk werd op Zoudag d.a.v. te Bergen
op Zoom de Fransche vlag verwisseld door de
witte en werden van de wallen dier stad eenige
salntschoten gehoord.
Eindelijk kreeg de Fransche bezetting last,
Bergen op Zoom te ontruimen. Toch was het
eerst op het laatst van April, alvorens de troepen
deze vestingstad hadden verlaten. Daarop vertrok
ken ook hier de vreemde legioenen, waarmede
ook deze geschiedenis eindigt.
Tholen, 15 December 1913. C. H.
Lt. Colonel The Hon. George Carleton 44e
Regiment, gesneuveld op 8 Maart 1814.
Volgens uoededeeling van Van der Graaf en Co.'s
Bureau* voor den Handel, zijn over de afgeloopen
week in Nederland uitgesproken 29 faillisse
menten, tegeu 33 faillissementen in dezelfde week
van het vorige jaar.
TWEEDE KAMER.
Zooals reeds geuield ia werden WoeDsdag der
vorige week de algemeene beschouwiugen over
de staatabegrooting tot een einde gebracht met
een rede van den eersten minister Cort van der
Linden.
Het was reeds vroeger bekend, dat de regee
ring niet voornemens was in de grondwetsher
ziening art. 192 op te nemen, maar een staats
commissie in te stellen, die tot taak zou hebben
het onderwijsvraagstuk grondig te herzien en
een formule te vioden, die tot grondslag van
verdere onderhandeling en tot een bevredieings-
voorstel zou kuQnen leiden-. Daarmee waren de
coalitie-partijen aanvankelijk niet tevreden zij
spraken hun non possurnus (wij kunueu niet)
uitals art. 192 niet gewijzigd werd in den
zin van gelijkstelling van openbaar en bijzonder
onderwijs, dan konden zij niet aan art. 80, dat
wil zeggen aan algemeen kiesrecht, meewerken,
en zouden zij in de bedoelde staatscommissie
geen zitting nemen. Dat werd io de Kamer door
de partijleiders onbewimpeld uitgesproken.
Doch zie, wat gebeurt. De iniuister sprak zoo
vertrouwenwekkend, zoo overtuigend over de
begeerte der nieuwe regeeriug om tot beëindiging
van den schoolstrijd mee te werken, dat de
heele coalitie haar woord terug nam en ver
klaarde met de regeeriug te- willen meedoer. aan
het streven naar bevrediging omtrent het onder
wijsvraagstuk. Inderdaad een bemoedigend re
sultaat.
Na de rede van den minister volgden de
replieken, waarbij de verschillende sprekers in 't
kort herhaalden wat zij vroeger zeiden. Alleen
het volgende willen we daarvan vermelden
De heer Troelstra citeerde woorden die de heer
Marchant in de afdeelingen gebezigd had.
Daar kwam de heer Bos tegen opdat
noemde hij in strijd met alle parlementaire ge
bruiken over wat in de afdeelingen gesproken
wordt, moet in het openbaar worden gezwegen.
De Kamer en, het zij fot den heer Troeltra's
eer gezegd, beaamde dat. Hij betuigde oprecht
schuld eu beloofde in 't vervolg niet meer zoo
iets te doen.
Na de replieken werd de behandeling vau
Justitie, meermalen door andere hoofdstukken
onderbroken, voortgezet. Alles werd dooreen ge-
naspeld, zoodat alleen nog maar de beide eerste
hoofdstukken „Huis der Koningin" en „Hooge
colleges van staat" (waar trouwens nooit veel
bij gediscussieerd wordt) geheel afgedaan zijn.
Bij Justitie vroeg de heer Mendels om zuive
ring van de wetgeving, door in de verschillende
wetten tallooze kleine gebrekeu weg te nemen,
wat dikwijls door wijziging van een enkel artikel
kan geschieden; de heer Rink weuschte regel i
yan het zeerecht; een punt dat al lang in studie
is; de heer Aalberse en anderen met hem,
vroegen maatregelen tegen oneerlijke concurrentie.
De beer Sasse van IJsselt, wensebte lui r ,1
ontwerp omtreut de administratie*? r r tt.-pri
spoedig werd ingediend; de beert o Faanes
Mendels leverden critiek op de rechters, die
over algemeen het standpunt van een klasse-
justitie schijnen in te nemen.
Dit laatste werd bestreden door den heer
Ter Spijl, maar deze bepleitte uitbreiding vau
het studiegebied onzer juristen.
De heer Juten wilde de Zierikzeesche recht
bank verplaatst zien naar een stad in 't Westen
van Noord-Brabant; de heer Mendels juichte
het toe, dat herziening van 't wetboek van
strafvordering boven aan op 't program van
den minister schijnt te staan, de heer van Hamel
achtte beperking der preventieve gevangenschap
(zoogenaamd voorarrest) zeer noodzakelijk en
vertelde van een onschuldig gebleken hotel
houder, die door zijn vóorarrest geruineerd werd,
een geval, zooals de heer Mendels, naar hij
interrumpeerde, wel 50 kou noemen.
Al deze en andere sprekers werden door den
bij zijn binnentreden terstoud hartelijk verwel
komden minister, mr. Ort, welwillend beant
woord. Hij begon met zijn program te ontwik-
keleu, waarop in de eerste plaats een volledige
verzorging van het burgerlijk proces en van 't
heele wetboek van strafvordering voorkomt.
Spreker hoopte binnen enkele maanden een ont
werp gereed te hebben. Verder noemde hij
herziening van voorwaardelijke veroordeeliug,
een wet op woonwagens en woonschepen en tot
beteugeling van bedelarij en landlooperij. Regeling
van de administratieve rechtspraak durfde hij
'niet beloveD, zeerecht moest wachten op een
rapport, enz. enz. Het streven vau den minister
was de sprekers tevreden te stellen, maar hij
moest ook enkelen teleurstellen. Donderdag
is hoofdstuk Justitie klaar gekomen en aange
nomen.
Op een totale afhandeling der Staatsbegrootiug
vóór Kerstmis is niet te rekenen binnenlandsche
zaken en marine zullen minstens overblijven en
dan pas 13 Jan. ter hand genomen worden.
1KR8EKK. Bij een herhaalde oproeping voor
de vacature van hoofd van school 1 (een taal
vereischt, 2 andere aanbeveling) hebben zich
4 sollicitanten aangemeld, nam. 2 met 3, 1
met 2 en 1 met één taal.
■Bij de eerste oproeping gaf zich niemand
op.
Dinsdag heeft hier een vrouw bij een zijde-
lingenschen val op een kant staande piauk 4
ribben gebroken. Haar toestand is ernstig, inaar
niet levensgevaarlijk.
Donderdag- en Vrijdagavond vierde de
Coöperatieve bakkerij Vooruitgang het Sint-
