9. 1704.
Zaterdag 27 September 1913.
Negen en twintigste jaargang.
EN
Eerste Blad.
De Rupsen plaag.
Firma J. Hl. C. POT, THOLEN.
Publicatie n.
HET TUBERCULOSE-MUSEUM.
Van onze berichtgevers.
Faillissementen in Nederland.
Burgerlijke Stand.
IERSEKSCHE
THOOLSCHE COURANT
Dit blad verschijnt eiken Zaterdag.
Prijs per kwartaal f 0,65met Geïllustreerd Zondagsblad f 1.025, franco
post fl,10. Voor het buitenland 90 cents, zonder geïll. Zondagsblad,
ngezonden stukken, enz. worden uiterlijk op DONDERDAGAVOND ingewacht aan het
bureau te T h o I e n of vóór DONDERDAGMIDDAG bi onzen medewerker te lerseke.
UITGAVE
Telrf. Interc. 16.
Advertentiën van 1 tot 4 regels 40 c»ntsiedere regel meer
10 centsgrooter letters naar plaatsruimte.
Elke advertentie, 3 maal ter plaatsing opgegeven, wordt slechts
2 maal in rekening gebracht. Bij abonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
MILITIE.
Onderzoek betreffende voorgeoefendheid.
BURGEMEESTER der Gemeente Tholen maakt
od, dat in de maand November a.s. zal plaats
bea bet onderzoek tot het verwerven van het
ijs betreffende het voldoen aan *de eischen van
rgeoefendheid, bedoeld in art. 70 der Militiewet.
bezit van dat bewijs geeft in geval van toewyzing
Infanterie, de Vesting-Artillerie of de Genie-
Ipen aanspraak op een twee maanden kortere
ite-oefeningstyd.
ledoelde eischen zijn vastgesteld bij Koninklijk
lait van 17 Jani 1912 (Staatsblad No. 188).
ichtingen omtrent deze eischen zijn te verkrijgen
Secretarie dezer Gemeente.
let onderzoek zal aanvangen op Dinsdag 11 No-
ber en, zoo noodig, de twee volgende dagen
len voortgezet.
st wordt gehouden in de volgende garnizoens
itsen
Leeawarden, Groningen, Assen, Kampen, Deventer,
uhein, NijmegeD, Doesburg, Harderwijk, Ede, Utrecht,
itrsfoort, Amsterdam, Haarlem, Hoorn, Helder,
jrden, 's-Gravenhage, Leiden, Delft, Gouda, Gorin-
im, Vlissingen, 's-Hertogenbosch, Breda, Bergen
Zoom en Maastricht.
Aan het onderzoek kunnen deelnemen de lotelingen,
beatemd zyn om voor de lichting van het volgend
t bij de militie te worden ingelyfd.
Pe lotelingen, die aan het onderzoek wenschen
te nemen, moeten zich vóór 10 October a.s.
melden bij den Burgemeester der Gemeente, voor
ke zij hebber, geloot.
ijj moeten by de aanmelding opgeven in welke
meente zy aan het onderzoek wenschen deel te
ieo.
Ijj, die niet verblyf houden in de Gemeente, waar
aan het onderzoek wenschen deel te nemen,
neten bovendien te kennen geven, of zij gedurende
onderzoek voor Rijksrekening legering en voeding
Dschen te genieten.
Aan de lotelingen, die zich voor het onderzoek
melden, wordt voor zooveel zij ter inlijving he
md zyn, later bericht gezonden van de plaats
taliteit), waar en van het uur, waarop zij zich
deelneming aan het onderzoek moeten vervoegen,
["holen, den 22 September 1913.
De Burgemeester voornoemd
M. G. VAN STAPELE.
[n 't vorige nummer dezer courant komt een
icht voor uit een der plaatsen op 't eiland
ölen, waarin wordt medegedeeld, dat dit jaar
kool veel te lijden beeft van rupsen. Het
onze aandacht, dat de berichtgever in het
io van den zomer heeft hooren voorspellen,
die dieren in groot aantal zouden verschijnen.
)it is te voorspellen en zelfs wel een jaar
voren. Wij voorspelden het reeds in het
jaar van 1912 en deze profetie is uitgekomen,
leder weet, dat de bekende rups, die zich nu
sral te goed doet aan de koolbladeren, de
te is van het koolwitje. Deze vlinder heeft
jes gelegd op een blad, uit die eitjes komen
psen, deze verpoppen zich en nog in 't zelfde
i, of in 't begin van 't volgende jaar komt
vlinder te voorschijn.
Indien alle rupsen het zoover konden breDgen,
i 't aantal in weinige j&reu zoo groot zijn,
I niets voor hun vraatzucht gespaard bleef,
lukkig is dit zoo niet. Tal van vijanden
'gen er voor, dat 't aantal sterk vermindert,
a van die vijanden willen we door dit schrijven
ter bekend maken. Het is een diertje, eene
'p, van slechts enkele mM. grootwe merken 't
op, maar het verdient onze bescherming.
I zoekt de rupsen op en legt in hun lichaam
br anddei van eene legboor een aantal eitjes,
ïdig komen uit die eitjes larven of maden,
zich voeden met wat ze in het lichaam van
to gastheer kunnen vinden.
Merkwaardig is het, hoe de edele deelen, die
br het leven van den gastheer onmisbaar zijn,
ftden gespaard. Deze eet, loopt en handelt als
tare, zoekt eene plaats om zich te verpoppen,
'dt dan traag in zijne bewegingen en blijft
lelijk stil zitten. Nu zijn de maden volwassen,
"''pen naar buiten en omgeven zich onmid-
Jijk et een door haar gesponnen cocon,
"ij behoeven niet lang te zoeken om een
öpje van die geelachtige cocons te vinden,
rups zit er op en sterft. In sommige jaren
1 aantal aangestoken rupsen zeer groot. Wij
plaatsten enkele jaren geleden 25 rupsen in een
kastje. Daarvan verpopte er zich een en waren
24 door de sluipwesp gedood. Ouuoodig te zeggen,
dat daaruit de gevolgtrekking werd gemaakt
volgend jaar weinig koolrupsen. Verleden jaar,
dezelfde proef nemende, bleek het ons, dat vele
rupsen, ongeveer de helft, zich verpopten en
daaruit voorspelden we het rnpsenjaar, dat ook
blijkt gekomen te zijn. Dit jaar is weer een
flink aantal ten doode opgeschreven, maar er
zijn niet genoeg wespeu geweest om zoo'n groot
getal rupsen te bewerken.
Dus weer wacht ons een rupsenplaag. Toch
is dit niet zeker. Nu zouden er bordjes
moeten staan op die plaatsen, waar de land
bouwer, de groententeler, de landarbeider dage
lijks voorbijkomt, met het opschrift
SPAAR, DE SLUIPWESP
en deze vriend van land- en tuinbouw zal zorgen
dat niet de rups, maar de mensch de kool eet.
Er zijn ontwikkelde personen, die dat gele
hoopje, dat we vinden op de kool, op muren,
hoornen, schuttingen enz. niet kennen. Daar er
eene raps op zit, denken sommigen, dat het
eitjes zijn, door die rups gelegd en ze vernietigen
het. Niet genoeg kan hun worden toegeroepen
Doet dat niet. Laat het zitten, waar het zit en
vindt ge het op plaatsen, waar het niet blijven
kan, legt het dan weg op eene beschutte en
veilige plaats. Ge doet er u een groot voordeel mee I
Tholen, 25 September 1913. K.
Het „Tuberculose-mu9eum" heeft reeds vele
plaatsen van ons land bezocht. Thans komt het
ook onze gemeente met een bezoek vereeren.
Wel valt de komst van het museum juist in de
kermisweek, doch het is volstrekt niet te be
schouwen als eeu kermisvermakelijkheid of tot
de kermis behoorende. Oorzaak dat het museum
juist dan alhier te bezichtigen is, is alleen het
ontbreken van een zaal te Tholen die groot
genoeg zou zijn het maseum te bevatten, de
bewaarschool zal juist groot genoeg ziju en waar
deze door de kermisvacantie ongebruikt staat, werd
deze gelegenheid aangegrepen.
Overal waar het tot dus ver geweest is, heeft
het veel menschen getrokken, en werd groote
belangstelling voor deze tentoonstelling aan den
dag gelegd. Moge dit hier ook zijn 1
Laat een ieder, die eenig belang stelt in de
bestrijding van deze zoo algemeen verspreide
ziekte, als de tuberculose is,het museum bezoeken
Niemand zal van zijn bezoek spijt hebben,
want het museum biedt veel, wat leerzaam is.
E[et mag eeu gelukkig teeken des tijds ge
noemd worden, dat in alle lagen onzer sameu-
leving in de laatste jaren een zoo groot aantal
mannen en vrouwen zich opmaken om deze
ziekte te bestrijden, of het lot der lijders aan
tuberculose zoo zacht en dragelijk mogelijk te
maken. De oogen van het publiek moeten ge
opend worden voor de mogelijkheid om deze
zoo zeer gevreesde ziekte met succes te bestrijden
En dit kan het beste bereikt worden door aan
schouwing van datgene, wat het museum te
zien geeft. Nu de gelegenheid daartoe geboden
wordt achten wij ieder weldenkend mensch mo
reel verplicht om het museum te gaan zien,
laat ieder zich aldaar een denkbeeld gaan vormen
van de groote toewijding, waarmede zoovele
vrouwen en mannen in den lande op het gebied
der tuberculose-bestrijding werkzaam zijn en
van de middelen waarmede zij er naar streven
de Tuberculose te voorkomen.
We verwijzen belangstellenden voor de uren
van openstelling en verdere bijzonderheden uaar
de in dit nummer voorkomende advertentie,
IERSEKE. De vorige week is hier een
postduiven-wedstrijdvereeniging ,/De groene olijf
tak" gevormd. Zondag hield zij haar eerste
wedvlucht van uit Zevenbergen. I. Christiaanse
wou den len prijs, M. Klous den 2en en 3en
prijs-
De heerJ. Huijsse alhier is te Deventer uit
60 sollicitanten aan de gasfabriek tot len fitter
benoemd met ingaog van I Oct. a. s.
ST-MAARTENSDIJK. In de Woensdag ge
houden vergadering van kerkvoogden en nota
belen der Ned. Herv. Gem. alhier werd een
voorstel in behandeling genomen om het aantal
zitplaatsen in de kerk uit te breiden door nog
beschikbare rnimte aan de noordzijde der kerk
daarvoor te gebruiken. Het voorstel werd echter
verworpen. Aaugenomen werd daarna het voor
stel om betreffende deze zaak advies in te winnen
van een deskundige.
Een ingezetene alhier had deze week een
aardig buitenkansje. Bij den heer W. M. Rijn
berg had hij een Tijdgeestlot gekocht en
wel no. 9005, waarop bij de trekking der Staats
loterij van Dinsdag 23 September juist de
f 100.000 viel. De man heeft derhalve een buiten
kansje van f 4250.
Mej. M. de Wilde alhier had jl. Vrijdag
het ongeluk in den kelder te valllen, waarbij
het bovenbeen ontwricht en het gewricht zelve
beschadigd werd. Het ongeval werd veroorzaakt
doordat zij op den keldertrap meende te stappen,
die toevallig niet aanwezig was.
OUD-VOSSEMEER. Werd vorige week be
richt ontvangen dat de heer L. den Engelsman
met ingang van 1 Oct. was geplaatst als ambte
naar bij 's Rijksdirecte belastingeu met stand
plaats Prinsenhage, thans ontving zijn broeder
Marinus den Engelsman kennisgeving dat deze
met ingang van 6 Oct. a.s. geplaatst wordt te
Lemelerveld. Waar deze twee jougelui gedurende
één winter slechts les hebban ontvangen, blijkt
wel dat ze hun studie zeer ernstig hebben
opgevat.
Beiden genoten hun opleiding van den heer
M. Rijnberg, onderwijzer aan de O. L. School
aiuier.
ST-PHILIPSLAND. Op de voordracht voor
hoofd der O. L. school alhier komen voor M. C.
Blankert, C. Scherpenisse en S. Erelier.
SCHERPENISSE. Op de heden gehouden
veemarkt alhier waren aangevoerd 14 stuks
hoornvee, waarvan geeu enkele is verkocht.
THOLEN. Het dames-comité voor de in
zameling van gelden voor het hier te houden
onafhankelijkheidsfeest heeft hard gewerkt. Binnen
enkele dagen hebben de dames,f 462,65 bijeenge
bracht.
Het Feestcomité 1913 vergaderde Donderdag
avond met afgevaardigden van de in onze
gemeente gevestigde vereenigingen, die per cir
culaire waren opgeroepen, teneinde te bespreken
in hoeverre de vereenigingen wilden en wenschten
mede te werken.
In deze vergadering zegden verschillende al
gevaardigden de medewerking van hunne ver-
eeniging toe.
In de hierna gehouden vergadering van het
Feestcomité werd besloten het in de vorige
vergadering genomen besluit om de Kerkbesturen
te verzoeken een wijdiDgsure te houden op den
avond voor de feesten weder in te trekken, en
in plaats daarvan een verzoek te doen om deze
herdenking te doen plaats vinden op den eersten
dag van het feest in den voormiddag. In den
namiddag vao den dag zullen dan de openbare
feestelijkheden een aanvang Demen, terwijl de
tweede dag, dus Vrijdag, de hoofddag zal worden.
Hiermede meent het comité vele bezwareD, van
verschillende zijde geuit, te hebben ondervangen.
Een lijst ter inzameling van gelden van hen
die alsnog het comité eenige tegemoetkoming
wenschen te geven, ligt bij den secretaris ter
teekeoiug.
Voor den historischen optocht hebben zich
reeds enkele personen aangemeld. Het comité
besloot de inschrijving van deelnemers zoo
spoedig mogelijk te sluiten. Zij die nog wenschen
deel te nemen hebben zich dus te haasten met
de opgave.
De kermis is er weer. Op de markt en
op de kaai staan de verschillende tenten en
vermakelijkheden weder opgesteld. Vele oude
bekenden treffen we eraan. O.a. de schouwburg
onderneming van den heer F. Hart die in het
Kaaiboschje zijn standplaats heeft ingenomen.
De voorstellingen van den heer Hart zijn als
bekend, zeer goed en wij twijfelen niet of hij
zal veel bezoek krijgen. Mevrouw FooderieHart
van de Kon. VI. Schouwburg te Brussel verleent
hare medewerking en de heer Hart zorgt ei
steeds voor dat de opgevoerde stukken niemand
kunnen kwetsen in zedelijke, godsdienstige of
politieke overtuiging. Verder vinden we Fluit,
met de van ouds beroemde wafelkraam, een
acrobatentent, de luchtwchommel, en op de markt
de draaimolen van Robbe, de Zeppelin-luchtvaart
van Huygens, eeu bioscoop, fotographietent en
schietsalon en meer dergelijke kermisvermakelijk
heden. Ook oliekoeken en suikerwerken etc.
kan men weder in allerlei kramen bekomen,
terwijl de verschillende herbergen gelegenheid
geven tot dans en bij den heer Hoek Zaterdag
en Maandagavond groot bal is.
Volgens mededeeling van Van der Graaf en Co/s
Bureaux voor den Handel, zijn over de afgeloopen
week in Nederland uitgesproken 31 faillisse
menten tegen 37 faillissementen, in dezelfde week
van het vorige jaar.
De Wognummers.
De Gemengde Zangvereeniging //Jacob Kwast"
van Wognum, onder directie van deu heer
Willem Saai stelt zich voor op Dinsdag 3U
dezer des avonds 8 uur een buitengewone uit-
voeeing te geven in de Groote Kerk te Bergen
op Zoom.
Ook thans heeft deze zangvereeniging, die
ons reeds meermalen deed genieten vau hare
groote talenten op het gebied der zangkunst,
weder een keurig programma van gewijde muziek
saamgesteld. De toegangsprijs zal f0.75 per
persoon bedragenkaartverkoop heeft plaats bij
de firma P. Harte en dhr. A. I. A. Kok te
Bergen op Zoom.
Het oordeel der pers zoowel in binnen- als
buitenland over de uitvoeringen van Wognum's
Gemengde Zangvereeniging blijven steeds aller
gunstigst
OESTERS.
Van 1925 Sept. bedroeg het aantal uit
lerseke verzonden oesters 560.000, de hoeveel
heid kreukels 1375 K.G. Prijzen der oesters
nog niet vast en ongeveer als de vorige week.
LANDBOUW.
Oud-Vossemeer. De aanvoer van jongvee voor
meating enz. gedurende den staltijd eu voor be
weiding een volgend jaar is thans zeer groot
naar wordt gezegd is het magere vee zeer duur,
wat trouwens niet te verwonderen valt, als men
weet dat ook het mestvee zeer hoog geprijsd is.
Het gehalte der bieten is niet zoo hoog
op het oogenblik als het vorige jaar op den
zelfden tijd wij geven eenige cijfers van 1912
op ongeveer gelijken tijd van monsteronderzoek
en thans. In 1912: 17,2; 17,9; 16,6; 18,4
16, 1; 16,6 in 1913; 16,7; 14,7; 15,5;
15.6; 16,6; 15,2.
UITSLAG verkoopingen en aanbestedingen.
Uitslag van de aanbesteding van kunstmest
stoffen en voederartikelen door de Landbouwers-
vereeniging te Oud-Vossemeer, gehouden 24
Sept. 1913.
Laagste inschrijvers
Katoenzaadmeel f 10.60, inl. paardeboonen
per 80 K.G. f 8,98, mais per 80 K.G. f 5,78,
ammoniak-superph. f7,78, kaïnit f2,11, alle
K. Schippers te Üud-Vosssemeer, superphosphaat
f2.21 en lijnkoek f 11.77 beide M. de Graaff
te Oud-Vossemeer.
De levering werd gegund.
Uilslag der aanbesteding restauratie kerk en toren
te Oud-Vossemeer
Schefl'elaar, Tholen f 20.600 i 3690.
Tieleman, Nieuwerkerk 25005 4444.
Dykslag, Tholen 25600 3360.
Walpot, Tholen 24665 3410.
Panny, Zierikzee 23324 2994.
De Later, Nieuwerkerk 23876 3640.
De Later, Almkerk 23998 3998.
Woudenberg, lJsselstijn 19940 3000,60
Kuijpers, Heinkenszand 25200 3730.
Lindhout, Oud-Vossemeer 21995 3250.
Gunter, id. 22625 3300.
Hage,: id. 22780 3100.
Van Hiele, id. 23060 3100.
Vriens, Dinteloord 27000
André, Rozendaal 25800
Schefl'elaar, Bergen op Zoom 25100 4580.
Opdenbrouwer, id. 26100
Hoek, Haarlem 22735 2810.
Van Kampen, Bloemcndaal 22835 2875.
Vader, Vlissingen 25760 4800.—
Willemse id. 25460 4700.—
Gemeente IERSEKE van 1925 Sept.
GehuwdPhilippus Boogert 26 j. jm. en
Tannetje Daane 19 j. jd. Jan Philippus van
